TECHNOLOGIA PRODUKCJI ROSLINNEJ, TECHNOLOGIA PRODUKCJI ROŚLINNEJ


TECHNOLOGIA PRODUKCJI ROŚLINNEJ

Podział europejskich systemów rolniczych

Rolnictwo konwencjonalne (uprzemysłowione):

-integrowane

-ekologiczne

-precyzyjne

Rolnictwo precyzyjne (ang. precision agriculture) (precision farming)to system rolniczy, w którym technologia produkcji dostosowana jest do specyficznych warunków produkcyjnych w określonej części pola, będącej środowiskiem dla rośliny uprawowej (ang. Site - specific crop management - SSCM).

Rolnictwo precyzyjne - system rolnictwa, w którym poszczególne fragmenty pola uprawnego mogą być traktowane z różnym nakładem środków produkcji w zależności od potencjału plonotwórczego gleby, rośliny w konkretnym miejscu pola

Różna terminy opisujące system rolnictwa precyzyjnego

Precision Farming

Variable Rate Management

Site specific crop Management

Historia

Ile ma lat? To zależy…..

- czasy starożytne - świadomość zmienności przestrzennej i czasowej właściwości gleby i roślin

-300 lat temu rdzenni mieszkańcy Ameryki nawozili rośliny kukurydzy indywidualnie

-różne kraje- różne historie???

- 1911 (Mercer i Hall); 1928 (Eden i Maskell) - pierwsze mapy plonów

- 1929 (Linsley i bajer) - potrzeba stosowania zmiennych dawek wapna

-koniec lat 70 - utworzenie systemu GPS przez amerykańskie Ministerstwo obrony

- 1982

-1988 Pierwsze zmienne dawkowanie nawozów (Soil Teg, USA) - na podstawie zdjęć lotniczych próbek gleby pobieranych w siatce punktów

- początek lat 90 GPS stał się bardziej niezawodny na rynku pojawiły się odbiorniki do użytku cywilnego

1989 -91 - początek mapowania plonów

-1992 - pierwsze warsztaty dotyczące rolnictwa precyzyjnego

1993 - zmienne dawkowanie pestycydów

Stan obecny rolnictwa precyzyjnego w świecie

-wdrożone głównie w USA, Kanadzie, Europie półn i Zachodniej oraz Australii

-W. Brytania, Francja, Niemcy, Dania, Australia wdrożone głównie w uprawie zbóż

-w krajach rozwijających się (Argentyna, Brazylia, Afryka Poł., Chiny, Indie, Malezja, Tanzania) wdrożenie głównie w gospodarstwach gdzie prowadzi się badania

-60% rolników korzystających z technologii PA gospodaruje w „Corn Belt”

-ok. 90% wszystkich monitorów plonu jest wykorzystywane w USA

- ok. 80% kombajnów z opcją mapowania plonu jest wykorzystywane w USA

-W Niemczech wykorzystywane jest ok. 4250 monitorów plonu

- W Europie ok. 2000 komputerów wyposażonych jest w opcję mapowania plonów

Stan obecny rolnictwa precyzyjnego w Polsce

* pobieranie próbek z GPS 1 próbka z 1 - 4 ha

-precyzyjne nawożenie P, K i Ca

-precyzyjne nawożenie N - na etapie wdrożeń w oparciu o urządzenia: N-sensor, CROP -meter

*monitoring plonów - kilkaset kombajnów

-mapowanie plonów - kilkadziesiąt kombajnów

-pomiar przewodności elektrycznej gleby na etapie wdrożeń w oparciu o urządzenie EM -38

*prowadzenie równoległe maszyn - kilka systemów np. Outback, Auto Trac, DUO - DRIVE, EZ - Steer w zestawie z EZ - Guide 500

Celem rolnictwa precyzyjnego jest zbieranie i analiza informacji dotyczących zmienności gleby i stanu roślinności aby:

-zmaksymalizować wykorzystanie środków produkcji w obrębie małych fragmentów pola

-zredukować koszty produkcji roślinnej w tych miejscach na polu

-ograniczyć ryzyko zanieczyszczenia środowiska spowodowane stosowaniem agrochemikaliów w dawkach wyższych od wymaganych przez rośliny

Rolnictwo tradycyjne zazwyczaj traktuje glebę na danym polu jako homogeniczną.

Zmienność przestrzenna jest podstawą wdrażania technik rolnictwa precyzyjnego. Jeśli zmienność przestrzenna nie występuje na danym polu, jednakowe traktowanie całego pola podczas wykonywania różnych zabiegów uprawowych jest podejściem najtańszym i najbardziej efektywnym. Pola uprawne z natury charakteryzują się zmiennością przestrzenną właściwości fizycznych i chemicznych gleby; topografii terenu warunków pogodowych i wielu innych czynników.

Rob. Mapy:

-przewodność elektryczna

-zasobność w P

-pH gleby

-plon ziarna

Zmienność czasowa (ang. Temporal variability), np.: warunków pogodowych w kolejnych sezonach wegetacyjnych, rzutuje w dużej mierze na plony roślin.

Jeśli zmienność czasowa ma większy wpływ na plony niż zmienność przestrzenna, decyduje o stosowaniu jednolitej czy zmiennej, np. dawki nawożenia musi być podejmowana bardzo ostrożnie. Zmienność plonów w okresach kilkuletnich powodowana jest w 60 - 65% czynnikami pogodowymi, a tylko w 15-20% samą zasobnością gleby w składniki pokarmowe.

Strefy operacyjne „management zones” części pola, które charakteryzują się względnie jednorodną kombinacją czynników ograniczających plonowanie, wobec których zastosowanie jednej dawki środka produkcji jest uzasadnione.

Improved soil sampling: „Management Zones”

Wybrane techniki rolnictwa precyzyjnego

VRT -variable rate technology lub VRA - variable rate application - technologie zmiennego dawkowania nawozów lub pestycydów na obszarze pola uprawnego

Sposoby wykorzystania informacji przestrzennych ang. Map - based - technika stosowania zróżnicowanych dawek np.: nawozów/pestycydów oparta o wykorzystanie mapy zaleceń stworzonej na podstawie, np.:mapy, zasobności gleby, plonów, zdjęcia satelitarnego

Wymagane jest:

-systematyczne pobieranie i analiza próbek gleby

-stworzenie mapy zmiennego nawożenia pola

-wykorzystanie w/w mapy przy wykorzystaniu zmiennego dawkowania nawozu.

Takie podejście do stosowania środków produkcji zazwyczaj wymaga GPS.

