23.03 „Życie codzienne za czasów Ludwika XIV”
Ludwik XIV - system jedno-władzy (wszystkie decyzje zależały od niego), przeprowadził gruntowne reformy barokowej Francji. Miał niezwykły pęd do podbijania nowych terenów (tworzy Francję jako imperium oraz Francja zyskuje tytuł nowoczesnego państwa). Prowadził rozwiązłe życie, co chciał zakamuflować. W końcowej fazie swojego życia zwraca się ku kościołowi. Nie był tolerancyjny religijnie (wypędził hugenotów) Stał się ideałem epoki, był bardzo przystojny. Był nazywany „królem - słońce”. Rządził 70 lat (zaczął jak miał 20).
DWÓR
Wersal - na obrzeżach Paryża, powstał z inicjatywy Ludwika XIV, z myślą, że będzie to rezydencja letnia. Ściągał tu całe rodziny możnych, ponieważ obsesyjnie bał się zamachu stanu (z jednej strony zaproszenie do Wersalu było wyróżnieniem, a drugiej niewygodą - musieli oddać cały majątek i opuścić dawne miejsce zamieszkania). „Złota klatka” - nie można było wyjechać bez zezwolenia; bardzo duża rywalizacja możnych o względy króla.
Ludwik XIV wprowadził model władcy-urzędnika, z wszystkimi chce się zapoznać i sam podjąć decyzje, zaangażowany w sprawy państwa. Przesunął granicę - król stał się osobą publiczną.
Poranne wstawanie - osoba pomagająca królowi była bardzo ważna, wyniesiona, wiedziała co się dzieje w państwie (bo słyszała najświeższe newsy). Zrytualizowane wstawanie i kładzenie spać króla (cały dwór jest w to zaangażowany) Człowiek baroku - człowiek aktor (teatralizacja)! Król w Wersalu faworyzuje podwładnych.
Wzrasta poziom higieny, tzn. zmiany bielizny (koszuli). Uważano, że woda przenosi choroby, więc przemywano się winem. Sposób na świeży oddech - czosnek, mirra. Pierwszy okres częstej zmiany mody: peruki, buty na obcasie; wchodzą pudry do twarzy i szyi (puder ryżowy).
Najbliższy służący zawsze musi być przy królu, bierze udział w spotkaniach króla, zarabia 38 tys. Lirów, z których ma utrzymać 6 paziów; dba o prestiż dworu.
Król stworzył przewodnik („Jak poruszać się po Wersalu?”) po ogrodach wersalskich, twórca architektonicznej koncepcji ogrodów, bycie w naturze, która jest objęta w ryzy kultury.
Wersal jest samowystarczalną jednostką
Na dworze wprowadzone są różnego rodzaju zabawy, przyjęcia tematyczna
Duża rola luster (kontrola nad zachowaniem, oraz nad tym jak mnie widzą?)
ŻOŁNIERZE I MARYNARZE:
Nie było obowiązkowej służby wojskowej, sposób werbowania: żołnierz/marynarz wyruszał do swoich rodzinnych stron i zachęcał ludzi do wstąpienia do wojska. Rekruci musieli być bez ułomności i urodzeni we Francji.
Armia nie jest mundurowa.
Ludwik XIV zwracał największą uwagę na armię morską, armia lądowa była znacznie liczniejsza, ale zamiłowaniem darzył armię morską.
Protestantów nie przyjmowano do wojska, natomiast włóczęgów tak
Konflikt pióra i miecza
Ludzie starali się unikać pójścia do wojska
W wojsku dowódcy doświadczeni
Armia nie ma mundurów, a jedynie wstęgi
Mundur wprowadza Fryderyk II (dopiero w XVIII w)
Flota - zaciąganie do niej tych, którzy coś przewinęli
ROZWÓJ ŻYCIA:
Dzieciobójstwo było zakazane, ze względu na niż demokratyczny. Rodziny były wielodzietne, bo zwiększało to szansę na to, że któreś z dzieci przeżyje dzieciństwo i dożyje dorosłości (duża umieralność dzieci).
Umieralność spowodowana była brakiem higieny, szybkim przenoszeniem się chorób, np. przez kupców i żołnierzy.
Religia była bardzo ważna; dziecko do 7 lat nie grzeszy.
Okresy życia:
Mężczyzna (14 lat - dorasta)
Kobieta (12 lat - dorasta)
Dużą rolę przywiązują do dzieciństwa (kult dzieciątką Jezus)
- Małe przywiązanie do dzieci które nie mają jeszcze 7 lat (dzieci często umierały i nie przywiązywano się do nich)
- Świadomość statystyczna (miara ilości zgonów i urodzeń)
- Model: k + m = 6 dzieci (bo zakładano, że 2,3 przeżyje)
- Dzieci ani nie rozpieszczano, ani nie karano
- Dziecko - przedmiot czułości
- Motyw dzieciątka (taki młody-stary; miniatura dorosłego)
Śmierć:
- Piękna, należy się do niej przygotować
- Śmierć jest steatralizowana
- Człowiek nie chce umierać sam - czuwanie
- Testament - opisanie miejsca pochówku + dodatek na kościół i opis rytuału pochówku (np. Jakie kwiaty mają być na pogrzebie)