inne, 7, Rozwojówka ćw7, Karolina Appelt ,, Związek: osoba - otoczenie i jego zmienność w okresie dorosłości”


Rozwojówka ćw7, Karolina Appelt

,, Związek: osoba - otoczenie i jego zmienność w okresie dorosłości”

1.Wprowadzenie:

2. Charakter związków czł z otoczeniem

2.1 Związki czł z otoczeniem społ

  • R.M.Lerner -

  • Kwaśnica- stadium konwencjonalne.

      1. Średnia dorosłość- Twórcze przekraczanie ról:

            1. Faza adaptacji twórczej- przepis roli podlega rewidowaniu przez jednostkę na podstawie refleksji dotyczącej jego uzasadnień; układem odniesienia jest poczucie kompetencji, własna autonomia, kreatywność, krytyczny stosunek do rzeczywistości.

            2. Faza samorealizacji- innowacje mają charakter radykalny

            3. Kwaśnica -stadium postkonwencjonalne, bo jednostka wykracza poza obowiązującą konwencję, a zachodząca zmiana ma charakter transformacji; podejmowanie ról w oparciu o osobiste cele i wizje rozwoju.

            4. Na tym etapie - pełna akceptacja siebie jako osoby autonomicznie zarządzającej swoim życiem i odpowiedzialnej za nie.

            5. Wg Eriksona to otoczenie w największym stopniu od nich zależy, bo mają największy wpływ na to otoczenie.

        • Późna dorosłość:-

            • starzenie się -procesem zindywidualizowanym;

            • starzenie się psychiczne procesem selektywnym podatnym na działania kompensacyjne

            • wzrost zależności fiz, nadal niezależność poznawcza (mądrość życiowa)

            • starzenie się jest nie tylko procesem biologiczny, ale i stanem umysłu

        5.Zindywidualizowany charakter związku: osoba- otoczenie w okresie dorosłości

        • Erikson opisuje 3 typy integracji struktury Ja (zorganizowania składników decydujących o jakości tożsamości jednostki):

            • Organizacja typu diffiusion/confusion- rozproszenie w obrębie Ja, związana jest ze skrajnym dopasowaniem osoby do środowiska

            • Organizacji totality- jednolita całość, łączy się z maksymalnym uniezależnieniem się jednostki od otoczenia

            • Organizacja wholeness- swobodnie organizująca się całość

        • Typy te zostały nazwane zgodnie z pomysłem Plomina, DeFriesa i Loehlina do opisu 3 rodzajów interakcji genotyp-środowisko: pasywny, reaktywny, aktywny.

        • Tabela str 37-porównaie cech relacji osoby z otoczeniem

        5.1 Zależność od otoczenia - typ diffusion/ confusion

        • Związane z nim jest pasywne dopasowanie się jednostki do wymagań otoczenia

        • W relacji osoba otoczenie, otoczenie dominuje

        • Cechy osoby kt wybrała ten typ:

            • Podatność na wpływy,

            • labilność,

            • konformizm

            • dążenie do stanu dopasowania, dostosowania do warunków istniejących

            • wysoki stopień reaktywności

            • poddaje się zmianom

            • zależność od sytuacji, osób, warunków

            • A.Brzezińska-charakteryzuje ją ekspresja naturalna nietwórcza, czyli ,,spontaniczna autoekspresja poprzez ograniczony i stały zbiór środków wyrazu”, wynikająca z nastawienia obronnego, ulegającego przy niskim poziomie samokontroli. Ekspresja niekontrolowana, niestabilna, chaotyczna, uzależniona całkowicie od sytuacji zew.

        • Brzezińska- relacje miedzy różnymi rodzajami ekspresji a typami orientacji w otoczeniu:

            • Ekspresja naturalna nietwórcza - dominujący proces - introjekcja(włączanie się jednostki w układ elementów świata i utożsamianie się ze światem, które wyraża przekonanie ,,świat to Ja”.)

        5.2 Skrajna niezależność od otoczenia- typ totality

        • Dominujące w tym przypadku jest dążenie do stanu dopasowania otoczenia do siebie, do własnych wymogów, własnych potrzeb.

        • W relacji osoba- otoczenie jednostka dominuje

        • Cechy osoby:

            • Oporna na zmiany

            • Dobrze funkcjonuje w sytuacjach o jasno określonych, sztywnych regułach

            • Gdy zmiana w wymaganiach otoczenia, to reaguje sztywno, nieadekwatnie do nowej sytuacji.

            • Charakteryzuje ją ekspresja zamierzona nietwórcza, czyli ,,kontrolowanie Ja poprzez ograniczony, stały, konwencjonalny zbiór środków wyrazu”. Obronne nastawienie do otoczenia związane ze zbyt wysokim poziomem samokontroli. Ekspresja usztywniona, niezależna od sytuacji zew.