Zalety stosowania zmiennych dawek środków prod. w oparciu o wcześniej stworzoną mapę:

-technika możliwa do zastosowania dla większości środków produkcji

-stworzona baza danych może być wykorzystywana przy różnych zabiegach uprawowych

-technika możliwa do zastosowania dla większości środków produkcji

-użytkownik może wykorzystać różne źródła informacji przy formułowaniu zmiennych dawek

-użytkownik ma znaczną kontrolę nad stosowaną dawką środka produkcji

-nie jest konieczne obniżanie prędkości jazdy w trakcie zabiegów

ang. Sensor - based approad - właściwości gleby, roślin oceniane są w trakcie przejazdu czujnika po polu ang. On -the - go. Zróżnicowana dawka środka produkcji stosowana jest w czasie rzeczywistym (ang. Redl time).

Takie podejście do stosowania środków produkcji nie wymaga wyposażenia ciągnika w GPS

Np. czujniki:

-Yara N-Sensor

-Green Seeker

Zalety stosowania zmiennych dawek środków produkcji w oparciu o odczyty z czujników:

-ograniczenie ilości czasu poświęconego analizom przed zastosowaniem środka produkcji

-większa ilość zbieranych danych niż przy tradycyjnych metodach pobierania prób

-brak opóźnienia w czasie pomiędzy wykonaniem pomiaru, a zastosowaniem środka produkcji

-system jest samowystarczalny

Ćwicz.

Strategie nawożenia azotem

Jednolita dawka

-Optymalizacja na podstawie praktyk rolnika (analiza N mineralnego w glebie)

Mapowanie

-Nawożenie zależnie od stref produktywności

Czujniki: Yara N-Sensor, green Seeker, Crop Circle (ten z ćwiczeń)

Reakcja roślin na zastosowaną taką samą dawkę azotu na tym samym polu jest inna w kolejnych latach I nie jest zależna od plonów roślin w poprzednim roku, co wskazuje na to, że reakcja ta jest zależna od nienawozowych źródeł azotu (mineralizacja substancji organicznej opady atmosferyczne)

Różne podejścia do precyzyjnej oceny odżywienia roślin azotem:

-Chlorophyll Meter SPAD 502

-Crop Circle

-Green Seeker HHS

-Green Seeker RT 200

-N-Sensor ALS

Długość fal

- widzialne

Światło czerwone jest pochłaniane przez chlorofil zawarty w roślinie jako źródło energii do procesu fotosyntezy.

- bliska podczerwień

Liście roślin odbijają znaczną część fal w zakresie bliskiej podczerwieni, co jest pomocne przy określaniu produkcji roślinnej

Znormalizowany wskaźnik zieleni

NDVI = (NIR bliska podczerwień - VIS światło widzialne czerwone) / (NIR + VIS)

0 gleba bez roślinności

-0,4 - -0,1 woda

-0,5 - 0,0 śnieg

0,0 - +0,05 gleba bez roślin, skały

+0,1 - +0,3 roślinność zielona w stanie zimowego spoczynku

+0,3 - +0,4 roślinność zielona rozpoczynająca okres wegetacji lub sucha charakteryzująca się słabym składem kondycyjnym

+0,4 - +0,8 roślinność zielona w pełni sezonu wegetacyjnego

Rolnictwo konwencjonalne:

-ekstensywne (dominujące) og. gosp. ok. 1mln 800tys. (kilkadziesiąt tys. to gosp. towarowe)

-intensywne

Rolnictwo ekologiczne ok. 1%

Rolnictwo integrowane (zrównoważone)

Rolnictwo precyzyjne (oparte na najnowszej technice np. satelitarnej)

Rozwój zrównoważony (sustainable development) prawo do zaspokojenia aspiracji rozwojowych obecnej generacji bez ograniczania podobnego prawa przyszłych pokoleń.

Równoważenie celów:

-produkcyjnych

-ekonomicznych

-ekologicznych

-społecznych

Rolnictwo zrównoważone (integrowane):

-wykorzystuje naturalne zdolności i mechanizmy ekosystemu rolniczego i maksymalnie ogranicza stosowanie przemysłowych środków produkcji

-umożliwia zrównoważoną produkcję wysokiej jakości żywności i innych produktów rolniczych

-zabezpiecza dochodowość produkcji rolniczej

-ogranicza a nawet eliminuje źródła zanieczyszczeń środowiska

-utrzymuje wielofunkcyjną rolę rolnictwa

ziemniak, rzepak, warzywa - rośliny subsydiowane

Jednym z najpilniejszych aktualnych zadań jest wypracowanie jednolitych i mierzalnych wskaźników stanu zrównoważenia gospodarki, w tym rolnictwa.

Płodozmian stanowi podstawę gospodarki zrównoważonej i jest uwzględniany:

-programy rolno - środowiskowe

-minimalne wymagania utrzymywania gruntów rolnych w dobrej kulturze rolnej

-Kodeks dobrej praktyki rolniczej

Gospodarka płodozmianowa uwzględniana w pakietach programu rolnośrodowiskowego:

Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone

Przestrzeganie prawidłowego doboru i następstwa roślin, zapewniającego ograniczenie rozwoju chorób i szkodników, redukcję zachwaszczenia oraz ograniczenie strat azotu.

Jako minimum obowiązują 3 grupy roślin w zmianowaniu.

Zachowanie na terenie gospodarstwa powierzchni TUZ oraz ostoi dzikiej przyrody tzw. użytków przyrodniczych (oczka wodne, zadrzewienia, miedze, torfowiska itp.)

Zboża

Okopowe

Motylkowe

Przemysłowe

Ochrona gleb i wód

Uprawa międzyplonów w celu zwiększenia udziału gleb z okrywą roślinną w okresie jesienno-zimowym.

Przyoranie międzyplonów po 1 marca.

Zakaz uprawy tego samego gatunku w plonie głównym po międzyplonie.

Minimalne wymagania utrzymywania gruntów rolnych w dobrej kulturze rolnej.

-Grunty orne

pszenica, żyto, jęczmień i owies nie mogą być uprawiane na tej samej powierzchni dłużej niż 3 lata

-Ugorowanie

gdy grunt podlega co najmniej raz w roku do 31 VII koszeniu lub innym zabiegom uprawowym zapobiegającym występowaniu i rozprzestrzenianiu się chwastów

-Na GO na stokach są zabronione:

*redlinowa uprawa roślin wzdłuż stoku

*ugór czarny

-Na GO na stokach o nachyleniu > 20o

*w roślinach wieloletnich powinna być okrywa roślinna lub ściółka w międzyrzędziach albo stosować uprawę tarasową.

Kodeks dobrej praktyki rolniczej

Podstawą organizacji produkcji roślinnej jest płodozmian, który powinien obejmować 3-4 gatunki roślin na glebach lżejszych i 4-5 gat. na glebach cięższych.( roślin zbożowych nie więcej niż 75% a najlepiej 66%)

Organizacja płodozmianu powinna uwzględniać cele gospodarstwa:

-produkcyjno-ekonomiczne

-ekologiczne

-społeczne

Ułożenie płodozmianu poprzedza szereg analiz i bilansów:

-bilans pasz własnych

-dobór gatunków i odmian do war. gl.-klimat. i ekonomicznych gospodarstwa

-bilans substancji organicznej i składników mineralnych

-wymagania środowiskowe: erozja, strefy ochronne wód, ochrona krajobrazu itp.

