1. SYSTEM POLITYCZNY

System polityczny- jest jednym z trzech systemów obok społecznego i ekonomicznego. Jest konsekwencją systemu ekonomicznego ( system ekonomiczny- podział i dystrybucja środków produkcji). Polega na prawnym usankcjonowaniu panowania ekonomicznego

Są 3 sfery panowania:

- ekonomiczne

- polityczne

- ideologiczne → występuje, gdy uda się przekonać społeczeństwo, że panowanie ekonomiczne i polityczne jest najlepsze z możliwych ( panowanie ideologiczne pozostaje w sferze dążeń)

System polityczny jest określany przez stosunki władzy występujące w danym społeczeństwie.

Władza- to zdolność do narzucania i egzekwowania decyzji.

Władza ma 3 atrybuty:

1). Zasięg- liczba osób, których zachowania skutecznie są władzy podporządkowane lub terytorium, na którym władza sprawowana jest skutecznie. Według części badaczy zasięg to terytorium i ludność przebywająca na danym terenie skutecznie podporządkowana władzy. Obcokrajowcy są objęci zasięgiem władzy tylko wtedy, gdy przebywają na jego terytorium.

2). Zakres- to liczba aktywności ludzkich skutecznie podporządkowanych władzy. Władza stara się poszerzać zakres dziedziny ( stara się ingerować we wszystkie sfery naszego życia), to, co ogranicza poszerzanie dziedziny to techniczne uwarunkowania ( władza nie jest w stanie sprawdzić czy wszystkie przepisy będą egzekwowane)

3).Siłę- można zmierzyć jej skuteczność stosunkiem decyzji wykonanych do wydanych, najlepiej gdyby ten stosunek wynosił 1:1

Na system polityczny składają się:

1. Idee i wartości- każda władza ma określoną ideologię i doktrynę i dąży do jej realizacji. Władza ma tendencję do narzucania swojej ideologii ogółowi społeczeństwa

2. Organy, instytucje i organizacje uczestniczące w procesie politycznym- organy państwowe i instytucje, także organizacje ( związki zawodowe, związki wyznaniowe, stowarzyszenia, partie polityczne). W Europie dominują partie polityczne, ponieważ decydują o rządzie. Program polityczny partii jest tylko instrumentem do zdobycia władzy. Partia wygrywająca wybory realizuje program polityczny a nie wyborczy.

3. Normy organizujące, regulujące wartości- są to normy prawne ( narzucane przez rządzących, przestrzegać ich muszą wszyscy bez względu czy są zwolennikami czy przeciwnikami władzy- takie jest prawo!)

System funkcjonowania państwa oparty jest o określony system wartości, do którego trzeba się dostosować. Normy regulujące system wartości = normy prawne.

System normatywny to nie tylko przepisy powszechnie obowiązujące, to także normy wewnętrzne ( regulujące funkcjonowanie instytucji)

Interpretacja systemu politycznego z socjologii polityki I rok

System polityczny składa się z 3 części:

↓ ↓ ↓

Idee i wartości polityczne np. organizacje i instytucje polityczne normy polityczne

Idea: egalitaryzmu, (ustrój polityczny) ↓

Wartość: sprawiedliwość społ. ↓ reżim polityczny

ustrój państwowy ↓ ↓

↓ ↓ autokratyczny demokratyczny

republika monarchia

---