Laboratorium Ergonomii, Zastosowanie chronometrażowo - tabelarycznych metod, Lublin 1995/96


Lublin 1996.03.26

Politechnika Lubelska

Wydział Elektryczny

Laboratorium Ergonomii

Ćwiczenie nr 10

Temat: Zastosowanie chronometrażowo - tabelarycznych metod oceny obciążenia pracą do określenia wydatku energetycznego na wybranym stanowisku roboczym.

Wykonał : Klaczyński Sebastian

grupa E.D. 8.4.d.

1. Cel ćwiczenia

Celem ćwiczenia jest poznanie metod określania kosztu energetycznego prac na stanowiskach roboczych w zakładach przemysłowych. Przeprowadzenie obliczeń wydatku energetycznego przy zastosowaniu chronometrażowo-tabelarycznych metod oceny obciążenia pracą na podstawie szczegółowych tablic wydatku energetycznego i uproszczonej metody wg. Lehmanna. Dokonanie oceny stopnia ciężkości pracy na podstawie obliczonego wydatku energetycznego.

2. Wprowadzenie metodyczne.

Do obliczenia wielkości wydatku energetycznego na pracę w zależności od charakteru środowiska pracy można stosować następujące metody;

W naszym ćwiczeniu przeprowadzimy obliczenia, w celu określenia wydatku energetycznego człowieka podczas wykonywania zadań roboczych, na podstawie techniki chronometrażowo-tabelarycznej. Badania przeprowadzimy dwoma sposobami: za pomocą szczegółowych tablic wydatku energetycznego i uproszczoną metoda wg. Lehmanna.

Ocena wydatku energetycznego nas podstawie metod chronometrażowo - tababelarycznych wymaga przeprowadzenia dokładnego chronometrażu czynności wykonywanych przez badanego pracownika.

2.1. Metoda chronometrażowo-tabelaryczna na podstawie szczegółowych tablic wydatku energetycznego.

Wykorzystuje wartości jednostkowego zużycia energii przy wykonywaniu różnych czynności zawodowych. Obliczenie efektywnego wydatku energetycznego wg. tej metody polega na wyszukaniu w tablicach wartości jednostkowych wydatków energetycznych ( kcal/min ) odpowiadających poszczególnym pozycjom chronometrażu analizowanego stanowiska pracy. Następnie mnoży się ustalony czas wykonywania poszczególnych czynności ( min ) przez odpowiadający czynności jednostkowy wydatek energetyczny ( kcal/min ) otrzymując w ten sposób wartość efektywnego wydatku energetycznego przypadającego na daną czynność.

Po zsumowaniu poszczególnych iloczynów ( wydatków w kcal/czynność ) otrzymuje się wartość efektywnego wydatku energetycznego dla ustalonego w chronometrażu dnia pracy ( zmiany roboczej ) w kcal.

2.2. Uproszczona metoda wg. Lehmanna.

Różni się od wyżej opisanej sposobem ustalania jednostkowych wydatków energetycznych dla poszczególnych czynności ujętych w chronometrażu dnia pracy. W oparciu o zamieszczone tablice wg. metody Lehmanna, dla każdej czynności określa się wartość jednostkowego wydatku energetycznego (kcal/min ) wynikającego z pozycji ciała przy pracy oraz rodzaju pracy. Suma wynikająca z pozycji ciała i rodzaju pracy jest wartością jednostkowego wydatku energetycznego (kcal/min ) dla czynności roboczej wg. chronometrażu, ujętej wg. metody Lehmanna. Mnożąc ustalony w chronometrażu czas trwania czynności wg. Lehmanna ( min ) przez jednostkowy wydatek energetyczny ( w kcal/min ), otrzymuje się wartość efektywnego wydatku energetycznego przypadającego na tę czynność (kcal/czynność ). Suma wydatków energetycznych wszystkich czynności chronometrażu jest wartością efektywnego wydatku energetycznego dla dnia pracy ( zmiany roboczej ).

3. Wykonanie obliczeń

Założenia:

Wielkość efektywnego wydatku energetycznego

Lp.

