Ergonomia 13 - 18 strona.

Wpływ hałasy

- obniżenie ostrości słuchu -> regeneracja po długim czasie - trwałe uszkodzenie.

Działanie hałasu w przemyśle - długotrwałe dźwięki o max f - obniżenie wrażliwości na te tony o wysokiej częstotliwości 100k

przy hałasie - wzrasta wypadkowość i zmęczenie

hale mech. obróbki drewna 80-85dB przy 100-4800Hz

wpływ hałasu ujawnia się po kilku latach

jeżeli uprzedzisz pracowników o hałasie - zmniejsza złe wyniki w pracy

hałas częsty i nie regularny - źle wpływa na prace

hałas ciągły i bez treści - nie wywiera wpływu

2000-4000Hz - najgorszy wpływ

Intensywność dźwięków mowy ludzkiej:

Spokojna rozmowa - 60-65dB

Zwykła rozmowa - 70dB

Bardzo głośne pomieszczenie - 80dB

Metody zwalczania hałasu:

1) Uniemożliwienie powstawania szkodliwego hałasu

- odpowiednie materiały elementów maszyn
- eliminacja szkodliwego rezonansu

- likwidacja luzów, właściwa konserwacja

2) Osłabienie rozprzestrzeniania się hałasu:

- pokrywanie specjalnymi farbami dźwiękochłonnymi pomieszczeń

- zamieszczanie ekranów dźwiękochłonnych

3) Środki ochrony osobistej:

- hełmofony

- nauszniki, stopery

Eliminacja hałasu w przemyśle drzewnym:

1. Odpowiednia konstrukcja maszyn

2. Adaptacja akustyczna pomieszczeń
   - zmiana warunków pogłosowych przez stosowanie na stropie i w sąsiedztwie źródła dźwięku ustrojów z materiałów dźwiękochłonnych o paśmie pochłaniania odpowiadającym wartościom charakterystyki hałasu danego urządzenia

3. Obudowywanie samych maszyn

4. Wydzielanie obszaru dla najgłośniejszych maszyn przestrzennymi ekranami dźwiękochłonnymi

5. Stosowanie kabin dźwiękoszczelnych dla obsługi

Drgania metali
Ruchy ciał stałych wibracyjne o stosunkowo niedużej częstotliwości
cztery przedziały częstotliwości:

1. drgania o częstotliwości niższej od 1Hz powodują zaburzenia czynnościowe organizmu w postaci choroby lokomocyjnej ich oddziaływanie związane jest z częstotliwością i czasem trwania.

2. Drgania od 1-5Hz przy nich nie występują drgania rezonansowe (najczęstsze w pojazdach mechanicznych) Najbardziej szkodliwe dla człowieka

3. Drgania od 6-9Hz przy których może wystąpić rezonans

4. Częstotliwość powyżej 10Hz

-------------------------------------------
3 kategorie narzedzi wibrujących:

1) Poniżej 40Hz - uszkodzenie układu kostnego stawów i ścięgien

2) Od 40 - 300Hz - poważniejsze zaburzenia naczyniowo ruchowe występują miedzy 6 miesiącem a drugim rokiem. Np. martwica palców

3) Powyżej 300Hz - najcześciej po 12 miesiącach spuchnięcia bule reki i ramienia i barku

Zapobieganie:
łagodzenie drganie, specjalne rekawice amortyzujące odboje, specjalne uchwyty

Mikroklimat - całokształt zmian fizycznych stałych czynników meteorologicznych w badanym ograniczonym miejscu.

