Zanim rozpoczniemy jakiekolwiek rozważania na temat roli subwoofera w pojeździe warto mieć świadomość podstawowej reguły rządzącej ta tematyka.

O tym czy usłyszymy w naszym samochodzie „bum” jakiej klasy ono będzie, jak długo ono będzie obecne w aucie i jak będzie silne decydują dwie rzeczy:

• Właściwie dobrany głośnik

• Właściwie dobrana do niego obudowa

Jak powinien być skonstruowany głośnik basowy?

Poczynając od kosza, głośnik basowy powinien zapewnić maksymalna sztywność konstrukcji. Membrana powinna być sztywna i lekka. Zawieszenie ma zapewniać maksymalnie duża aplitude wychyleń bez zniekształceń. Magnes zaś, a dokładnie układ magnetyczny powinien wytwarzać maxymalnie jednorodne pole magnetyczne dla cewki napędzanej membrana. Jest to ideał do którego wszyscy dążą. W praktyce jednak większość renomowanych producentów produkuje swoje wyroby w 3 klasach jakościowych, przy czym zadanie każdej z nich jest odmienne.

GŁOSNIKI BUDZETOWE:

Najniższą serie stanowią głośniki budżetowe, gdzie sprawa pierwszoplanowa sa ograniczone koszty produkcji. W tej grupie dominują głośniki o koszach tłoczonych z blachy stalowej, magnesy nie przyjmują monstrualnych rozmiarow, membrana i zawieszenie sa wykonane głównie z polipropylenu lub prasowanego papieru :D

GŁOSNIKI KLASY ŚREDNIEJ:

To sa takie głośniki gdzie spotykamy odlew z aluminium, rozsądnej wielkości magnes, przyzwoite materiały na membranę i dobre zawieszenie

GŁOŚNIKI KLASY NAJWYŻSZEJ:

W tym przypadku dla konstruktora jest uzyskanie ekstremalnie wysokiej jakości dźwięku co pociąga za soba najwyższej jakości materiały i komponenty do jego zbudowania. Tego rodzaju produkty SA najczęściej wizytówką firmy.

Wybór głośnika i jego konsekwencje

Decydując się na wybór jakiegoś głośnika należącego do jednych z grup, musimy sobie zdawać sprawe ze jego nieodzownym elementem jest obudowa. Każdy z tych głośników musi mieć określone parametry przez producenta które umożliwia jej konstrukcje.

Głośniki pozaklasowe nie firmowe które nie posiadają sprecyzowanych parametrow T-S, ni powinny być brane przez nas w ogóle pod uwagę, z jednego powodu - nie można dla nich skonstruować optymalnej obudowy, a nawet jeżeli by nam się udało zbudować obudowę to nie gwarantują długotrwałej stabilności swoich parametrow.

Obudowy głośnikow niskotonowych

W car audio stosuje się 3 podstawowe obudowy:

• Zamkniętą

• Bass-reflex

• Band-pass

Generalnie o przydatności głośnika do zabudowy w jednym z trzech rodzajow obudow decyduje parametr Qts (dobroć całkowita).

Parametr ten znajduje się najczęściej w opisie technicznym każdego dobrego głośnika. Jeżeli nie został podany to musza być wtedy sprecyzowane dwie inne wartości Qes (dobroć elektryczna) oraz Qms (dobroć mechaniczna). Na podstawie tych dwóch parametrow głośnika możemy wyznaczyć dla nas bardzo istotne dla nas wartości Qts według wzoru

Qts = Qes x Qms / Qes + Qms

Jeżeli do zakupionego głośnika nie została dołączona specyfikacja tych parametrow, głośnik możemy wyrzuci od razu do kosza.

Jeżeli szczęśliwie mus przebrnęliśmy przez ten etap, możemy rozważyć zastosowanie odpowiedniej obudowy do naszego głośnika według następujących pus zaleceń:

Qts<0,25 Głośnik do obudowy typu Band-pass

0,25< Qts<0,44 Głośnik do obudowy typu bass-reflex

0,33< Qts<0,70 Głośnik do obudowy typu zamkniętego

Qts>0,70 Głośnik do warunkowego użycia Free air

Obudowa zamknięta

Obudowa typu zamkniętego jest jedna z najprostszych do wykonania, a z drugiej strony umożliwia uzyskanie wysokiej jakości dźwięku z bardzo dobra charakterystyka impulsowa.

