Przedmiot: Gospodarka energetyczna.
Temat pracy:
URZĄD REGULACJI ENERGETYKI
WSTĘP
Urząd Regulacji Energetyki działa na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. Nr 54, poz. 348 i Nr 158, poz. 1042) oraz rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 października 1997 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi Regulacji Energetyki (Dz.U. Nr 130, poz. 859).
Na czele URE stoi prezes. Prezes URE reguluje działalność przedsiębiorstw energetycznych zgodnie z założeniami polityki energetycznej państwa. Realizuje również cele zawarte w ustawie - Prawo energetyczne, jakimi są: tworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju kraju, zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego, oszczędne i racjonalne użytkowanie paliw i energii, rozwój konkurencji, przeciwdziałanie negatywnym skutkom naturalnych monopoli, uwzględnianie wymogów ochrony środowiska, a także zobowiązań wynikających z umów międzynarodowych oraz ochrony interesów odbiorców i minimalizacji kosztów. W regulacji działalności przedsiębiorstw energetycznych Prezes URE zmierza do równoważenia interesów, z jednej strony przedsiębiorstw energetycznych, z drugiej - odbiorców paliw i energii. Prezes kieruje Urzędem przy pomocy Wiceprezesów i Dyrektora Generalnego, oraz dyrektorów komórek organizacyjnych.
Przy Prezesie URE działa Rada Konsultacyjna. W skład Rady wchodzi 7 członków powoływanych i odwoływanych przez Prezesa Rady Ministrów spośród kandydatów zgłoszonych przez ogólnokrajowe organizacje środowisk energetycznych oraz ogólnokrajowe organizacje, dla których ochrona konsumentów stanowi zadanie statutowe. Przewodniczącego Rady powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów. Rada może z własnej inicjatywy wyrażać opinie i zajmować stanowiska we wszystkich sprawach należących do zadań Prezesa URE. Do zadań Rady należy w szczególności wyrażanie opinii w sprawach przedstawionych jej przez Prezesa URE.
SCHEMAT ORGANIZACYJNY URZĘDU REGULACJI ENERGETYKI ORAZ ZADANIA POSZCZEGÓLNYCH JEDNOSTEK.
W skład Urzędu wchodzą następujące komórki organizacyjne:
I. Gabinet Prezesa.
II. Sekretariat Urzędu.
III. Departament Koncesji.
Do zadań Departamentu Koncesji należy w szczególności:
Opracowywanie metodologii postępowania w procesie koncesjonowania poszczególnych rodzajów działalności energetycznej,
Rozpatrywanie wniosków przedsiębiorstw energetycznych o udzielenie, zmianę lub cofnięcie koncesji,
Przygotowywanie projektów decyzji koncesyjnych na wytwarzanie, dystrybucję, magazynowanie i obrót energią elektryczną, ciepłem, paliwami ciekłymi oraz gazowymi,
Przygotowywanie projektów decyzji w sprawie zmiany warunków nałożonych w koncesji,
Prowadzenie postępowań z urzędu w sprawach o cofnięcie udzielonych koncesji,
Współpraca z zarządami województw w zakresie uzyskania opinii w sprawach dotyczących udzielania, odmowy udzielania, zmiany i cofnięcia koncesji lub promesy koncesji,
Ewidencjonowanie, analiza i ocena realizacji warunków zawartych w koncesji lub promesie koncesji, a także współpraca w tym zakresie z innymi komórkami organizacyjnymi,
Podejmowanie działań wobec przedsiębiorstw, które nie wywiązały się z warunków nałożonych w koncesji lub promesie koncesji,
Prowadzenie postępowań o wymierzenie kar pieniężnych na podstawie art.56 ustawy - „Prawo energetyczne”, w zakresie działania Departamentu,
Przygotowanie do publikowania w Biuletynie URE informacji z zakresu działania Departamentu.