Komfort cieplny - 25% ogólnej ilości oddawanego ciepła

Elementy składowe mikroklimatu miejsca pracy:

1) wilgotność względna powietrza

2) temperatura powietrza

3) temperatura otaczających powierzchni

4) ruch powietrza

Add.1) Wilgotność optymalna 30-70% poniżej 30% wysuszenie błon śluzowych. Przy temperaturze 18-20ºC najkorzystniejsza wilgotność 40-50%

Add.2) Zależy od rodzaju pracy. Praca lekka 21-24ºC praca ciężka 14-17 ºC powyżej 28 ºC praca w gorącu. Temperatura odczuwalna zależy od średniej temperatury powietrza i temp. otaczających powierzchni. Komfort cieplny jest to niewielka różnica pomiędzy tymi temperaturami

Add.4) Ruch powietrza przyspiesza wymianę ciepła pomiędzy ciałem o wyższej temp. a ciałem chłodniejszym. W niskich temperaturach ruch powietrza wzmaga uczucie zimna w temp. umiarkowanych powoduje ochłodzenie, w temp. powyżej 35 ºC zwiększa uczycie gorąca. Maksymalną prędkość ruchu powietrza nie wywołującego wrażenia przeciągu w pomieszczeniu zamkniętym wynosi nie więcej niż 0,15m/s

Zagrożenia
Są to sytuacje w których zachodzi powiększone prawdopodobieństwo utraty zdrowia lub życia bądź szkód materialnych i moralnych

Wstępna klasyfikacja zagrożeń człowieka:

a) Zagrożenia bezpośrednie

- fizyczne

- chemiczne

- neuropsychologiczne

- biologiczne

b) Oddziaływanie na środowisko człowieka

- fizyczne

- chemiczne

- biologiczne

- psychologicznospołeczne

Add. a)

Podstawowe bezpośrednie fizyczne zagrożenia człowieka

• Temperatury

• Wysokie

• Niskie

• Siły

• Statyczne

• Dynamiczne

• Promieniowanie

• Elektromagnetyczne

• Świetlne

• Cieplne

• Jądrowe

• Kosmiczne

• Jonizujące

• Ciśnienia

• Podciśnienie

• Nadciśnienie

• Drgania

• Akustyczne

• Wibracje

• Ultradźwięki

• Infradźwięki

• Przeciążenia (hipodynamia)

• Przyspieszenia (hipokinezja)

• Ruch powietrza

• Wilgoć

• Zapylenie powietrza

• Częstość występowania zjawisk

• Mała

• Duża

• Ilość informacji

• Nadmiar

• Niedobór

Podstawowe bezpośrednie chemiczne zagrożenia człowieka:

• Trucizny przemysłowe

• Ogólno trujące

• Psychotropowe

• Paralityczno-drgawkowe

• Duszące

• Drażniące

• Parzące

• Pyły chemicznie aktywne

• Zapachy

• Odchylenia od normalnego składu powietrza

• Zawartość tlenu

• Zawartość dwutlenkuwegla

Podstawowe bezpośrednie biologiczne zagrożenia człowieka:

• Zarazki

• Wirusy

• Bakterie

• Pasożyty

• Niedożywienie

• Głód

• Awitaminoza

• Choroby

• Samoistne

• Dziedziczne

• Starzenie organizmu

• Fizyczne

• Umysłowe

Podstawowe bezpośrednie neuropsychiczne zagrożenia człowieka:

• Neuropsychologiczne

• Napięcia nerwowe

• Napięcia statyczne

• Sytuacje ryzyka

• Monotonia

• Tempo pracy

• Nadmierna koncentracja

• Osamotnienie

• Socjologiczno społeczne

• Zmiana modelu życia rodzinnego

• Izolacja brak kontaktu z ludźmi

• Śmiertelność

• Reklama i propaganda

Add. b)

Podział środowiska człowieka ze względu na działanie zagrożeń

• Środowisko pracy

• Organizacja pracy

• Mikroklimat miejsca pracy

• Stosunki międzyludzkie miejsca pracy

• Funkcjonowanie warsztatu pracy

• Dojazdy do pracy

• Środowisko rodzinne

• Sytuacja rodzinna

• Warunki mieszkaniowe

• Miejsce zamieszkania

• Środowisko polityczno społeczne

• Państwo

• Narodowość

• Rasa

• Ustrój polityczno społeczny

• Przynależność do grup: politycznych, religijnych, nieformalnych

• Środowisko rekreacji i wypoczynku

• Miejsca i jakość miejsc rekreacji

• Formy wypoczynku

• Lecznictwo

• Kultura i nauka

• Szkolnictwo

• Oświata

• Sztuka

Przyczyny i skutki oddziaływania techniki na człowieka

Skutki działania:

• Przeciążenia - człowiek ma wykonać zadnie przekraczające jego możliwości fizyczne i umysłowe

• Hipermobilizacja - ogólna mobilizacja organizmu.

