INTERAKCJA - TO RÓWNOCZESNA AKTYWNO DWÓCH LUB WIKSZEJ ILOCI OS., KTÓRYCH DZIAANIA S WSPÓZALENE LUB WZAJEMNIE UWARUNKOWANE. (KIBICE 2 DRUYN + POLICJA; WYTONA PRACA 5 OSÓB W DZIALE HANDLOWYM)
KOMUNIKACJA - PRZEKAZYWANIE WIADOMOCI. POWINNY BY SPENIONE 2 WARUNKI:
1-INFORMACJE WYMIENIONE MIDZY 2 OS. MA DLA NICH TAKIE SAMO, BD PODOBNE ZNACZENIE;
2- KOMUNIKAT NADAWANY JEST PO TO, ABY ZOSTA ODEBRANY I WYWOA OKRELON REAKCJ U ODBIORCY;
3-KOMUNIKAT WIADCZY O NADAWCY. (ROZMOWA SZEFA Z PRACOWNIKIEM, ZEBRANIE W FIRMIE, PUBLICZNA PREZENTACJA NOWEGO PRODUKTU FIRMY)
KONTAKT - TO SZCZEGÓLNY RODZAJ RELACJI INTERPERSONALNEJ, CHARAKTERYZUJCY SI BLISKOCI PSYCHICZN I NIEKIEDY FIZYCZN, W KTÓRYM UWAGA NADAWCY I ODBIORCY JEST WSPÓLNIE UKIERUNKOWANA NA JAKI PRZEDMIOT, TEMAT ROZMOWY. (UDZIELENIE POCHWAY PRACOWNIKOWI, 10 GODZ. WSPÓLNEJ PRACY, 2-3 OS. NAD WANYM PROJEKTEM, MAESTWO, RODZICE-DZIECI).
FAKTY I UWANE SUCHANIE:
FAKTY - ZDARZENIE, KTÓRE MIAO MIEJSCE W RECZYWISTOCI.
INTERPRETACJA - TO CO FAKTY ZNACZ
UWANE SUCHANIE WYMAGA:
1- SKUPIENIA UWAGI NA ROZMÓWCY I POTWIERDZENIA WERBALNEGO I NIEWERBALNEGO, E GO SUCHAMY;
2- ZROZUMIENIA TRECI WYPOWIEDZI, ZDEFINIOWANIA GÓWNEJ MYLI;
3- OKRELENIE INTENCJI MÓWCY;
4- PRZEWIDYWANIE TEGO, CO MÓWCA MOE POWIEDZIE ZA CHWIL;
5- ODNIESIENIE DO TEGO, CO MÓWCA MÓWI Z WASNEGO DOW.;
6- ODRÓNIENIE FAKTÓW OD OPINII;
7- UMIEJTNO PARAFRAZOWANIA (PODSUMOWANIA WASNYMI SOWAMI);
8- ODDAJ GOS ROZMÓWCY.
INFORMACJA ZWROTNA - TO INF. UDZIELANA LUDZIOM NA TEMAT ICH ZACHOWA, JAK TE ZACHOWANIA ODBIERAM I JAKIE UCZUCIA WE MNIE ONE WZBUDZAJ.
KORZYCI UDZIELANIA INF. ZWROTNYCH:
1- ZWIKSZA SI POROZUMIENIE Z PARTNEREM KOMUNIKACYJNYM ORAZ WYWIERAMY NA NIEGO WPYW;
2- DLA NADAWCY (ROLA WYRAANIA INFORMACJI, ROLA EKSPRESYJNA);
3- DLA ODBIORCY (ROLA INFORMACYJNA I KOREKCYJNA, PODST. RÓDO WIEDZY O WYNIKACH JEGO DZIAA ORAZ O WPYWIE, JAKI WYWIERA ON NA INNYCH LUDZI);
4- UMOLIWIAJ DOKONANIE KOREKTY WE WASNYM POSTPOWANIU.