IV. Departament Nadzoru i Kontroli Jakości.
Do zadań Departamentu Nadzoru i Kontroli Jakości należy w szczególności:
Opracowywanie założeń do prowadzonych przez Urząd kontroli oraz udzielanie pomocy merytorycznej pracownikom oddziałów terenowych Urzędu podczas prowadzonych przez nich czynności kontrolnych w sprawach:
kwalifikacji osób ,o których mowa w art.54 ust.2 ustawy - Prawo energetyczne,
przestrzegania przez przedsiębiorstwa energetyczne obowiązku utrzymywania zapasów paliw w ilości zapewniającej utrzymanie ciągłości dostaw energii elektrycznej, paliw gazowych i ciepła do odbiorców,
parametrów jakościowych dostaw i obsługi odbiorców w zakresie obrotu paliwami gazowymi i energią elektryczną,
przestrzegania ograniczeń w dostarczaniu i poborze paliw gazowych i energii elektrycznej wprowadzonych prze Radę Ministrów,
Opracowywanie dla Prezesa URE, na podstawie wykazów przekazanych przez oddziały terenowe, zbiorczych informacji o kontrolach przeprowadzanych przez Urząd,
Wypracowywanie i upowszechnianie jednolitej praktyki orzekania przez osoby upoważnione przez Prezesa URE przy rozpatrywaniu spraw spornych,
Opracowywanie zasad wymierzania kar pieniężnych na podstawie art.56 ustawy - Prawo energetyczne,
Prowadzenie postępowań o wymierzanie kar pieniężnych na podstawie art.56 - Prawo energetyczne, w zakresie działalności Departamentu,
Rozpatrywanie wniosków oraz przygotowywanie dla Prezesa URE aktów powołania komisji kwalifikacyjnych, o których mowa art.54 - Prawo energetyczne oraz ich aktualizacja,
Kontrola wywiązywania się przedsiębiorstw energetycznych ze zobowiązań nałożonych decyzjami Prezesa URE w zakresie działalności Departamentu,
Współpraca z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów w przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym,
Udzielanie pomocy merytorycznej oddziałom terenowym URE - w zakresie działania Departamentu - w wykonywaniu zadań określonych w §2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowego zasięgu terytorialnego i właściwości rzeczowej Oddziału Centralnego i oddziałów terenowych Urzędu Regulacji Energetyki (Dz.U.Nr 162,poz.1141),
Przygotowywanie do publikowania w Biuletynie URE informacji z zakresu działania Departamentu.
V. Departament Taryf.
Do zadań Departamentu Taryf należy w szczególności:
Rozpatrywanie wniosków przedsiębiorstw energetycznych o zatwierdzenie taryf dla paliw gazowych oraz energii elektrycznej,
Rozpatrywanie wniosków kopalń o zatwierdzenie cen węgla brunatnego stosowanych przez kopalnie wobec elektrowni,
Przygotowywanie projektów decyzji Prezesa URE w sprawie zatwierdzenia bądź odmowy zatwierdzenia taryf i cen, o których mowa w pkt.1 i 2,
Przygotowywanie projektów stanowiska Prezesa URE w sprawach odwołań od decyzji dotyczących taryf i cen, o których mowa w pkt.3,
Rozpatrywanie skarg dotyczących zatwierdzonych taryf i cen,
Opracowywanie metodyki zatwierdzania taryf dla ciepła,
Prowadzenie postępowań o wymierzanie kar pieniężnych na podstawie art.56 ustawy - Prawo energetyczne - w zakresie działania Departamentu,
Udzielanie pomocy merytorycznej oddziałom terenowym URE - w zakresie działania Departamentu - w wykonywaniu zadań określonych w §2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowego zasięgu terytorialnego i właściwości rzeczowej Oddziału Centralnego i oddziałów terenowych Urzędu Regulacji Energetyki (Dz.U.Nr 162,poz.1141),
Przygotowywanie do publikowania w Biuletynie URE informacji z zakresu działania Departamentu.