• Przesadna mobilizacja może powodować

• Zmniejszenie precyzji ruchów

• Uszkodzenie urządzeń i narzędzi pracy

• Braku wyczucia siły

• Braku spostrzegawczości

• Zaburzenia orientacji - czyli zakłócenie odbioru informacji ich selekcji i transformacji

• Zaburzenia proporcji miedzy czynnościami wytwórczymi (głównymi) i czynnościami pomocniczymi - czyli objaw bezradności

• Dezintegracja czynności - powrót do formy pierwotnej - człowiek zachowuje się jak nowicjusz

• Zmęczenie - fizyczne lub umysłowe

• Rezygnacja

• Znużenie - stan nerwowo psychiczny uniemożliwiający kontynuacje pracy

Przyczyny :

• Deprywacje - np. głód, brak sny, tlenu, osamotnienie, tęsknota

• Napięcie statyczne - długotrwałe obciążenie mięśni - zmęczenie statyczne

• Utrudnienia - wynikają z warunków pracy

• Braki przedmiotowe

• Brak informacji

• Przeszkody wstrzymujące

• Obciążenie psychiczne - subiektywność i obiektywność warunków pracy

• Monotonia pracy - jednostajność pracy i łatwość pracy

• Konflikt wewnątrz instytucji - konflikt napięcia miedzy ludźmi wynikający z rużnic poglądów i ocen interesów

Środowisko chemiczne

Związki toksyczne w przemyśle drzewnym:

• Przemysł meblarski - aceton, alkohol metylowy, etylowy, butylowy, benzen, ksylen, octan etylu, terpentyna, toluen

• Przemysł termicznego rozkładu drewna - aceton, alkohol metylowy, metyloaceton, octan etylu, smoła drzewna, tlenek węgla

• Przemysł płyt i sklejek - fenol, formaldehyd

• Przemysł ekstrakcji żywicy z karpiny - benzyna ekstrakcyjna, terpeny

• Przemysł destylacji żywicy - terpeny

Substancje lotne:

• Benzen - C₆H₆ jest zanieczyszczeniem w toluenie i ksylenie (w lakierniach) działa na ośrodkowy układ nerwowy, uszkadza szpik, wątrobę, nerki dostaje się przez skórę, ukł. pokarmowy i oddechowy

• Formaldehyd - bezsenność, nieżyty gardła, krtani, brak łaknienia, objawy nerwicowe, zmiany skórne.

• Ksylen - działa drażniąco na skórę, błony śluzowe i ukł. nerwowy.
  

Substancje nielotne - utwardzacze, pigmenty występują po kilkadziesiąt związków w powietrzu hal produkcyjnych gdzie dochodzi do sumowania się działania toksycznego poszczególnych trucizn (synergia)

Dawka progowa (graniczna) - jest to taka ilość substancji która wywołuje pierwsze dostrzegalne zmiany w ustroju. NDS jest to najwyższy dopuszczalne stężenie par związków toksycznych w przemyśle drzewnym.