Rodzaj czynności i warunki pracy na stanowisku wg metody 1 i 2

Czas trwania czynności

1. Na podstwaie szczegółowych tablic wydatku energetycznego

2. Według uproszczonej metody Lehmanna

min

kcal/

kcal/

kcal/min

kcal/

min

czynność

A

B

A+B

czynność

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1.

7.00-7.09

Przebranie się w szatni w odzież roboczą.

10

1.0

10

0.8

0.6

1.4

14

2.

7.10-7.12

Przejście parteru na IV piętro budynku biurowego w celu pobrania kwestionariusza na materiał i niezbędne narzędzia (wchodzenie po schodach przy wzniesieniu 300 przy szerokości stopni 200 cm i wysokości 12.2 cm z prędkością 60 stopni na minutę).

2

12.0

24

9.0

5.0

14

28

3.

7.12-7.20

Pobranie kwestionariusza pobranego od kireownika swojego działu (pozycja stojąca).

8

0.6

4.8

0.6

0.3

0.9

7.2

1

2

3

4

5

6

7

8

9

5.

7.31-7.40

Pobranie materiału i narzędzi do pracyz magazynu(pozycja stojaca pochylona).

10

2.0

20

1.2

0.8

2.0

20

6.

7.41-7.50

Przejście do hali produkcyjnej w któerj umieszczone jest stanowisko pracy (po twardej drodze z ciężarem ok 50 kg z prędkoscią 4 km/h przy użyciu nosideł).

10

6.1

61

2.3

5.0

7.3

73

7.

7.51-8.00

Przygotownie stanowiska do pracy. Rozłożenie i poukładanie potrzebnych narzędzi i materiałów (pozycja stojąca pochylona i w kucki).

10

1.8

18

0.8

2.6

3.4

34

8.

8.01-9.20

Praca na stanowisku pracy. Cięcie blachy (3 mm) na kawałi o żadanych wymiarach piłką do metalu (przy 42 ruchach piłki na minutę w pozycji stojacej pochylonej.

70

2.5

175

0.8

2.3

3.1

217

9.

9.21-10.00

Praca na stanowisku pracy. Obróbka pociętych kawałków blachy (młotkiem 4.4 kg, 15 uderzeń oburęcznych z całą siłą na minutę, pozycja klęcząca).

30

7.5

225

0.5

9

9.5

285

10.

20 minut (od 8.01-10.00)

Przerwy na zmianę obrabianego materiału i odpoczynek (pozycja stojąca).

20

0.8

16

0.9

0.3

1.2

24

11.

10.01-10.15

Przerwa na posiłek regeneracyjny-drugie śniadanie (pozycja siedząca).

15

0.6

9

0.3

0.3

0.6

9.0

12.

10.16-12.00

Praca na stanowisku pracy. Wiercenie blach (3 mm ) wiertarką elektryczną (pozycja stojaca pochylona).

90

4.4

396

0.8

3.0

3.8

342

13.

12.01-13.00

Łączenie pociętych, nawierconych blach ze sobą za pomocą nitów młotkiem nitowniczym elektrycznym (pozycja stojąca).

50

4.0

200

0.8

2.5

3.3

115

14.

25 minut (10.16-13.00)

Przerwy w czasie wiercenia i nitowania na zmianę wierconego i nitowanego materiału.

25

1.5

37.5

0.8

2.0

2.8

7.0

15.

13.01-13.15

Praca na tokarce. Toczenie rączek jako noside do skrzynek (pozycja stojaca pochylona)

15

2.0

30

0.6

2.3

2.9

43.5

16.

13.16-13.45

Przykęcenie zawiasów (na wysokości 0.3 m od ziemi przy długości rowka w łbie 8 mm przy uzyciu wkrętaka zwykłego przypołożeniu poziomym i pionowym; pozycja klęcząca).

30

1.9

57

0.5

2.3

2.8

84

1

2

3

4

5

6

7

8

9

18

14.01-14.30

Poukładanie zmontowanych skrzynek w celu poddania ich dalszej obróbce.