Organizacja płodozmianu w aspekcie środowiskowym.

Ochrona gleb, wód, atmosfery i bioróżnorodności:

Płodozmiany wielogatunkowe

Płodozmiany przeciwerozyjne

Płodozmiany ograniczające straty azotu

Minimalna powierzchnia zielonych pól (okrywa roślinna przez cały rok): rośliny ozime i wieloletnie oraz międzyplony przyorywane po 1 III

-na terenach równinnych 60% pow. GO

-na zagrożonych erozją min. 75% pow. GO

Jedna tona przyoranej słomy to immobilizacja 10 kg N mineralnego. Ok. 20% powierzchni zielonych pól można zastąpić przyoraniem słomy: 1,6 ha z przyoraną słomą = 1 ha zielonego pola.

Wzbogacanie gleby w materię organiczną: rośliny wieloletnie, międzyplony, nawozy naturalne i organiczne.

Przyorywanie późną jesienią lub wiosną.

1.okopowe

2.zboża

3.zboża

4.motylkowe

5.zboża

Kodeks dobrej praktyki rolniczej

Integrowana ochrona roślin:

1. Dobór gatunków i odmian odpornych na agrofagi

2. Przemiennie rośliny jare i ozime, zbożowe i niezbożowe, w szerokich i wąskich rzędach

3.Unikać następstw roślin o podobnej wrażliwości na te same agrofagi

4. Odstępy czasu między gatunkami wrażliwymi na choroby i szkodniki przenoszone przez resztki pożniwne i glebę

5. Wykorzystać fitosanitarne i allelopatyczne właściwości międzyplonów i innych gat.

6.Mieszanki, mieszaniny, uprawy współrzędne

W ekosystemach naturalnych - różnorodny skład gatunkowy zespołów roślinnych i opt. wykorzystanie siedliska.

W agroekosystemach - zasiewy jednogatunkowe i jednolitoodmianowe. Jeśli powtarzane w kolejnych latach - to monokultura.

Zwiększanie bioróżnorodności i lepsze wykorzystanie siedliska w agroekosystemach.

Specjalizację produkcji i upraszczanie płodozmianów wymuszały czynniki ekonomiczno - organizacyjne.

Płodozmian powinien:

-Umożliwiać utrzymanie wysokiej aktywności biologicznej gleby co ogranicza rozwój chorób i szkodników przenoszonych za pośrednictwem gleby i resztek pożniwnych.

-Zachowanie lub zwiększenie żyzności gleby, dzięki utrzymaniu dodatniego bilansu glebowej substancji organicznej.

-Ograniczać nasilenie uciążliwych gatunków chwastów.

-Ograniczenie strat N polega na stosowaniu w płodozmianie zielonych pól. Ponad 2/3 strat azotu powodowanego przez wymywanie przypada na okres - późna jesień, zima, wczesna wiosna.

Następstwo rośli:

-ziemniak, owies, pszenica (4,3 t/ha)

-ziemniak, bobik, pszenia (4,1 t/ha)

-ziemniaki, pszenica, pszenica (3 t/ha)

-monokultura pszenica (2 t/ha)

Praktyczne sposoby ograniczenia strat azotu z pól - głównie ma zastosowanie w płodozmianie zielonych pól (gleba musi być w okresie jesienno-zimowym zielona)

Podstawowe zadania międzyplonów to:

-ograniczenie wymywania azotanów z gleby do wód gruntowych i powierzchniowych

-zwiększenie aktywności biologicznej gleby, co zmniejsza nasilanie wielu chorób i szkodników, duże znaczenie w specjalistycznych (uproszczonych płodozmianach)

-wykorzystanie właściwości allelopatycznych

-poprawienie struktury gleby i bilansu substancji organicznej w glebie

-ochrona przed erozją wodną i wietrzną

Ekonomiczno organizacyjne uwarunkowania stosowania płodozmianu

Za wielostronnością produkcji i stosowaniem tradycyjnych wielopolowych płodozmianów przemawiają następujące czynniki:

-dążenie do pełniejszego wykorzystania możliwości produkcyjnych gleby poprzez dobór gatunków roślin o dużym potencjale plonowania

-lepsze wykorzystanie zasobów pokarmowych gleby poprzez uprawę i następstwo roślin o różnej zdolności wykorzystywania składników pokarmowych z gleby

-równomierne wykorzystanie sprzętu i siły roboczej w ciągu roku

-zapewnienie odpowiedniej ilości pasz na okres żywienia letniego i zimowego

-zmniejszenie ryzyka dzięki wielokierunkowości produkcji

Do uproszczenia produkcji i specjalizacji gospodarstwa skłaniają obecnie rolnika następujące czynniki

-regionalna i międzynarodowa współpraca w produkcji rolniczej w ramach kraju i UE

-wzrastające wymagania w stosunku do fachowego prowadzenia produkcji szczególnie ziemiopłodów

Płodozmian, jako beznakładowy sposób ograniczania nasilenia agrofagów, warunkuje efektywne wykorzystanie przemysłowych środków produkcji (nawozy mineralne, pestycydy) co sprzyja także ochronie środowiska przyrodniczego.

Funkcje zmianowania:

-akumulacja materii organicznej

-poprawa struktury gleby

-ograniczenie strat składników nawozowych

-ograniczenie zagrożenia erozją

W 103 powiatach zbożami obsiewano śr. Od 80 do 85% a w dalszych 32 ponad 85% gr. ornych. W rejonach o lepszych glebach odnotowuje się wyraźną koncentrację uprawy pszenicy. W 23 powiatach gatunkiem tym obsiewano ponad 45%.

Zwiększenie udziału zbóż w zasiewach o każde 10% w przedziale 50-100%, obniża średnio plon ziarna ze zmianowania o ok. 2-3%.

W zmianowaniu zawierającym 75% zbóż ich plony są mniejsze o ok. 7-8%, w porównaniu do klasycznego płodozmianu.

Spadek plonu zbóż w specjalistycznych płodozmianach zbożowych jest następstwem:

1.Porażenie roślin, a głównie pszenicy, jęczmienia i pszenżyta, przez grzyby powodujące choroby podstawy źdźbła (choroby podsuszkowe)

2.Wzrost zachwaszczenia oraz kompensacji uciążliwych gatunków chwastów (miotła zbożowa)

3.Spadku żyzności gleby

Obniżenie strat w płodozmianach zbożowych:

*dobór do uprawy różnych gatunków zbóż

*uzyskanie odmian o mniejszej podatności na choroby

*wzrost biologicznej aktywności gleby poprzez stosowanie nawozów naturalnych i organicznych oraz wysycenie płodozmianu międzyplonami.