VI. Departament Planów i Analiz.
Do zadań Departamentu Planów i Analiz należy w szczególności:
Pozyskiwanie i przetwarzanie informacji dotyczących rynków energii oraz gospodarki energetycznej,
Prowadzenie analiz porównawczych przedsiębiorstw energetycznych,
Przygotowywanie informacji o działaniach służących zwiększaniu efektywności użytkowania paliw i energii oraz ich upowszechnianie,
Opiniowanie wniosków przedsiębiorstw o pokrycie strat związanych z nakazem prowadzenia działalności po wygaśnięciu koncesji,
Koordynacja prac analityczno - badawczych wykonywanych w Urzędzie oraz zlecanych jednostkom zewnętrznym,
Rozpatrywanie wniosków przedsiębiorstw energetycznych o zwolnienie z obowiązku zatwierdzania taryf,
Współpraca z Departamentem Taryf w zakresie zbierania i przetwarzania danych niezbędnych do monitorowania sytuacji ekonomicznej taryfowanych przedsiębiorstw energetycznych,
Przygotowywanie sprawozdań z działalności Prezesa URE,
Uzgadnianie projektów planów rozwoju przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się przesyłaniem i dystrybucją paliw gazowych i energii elektrycznej,
Udzielanie pomocy merytorycznej oddziałom terenowym URE - w zakresie działania Departamentu - w wykonywaniu zadań określonych w §2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowego zasięgu terytorialnego i właściwości rzeczowej Oddziału Centralnego i oddziałów terenowych Urzędu Regulacji Energetyki (Dz.U.Nr 162,poz.1141),
Przygotowywanie do publikowania w Biuletynie URE informacji z zakresu działania Departamentu.
VII. Biuro Prawne.
Do zadań Biura Prawnego należy obsługa prawna Urzędu, a w szczególności:
Opracowywanie pod względem legislacyjnym oraz opiniowanie pod względem formalno-prawnym aktów normatywnych przedkładanych do podpisu Prezesa i Dyrektora Generalnego,
Przygotowywanie, na podstawie opinii właściwych komórek organizacyjnych, stanowiska do projektów aktów prawnych kierowanych do uzgodnienia z Prezesem Urzędu,
Upowszechnianie wśród komórek organizacyjnych centrali Urzędu i oddziałów terenowych aktów prawnych i orzeczeń sądowych mających istotne znaczenie dla pracy Urzędu,
Zastępstwo procesowe Prezesa w postępowaniu sadowym,
Reprezentowaniu Urzędu w komisjach prawniczych oraz współpraca z Departamentem Legislacyjnym Rządu,
Prowadzenie rejestru zażaleń i odwołań od decyzji Prezesa oraz przygotowywanie odpowiedzi na pozwy, i skargi,
Prowadzenie rejestru i zbiorów aktów prawnych,
Opiniowanie projektów umów zawieranych przez osoby imiennie do tego upoważnione,
Opiniowanie projektów upoważnień i pełnomocnictw, a także prowadzenie ich rejestru,
Opracowywanie dla potrzeb Kierownictwa Urzędu i komórek organizacyjnych opinii, i udzielanie porad prawnych w zakresie stosowania prawa i orzecznictwa.
