Leki antyagregacyjne
Opracowane przez Iwonę Korzeniewską, XI.2002
Kiedy zostały wprowadzone do terapii?
Antagoniści GP IIb/IIIa.
W 1983 r. przeprowadzono skuteczną próbę zablokowania agregacji płytek za pomocą monoklonalnego przeciwciałą skierowanego przeciw GP IIb/IIIa, Aby zmniejszyć immunogennośc białko monoklonalne pozbawione fragmentu Fc połączono z klonalną ludzką immunoglobuliną; połaczenie to nosi nazwę abciximab. Z jadu żmij wyizolowano wiele białek nazwanych dysintegrynami, blokujących receptor GP IIb/IIIa, które nie weszły do lecznictwa z powodu dużej immunogenności. Potem zsyntetyzowano cykliczny sześciopeptyd - eptifibatid oraz niebiałkowych antagonistów GP IIb/IIIa: tirofiban i lamifiban.
Uwagi ogólne ułatwiające uczenie, wskazujące na podstawowe elementy charakterystyki grupy:
Wprowadzenie:
Poznanie roli receptora GP IIb/IIa na powierzchni płytek było możliwe dzięki badaniom nad trombastenią Glantzmana (genetycznie uwarunkowana skaaz płytkowa spowodowana niedoborem lub całkowitym brakiem receptorów GP IIb/IIIa). Glikoproteina IIb/IIIa (alfaIIb beta3) jest integryną najliczniej reprezentowaną na powierzchni płytki (50-100 tys. cząsteczek na każdej płytce). Na powierzchni większości płytek integryny są obecne w postaci nieaktywnej. GP IIb/IIIa wiąże się z licznymi białkami adhezyjnymi, ale ma największe powinowactwo do fibrynogenu. Inne ligandy to fibronektyna, witronektyna, czynnik von Willebrandta. Każdy ligand musi posiadać swoistą sekwencję aminokwasów Arg-Gly-Asp (RGD), dla fibrynogenu charakterystyczna jest dodatkowa sekwencja wiążąca Lys-Gln-Ala-Gly-Asp-Val (KQAGDV).
Klasyfikacja:
Nieswoisty i nieodwracalny antagonista GP IIb/IIIa :
abciximab (blokuje receptory witronektyny alfaV beta3, Mac-1 na makrofagach, wiąże się z komórkami śródbłonka, mięśni głądkich)
Swoiści i odwracalni antagoniści GP IIb/IIIa
eptifibatid, tirofiban, lamifiban
Właściwości farmakologiczne:
Elementy farmakokinetyki:
Działania niepożądane, ograniczenia stosowania:
Pozycja grupy w farmakoterapii:
Antagoniści GP IIb/IIIa
Przed zabiegiem PCI
W ostrych zespołach wieńcowych bez uniesienia ST jeśli planuje się PCI i 12 h po (abciximab) i 24 h po (eptifibatid i tirofiban0
Leki antyagregacyjne dostępne w Polsce:
Co jeszcze warto wiedzieć:
Zsyntetyzowano stosunkowo liczne związki, które są antagonistami receptorów GP IIb/IIIa do stosowania doustnego, ale w badaniach II/III fazy w terapii ostrych zespołów wieńcowych żaden z nich nie wykazywał jakiejkolwiek przewagi nad placebo. Leki prekursorowe (prodrugs) w tej grupie są: xemilofiban, sibrafiban, lefradafiban, roksyfiban, chromofiban, orbofiban, a związki bezpośrednio aktywne to lotrafiban i L 738 167.
Zalecane jako uzupełnienie wiedzy:
Pytania: