1. podaj współczesne cele rolnictwa
1. dostarczenie żywności (w określonej ilości, jakości i trwałości)
2. uzyskiwanie dochodu i zysku
3. produkcja substytutów (surowców mineralnych - nieodnawialnych)
4. ochrona środowiska
5. zdrowotność ludzi i zwierząt
6. zatrudnienie mieszkańców obszarów wiejskich
2.podaj historyczna definicje rolnictwa
rolnictwo - to powiązany ze sobą zespół dziedzin i dyscyplin naukowych agronomii, inżynierii rolniczej, ochrony środowiska, ogrodnictwa, rybactwa, technologii żywienia i żywności, medycyny weterynaryjnej, zootechniki uprawiających szereg specjalności. Wszystkie te dyscypliny opierają się o podstawowe nauki przyrodnicze i techniczne, a także społeczne.
3.jak kształtuje się powierzchnia użytków rolnych w Polsce, wyjaśnij różnicę pojęć: struktura obsiewów, struktura użytków rolnych, struktura użytkowania ziemi
UR zajmuje 54% powierzchni kraju (na 31,3 mln ha): GO 41,8% (zasiewy 34,4%, ugory i odłogi 7,4%), sady 0,8%, użytki zielone 11,4%;
LASY 29,1%, pozostałe 16,9%
struktura zasiewów - % udział poszczególnych roślin w ogólnej powierzchni GO, czyli zasiewów.
struktura UR - % udział poszczególnych rodzajów użytków w całej powierzchni UR;
4. podaj definicje i rodzaje plonów ze względu na czas pozostawiania na polu
Plon główny - zasiewy pozostające przez weszką część okresu wegetacyjnego, dostarczaja plon główny i uboczny
Plon międzyplon - ścierniskowy, ozimy, wysiewka poplonowa, uprawa dodatkowa na zielona masę roś trzeciej w ciagu 2 lat miedzy 2 plonami głównymi lub głównym i wtórnym
Plon wtórny - zasiewy uprawiene po międzyplonie ozimym.
5.co to jest plenność, podaj używane w rolnictwie jednostki
plenność - zdolność roślin do wytwarzania określonego plonu - użytecznych części przeznaczonych na cele spożywcze, paszowe, przemysłowe, nawozowe. Wyrażamy ja w jednostkach: masy (tona, dt, kg) uzyskanej w ciągu roku z jednostki m2, ar, hektar w formie plonu głównego lub międzyplonu.
1. możliwość regulowania naświetlenia łanu
-czynne - w szklarniach i inspektach;
-bierne - uprawa roślin określonego typu, asymilacji, ustawieniu liści, ich rozmieszczeniu; stosowanie odpowiedniej obsady roślin na powierzchni; południowy siew; usuwanie chwastów; wczesne przecinki i przerywki buraka; dobór terminu siewu roślin zgodny z fotoperiodyzmem.
2. znaczenie światła w rozwoju roślin
Światło jest potrzebne roślinie do:
Przeprowadzenia pr fotosyntezy(5% en cieplnej zuzywanej na ten pr)
Transportowanie asymilatów od liści do org spichrzowych i pobieranie wody (75% en.)
Światło ważne jest dla RDD i RDK
3. podaj opis rośliny rozwijającej się przy słabym oświetleniu
Proso, kukurydza, soja przy dzięki słabszemu oświetleniu tworzą więcej kłosów i łodyg.