VIII. Biuro Informatyki.
IX. Biuro Komunikacji Społecznej i Informacji.
X. Biuro Współpracy Zagranicznej i Integracji Europejskiej.
Do zadań Biura Współpracy Zagranicznej i Integracji Europejskiej należy w szczególności:
Inicjowanie i koordynowanie działań Urzędu wynikających z procesu integracji Polski z Unią Europejską, i przyszłego udziału Polski we wspólnej polityce gospodarczej,
Określanie kierunków i form współpracy z zagranicą oraz opracowywanie, i realizacja umów w tej sprawie,
Utrzymywanie kontaktów z zagranicznymi instytucjami regulacyjnymi oraz z innymi podmiotami zagranicznymi działającymi w dziedzinach objętych zakresem działania Urzędu,
Pozyskiwanie zagranicznych materiałów informacyjnych dla potrzeb Urzędu, w tym informacji nt. zmian legislacyjnych i organizacyjnych dotyczących sektora energetycznego w ramach Unii Europejskiej,
Koordynacja współpracy Urzędu z Komitetem Integracji Europejskiej w zakresie dostosowywania prawa i struktur organizacyjnych do wymogów UE oraz procesów integracyjnych,
Udzielanie komórkom organizacyjnym informacji z zakresu spraw związanych z integracją i uczestnictwem Polski we wspólnotach, i organizacjach międzynarodowych,
Prowadzenie bieżących bilateralnych i wielostronnych kontaktów zagranicznych Urzędu,
Współpraca z Sekretariatem Urzędu przy koordynacji spraw związanych z wyjazdami zagranicznymi i wizytami gości zagranicznych oraz obsługą protokolarną członków Kierownictwa,
Współpraca z Biurem Administracyjno-Budżetowym przy organizacji i rozliczaniu zagranicznych podróży służbowych i wizyt gości zagranicznych.
XI. Biuro Kadr, Szkolenia i Organizacji.
XII. Biuro Administracyjno-Budżetowe.
W skład urzędu wchodzą również:
1) Oddział Centralny w Warszawie,
2) północno-zachodni oddział terenowy z siedzibą w Szczecinie,
3) północny oddział terenowy z siedzibą w Gdańsku,
4) zachodni oddział terenowy z siedzibą w Poznaniu,
5) wschodni oddział terenowy z siedzibą w Lublinie,
6) środkowozachodni oddział terenowy z siedzibą w Łodzi,
7) południowo-zachodni oddział terenowy z siedzibą we Wrocławiu,
8) południowy oddział terenowy z siedzibą w Katowicach,
9) południowo-wschodni oddział terenowy z siedzibą w Krakowie.
Do zadań Oddziałów Terenowych należą w szczególności:
1. Przygotowywanie dla Prezesa Urzędu informacji, dokumentów i opinii dotyczących:
- rozstrzygania kwestii spornych, o których mowa w art. 8 ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne,
- postępowania administracyjnego w sprawach udzielenia, zmiany lub cofnięcia koncesji,
- projektów planów przedsiębiorstw energetycznych przygotowywanych zgodnie z art. 16 ustawy Prawo energetyczne,
- podejmowania precz właściwy organ rozstrzygnięć, o których mowa w art. 47, 48 i 49 ustawy Prawo energetyczne,
2. Gromadzenie i aktualizacja danych na temat:
- udzielonych przez Prezesa Urzędu koncesji oraz przestrzeganiu wynikających z nich obowiązków,
- zatwierdzonych przez Prezesa Urzędu taryf dla paliw gazowych, energii i ciepła oraz kontroli zgodności stosowanych taryf z zatwierdzonymi przez właściwy organ,
3. Sporządzanie i przedkładanie Prezesowi Urzędu wniosków o zastosowaniu kary pieniężnej zgodnie z art. 56 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne,
4. Współpraca z właściwymi wojewodami przy opracowywaniu i realizacji sporządzanych przez gminy planów zaopatrzenia w ciepło,
5. Wykonywanie wszelkich innych czynności zleconych przez Prezesa Urzędu związanych z realizacji zadań ustawowych organu.
ZAKRES DZIAŁAŃ URZĘDU REGULACJI ENERGETYKI
Do zakresu działań Urzędu Regulacji Energetyki należy:
1. Wszczynanie i prowadzenie postępowania administracyjnego w sprawach dotyczących:
udzielenia albo odmowy udzielenia koncesji lub promesy koncesji, a także zmiany i cofnięcia koncesji na wykonywanie działalności, o której mowa w (Dz. U. Nr 54, poz.348 i Nr 158, poz. 1042 oraz z 1998 r. Nr 94, poz. 594 i Nr 106, poz. 668), zwanej dalej "ustawą",
zatwierdzenia, odmowy zatwierdzenia lub zwolnienia z obowiązku zatwierdzenia taryf paliw gazowych i ciepła,
rozstrzygania sporów w zakresie określonym w art. 8 ust. 1 ustawy oraz określania warunków podjęcia lub kontynuowania dostaw energii elektrycznej, paliw gazowych lub ciepła do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia tych sporów,
nakładania kar pieniężnych, o których mowa w art. 56 ustawy.