Nieskuteczne okazało się stosowanie w płodozmianach zbożowych:

-zwiększonego nawożenia mineralnego

-pogłębionej uprawy roli

-zwiększonej normy wysiewu

-intensywniejszej chemicznej ochrony roślin przed chorobami i szkodnikami

Wg spisu rolnego w 2002 r. gospodarstwa bezinwentarzowe posiadały ok. 5 mln ha UR czyli ponad 30% ogółu UR Polski.

Obornik stosujemy w ilości 40 t/ha, ale nie więcej żeby nie wprowadzić > 170 kg w nim N.

Trudności wynikają stąd że:

1. W zasiewach dominuje pszenica, której ziarno jest stosunkowo łatwo sprzedawać, ale jest to gatunek reagujący wyższym spadkiem plonu na wysiew po sobie lub innych kłosowych przedplonach

2.Nawożenie organiczne

3.Częsta uprawa ozimin, a szczególnie wysiew pszenicy ozimej w monokulturze sprzyja kompensacji uciążliwych gatunków chwastów ozimych oraz nasilonemu

Degradacja - przejawia się obecnością różnego rodzaju nieporządanych gatunków, ekspansją, wkraczaniem zbyt dużej ilości roślin szkodliwych, trujących.

Degradacja powodowana jest przez człowieka, czynniki atmosferyczne, spływy nadmiaru wody

Czynniki antropogeniczne: nadmierny wypas, zalanie, przesuszenie, utrzymanie trwałego pokrycia roślinnością na glebach organicznych, odpowiedni poziom wody gruntowej

-niewłaściwy wypas

-nieodpowiednie nawożenie (termin stosowania odpowiedniej dawki)

-niewłaściwie przeprowadzone melioracje lub ich brak (nieoczyszczane rowy)

-nieodpowiedni sposób użytkowania (złe terminy, wysokość koszenia)

-intensywność wypasu

-opóźnienie koszenia lub całkowite zaniechanie (sukcesja)

-zbyt wczesny wypas przy zakładaniu UZ (za wcześnie wprowadzone zwierzęta)

Czynniki biotyczne: związane z konkurencyjnością poszczególnych gatunków roślin (jaskry, szczawie, turzyce, mniszek lekarski w nadmiarze, powypadane rośliny (ziół może być max 10-15%)

Zwierzęta: dziki, krety, mrowiska, trawy kępowe, siewki drzew, niewłaściwy wypas, nieodpowiednie nawożenie, terminy koszenia, niewłaściwa lub brak melioracji, zaniedbana melioracja, zbyt niskie koszenie, intensywność wypasu, opóźnienie, zaniechanie koszenia, nieprawidłowa pielęgnacja

Zbyt mokro - zwierzęta niszczą darń

Wypas zbyt wczesny po założeniu U.Z.

Metody renowacji:

1.nawożenie i racjonalne użytkowanie, zastosowanie herbicydów selektywnych

Strategie renowacji U.Z.

-renowacja runi pierwotnej

2.związane z naruszeniem darni

-podsiew (tradycyjny, specjalistyczny)

3.pełna uprawa w przypadku całkowitego zniszczenia runi

-chemiczne niszczenie, herbicydy totalne

-mechanicznie przez orkę

Podsiew:

-zmniejszenie zużycia paliwa

-mniejsza norma wysiewu

-krótszy okres nieużytkowania terenu

-teren nie nadający się do pełnej uprawy (kamienisty, stromy i podmokły)

Tam gdzie nie można wykonać pełnej uprawy wykonuje się podsiew.

Podsiew nowoczesny

Podsiew jako siew bezpośredni w darń

- w Europie zachodniej na przełomie lat 60 i 70 -tych XX w.

-w Polsce dopiero w latach 90-tych

Wysiew nasion bezpośrednio w darń odbywa się przy pomocy specjalnych siewników aktywnie działających na darń, pozwalają wprowadzić nasiona bezpośrednio w rosnącą ruń. Konstrukcja tych maszyn oraz ich zespoły aktywnie działające na darń pozwalają wprowadzić nasiona bezpośrednio w rosnącą ruń.

Bardzo ważne dla szybkiego kiełkowania oraz wschodów roślin są:

-otwarcie

-płytka penetracja poziomu darniowego

-umiejscowienie nasion w glebie(1-1,5 cm głębokości)

Podstawowe elementy aktywnie rozcinające darń to:

-redlice talerzowe

-frezujące

-lub rowkowe

Siewniki produkcji:

-amerykańskiej: Jon Debre 1500 i 1550

Podział podsiewów:

-Podsiewy rotacyjne - oparte o gryzowanie darni

-Podsiewy szczelinowe oparte o:

*rozrywanie darni

*nacinanie darni

Podsiew rotacyjny oparty o gryzowanie darni

Dwa rodzaje systemów:

1. System glebogryzarkowy

darń gryzowana jest płaskimi zębami, których końcówki żłobią.

Zaleta: Ograniczenie odrostu starej darni w wyniku przykrycia jej glebą.

Wada: mała wydajność

Bęben gryzujący nie dopasowuje się do nierówności terenu.

Siewniki tego typu można stosować tylko na U.Z. położonych na wyrównanej, płaskiej powierzchni np. siewnik typu Howard

2.System pasowy

Pierwotna darń jest niszczona mikrofrezarkami w pasach o szerokości ok. 8 cm na głębokość 3-6 cm. Wysiane w nie nasiona są dociskane kółkami ugniatającymi. Odnowie ulega nie cała powierzchnia użytku, ale 1/3 tej powierzchni.

Zalety:

-konkurencyjność pierwotnej darni ograniczona na stosunkowo długi okres czasu - można wysiać nawet te gatunki, które rozwijają się dość wolno

-Zapewnia pożądany udział roślin motylkowatych

-Sprawdza się tam gdzie jest dużo filcu

Podsiew szczelinowy oparty o nacinanie darni:

-nasiona wysiewane są w szczeliny w naciętej darni

-dwa systemy: talerzowe i nożowe

Zaleta: Elementy robocze dopasowujące się do nierównej powierzchni użytku

1. System talerzowy

- pojedyncze lub podwójne talerze obracające się wokół własnej osi rozchylają darń, robiąc wąskie miejsce na nasiona. Często za talerzami umieszczony jest płaski wał zamykający szczeliny.

Wada: Przy spilśnionej i zbitej darni nasiona mają utrudniony

Elementy wysiewające Vredo odchylają się o 15 cm co umożliwia im pracę nawet na bardzo nierównym terenie zachowując równą….