4. co to sa rośliny dnia długiego i krótkiego? wady roślin dnia krótkiego? dlaczego łatwiej uprawiać u nas rośliny dnia długiego
Rośliny dnia krótkiego RDK zakwitaja jeśli fotoperiodyzm (czas oświetlenia w ciągu doby) jest krótszy niż 12 godzin. Jeżeli okres oświetlenia jest dłuższy — rośliny nie kwitną, lecz pozostają w stadium wegetatywnym. Krytyczna długość dnia nie jest jednakowa dla wszystkich RKD, lecz zależy od gatunku (lub nawet odmiany) rośliny i może wahać się od 11 do 15 godzin.np. kukurydza, proso, soja. W roślinach krótkiego dnia zachodzą w ciemności reakcje chemiczne wrażliwe na światło, które pobudzają kwitnienie. [ma to związek z systemem fitochromowym] Światło hamuje przebieg tych reakcji i tym samym powstrzymuje kwitnienie. Żeby rośliny krótkiego dnia zakwitły, należy je zaciemnić na odpowiednio długi okres, gdyż tylko w takim przypadku reakcje owe przebiegną do końca i spowodują zakwitnięcie. Skrócenie tego okresu nawet o kilka minut powstrzymuje kwitnienie. Przedłużenie natomiast nie ma wpływu na zakwitniecie
Rośliny długiego dnia kwitną wtedy, kiedy dzienny okres oświetlenia (fotoperiod) jest dłuższy od krytycznego; jeżeli jest krótszy — rośliny pozostają w stadium wegetatywnym. Długość okresu krytycznego nie jest stała, lecz podobnie jak u RKD zależy od gatunku rośliny i waha się od 8 do 15 godzin. Do grupy tej należy wiele roślin rocznych, kwitnących w lecie oraz roślin dwuletnich np: szpinak, burak cukrowy
5. jak można regulować temp gleby
CZYNNE:
-zwiększyć ilość substancji organicznej (wzrost ilości mikroorganizmów, intensyfikacja egzotermicznych procesów w glebie),
-odprowadzenie nadmiaru H2O (melioracje),
-zabiegi uprawowe zmniejszające parowanie (zmniejszają straty ciepła, zmiana barwy gleby - zmniejsza albedo),
-zmniejszenie zacienienia gleby (niszczenie chwastów),
-osłony leśne i zadrzewienia sródpolne,
BIERNE:
-dobór gatunków i odmian określonych warunków klimatycznych,
-dostosowanie terminów siewu i zbioru do panujących temperatur,
6. uszkodzenia zimowe roślin (podaj krótkie wyjaśnienia)
-niska temp brak okrywy śnieżnej powoduje wymarzanie (rośliny SA jesno zielone)
-zamarzanie i odmarzanie gleb- wysadzanie roślin, rozrywanie korzeni, osłabianie węzła krzewienia
-gruba pokrywa śnieżna- wyprzenie( rośliny brunatnieją)
-woda stojąca- wymakanie(brunatnieją)
-grzyby pasożytnicze- pleśń śniegowa( rośliny sczerniałe, pokryte nalotem)
-wiatry wysuszające- wysmalanie(rośliny spopielone)
-przymrozki-wymarzanie
7. co to są przymrozki, kiedy występują, dla których roślin są szczególnie groźne?
Jest to spadek temp min do 0 stopni oraz poniżej przy średniej temp dobowej wyższej od 0 stopni. Wyróżniamy: wiosenne, letnie, jesienne i zimowe. Rośliny wrażliwe na przymrozki: brukiew, buraki, truskawki, ziemniaki
Odporne: marchew
8.jak można zapobiegać wymarzaniu ozimin?
Przed wymarzaniem chroni: dobry siew (głębokość), nawożenie P/Ca bez nawozu N, termin siewu.
9. przykładowe temperatury wymarzania roślin
żyto -20stC, pszenica -17stC
10. od czego zależy długość danej fazy rozwojowej roślin (przykład)
Zależy od ilości światła które jest potrzebne do fotosyntezy, do przenoszenia asymilatów, wody, transpiracji. Np. jęczmień który jest rolna dnia długiego i jeśli nie będzie dostatecznie doświetlony to nie utworzy kwiatostanów, ma wtedy dużo liści mniej łodyg i dużo korzeni. Natomiast proso, roślina dnia krótkiego przy dużym naświetleniu tworzy dużo mniej kłosów, ma bardzo dużo łodyg i więcej korzeni i liści.
1. co to jest rola, warstwa próchniczna orna?
rola - wierzchnia warstwa gleby; warstwa uprawna gleby, podlegająca bezpośredniemu działaniu narzędzi rolniczych i jest podłożem dla roślin;
warstwa próchniczna - część gleby mająca dużo substancji organicznej zhumifikowanej; widać wyraźne przejście w profilu zarówno w barwie, jak i w zawartości węgla;
2. jak można kształtować ilość próchnicy na danym polu?
w latach 1940-50 wynosiła 20-22cm; w latach 1950-60 wynosiła 25-30cm, obecnie ma nie mniej jak 30cm, ale nie więcej jak 50cm
3. jaka jest optymalna miąższość warstwy ornej
Optymalna miąższość to 35cm. Powyżej 40cm powoduje spadek plonu.
4.definicje: gęstość gleby, gęstość fazy stałej; w jakich granicach może zmieniać się udział poszczególnych faz w glebach mineralnych?
5. jak definiujemy układ gleby
układ gleby - przestrzenne ułożenie cząstek jej fazy stałej w jednostce objętości; określamy masą suchą gleby w g/cm3 (gęstość gleby).