NDS - [mg/m³ powietrza] :

Alkohol etylowy - 1000

Formaldehyd - 2

Benzen - 30

Ksylen - 100

Zapobieganie:

• Hermetyzacja - linie lakiernicze w zamkniętych tunelach

• System wentylacji

• Naturalna

• Infiltracja

• Przewietrzanie

• Grawitacyjna - przy różnicy temp. powietrza zewnętrznego i wewnętrznego 8ºC

• Mechaniczna - co najmniej 2 krotna wymiana powietrza na godzinę,
  składa się z:

• Wentylator

• Filtr

• Chłodnica

• Nawilżacze

• Przepustnice

• Klimatyzacja

• Odciągi miejscowe

Metody oczyszczania powietrza zanieczyszczonego gazami:

• Spalanie

• Bezpośrednie w płomieniu

• Termiczne

• Utlenianie katalityczne

• Metody absorpcyjne

• Metody adsorpcyjne (węgiel aktywny)

Podział par i gazów ze względu na gęstość i rozprzestrzenianie

• Unoszące - d_wzg<0,8 - amoniak, gaz miejski, gaz wodny, metan, wodór

• Rozchodzące się we wszystkich kierunkach - 0,8<d_wzg<1,1 - acetylen, cyjanowodór, etan, etylen, tlenek węgla

• Opadające i pełzające wzdłuż podłoża - d_wzg>1,1 - gazy o masie cząsteczkowej powyżej 32 raz pary wszystkich cieczy

Nawiew czystego powietrza kieruje emitowane toksyczne pary i gazy do elementów wywiewu w taki sposób aby nie miały one możliwości przejścia przez poziom dróg oddechowych - Wentylacja nawiewno wywiewna.

Pyły drzewne - 30% odpadów

Do powstanie wybuchu pyłu może dojść gdy:

• Pył jest palny

• Mieszanina pyłowo powietrzna ma odpowiednie stężenie pyłu i dostateczna zawartość tlenu

• Źródło energii

Wybuch - proces spalania który rozpoczyna się nagle i przebiega gwałtownie

Deflagracja - jest reakcją egzotermiczną polegająca na przemianie palnych materiałów w materiały nie aktywne które intensywnie tracą ciepło przez przewodnictwo, promieniowanie, konwekcje

Detonacja - jest reakcją egzotermiczną charakteryzującą się wytworzeniem fali uderzeniowej która tworzy i podtrzymuje reakcje

Zdolność wybuchowa pyłów:

• Czułość na zapłon - funkcja temperatury zapłonu, minimalnej temp. zapłonu i min. stężenia wybuchowego

• Siła wybuchu - funkcja max prędkości, wzrostu ciśnienia i ciśnienia końcowego wybuchu

Zapalenia pyłów następują na skutek:

• Wyładowań elektryczności statycznej

• Powstawania iskier mechanicznych np. przy starcie

• Powstawanie iskier elektrycznych

• Przegrzanie części maszyn

• Niedostosowanie kotłowni do spalania takich odpadów

• Zwarć w przewodach elektrycznych

Istnieje 5 kategorii pomieszczeń pod względem zagrożenia wybuchem.

WI - WIII są to pomieszczenia w których istnieje niebezpieczeństwo wybuchu gazów

WIV - WV nie istnieje.

Przeciw działanie zapyleniu:

• Pyły należy chwytać u źródeł ich powstawania

• Możliwie pełna hermetyzacja procesów technologicznych

• Na wylocie instalacji odpowiadającej stosować urządzenia odpylające

Stosowane odciągi w halach produkcyjnych

• Ssawy

• Siec przewodów transportujących pył

• Wentylatory

• Urządzenia do wychwytywania pyłów (cyklony, filtry)

Stężenie pyłu w przewodach nie powinno przekraczać 12g/m³ a prędkość przepływu powietrza nie powinna być mniejsza niż 22m/s

Dokończenie do tematu Uwaga.

Reakcja - element pracy fizycznej, różne sposoby cele aby coś zmienić posłużyć się narzędziem, obsłużyć urządzenie sterownicze

Starość - 60 lat kobiety, 65lat mężczyźni

45lat początek starzenia się pracownika

1)upośledzenie receptorów

2)wydłużenie czasów reakcji

3) pogorszenie się zdolności akomodacji

4) trudności z adaptacja do ciemności

5) degradacja zmysłu słuchu

U starszych pracowników cenimy doświadczenie i zdolności przewidywania.

---