System wysiewający:

-Składa się z napędzanego wału o regulowanej szerokości

-klapka dolna o regulowanej wysokości

-ilość wysiewanych nasion traw pastewnych i trawnikowych jest regulowana w zakresie od 0-80 kg/ha

Napęd- oś siewna

Vredo - zmienny ciężar, częściowo lub całkowicie wypełniony wodą

Typy siewników Vredo:

Seria 10 - Opracowany został specjalnie do renowacji UZ Dzięki 10-cio centymetrowej rozstawie między rzędami jest stosowany także w siewach bezpośrednich strączkowych, zbóż, kukurydzy oraz poplonów, ale na glebach o powierzchni zwartej. Musi być równa powierzchnia pól i brak masy organicznej na powierzchni (brak filcu)

Seria 7,5 jest siewnikiem o najbardziej uniwersalnej rozstawie rzędów. Model ten może być wykorzystywany do obsiewu UZ, boisk sportowych, trawników, parków i rezerwatów przyrody

Seria 5 jest produkowana w dwóch wersjach jako:

-konstrukcja zawieszana

-konstrukcja z jednostką doczepianą (pola golfowe, boiska)

2.System nożowy

-szczeliny wykonywane są przez noże znajdujące się pod spodem płozów. Nasiona dociskane są ugniatającym prętem

Siewniki: Charter, Herbamet

-Taki system w bardzo małym stopniu uszkadza darń, co jest zarówno jego wadą jak i zaletą.

Wada: złe efekty na spilśnionej darni

Zalety:

-duża wydajność powierzchniowa

-przydatność do odnawiania użytków z dużym udziałem luk w runi

-Dobrze radzi sobie na terenach gdzie powierzchnia nie jest wyrównana. Dobry na gleby zwięzłe, gliniaste

Podsiew szczelinowy oparty o rozrywanie darni

1.System sprężynowo-zębowy:

-Darń jest rozrywana za pomocą sprężystych zębów, które tworzą mikroszczeliny i spulchniają glebę. Bardzo często przed rzędem zębów umieszczona jest włóka wyrównująca powierzchnię rozgarniającą kretowiska. Wysiew nasion - grawitacyjnie lub pneumatycznie. Po wymieszaniu nasion z glebą są one dociskane przez wały płaskie. Ten system polecany jest do podsiewu wiosną tam, gdzie w darni jest sporo luk. Siewnik m.in. firmy Hatzenbichler

Zalety: duża szerokość robocza - spora wydajność pracy, konkurencyjna cena

Wada:

-wprowadzenie nasion niezbyt dokładne szczególnie w nierówną i zbitą darń

2.System kultywatorowi

-Ostre zęby rozrywają darń i wprowadzają nasiona stosowany tam gdzie nie ma kamieni

Budowa: redlica, wał, kosz zasypowy

3.System redlinowy

Stosowany przy adaptacji siewników tradycyjnych - dodatkowe nakładki na redlice, umożliwiają otwarcie darni i utworzenie szczeliny a w nią wprowadzenie nasion

Co daje podsiew:

-większa ilość paszy dobrej jakości

-lepsza jakość paszy

-gatunki szybko odrastające ( więcej paszy, lepsze wykorzystanie paszy przez zwierzęta, lepsze wykorzystanie nawożenia)

-większa obsada zwierząt

-niższe koszty żywienia

Mieszanka życicy wielokwiatowej i kostrzewy trzcinowej 12 kg/ha

-życica trwała 8 kg/ha

-kupkówka pospolita 4 kg/ha

-koniczyna biała 2 kg/ha

-koniczyna czerwona

6,93 s.m. 8,11 s.m. - po podsiewie

8,45 s.m. K.U.Z.

Wzrost dawki azotu zwiększa ilość plonu i niektóre parametry jakościowe. Najlepiej rośliny motylkowate wprowadzić aby poprawić jakość paszy.

W latach 1975 - 2005 pow. U.Z. w U.E. gwałtownie się obniżyła na korzyść produkcji pasz na gruntach ornych (głównie kukurydzy). Obserwowano w tym okresie dwa zjawiska dotyczące U.Z.:

a) intensyfikację

b) ekstensyfikację, zaprzestanie użytkowania i porzucenie ziemi

UE w 2007 r.

33% U.R. 56 mln ha

33% zboża

5 kg zielonki to 1 kg s.m. Siano 25% (4 kg/ 1 kg siana) U nas zbiór w granicach 4 t siana/ha.

Potencjał produkcyjny UZ

-Ubogie suche pastwiska przeznaczone dla kóz i owiec 1,5 - 2 t s.m./ha

-Najlepsze, intensywne pastwiska 10-12 t s.m./ha

-Intensywne łąki 15-20 t s.m./ha

-W północno-zachodniej Europie U.Z. mogą dać plony gwarantujące produkcję roboczą mleka z 1 ha do 13 tys. kg mleka rocznie

Powierzchnia TUZ wynosi 3216 tys. ha (20,1%) UR w tym

-łąki trwałe 2390 tys. ha (14,9 % UR)

-pastwiska 826 tys. ha (5,2% UR)

TUZ stanowią 80% pow. Paszowej.

Pow. paszowa w ciągu ostatnich lat zmniejszyła się o 30%.

Potencjał plonotwórczy TUZ w Polsce

-Średni plon siana z łąk trwałych w latach 2003-2005 wynosił 4,27 t s.m./ha i był niższy o 30% niż plon siana w roku 1990.

-Średnia powierzchnia paszowa na 1 SD wynosi od 0,5 ha (woj. Wielkopolskie i kujawskie) do 2 ha (woj. Zachodniopomorskie)

-Na 100 ha UZ przypada obecnie 32,3 szt bydła

-Szacuje się że ok. 800tys-1mln ha UZ to tereny częściowo porzucone, które stają się odłogami

-W latach 70-tych szacowano potencjał produkcyjny TUZ na 30 mln ton siana.

-Obecnie produkcję z TUZ można szacować na 13,5 mln t s.m.

- Powinno to teoretycznie zabezpieczyć potrzeby pokarmowe ok. 5-7 mln krów

-Pastwiska w Polsce przeżywają wielki kryzys.

-W małym stopniu do produkcji zwierzęcej wykorzystywane są tereny marginalne (w UE 60% farm nastawionych na produkcję mięsa wołowego położonych jest na terenach LFA (ONW)

W intensywnej hodowli bydła mlecznego UZ a zwłaszcza pastwiska odgrywają coraz mniejszą rolę.

TUZ w Szwajcarii stanowią 59% UR

-Dodatkowo pastwiska alpejskie zajmują powierzchnię 600 tys. ha

-Użytki krótkotrwałe 119 tys. ha

-Pow. U.Z. w stosunku do powierzchni kraju wynosi ok. 1/3

-Użytki Zielone są wykorzystywane głównie przez krowy mleczne.

Dochody z produkcji mleka stanowią 40-45% całkowitego dochodu z rolnictwa szwajcarskiego.