2. Współdziałanie z delegaturami Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym przedsiębiorstw energetycznych,
3. Uzgadnianie projektów planów rozwoju przedsiębiorstw energetycznych,
4. Występowanie do właściwego zarządu województwa o udzielenie opinii w sprawach dotyczących koncesji i planów rozwoju przedsiębiorstw energetycznych,
5. Kontrolowanie przestrzegania warunków prowadzenia działalności objętej obowiązkiem uzyskania koncesji,
6. Kontrolowanie prawidłowości stosowania taryf paliw gazowych, energii elektrycznej i ciepła oraz cen węgla brunatnego,
7. Kontrolowanie parametrów jakościowych dostaw i obsługi odbiorców w zakresie obrotu paliwami gazowymi i energią elektryczną,
8. Kontrola kwalifikacji osób, o których mowa w art. 54 ustawy,
9. Współpraca z właściwymi samorządami województw i wojewodami w zakresie planowania zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe,
10. Kontrolowanie przestrzegania przez przedsiębiorstwa energetyczne obowiązku utrzymywania zapasów paliw w ilości zapewniającej utrzymanie ciągłości dostaw energii elektrycznej, paliw gazowych i ciepła do odbiorców,
11. Kontrolowanie przestrzegania ograniczeń w dostarczaniu i poborze paliw gazowych i energii elektrycznej, w razie wprowadzenia takich ograniczeń
12. Współdziałanie z organami właściwymi w sprawach regulacji gospodarki paliwami i energią w jednostkach organizacyjnych, o których mowa w art. 2 ust.1 ustawy.
STRATEGIA URZĘDU REGULACJI ENERGETYKI
Znaczenie sektora energetycznego dla gospodarki każdego kraju były punktami wyjścia do zmian strukturalnych jeśli chodzi o zaangażowanie państwa w elektroenergetyce, gazownictwie i ciepłownictwie.
Pojawienie się Urzędu Regulacji Energetyki zarówno w polskim sektorze energetycznym, jak i w strukturze organów administracji rządowej to zjawisko nowe wynikające z rynkowej transformacji gospodarki w Polsce. Prywatyzacja tego sektora będzie stopniowo ograniczała zakres sprawowanego nadzoru przez administrację rządową. Jednocześnie pojawia się konieczność sprawowania nadzoru nad tym sektorem przez niezależnego regulatora. Uzasadnieniem tego typu nadzoru są:
- przejściowość obecnego okresu (odchodzenie od monopolu i stopniowe wprowadzanie konkurencji);
- obecność elementów naturalnie monopolistycznych (sieci przesyłowe i dystrybucyjne);
- doświadczenia krajów, które już dokonały tego rodzaju zmian (jak Wielka Brytania i kraje skandynawskie).
Funkcje regulatora
Specyficzne zadania i obowiązki regulatora sektora energetycznego czyli Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki i wspierającego go w ich realizacji Urzędu, określone są przez ustawę Prawo energetyczne oraz wydane na jej podstawie rozporządzenia wykonawcze. Z punktu widzenia realizacji rynkowej reformy sektora energetycznego nadrzędnymi funkcjami Urzędu Regulacji Energetyki w sferze regulacji są:
1) aktywne wspieranie rozwoju procesów konkurencyjnych;
2) równoważenie interesów ekonomicznych uczestników rynku energetycznego.
Wszystkie inne zadania URE określone w ustawie Prawo Energetyczne winny służyć realizacji tych dwóch podstawowych funkcji.