30

7.5

225

2.0

7.0

9.0

270

19.

14.31-14.40

Złożenie odpowiednich narzędzi i zaniesienie (zdanie i rozliczenie) ich do magazynu (chodzenie po równej twardej drodze z prędkością 4 km/h z ciężarem 10 kg).

10

3.3

33

2.0

1.2

3.2

32

20.

14.41-14.50

Udanie się do szatni w celu przebrania się (chodzenie).

10

2.0

20

1.7

0.3

2.0

20

21.

14.51-15.00

Mycie i przebieranie się w ubranie osobistego użytku (w szatni).

10

1.6

16

0.6

0.5

1.1

11

Razem

Σ

1663.8

Σ

1635.7

4. Przykładowe obliczenia.

Przykład dla punktu 15. - 13.01-13.15

Praca na tokarce. Toczenie rączek jako nosideł do skrzynek (pozycja stojąca pochylona).

- z tabeli A ( pozycja ciała - stojąca pochylona ) - 0.6 kcal/min

- z tabeli B ( rodzaj pracy - praca palców, dłoni i obu ramion - średnia ) - 2.3 kcal/min

- suma A+B - 0.6 kcal/min + 2.3 kcal/min = 2.9 kcal/min

Wszystkie punkty (L.p. 1 - 21) sumujemy (dla poszczególnych metod odpowiednie wydatki energetyczne) i otrzymujemy (wiersz tabeli „RAZEM”) wartość efektywnego wydatku energetycznego dla ustalonego w chronometrażu dnia pracy (zmiany roboczej) w kcal.

5. Analiza wyników i ocena stopnia pracy na stanowisku roboczym w oparciu o podane kryteria (metody).

Na podstawie metody szczegółowych tablic wydatek energetyczny jednej osoby (robotnika) na badanym stanowisku pracy wyniósł 1663.8 kcal podczas zmiany roboczej - 8 h, a więc pracę ślusarza montera możemy ocenić jako - ciężka.

II W uproszczonej metodzie Lehmanna wydatek energetyczny wyniósł 1635.7 kcal podczas zamiany roboczej - 8h, a więc niewiele mniej niż podczas obliczeń metodą pierwszą. Na podstawie kryterium podanego w instrukcji pracę naszego pracownika możemy oszacować również jako - ciężką.

Obu metodom odpowiada zgodność kryteriów - stąd wniosek:

Ślusarz monter pracował ciężko przez (8 h) zmianę roboczą, a więc spalał 7.5 do 10kcal brutto na jedną minutę.

6. Uwagi i wnioski.

Metody chronometrażowo-tabelaryczne są najwygodniejsze w określaniu wydatku energetycznego człowieka podczas wykonania zadań roboczych czyli określania uciążliwości pracy na wybranym stanowisku, ponieważ można ją stosować w każdych warunkach, nie potrzeba żadnej aparatury, a dokonywanie oceny nie ma wpływu na przebieg czynności zawodowych pracownika. Są często stosowane (błąd w ocenie jest niewielki i możliwy do zastosowania w badaniach o charakterze praktycznym, z reguły nie przekracza 10%).

Na podstawie powyżej przedstawionych metod chronometrażowo-tabelarycznych uważam, że szczegółowa metoda jest metodą dokładniejszą (niewiele od metody Lehmanna ponieważ przebieg czynności w niej opisany można bardziej dokładnie określić. Metoda Lehmanna, chociaż uważana za metodę uproszczoną nie jest metodą o wiele gorszą od metody szczegółowej co wynika z porównania wyników jakie otrzymałem( 1663.81635.7 kcal).Należy podkreślić, że zużycie energii jako jedna z miar ciężkości pracy fizycznej nie mówi nam niczego o zaangażowaniu umysłowym, o wymogach stawianych spostrzeganiu, koncentracji uwagi lub zręczności.Dlatego też miara zużycia energii może służyć wyłącznie do oceny wyczerpujących prac fizycznych, a nie należy jej stosować jako kryterium do badania pracy umysłowej lub prac wymagających zręczności.

5



Wyszukiwarka