Systemy produkcji bazujące na UZ

-Gospodarstwa szwajcarskie są małe <20ha

-¾ gospodarstw zajmuje się chowem zwierząt.

-Dominuje produkcja mleka.

-ponad 50% posiada poniżej 20 krów a tylko 3% ponad 50 krów

-w 44 gospodarstwach także trzoda chlewna

Pogłowie bydła w 2001 r. wynosiło 720 tys. krów (głównie krowy mleczne). Intensywne gospodarstwa mleczne w centralnej i wschodniej części kraju. 75% prod mleka pochodzi od krów żywionych paszami opartymi na trawach (małe ilości koncentratów ok. 500 kg/krowę/rok koncentraty)

niskie nawożenie 150 kg N/ha (łącznie z N z obornika) zaleca się na intensywne UZ

- z 45% mleka produkuje się sery twarde

Kalibracja oparta o zależności GAI (Greek Area Index) wskaźnik powierzchni zielonej Kalibracja Crop Circle

-na każdą jednostkę GAI = 1 pszenica pobiera 30 kg N/ha (tj. 50 kg N/ha jeśli efektywność wykorzystania azotu wynosi 60%)

Przykład:

*”testowy fragment pola” - przeciętny pas pola po obu stronach ścieżek przejazdowych

*standaryzacja modelu nawożenia dla pola, odmiany, stadium rozwojowego

*obszar pola oceniany ma GAI o 0,5 niższe niż średnia dla „testowego fragmentu” pola poddanego wstępnej ocenie

*dawka azotu powinna wzrosnąć o 25 kg/ha ponad standardową dawkę zalecaną dla tego pola

*podejście wykorzystywane dla 2-3 terminów pogłównego stosowania azotu

Przy GAI = 1 pszenica pobiera 30 kg N/ha. Jeśli NUE (efektywność wykorzystania azotu wynosi) = 60%

Terminy

RN = ↑ N →”słabe rośliny”

≈GS 31

≈GS 49 - ↑ N→”mocne rośliny” = gęsty zielony łan

Interpolacja - wyliczanie na podstawie sąsiednich odczytów

Monitorowanie wielkości plonu (ang. Yield monitoring)

-określenie zróżnicowania poszczególnych części pola pod względem ich produktywności

-badanie przestrzennej zmienności czynników ograniczających plonowanie

-osiągnięcie większego plonu powoduje pobranie przez rośliny większej ilości makro i mikroelementów → potrzeba zwiększenia nawożenia???

-możliwość formułowania zaleceń agrotechnicznych na podstawie map plonów mogą zostać rozszerzone, jeśli uwzględni się zmienność plonów w czasie.

-gromadzenia informacji o plonowaniu roślin na tym samym polu w kolejnych latach

-zmienność plonów w okresach kilkuletnich powodowana jest w 60-65% czynnikami pogodowymi a tylko w 15 - 20% samą zasobnością gleby w składniki pokarmowe

-o dostępności tych składników decydują w dużej mierze stosunki wodne zależne w znacznym stopniu od przebiegu warunków pogodowych.

Szacowanie wielkości plonu ziarna zbóż w oparciu o:

-masę przepływającego ziarna - podajniki, zbiornik, (np. Jon Deer, New Holland)

-objętość przepływającego ziarna - podajniki, zbiornik (np. Glass)

-pomiar nacisku, jaki wywiera wymłócone ziarno przepływające przez przenośniki kombajnu (np. Case - Ag Leader)

Monitoring plonów - potrzebny jest czujnik

Mapowanie - czujnik + DGPS

Mapowanie plonów jest podejściem obiecującym, jeśli obszary plonowania na polu:

-układają się podobnie w kolejnych latach

-mogą mieć związek jedną lub wieloma właściwościami tego pola (np. dostępność składników pokarmowych, topografia, stosowana agrotechnika)

Siłą napędową rolnictwa precyzyjnego jest:

-potrzeba utrzymania spadającej opłacalności produkcji

-prawodawstwo związane z ochroną środowiska (np. dyrektywy UE)

-konieczność śledzenia kolejnych etapów produkcji surowców roślinnych - od pola do talerza (ang. Traceability)

-obawy społeczeństwa związane z wprowadzaniem do uprawy roślin GMO - alternatywny sposób optymalizacji stosowania środków produkcji.

Wskaźniki „potencjału” wdrażania rolnictwa precyzyjnego w różnych krajach

-wskaźnik przestrzenny (ha/pracownika) największy Kanada

-zużycie NPK/ha UR największy Irlandia

Śr. Wielkość pow. GR (ha) w gospodarstwie w 2008 r.

Polska śr. 10,02 ha (stopniowy wzrost)

Podsumowanie:

-wprowadzanie technologii rolnictwa precyzyjnego duże koszty zakupu maszyn i urządzeń, oprogramowania oraz usług

-technologie rolnictwa precyzyjnego ekonomicznie uzasadnione jedynie w gospodarstwach rolnych o dużej powierzchni (↓koszty jednostkowe)

-w Polsce struktura agrarna jest jednym z czynników ograniczających szybki rozwój rolnictwa precyzyjnego

-ostatnie lata - zwiększenie średniej wielkości gospodarstwa

-rosnąca dostępność maszyn przeznaczonych dla rolnictwa precyzyjnego - możliwość dofinansowania sektora rolniczego (PROW 2007 - 2013)

-potrzeba szerszej edukacji z zakresu rolnictwa precyzyjnego

-oferowanie kompleksowych usług - unikanie nowinek technicznych

-potrzeba wprowadzenia skoordynowanych doświadczeń z zakresu rolnictwa precyzyjnego na polach rolników

Ocena właściwości gleby przy użyciu czujników

Zasada działania urządzeń wykorzystujących pomiar przewodności elektrycznej (EC) gleby

EC przewodność elektr. gl.↑

ER opór elektr. gl ↓

Piasek - słaba przewodność

Pył - wzrasta przewodność

Gliny - rośnie

Iły - najwyższa przewodność

Wartość przewodności elektr. gl. jest uzależniona od następujących właściwości gleby:

-skład granulometryczny

-pojemność wodna

-głębokość warstwy ornej (głęboka warstwa lepiej przewodzi)

-pojemność sorpcyjna

-przepuszczalność gleby

-zawartość substancji organicznej

-zasobność gleby w składniki pokarmowe

-zasolenie i właściwości podglebia

W/w właściwości gleby z kolei rzutują na produkcyjność roślin. Dlatego też mapy EC dobrze korelują z mapami plonów

Urządzenia do pomiaru przewodności gleby:

Metoda indukcji elektromagnetycznej

Skaner EM - 38

Czujnik Veris 3100

Urządzenie(ARP) do pomiaru oporu elektrycznego gleby

Czujniki elektrochemiczne

-Udział części ilastych ma duży wpływ na pojemność wodną i sorpcyjną gleby

-Zmapowanie tych właściwości gleby daje dobry początek do wnioskowania o zróżnicowaniu różnych części pola pod względem jego potencjału produkcyjnego

-wilgotność i temperatura mają wpływ na EC gleby ale wartości względne EC pozostają stałe, innymi słowy:

-Części pola wyróżniające się np. wyższymi wartościami EC powtarzają się przy kolejnych pomiarach

-Wartość przewodności elektrycznej będzie się zmieniać ale wyznaczone strefy obrazujące jej przebieg nie.