Być może najtrudniejszą do zdefiniowania jest funkcja Prezesa URE, polegająca na promowaniu konkurencji. Jego realizacja wymaga przede wszystkim wybranego określenia tych segmentów sektora energetycznego, na których możliwa jest konkurencja i tych, na których będzie ona w przewidywalnej przyszłości albo niemożliwa, albo niepożądana. Konkurencja tam gdzie jest ona z technicznego i ekonomicznego punktu widzenia możliwa i pożądana wymaga otwarcia poszczególnych rynków na wejście nowych podmiotów gospodarczych oraz umożliwienia już działającym podmiotom swobodnego prowadzenia swojej działalności gospodarczej.
W ciepłownictwie istnieją stosunkowo niewielkie możliwości rozwoju konkurencji i trudno jest też czerpać z doświadczeń innych krajów z tej prostej przyczyny, że ich po prostu nie ma. Sytuacja w gazownictwie zdeterminowana jest z jednej strony dużym uzależnieniem od importu gazu ziemnego, z drugiej opóźnieniami w realizacji przekształceń strukturalnych Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa. Teoretycznie najlepiej przedstawia się sytuacja w elektroenergetyce. Rzeczywisty rozwój konkurencji zależeć będzie od kształtu jaki przybierze rynek energii elektrycznej, co z kolei zależeć będzie od przepisów ciągle jeszcze oczekiwanych rozporządzeń wykonawczych oraz od szybkości przekształceń własnościowych w tym podsektorze, co oznacza, że w najbliższej przyszłości realizacja zadania promocji konkurencji sprowadzać się będzie przede wszystkim do współpracy z Ministerstwami Gospodarki i Skarbu Pastwa. Jeśli chodzi o prywatyzację, to regulator będzie starał się redukować stojące na jej drodze przeszkody zmniejszając tzw. niepewność regulacyjną. Z punktu widzenia rozwoju procesów konkurencyjnych niezbędna będzie projekcja skutków konsolidacji i integracji i opracowanie przedsięwzięć zapobiegawczych, w przypadku zaistnienia zagrożeń dla rozwoju konkurencji.
Organizacyjno-funkcjonalny kształt regulacji
Statut nadany Urzędowi Regulacji Energetyki przez rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 października 1997 r., wychodzi z założenia, że struktura Urzędu powinna mieć charakter funkcjonalny, a nie sektorowy. Stąd też powstały w nim m. in. następujące komórki organizacyjne: Departament Koncesji, Departament Nadzoru i Kontroli Jakości, Departament Planów i Analiz oraz Departament Taryf. Istnieją ponadto następujące biura: Biuro Prawne, Biuro Współpracy Zagranicznej i Integracji Europejskiej oraz Biuro Komunikacji Społecznej i Informacji jak również Sekretariat Urzędu. W departamentach koncentruje się działalność regulacyjna Urzędu.
Z przepisów ustawy Prawo energetyczne wynika, że obok zorganizowania Urzędu, pierwszym i najpilniejszym zadaniem regulatora było wydawanie koncesji, które miały być wydane z urzędu przedsiębiorstwom energetycznym, prowadzącym działalność w momencie wejścia w życie ustawy. Pierwsza koncesja została uroczyście podpisana w dniu 31 lipca 1998 r. Od tego czasu wydano ok. 1900 koncesji, najpierw dla przedsiębiorstw ciepłowniczych (produkujących i dostarczających ciepło oraz wytwarzających energię elektryczną w skojarzeniu), potem dla elektroenergetycznych. Cały proces zakończył się w grudniu 1998 r., od którego to momentu działalność Departamentu Koncesji z jednej strony koncentruje się na wydawaniu koncesji podmiotom nowo wchodzącym na rynek, a z drugiej na monitorowaniu realizacji udzielonych koncesji, a zwłaszcza, przy współpracy z oddziałami terenowymi, przestrzegania zawartych w nich warunków. Ważnym zadaniem Departamentu Koncesji jest również, opracowywanie strategii koncesjonowania przedsiębiorstw energetycznych uwzględniającej przeciwdziałanie negatywnym skutkom naturalnych monopoli oraz rozwijanie i promowanie konkurencji w sektorze energetycznym w oparciu o Założenia polityki energetycznej państwa.