JAK UDZIELA INFORMACJI ZWROTNEJ - REGUY:
1- MÓWI O KONKRETNYCH ZACHOWANIACH DRUGIEJ OS.;
2-TON YCZLIWY;
3-UDZIELAJ INF. ZW., KTÓRE DANA OS. MA SZANS ZMODYFIKOWA;
4- UDZIELAJ JEJ BEZPOREDNIO PO WYSTPIENIU DANEGO ZACHOWANIA;
5-UWZGLDNIJ POZYTYWNE I NEGATYWNE ASPEKTY ZACHOWANIA;
6- PRZEKAZYWA INF. ZW. OSOBIE ZAINTERESOWANEJ, A NIE OS. TRZECIM;
7- WYRAZI WASNE UCZUCIA ZDECYDOWANIE, ALE W SPOSÓB ZRÓWNOWAONY.
KONSTRUKTYWNA KRYTYKA - CELE:
1- TON YCZLIWY;
2- ZDANIE, A NIE OSOB;
3- KOLEJNO INF. (POCHWALNO-POUCZAJCE, KORYGUJCO-POUCZAJCE, POCHWALNO-POUCZAJCE);
4-BY KONKRETNYM, UNIKA NIEJASNOCI W SOWACH;
5- ZDOBY NIEZBDN WIEDZ NA TEMAT PRACOWNIKA, JEGO PRACY I SPOSOBU FUNKCJONOWANIA.
KOMUNIKACJA NIEWERBALNA (MIMIKA-BRWI, USTA) - CECHY:
1-OTWARTO-ZAMKNITO (KOMUNIKACJA DO I OD) - RENICA, CIAO;
2- UZUPENIAJ KOMUNIKACJ WERBALN;
3- KOMUNIKOWANIE POSTAW I EMOCJI;
4- WSPÓWYSTPOWANIE MIDZY KOMUNIKACJ WERBALN I NIEWERBALN;
5- SZYBSZA I SKUTECZNIEJSZA (WYKORZYSTUJE ZMYSY-SUCH, SMAK, DOTYK ITD.);
6- KOMUNIKATY NIEWERBALNE-NIEWIADOME, WERBALNE-WIADOME.
WZORCE ZACHOWA NIEWERBALNYCH:
1- CIEPYCH (SZEROKIE OTWARTE SPOJRZENIE, SWOBODA I SKONCENTROWANA POZYCJA CIAA, SZEROKI UMIECH, DOTYKANIE RK ROZMÓWCY, PODTRZYMANIE KONTAKTU WZROKOWEGO, POTWIERDZAJCE RUCHY GOWY, ZADOWOLENIE I SPOKÓJ NA TWARZY, MIMIKA WYRAAJCA ZAINTERESOWANIE);
2- ZIMNYCH (ZIMNE SPOJRZENIA, UTKWIENIE WZROKU W ROZMÓWCY, USZTYWNIENIE CIAA, BRAK GESTYKULACJI, SUROWA POWAGA, ZACINICIE WARG, UNIKANIE KONTAKTU WZROKOWEGO)
PARAMETRY KOMUNIKACJI NIEWERBALNEJ:
1- GESTY (DONI, RKI);
2- WYGLD ZEWN.;
3- MIMIKA (BRWI, UMIECH);
4- ORGANIZACJA MIEJSCA;
5-SPOSÓB PORUSZANIA SI;
6- DYSTANS - MIARA ODLEGOCI, RUCHY CIAA, TON GOSU:
a- INTYMNY-EMOCJE (DO 40 CM);
b- INDYWIDUALNY-TEMATY OSOBISTE (40-120 CM);
c- SPOECZNY-POLITYKA, SPORT (120-360 CM);
d- PUBLICZNY-PRZEMÓWIENIA (POW. 360 CM)
KOMUNIKACJA WERBALNA: NADAWCA - KONTEKST - KOMUNIKAT - KONTAKT - KOD - ODBIORCA.
MAKSYMY GRICE'A:
1- MAKSYMA SPOSOBU - W SWOICH WYPOWIEDZIACH UNIKAJ NIEJASNOCI, NADMIARU SÓW I NIEPORZDKU;
2- MAKSYMA ILOCI - UCZY SWOJ WYPOWIED NA TYLE INFORMACYJN, NA ILE JEST TO POTRZEBNE, ALE NIE BARDZIEJ;
3- MAKSYMA ODPOWIEDNIOCI - WYPOWIADAJ SI TYLKO NA TEMAT PORUSZANY W DANEJ ROZMOWIE;
4- MAKSYMA JAKOCI - MÓW TYLKO TO, W CO WIERZYSZ, E JEST PRAWDZIWE. UNIKAJ MÓWIENIA O TYM, CO NIE JEST DOWIEDZIONE I SPRAWDZONE.