Wyróżniamy następujące układy gleby: naturalne, nadane (luźny, zagęszczony, zbity)
6. podaj definicje układu luźnego, zagęszczonego i zbitego
luźny - uzyskiwany podczas spulchniania (np. orka, bronowanie); zmniejsza się ilość fazy stałej w jednostce objętości; dobry jesienią; wzrasta ilość porów dużych, spada ilość porów małych i średnich; poprawa warunków powietrznych; pogorszenie warunków wodnych; gęstość gleb: 0,9-1,2g/cm3;
zagęszczony - występuje w wyniku naturalnego zagęszczenia (opady) lub działania rolnika (wałowanie) przejazdów ciągników; wzrasta udział fazy stałej w jednostce objętości; gęstość gleb: 1,3-1,5g/cm3; spada ilość porów dużych, wzrasta ilość porów małych; poprawa stosunków wodnych; pogorszenie stosunków powietrznych;
zbity - uzyskiwany przy nadmiernym zagęszczeniu (ulewy, przejazd maszyn po mokrych glebach); nadmierny udział fazy stałej; gęstość gleb: 1,6-2,0g/cm3; spada porowatość ogólna; całkowita redukcja porów dużych; utrudnia przenikanie korzeni; brak tlenu dla korzeni; poprawa warunków wodnych;
1.co to jest tekstura i struktura roli?
tekstura - wzajemny układ przestrzenny; jest to sposób ułożenia cząstek elementarnych (agregatów), brył i bryłek, z których zbudowana jest gleba. Wyróżniamy teksturę luźna, niespoistą i związaną spoistą.
struktura - stan gleby, w którym cząstki elementarne tworzą zlepione skupiska (agregaty) określonych kształtów i wymiarów; jest trwałością agregatów.
2. co wpływa korzystnie a co negatywnie na strukturę gleby
Czynniki niszczące strukturę: mechaniczne (opady), fizyko-chemiczne, chemiczne (Na+, K), woda (nadmiar->rozklejanie).
Czynniki tworzące agregaty: koloidy organiczne i mineralne (żele, kwasy humusowe), stan uwilgotnienia, temperatura (zamarzanie i rozmarzanie), mikroflora i mikrofauna, ciśnienie korzeni, czynnik uprawy roli, różnoziarnistość.
3. jaki wpływ ma struktura na porowatość gleby
Struktura gleby wpływa na rozpadanie się na oddzielne części - agregaty. Powstają wtedy agregaty <0,5mm(pyłkowe), 5-15mm (orzechowe), 1-5mm(bryłkowe), 0,5-15mm(ziarniste). Sklejanie takich agregatów ma wpływ na tworzenie struktury gruzełkowatej czyli takiej, w której znajdują się pory kapilarne gromadzące wodę. Woda ta pobierana jest przez rośliny.
Struktura gruzełkowata ma odpowiednią zwięzłość, lepkość i plastyczność.
4. jakie rodzaje por wyróżniamy w porowatości ogólnej, jaka jest ich funkcja?
Wyróżniamy następujące rodzaje por:
grube szybkodrenujące >50; grube wonlodrenujące 50-10; średnie 10-0,2; drobne <0,2;
5. podaj główne pozycje przychodów i rozchodów w bilansie wodnym pola
Przychody: opad atmosferyczny „O”, dopływ boczny Wob, podsiąk kapilarny;
Rozchody: odpływ grawitacyjne, odpływ boczny Wspł, odpływ powietrza, parowanie „P”, transpiracja;
Rozchód/Przychód: H2O hygroskopowa
Z1 + O + Wob = P + T + Wspł + Z2
6.co to jest woda niedostępna, od czego głownie zależy jej ilość w glebie? co to jest woda użyteczna, podaj jej parametry? jakie znasz systemy nawodnień? jaka powinna być dobowa dawka polewowa?
H2O niedostępna - otacza drobne ziarenka iłu, wciska w małe przestrzenie i wiąże z glebą dużymi siłami, przez co system korzeniowy nie może jej pobrać. Ilość wody niedostępnej w glebie zależy od ilości części spławialnych. Im więcej części spławialnych, tym więcej wody niedostępnej.
H2O dostępna dla roślin - zależy od głębokości lustra wody;
Dobowa dawka nawodnieniowa to 10-20mm.
Typy nawodnień:
- kroplowe
- deszczowane (zraszanie)