Obok rozpatrywania rozmaitych wniosków przedsiębiorstw i przygotowywania projektów decyzji, Departament Taryf będzie opracowywał strategię regulacji cen z uwzględnieniem polityki energetycznej i ekologicznej państwa oraz metodykę wyznaczania parametrów formuł regulacyjnych.
Trzecim, obok koncesji i decyzji zatwierdzających taryfy instrumentem regulacji przedsiębiorstw energetycznych jest aprobata planów rozwoju i kontrola ich zgodności z lokalnymi planami zagospodarowania przestrzennego. Zagadnieniami tymi zajmuje się bezpośrednio Departament Planów i Analiz. Departament ten, obok inicjowania i nadzoru merytorycznego nad pracami analityczno-badawczymi zlecanymi jednostkom zewnętrznym, zajmuje się również pozyskiwaniem danych oraz przetwarzaniem informacji z zakresu gospodarki energetycznej, przygotowywaniem informacji o działaniach służących zwiększeniu efektywności użytkowania paliw i energii oraz monitorowaniem efektywności ekonomicznej przedsiębiorstw energetycznych i ich pozycji rynkowej.
Monitorowaniem sytuacji na rynku energetycznym oraz przestrzeganiem wydawanych decyzji zajmuje się między innymi Departament Nadzoru i Kontroli Jakości. Do jego obowiązków należą nadzorowanie wypełniania przez podmioty koncesjonowane warunków i postanowień zawartych w koncesjach, kontrolowanie parametrów jakościowych dostaw i obsługi odbiorców w zakresie obrotu paliwami gazowymi i energią elektryczną, zapewnieniem kontroli kwalifikacji osób zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci energetycznych oraz okresowej kontroli komisji kwalifikacyjnej, nadzorem nad przestrzeganiem obowiązku utrzymywania zapasów paliw itd.
Zgodnie ze swoimi uprawnieniami Prezes URE utworzył również 9 oddziałów terenowych (w Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Szczecinie, Warszawie i Wrocławiu). Oddziały te odegrały już dużą rolę w procesie udzielania koncesji z urzędu, zbierając informacje od przedsiębiorstw i przygotowując dokumentację potrzebną do wydania koncesji. Główna korzyść z ich istnienia polega na ich bliskości zarówno wobec podmiotów regulowanych jak problemów pojawiających się w trakcie prowadzenia przez nie działalności gospodarczej.
Urząd Regulacji Energetyki nie działa sam. Musi współpracować z innymi organami administracji państwowej. Z jednej strony chodzi tu o Ministerstwo Gospodarki, odpowiedzialne najpierw za przygotowanie i wydanie rozporządzeń wykonawczych a potem za formułowanie i stwarzanie warunków realizacji polityki energetycznej państwa, z drugiej strony zaś o takie instytucje jak Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) i Inspektoraty Ochrony Środowiska.
Działalność badawcza i informacyjna
Urząd Regulacji Energetyki pragnie w tym obszarze:
- zapewnić sobie dostęp do potencjału badawczego i eksperckiego jednostek badawczych, firm i osób poprzez zlecanie im projektów badawczych, analiz i indywidualnych ekspertyz;
- pozyskać placówki, firmy i ludzi do współpracy w organizowaniu konferencji szkoleń i publikacji z zakresu regulacji w sektorze energetycznym;
- stworzyć system zewnętrznego zasilania informacyjno-dokumentacyjnego, w szczególności w zakresie udziału energetyki polskiej w tworzącym się globalnym rynku energetycznym Unii Europejskiej (UE).
Jeśli chodzi o programy badawcze to powinny one dotyczyć prawno-ekonomicznych aspektów regulacji na podstawie doświadczeń krajów o wysoko rozwiniętej gospodarce rynkowej. Najłatwiej i najszybciej można bowiem nauczyć się zasad koncesjonowania, kontroli taryf i planów przedsiębiorstw energetycznych czy promowania konkurencji i ochrony konsumentów na podstawie doświadczeń krajów bardziej zaawansowanych w budowie systemu regulacji energetycznej, w tym w szczególności Państw Członkowskich UE.