            • Potrafi współistnieć tylko z osobami podobnymi do siebie więc stara się wszystkich zmieniać

            • Boi się zdominowania przez otoczenie, wiec nie poddaje się jego wpływom

            • Nie modyfikuje swojego sposobu funkcjonowania, to inni mają dopasować się do niej.

            • Osoba o nadmiernie wykreowanej indywidualistycznej, egoistycznej tożsamości

            • Ma poczucie pozostawania poza albo i ponad społeczeństwem.

            • Nie potrafi pracować zespołowo

            • Jej rozwiązanie the best

        • Brzezińska- Dla tej osoby istnieje tylko jeden świat - świat wew., w każdej sytuacji dokonywana jest projekcja siebie, którą wyraża przekonanie ,,Ja to świat”

        5.3 Współzależność: osoba- otoczenie- typ wholeness

        • Współzależność w relacji osoba -otoczenie;

        • równowaga dynamiczna cały czas zachodzi proces wzajemnego dopasowania się zasobów jednostki i wymagań otoczenia

        • Cechy funkcjonowania osoby:

            • Stabilność

            • Otwartość, gotowość na zmiany

            • Twórczo adaptuje się do zmian

            • Ma spójną i uporządkowana strukturę osobowości opartą na stabilnych fundamentach, która pozwala odpowiadać na wymagania i naciski otoczenia bez obaw o jej utratę

            • Ekspresja twórcza naturalna albo zamierzona-poprzez zróżnicowany i zmieniający się zbiór środków wyrazu, związany z postawą ,,otwartą na świat i ku ludziom”

            • Zakres posiadanej wiedzy i uświadomienia jej sobie decyduje czy będzie zamierzony (większa wiedza)czy spontaniczny, naturalny(mniejsza wiedza)

            • Kontakt jednostki ze środowiskiem jest niezbędny, bo stymuluje aktywność, ale gł motorem są mechanizmy osobowościowe.

        • Jedna z największych trudności okresu dorosłości jest znalezienie równowagi między zadaniami ,,dla siebie” a zadaniami ,,dla innych” ( między osobista a społ funkcją zach- Lewicki)

        • Waterman:-

            • rozwinięte wartości indywidualistyczne ułatwiają kooperację i zachowania prospołeczne- współzależność.

            • Dobre społeczeństwo zyskuje się poprzez spełnienie jednostek, a w takim społeczeństwie możliwy jest samorozwój jednostek.

            • Indywidualizm ≠ współzawodnictwo, egoizm, alienacja

            • Indywidualizm = eudajmonizm (efektywnie i etycznie może postępować tylko czł żyjący w zgodzie z sobą i jednocześnie szanujący to samo prawo u innych ludzi)

        • Niezależność i indywidualizm rozwijane są na podstawie bliskich relacji z innymi, które nie ograniczają, a rozwijają.

        6. Modele socjalizacji prowadzące do ukształtowania różnych relacji: osoba- otoczenie, dominujących w funkcjonowaniu jednostki

        • Schaffer- 4 modele socjalizacji

                1. Model pozostawiania zupełnej swobody ( zwolennicy np. Rousseau, Gesell) - rodzice maja nie zakłócać spontanicznego rozwoju dziecka, ich rola ma być sprowadzona do tworzenia jak najbardziej permisywnej atmosfery, w której dziecko będzie rozwijać się zgodnie ze swoją naturą.

                  • Brak wzorców od dorosłych w konsekwencji prowadzi do ukształtowania ludzi rozproszonych i labilnych.

                  • Sprzyja typu diffiusion/confusion, choć niekiedy tez totality

              1. Model lepienia z gliny-dziecko zupełnie nieukształtowane, bierne (glina), podlega formowaniu przez rodziców.

                • Bijou- dziecko biernym odbiorcą bodźców pochodzących od innych ludzi, a końcowe rezultaty socjalizacji wiążą się z naturą tej stymulacji i sposobem, w jakim jest dostarczana.

                • Efektem może być osoba o poczuciu niczym nieograniczonej swobody, własne potrzeby najważniejsze, potrzeby innych, jeśli są dostrzegane, to znajdują się na dalszym planie.

                • Sprzyja typu totality, ale też diffiusion/confiusion;

                • totalność z ,,wyspami” rozproszenia

            1. Model konfliktowy- wywodzi się z koncepcji Freuda, najbardziej akceptowany społ

            1. Model oparty na wzajemności-

  • Dziecko uczy się być równorzędnym partnerem w interakcjach z innymi.

  • Zachowuje poczucie poszanowania dla siebie i innych.

  • Współistnieją z innymi nie na zasadach walki czy uległości, ale wzajemnego dopasowania się.

  • Sprzyja ukształtowaniu się relacji z otoczeniem typu wholeness.

  • 7.Aktywność własna podmiotu w kształtowaniu swojego związku z otoczeniem.