Wpływ wzrostu wynagrodzenia minimalnego w 2011 r. na kwoty wolne od potrąceń i inne świadczenia

Od 1 stycznia 2011 r. minimalne wynagrodzenie pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy wyniesie 1.386 zł. Jego wysokość została ogłoszona w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 5 października 2010 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2011 r. (Dz. U. nr 194, poz. 1288). Przy czym w okresie pierwszego roku pracy nie może ono być niższe niż 80% wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli nie niższe niż 1.108,80 zł.

Wysokość minimalnego wynagrodzenia wpływa na stawki wielu świadczeń, m.in. z zakresu prawa pracy. Dotyczy to m.in. dodatku za pracę w nocy, maksymalnej wysokości odprawy z tytułu zwolnień grupowych, odszkodowania za mobbing czy wynagrodzenia przestojowego. Od wysokości wynagrodzenia minimalnego zależy także kwota wolna od potrąceń.

Kwoty wolne od potrąceń

Kwota wolna od potrąceń dotyczy większości przypadków dokonywania potrąceń z wynagrodzenia pracownika, z wyjątkiem potrąceń alimentacyjnych. Ustala się ją w oparciu o wysokość wynagrodzenia minimalnego.

Kwotą wolną od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

• 100% minimalnego wynagrodzenia za pracę, przysługującego pracownikom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych - przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne,

• 75% minimalnego wynagrodzenia - przy potrącaniu zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi,

• 90% minimalnego wynagrodzenia - przy potrącaniu kar pieniężnych przewidzianych w art. 108 K.p. (art. 87¹ § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy - Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94; ostatnia zmiana w Dz. U. z 2010 r. nr 182, poz. 1228).

Natomiast w przypadku potrąceń dobrowolnych (dokonywanych na podstawie pisemnej zgody pracownika) wysokości kwot wolnych kształtują się inaczej. W ich przypadku, wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, która jest równa:

• przy potrącaniu należności na rzecz pracodawcy - wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,

• przy potrącaniu innych należności - wysokości 80% minimalnego wynagrodzenia (art. 91 § 2 K.p.).

Należy zaznaczyć, że przy ustalaniu kwot wolnych od potrąceń odliczeniu podlega też składka na ubezpieczenie zdrowotne, choć nie wynika to bezpośrednio z przepisów Kodeksu pracy. Odliczenie tej składki następuje w oparciu o stanowisko Departamentu Prawa Pracy MPiPS.

Od 1 stycznia 2011 r. kwota wolna od potrąceń w wysokości 100% wynagrodzenia minimalnego po dokonaniu odliczeń składkowo-podatkowych, zastosowaniu podstawowych kosztów uzyskania przychodów (111,25 zł) oraz zmniejszeniu zaliczki na podatek dochodowy o kwotę 46,33 zł, wyniesie 1.032,34 zł. Oblicza się ją w następujący sposób:

1) składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika:

• składka emerytalna: 1.386 zł × 9,76% = 135,27 zł,

• składki rentowe: 1.386 zł × 1,5% = 20,79 zł,

• składka chorobowa: 1.386 zł × 2,45% = 33,96 zł,

• razem składki na ubezpieczenia społeczne: 190,02 zł;

2) składka zdrowotna:

• składka zdrowotna do pobrania z wynagrodzenia: (1.386 zł - 190,02 zł) × 9% = 107,64 zł,

• składka zdrowotna odliczana od podatku: (1.386 zł - 190,02 zł) × 7,75% = 92,69 zł;

3) zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych:

• 1.386 zł - (111,25 zł + 190,02 zł) = 1.084,73 zł, po zaokrągleniu 1.085 zł;

• (1.085 zł × 18%) - 46,33 zł = 148,97 zł,

• 148,97 zł - 92,69 zł = 56,28 zł, po zaokrągleniu 56 zł;

4) kwota wolna od potrąceń:

1.386 zł - (190,02 zł + 107,64 zł + 56 zł) = 1.032,34 zł.

Wysokość kwot wolnych od potrąceń w 2011 r. przy zatrudnieniu na pełny etat
	wynagrodzenie minimalne po odliczeniach składkowo- -podatkowych	75% wynagrodzenia minimalnego	90% wynagrodzenia minimalnego	80% wynagrodzenia minimalnego
przy zastosowaniu podstawowych kosztów i kwoty zmniejszającej podatek	1.032,34 zł	774,26 zł	929,11 zł	825,87 zł
przy zastosowaniu podstawowych kosztów i bez stosowania kwoty zmniejszającej podatek	985,34 zł	739,01 zł	886,81 zł	788,27 zł
przy zastosowaniu podwyższonych kosztów i kwoty zmniejszającej podatek	1.037,34 zł	778,01 zł	933,61 zł	829,87 zł
przy zastosowaniu podwyższonych kosztów i bez stosowania kwoty zmniejszającej podatek	990,34 zł	742,76 zł	891,31 zł	792,27 zł

WAŻNE: Kwota wolna dla pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy jest proporcjonalnie zmniejszana do wielkości ich etatu.

Wysokość odprawy z tytułu zwolnień grupowych

Maksymalna kwota odprawy z tytułu zwolnień grupowych nie może przekroczyć kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę. Od 1 stycznia 2011 r. nie może być zatem wyższa od kwoty 20.790 zł (1.386 zł x 15).

Minimalna wysokość odszkodowania za mobbing i naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu

Odszkodowanie dochodzone przez pracownika, który rozwiązał umowę o pracę wskutek mobbingu lub wobec którego dopuszczono się działań dyskryminujących w zatrudnieniu, nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Od 1 stycznia 2011 r. jego wysokość nie może być niższa niż 1.386 zł.

Dodatek dla zatrudnionych w nocy

Wysokość dodatku dla pracujących w nocy ustala się od wynagrodzenia minimalnego, o ile w zakładzie nie obowiązują korzystniejsze regulacje wewnątrzzakładowe lub korzystniejszych zasad nie przewiduje umowa o pracę. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, za każdą godzinę pracy w porze nocnej pracownikowi przysługuje dodatkowe wynagrodzenie w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę.

---