Pomiary EC są wykorzystywane m. in. do:

-ograniczenia tradycyjnego pobierania prób gleby tylko do miejsc na polach produkcyjnych wyraźnie różniących się właściwościami gleby jest tzw. directed soil sampling.

-wyodrębniania stref produkcyjnych na polu i odrębnego „traktowania” wydzielonych stref w trakcie wykonywania zabiegów agrotechnicznych.

-wyodrębnienia fragmentów pól o podłożu bardzo przepuszczalnym co może być podstawą do zalecenia dzielonych dawek azotu lub wręcz ograniczenia jego stosowania w tych częściach pola

-określania głębokości warstwy ornej na glebach z podeszwą gliniastą (ang. Claypan silos)

-określania głębokości zalegania piasku na terenach wylewu rzek

-określania stopnia rozkładu substancji aktywnych herbicydów

Najlepszy efekt ekonomiczny przynosi stosowanie pomiarów EC/ER wraz z innymi danymi dotyczącymi konkretnego pola:

-historia produktywności

-określanie zasobności i pH gleby

-wiedza agronomiczna

Czy odczyty wartości pH można bezpośrednio wykorzystać do określania dawki wapna?

-pojemność buforowa gleby zazwyczaj jest zróżnicowana w obrębie pola

-ilość wapna potrzebna aby zmienić pH o jednostkę nie jest jednakowa

-tworzenie map dawkowania wapna w oparciu o pH i EC gleby

-łączenie informacji o pH i EC uzyskanych czujników z wynikami badań laboratoryjnych - kalibracja pola

-dane zebrane przez czujniki pH i EC są wprowadzane do programu Lime Cale - równania regresji wielokrotnej - określenie dawki wapna dla każdego miejsca pomiaru wykonanego przez czujniki

-wykorzystanie map pH gleby z platformy MSP do wytyczenia miejsc pobierania prób gleby wyraźnie różniących się pod względem pH - analiza laboratoryjna próbek - zróżnicowanie dawek wapna

*wykorzystanie innych źródeł informacji do precyzowania dawki wapna, np. odbicie światła od gleby - zawartość materii organicznej.

Ograniczenia zastosowania czujników glebowych do precyzowania dawek nawozów:

-pomiary wykonane są w danym momencie i nie podają one informacji dotyczącej właściwości buforowych gleby czy ilość składników pokarmowych uwalnianych z gleby.

-testuje się urządzenia wyposażone w jonoselektywne elektrody do pomiaru rozpuszczalnego potasu i azotanów. Jednak porównując błąd tych pomiarów i zmienność dostępnego K+ i NO3- dla roślin, obecnie pomiary pH gleby cechują się największą dokładnością.

Systemy uprawy roli

Praktyką intensywnego rolnictwa jest:

-powszechne stosowanie nawozów sztucznych

-chemiczna ochrona roli

-odchodzenie od zasad zmianowania

-intensywna uprawa roli

-nawadnianie

-genetyczne manipulacje na roślinach uprawnych

-duża zależność od nieodnawialnych źródeł energii

Rolnictwo intensywne:

-wysoki poziom produkcji żywności

-degradacja środowiska

Systemy uprawy roli:

1.Uprawa płużna (tradycyjna)

orka + zabiegi doprawiające

2. Uprawa bezpłużna (bezorkowa)

zabiegi spulchniające (kultywator) bez odwracania gleby

3.Uprawa zerowa (siew bezpośredni)

bez uprawy, herbicyd + siew specjalnym siewnikiem

4. Uprawa konserwująca

Zabiegi stosowane w systemach uprawy roli

Zespoły zabiegów i zespoły uprawowe

Pożniwne - Podorywka + pielęgnacja

Podstawowe (orka) - Orka siewna lub przedzimowa

Przedsiewne - Zabiegi doprawiające

Siew - w „czyste” pole

Zabiegi stosowane w bezpłużnym systemie uprawy roli

Zespoły zabiegów i abiegi uprawowe

*Pożniwne, *Podstawowe, *Przedsiewne - Spulchnianie na głębokość 5-30 cm bez odwracania roli

*Siew - W pole częściowo pokryte resztkami roślin

Zabiegi stosowane w systemie uprawy zerowej (siew bezpośredni)

Zespoły zabiegów i zabiegi uprawowe

Bez uprawy - Na polu:*ściernisko, *międzyplon, *rozdrobniona słoma

Przedsiewne - herbicyd nieselektywny

Siew specjalnym siewnikiem w: *ściernisko, *międzyplon, *rozdrobnioną słomę

Stosowanie uprawy zerowej w wybranych krajach w % powierzchni uprawnej:

Paragwaj 52%

Argentyna 32%

Brazylia 21%

USA >16%

Jakie jest zagrożenie środowiska w różnych systemach uprawy roli?

Postęp biologiczny nabiera znaczenia, wpływa na wielkość plonów w bardzo dużym stopniu. Odchodzi się od uprawy roli.

Emisja dwutlenku węgla i zasoby materii organicznej w glebie zależnie od systemu uprawy.

W glebie jest trzy razy więcej węgla niż w atmosferze.

Jeżeli zamienimy TUZ na GO wzrasta zawartość CO2 w atmosferze (UZ pochłaniają CO2)

Rolnictwo światowe jest źródłem całkowitej emisji:

52% metanu (CH4)

84% podtlenku azotu (N20)

istotnym źródłem emisji CO2 (12,5%) zarówno w wyniku wykorzystywania

Zmniejszenie zawartości materii organicznej gleb

Zmniejsza się zawartość węgla organicznego w glebie

Wg protokołu z Kioto (1997)

1. Podjęto zobowiązania ograniczenia emisji gazów cieplarnianych (Polska o 6% do 2012 roku)

2.Zalecono m.in. następujące sposoby ograniczenia

Zawartość materii organicznej w glebie w zależności od systemów uprawy roli:

Siew bezpośredni - nie wnosi się do gleby dodatkowej materii organicznej a mimo wszystko zawartość tej materii jest większa o 50%w powierzchniowych warstwach gleby 15-20 cm bo tempo mineralizacji resztek korzeniowych, które pozostają w glebie jest małe.

W uprawie zerowej system korzeniowy jest większy.