Ogromnie ważne jest również śledzenie i analiza sposobów wprowadzania w życie dyrektyw: elektroenergetycznej i gazowej, wydanych przez Komisję Europejską w krajach członkowskich Unii Europejskiej. Osobną, niezmiernie ważną dziedziną prac będą prace analityczno-statystyczne dotyczące sytuacji na rynkach energetycznych, a zwłaszcza sytuacji finansowej przedsiębiorstw, której znajomość, jak już wspomnieliśmy, jest koniecznym warunkiem skutecznej i sprawiedliwej regulacji.
Priorytety
Wiele rzeczy określonych jest z zewnątrz i stąd też na przykład realizacja nadzoru nad taryfami będzie najprawdopodobniej w ogromnym stopniu zdeterminowana treścią odpowiednich rozporządzeń wykonawczych i dopiero w ramach wyznaczonych tą treścią możliwe będzie takie czy inne podejście do realizacji tego zadania. Podobnie rzecz miała się z procesem wydawania koncesji można było do niego przystąpić dopiero z pewnym opóźnieniem i w konsekwencji cały proces zdominowany został koniecznością zachowania ustawowych terminów. Od strony organizacyjnej bezwzględny priorytet przypisać trzeba bez wątpienia dokończeniu budowania URE, tak jego centrali jak i oddziałów terenowych i kontynuacji szkolenia jego pracowników.
Należy nadać również specjalny priorytet pracom analityczno-badawczym, których wynikiem powinna być identyfikacja przede wszystkim tych obszarów, na których najpewniej będzie mogło być realizowane zadanie promocji konkurencji. Równolegle z tymi pracami, podejmowane powinny być działania wypracowujące strategie poszczególnych departamentów, zwłaszcza Departamentów Koncesji i Taryf.
WYDANE KONCESJE
Do dnia 17 sierpnia 1999 roku Prezes Urzędu Regulacji Energetyki wydał dla 1784 przedsiębiorstw energetycznych 3104 decyzji koncesyjnych, w tym:
na ciepło 1873 decyzji koncesyjnych,
na energię elektryczną 415 decyzji koncesyjnych,
na paliwa ciekłe 753 decyzje koncesyjne,
na paliwa gazowe 63 decyzje koncesyjne.
Większość koncesji wydanych było z urzędu, na wniosek wydano 605 decyzji koncesyjnych, w tym: na ciepło 170, na energię elektryczną 73, na paliwa ciekłe 347 i na paliwa gazowe 15 decyzji koncesyjnych.
Urząd Regulacji Energetyki posiada już pierwsze doświadczenia związane z procesem taryfowania. Do dnia 17 sierpnia 1999 roku Prezes URE zatwierdził 74 taryfy dla energii elektrycznej, w tym dla:
33 spółek dystrybucyjnych,
19 elektrowni,
12 elektrociepłowni, PSE S.A.,
8 przedsiębiorstw energetyki przemysłowej,
1 przedsiębiorstwa energetyki niekonwencjonalnej.
WSPÓŁPRACA URE Z ZAGRANICĄ
Urząd Regulacji Energetyki prowadzi również współpracę z zagranicą. Współpraca ta dotyczy głownie uczestnictwa przedstawicieli URE w rożnego rodzaju konferencjach, seminariach i szkoleniach (metody wdrażania reformy sektora energetycznego, kryteria ustalania cen i taryf energii, regulacja i otwarcie sektora energetycznego na konkurencję, regulacja rynku energetycznego w Polsce oraz perspektywy prywatyzacji polskich elektrowni).
Materiały źródłowe pochodzą ze stron internetowych:
Urzędu Regulacji Energetyki:
Centrum Informacji o Rynku Energii:
4
2