05-01-2012
Instytucje społeczne: rodzina
Bronisław Malinowski Małżeństwo, pokrewieństwo
instytucja -> sposób postępowania charakterystyczny dla większości członków danego społeczeństwa
małżeństwo: związek dwojga, cel: wydanie potomstwa
` monogamia: związek dwóch osób, zazwyczaj kobiety i mężczyzny
seryjna: sekwencyjność tych związków
poligamia: wielożeństwo
poliandria: jeden mąż, wiele żon -> różny status, związek nie zawierany grupowo
poligynia: jedna żona, wielu mężów -> często bracia
matrylokalne zamieszkanie z rodziną żony
patrylokalne zamieszkanie z rodziną męża
neolokalne w nowym miejscu
endogamia partner ze swojej grupy (np. kasty)
egzogamia partner z obcej grupy
rodzina: podstawowa komórka społ. -> pierwowzór grupy społ.
nuklearna: małżonkowie mieszkający sami z dziećmi
rozszerzona: mieszkanie z resztą rodziny
wielopokoleniowa
orientacji: z której pochodzimy
prokreacji: z której rodzą się nasze dzieci
system matrylinearny, patrylinearny, bilinearny -> dziedziczenie, nazwisko
formy władzy: matriarchat, patriarchat, partnerstwo
Podstawowe informacje o rozwojeu demograficznym Polski w tatach 2000-2009
spadek współczynnika urodzeń
spadek liczby zawieranych małżeństw
podwyższanie się wieku wchodzenia w pierwszy związek małżeński (k i m z 20-24 na 24-29)
w szerszej perspektywie spadek liczebności małżeństw i dzieci
rozpad małżeństw: I) śmierć męża II) śmierć żony III)rozwód (rośnie popularność)
rozwody: wzrost ilości i społecznej akceptacji (Opinie o rozwodach CBOS)
kobiety: większe oczekiwania, konflikt ról
Krystyna Slany Alternatywne formy życia małżeńskiego
kultura indywidualizmu, wolności
stawianie na satysfakcję oraz bezproblemowe rozstanie
DINKS -> nie chcą być odpowiedzialni za dziecko i współpartnera
kohabitacja: „życie razem” bez formalnego powiązanie
przedsionek do małżeństwa
przedłużone chodzenie
docelowe bycie ze sobą
od l. 70 rośnie popularność (Skandynawia, Benelux)
krytyczne 2 lata: formalizacja lub rozpad -> rozstawanie się jeszcze połowy z tych małżeństw
im dłużej ktoś w życiu kohabitował, tym szybciej rozpada się jego małżeństwo
małżeństwo -> dobór według formy tradycyjnej (żywiciel,matka)
kohabitacja -> nowoczesny model (realizacja), pierwsze dziecko na ogół nieplanowane, formalizacja przy pojawieniu się potomstwa
Kohabitacja (CBOS)
odraczanie decyzji o małżeństwie
kobiety częściej się boją nieudanego małżeństwa, przeszkód w karierze, a mężczyźni utraty wolności, brak warunków mieszkaniowych
prawie 60% akceptuje odroczenie decyzji o małżeństwie
single: część jest gotowa wejść w stały związek
według opinii publ. ich życie wcale nie jest ciekawsze -> Polacy nie cenią życia w pojedynkę
nie spada wartość instytucji rodziny
zmienia się forma, spada ocena instytucji małżeństwa
wartości wśród Polaków: rodzina, zdrowie, spokój, uczciwe życie, praca zawodowa (Nie ma jak rodzina GUS)