Wpływ zabiegów uprawowych na materię organiczną gleby

Fizyczna ochrona materii organicznej gleby zlokalizowanej wewnątrz agregatów.

Rozpad agregatów:

-zwiększenie ekspozycji resztek organicznych na mikrobiologiczny rozkład

-wzrost dostępności O2

Resztki pożniwne mają znakomite działanie ochronne, poprawiają filtracyjne działanie wody (erozja wodna w uprawie płużnej jest zdecydowanie większa)

Negatywne skutki uprawy zerowej

1.Więcej chwastów wieloletnich - wzrost zużycia herbicydów

2.Większe zużycie nawozów N

3.Na ogół mniejsza produktywność roślin

4. Negatywne oddziaływanie mulczu na rośliny

5.Niższa temperatura gleby pod mulczem

Wpływ systemu uprawy roli na plony roślin

Plony w siewie bezpośrednim są mniejsze od ok. 20% do takich samych plonów od systemów uprawy płużnej (pszenica ozima ma czasem większe plony). Średnio plony są mniejsze o ok. 10%.

Konserwująca uprawa gleby (zachowawcza lub powierzchniowa)

Główny cel - ochrona gleb(i całego środowiska) przed degradacją przy zachowaniu dotychczasowej (lub zwiększeniu) jej produktywności.

Uprawa bezpłużna - minimum 30% powierzchni pola po siewie

Konserwująca uprawa w Europie to zazwyczaj siew bezpośredni.

Mulcz - resztki pożniwne przedplonu lub specjalnie w tym celu wysiewane rośliny

Konserwujące rolnictwo:

-minimalna uprawa gleby

-pokrycie gleby przez cały rok

-płodozmian

Oparte jest o gleby pokryte mulczem i musi być gospodarka płodozmianowa.

Podstawowe założenia konserwującej uprawy roli:

-minimum uprawy (narzędzia nie odwracające roli - uprawa bezorkowa) lub uprawa zerowa

-pozostawienie na powierzchni gleby resztek pożniwnych lub międzyplonów w formie mulczu (także na okres zimy) w celu ochrony gleb przed erozją, poprawy jej struktury

-zmniejszenie tempa mineralizacji i zwiększenie zawartości materii organicznej w glebie (sekwestracja CO2) oraz aktywności biologicznej gleby (flora i fauna w tym dżdżownice)

Uprawa konserwująca lepiej działa na plony roślin niż siew tradycyjny.

Upraszczanie uprawy płużnej:

1.Spłycanie orek ( co drugą orkę spłycamy)

2.Zastępowanie orek innymi zabiegami nie odwracającymi gleby (kultywator o sztywnych zębach, talerzówka, maszyny uprawowe)

3. Agregatownie narzędzi

4.Stosowanie zestawów uprawowych i uprawowo-siewnych

Rolnictwo ekologiczne

-Oznacza system gospodarowania o zrównoważonej produkcji roślinnej i zwierzęcej w obrębie gospodarstwa.

-Oparty jest na środkach pochodzenia biologicznego i mineralnego nieprzetworzonych technologicznie.

-Podstawową zasadą jest odrzucenie w procesie produkcji żywności, środków chemii rolnej, weterynaryjnej i spożywczej.

Powierzchnia gosp. Ekologicznych na świecie

Europa w 2007 r. 6,9 mln ha a w 2004 r. 5,6 mln ha

Azja w 2007 r. 2,9 mln ha

5 miejsce na świecie zajmuje Polska w przyroście powierzchni ekologicznej, najwięcej USA i Argentyna

W 2005 r, powierzchnia gosp. ekologicznego wynosiła 23 ha.

W 2007 r. było 10500 gosp. Ekolog., powierzchnia ekologicznych użytków rolnych wynosiła 260000

Najwięcej gospodarstw ekologicznych i przetwórni jest w województwach: Świętokrzyskim i Małopolskim, Mazowieckie, Lubelskie

Rolnictwo ekologiczne (biologiczne, organiczne) jest to system gospodarowania, który promuje zgodną ze środowiskiem naturalnym socjalnie i ekonomicznie stabilną produkcję bezpiecznej żywności i surowców.

Konieczność wprowadzenia norm prawnych dotyczących:

-zasad produkcji

-kontroli

-znakowania żywności wytworzonej metodami ekologicznymi jest wynikiem:

*dynamicznego rozwoju rolnictwa ekologicznego w świecie

*pojawiania się niebezpieczeństwa wprowadzania do handlu fałszywych produktów ekologicznych

-Najistotniejszą rolę w tworzeniu regulacji prawnych dotyczących rolnictwa ekologicznego odegrała Międzynarodowa Federacja Rolnictwa Ekologicznego IFOAM

-1982 „Podstawy Standardów Rolnictwa Ekologicznego”

-1992 Standardy dla przetwórstwa IFOAM

-Standardy IFOAM mają charakter wytycznych:

* kraje członkowskie opracowują na ich podstawie własne kryteria uwzględniające specyfikę danego kraju lub regionu.

!Zasady obowiązujące w rolnictwie ekologicznym:

-utrzymywanie i podtrzymywanie żyzności gleby - stanowiące kryterium poprawności gospodarowania poprzez:

*odpowiedni płodozmian

*właściwe nawożenie organiczne: komposty, nawozy zielone, obornik

dbałość o utrzymanie pokrywy roślinnej (np. międzyplony) w celu:

*podtrzymania aktywności biologicznej gleby

*ochrona przed erozją

możliwe maksymalne zamknięcie obiegu materii w gospodarstwie pojmowanym jako trwałe agrosystemy ekologiczne (organizmy)

-gospodarstwo stanowi organiczną całość

-jest jednostką bilansu

! Dobrostan zwierząt:

-zapewnienie zwierzętom gospodarskim warunków bytowych zgodnych z ich potrzebami gatunkowymi

-oparcie żywienia na paszach własnych

-wykluczenie dodatków syntetycznych do pasz

*Bioróżnorodność

*Kształtowanie i pielęgnacja bogatego, zróżnicowanego krajobrazu rolniczego

Cele rolnictwa ekologicznego:

!-produkcja żywności wysokiej jakości służącej zdrowiu człowieka

Jednostki certyfikujące (jest ich 11)

-AGRO BIO TEST Sp. zo.o. - Warszawa

-BIOEKSPERT Sp. z o.o. - Warszawa

-BIOCERT Sp. z o.o. Kraków

-COBICO Sp. z o.o. Kraków

-EKOGWARANCJA PATRE Sp. z o.o. Lublin

-Jednostka Certyfikacji Produkcji Ekologicznej PNB iC Sp. z o.o. Zajączkowo

-PCBiC Biuro ds. Badań i Certyfikacji - Oddział Piła (certyfikują wszystko nie tylko ekologię)

Inspekcja Jakości Handlowej



Wyszukiwarka