Głośnik zamknięty jest w szczelnej obudowie promieniuje dziwieniem tylko poprzez przednia część membrany. Dla uzyskania niskiego basu wymagana jest dość duża obudowa. Podstawowym minusem tej obudowy jest stosunkowo niska efektywność spowodowana wytłumianiem promieniowania tylnej części membrany. Zaleta jest zaś odporność na uszkodzenia. Podczas pracy w chwili załączania i wyłączania systemu audio membrana jest chroniona przed ekstremalnym wychyleniem poprzez opor powietrza wytwarzany wewnątrz obudowy

Obudowa BASS-REFLEX

Drugim rodzajem obudow jest obudowa typu bass-reflex, zwana również otwarta. Obudowy takie maja szerszy zakres częstotliwości przetwarzania od obudowy zamkniętej. Maja także większa skuteczność - basy SA zdecydowanie głośniejsze. Spowodowane jest to wykorzystaniem promieniowania dźwięku z przedniej i tylniej części membrany poprzez zastosowanie otworu w obudowie w sciesle wyliczonych proporcjach w stosunku do całej komory, w której znajduje się głośnik. Poprzez jego prawidłowe dobranie zostaje stworzony układ rezonansowy. Wówczas w pewnym zakresie częstotliwości otwór wypromieniowuje fale o fazie niemal zgodnej z fala wypromieniowaną przez przednia cześć membrany. Powoduje to ze ciśnienie pochodzące z obydwu źródeł sumują się. W innym zakresie występuje odmienne zjawisko: membrana głośnika prawie nie pracuje, a otwór wypromieniowuje bardzo duża energie. Do wad tej konstrukcji należy zaliczyć podatność na uszkodzenia membrany w przypadku dużych głośności oraz pojawienie się krótkiego impulsu napięcia stałego przy uruchamianiu i wyłączaniu zestawu audio. Związane jest to z brakiem oporu ciśnienia wewnętrznego w komorze dla wprawionej w gwałtowny ruch membrany. Otwór bass-reflexu może być usytuowany w dowolnym miejscu. Konstrukcja ta umożliwia uzyskanie dobrze brzmiącego zestawu basowego, w połączeniu z dość wysoka efektywnością.

Obudowa Band-pass

Ten rodzaj konstrukcji charakteryzuje się zastosowaniem podwójnej obudowy. Jedna komora (typu bass-reflex) z głośnikiem lub kilkoma głośnikami promieniuje wytwarzana energie poza kolejno komorę wyposażoną w port rezonansowy. Poprzez działanie tak skonstruowanego, ściśle wyliczonego układu energia wytwarzana przez oba ustroje zostaje wzmocniona i wypromieniowana poprzez zewnętrzne porty.

Obudowa rodzaju band-pass umożliwia uzyskanie zdecydowanie najwyższej efektywności, co pozwala na stworzenie bardzo wysokiego ciśnienia akustycznego basu przy stosunkowo słabym wzmacniaczu. Brzmienie tej konstrukcji jest „ciężkie” . Ograniczeniu polega barwa dźwięku oraz spowolnione zostaje tempo odpowiedzi impulsowej. Konstrukcja ta wymaga również największych rozmiarow obudow.

Free-air

Oddzielna grupa głośników basowych stanowią konstrukcje typu free-air. Są one przystosowane do pracy bez obudowy, tzn. pracują w tzw. Odgrodzie akustycznej. W tego rodzaju zabudowie role skrzyni pełni komora bagażnika. Powoduje to, ze zajmują najmniejsza przestrzeń spośród prezentowanych wcześniej, ale nie ma możliwości zastosowanie ich w autach typu VAN, Combi. Firmy produkujące głośniki tego typu powoli wycofują je z rynku, ponieważ maja wysoka awaryjność. Spowodowane jest to nie umiejętnym montażem wśród amatorów

---