CZYNNIKI DECYDUJCE O POWODZENIU PUBLICZNEGO PRZEMÓWIENIA:
1- INTENCJA-INTENCJONALNA STRONA WYSTPIENIA;
2-MYL;
3-FORMA;
4-ODBIORCY-KONTAKT Z AUDYTORIUM;
5-STRES-EMOCJONALNA STR. WYST.
TRECIOWE PRZYGOTOWANIE PREZENTACJI:
1- POSTARAJ SI O DOBR ZNAJOMO TEMATU (ZBIERZ I OPRACUJ NIEZBDNE INFORMACJE, UZUPENIJ LUKI WIEDZY);
2- ROZWA CHARAKTER WYSTPIENIA (INFORMACYJNY, PERSWAZYJNY, INFORM.-PRESW.);
3- SFORUUJ TEMAT WYSTPIENIA (TRE WINNA BY ZGODNA Z TEMATEM);
4- ZASTANÓW SI NAD GÓWN MYL WYST., MYLAMI POMOCNICZYMI, MATERIAAMI ILUSTRACYJNYMI (ZDJCIA, FILMY, GRAFIKI, DANE).
STRUKTURA WYSTPIENIA - WSTP (20%); ROZWINICIE (60%); ZAKOCZENIE (20%); +-5%.
WSTP: POWITANIE SUCHACZY, PRZEDST. SI, NAWIZANIE KONTAKTU, PRZEDST. TEMATU, CEL, GÓWNA MYL, KLUCZOWE SOWA, DOWCIP.
ROZWINICIE: TRE WG USTALONEJ KOLEJNOCI, MYL GÓWNA I JEJ UZASADNIENIE, MYLI POMOCNICZE (4-6).
ZAKOCZENIE: KONKLUZJE, PROPOZYCJA ROZWIZANIA PROBLEMU, SENTENCJA.
FORMALNA STR. WYSTPIENIA:
1- POSTAWA MÓWCY (WYPROSTOWANY, PODBRZUSZE WCIGNITE, KLATKA PIERS. UWYPUKLONA, ZACHOWANA LORDOZA LDWIOWA);
2- EMISJA GOSU, DYKCJA (ODDYCHANIE, DUGO WYPOWIEDZI, DYNAMIKA, SKALA, ATAKOWANIE TONU, ARTYKULACJA).
STRES:
1-TO ODPOWIED ORGANIZMU NA DANIA, KTÓRE MU STAWIAMY;
2- MOE Y EUSTRES-POZYTYWNY I DYSTRES-NEGATYWNY;
3-KRZYWA UCZENIA-EFEKTYWNO UCZENIA ZALEY OD STOPNIA POBUDZENIA ORG.;
4- STRESORY-TO CZYNNIKI WYWOUJCE STRES (NADMIERNE NAPICIE, ZRANIENIE, ZAGROENIA);
5-STRES-TO SUMA WSZYSTKICH ZMIAN NIESWOISTYCH ZACHODZCYCH W ORG. WYWOANYCH PRZEZ STRESORY;
6-STRES MOE BY DUGO- I KRÓTKOTERMINOWY;
7-ZESPÓ STRESU-TO OGÓLNY ZESPÓ PRZYSTOSOWANIA SI DO STRESU-3 STADIA (REAKCJA ALARMOWA-OSTRE OBJAWY; STADIUM ODPORNOCI-ZANIK; STADIUM WYCZERPANIA-ZAAMANIE ORG.) CHOROBA NIBIO-WYST. U MENEDERÓW INTENSYWNIE PRACUJCYCH (BÓLE GOWY, PRZEMCZENIE);
8-ORG. DY DO ZACHOWANIA STAOCI RODOWISKA WEWN. USTROJU;
9-REGUY WALKI ZE STRESEM:
a-UTRZYMUJ DOBRE RELACJE Z INNYMI LUDMI;
b-RELAKS PSYCH. I FIZYCZNY;
c-UNIKAJ RUTYNY I MONOTONII;
d-NAUCZ SI OPANOWANIA;
e-UNIKAJ NAPICIA NERWOWEGO WIECZOREM;
f-NIE WYADOWUJ ZOCI NA INNYCH;
g-ZACHOWAJ DYSTANS I OBIEKTYWIZM W OCENIE ZDA;
h-NIE ODKADAJ SPRAW NA POTEM.
I PRAWO YERKES-DODSON: JELI WYKONUJEMY ZADANIA ATWE TO POZIOM POBUDZENIA MOE BY WYSOKI I NIE WPYNIE TO NEGATYWNIE NA EFEKT PRACY (PAKOWANIE BUTELEK W POJEMNIKI)
II PRAWO Y-D: IM TRUDNIEJSZE ZADANIE TYM NISZY POZIOM POBUDZENIA MUSI BY (NARADY, MYLENIE KONCEPCYJNE)
ASERTYWNO: TO TAKIE ZACHOWANIA, KTÓRE POZWALAJ NAM W SPOSÓB ZDECYDOWANY I KONKRETNY PRZEKAZA INNYM LUDZIOM NASZE POTRZEBY, PRAGNIENIA, MYL I UCZUCIA BEZ NARUSZANIA ICH PRAW. JEST ALTERNATYW DLA ZACHOWA PASYWNYCH I AGRESYWNYCH.
NAUCZENIE ZACHOWA ASERTYWNYCH JEST MOLIWE GDY NAST. ZMIANY W POGLDACH, POSTAWACH.
KAD SYTUACJ MONA POSTRZEGA Z 3 PKT.:
1- WASNEGO;
2- INNYCH OSÓB;
3- Z DYSTANSU.
ASERTYWNO - SZACUNEK DLA SAMEGO SIEBIE CZYLI SUKCES PODZIELONY PRZEZ AMBICJE.
ASERTYWNO W PRACY:
1- AKTYWNA POSTAWA (CELE, DZIAANIA, ABY TE CELE OSIGN);
2- OPANOWANIE LKÓW I OBAW (PORADZENIE SOBIE Z NAPICIEM I STRACHEM PRZED ZADANIAMI);
3- SZTUKA NEGOCJACJI WARUNKÓW;
4- PROFESJONALIZM (KOMPETENCJE, DYSCYPLINA, SAMOKONTROLA);
5- DOBRE STOSUNKI W PRACY.
POSTAWA AGRESYWNA: WYRAAMY DANIA WASNE, NARUSZAJC PRAWA INNYCH OSÓB. MAMY OSOB ZWYCIAJC (AGRESORA) I POKONANEGO.
POSTAWA PASYWNA: BRAK WIARY WE WASNE SIY, ULEGO, BIERNO.
MENEDER STANOWCZY: POTRAFI STAN W OBRONIE WASNYCH PRAW I INTERESÓW NIE NARUSZAJC PRZY TYM PRAW I INTERESÓW LUDZI, DAJC JEDNOCZENIE INFORMACJ OTOCZENIU, E NIE POZWOLI SOB MANIPULOWA. ROZSDNE PROPONOWANIE ROZWIZA Z PRZESTRZEGANIEM PRAW INNYCH OSÓB.
STANOWCZO:
1- OBRONIENIE SWOJEGO STANOWISKA;
2- JASNE I OTWARTE WYRAANIE MYLI, ODCZU, POLECE;
3- RESPEKTOWANIE ODMIENNYCH PODLDÓW I ROZWIZYWANIE KONFLIKTÓW;
4- WYRAANIE TWÓRCZEJ KRYTYKI I POCHWA;
5- KONSTRUKTYWNE RADZENIE SOBIE Z KRYTYK;
6- UMIEJTNO ZABIERANIA GOSU NA FORUM.
WYTACZANIE CELÓW:
1- YCIE ZAWODOWE (CEL);
2- YCIE PRYWATNE (UCZUCIA).
JELI CHCESZ BY STANOWCZY MUSISZ NAUCZY WYTACZA SOBIE CELE, KTÓRE NADAJ KIERUNEK AKTYWNOCI I DZIAANIOM, ZWIKSZAJ PEWNO SIEBIE, MOTYWUJ DO EFEKTYWNIEJSZYCH DZIAA.
STANOWCZE ODMAWIANIE:
ELEMENTY MÓWIENIA „NIE”:
1- SOWO „NIE” NA POCZTKU WYPOWIEDZI;
2- KRÓTKIE WYJANIENIE, ALE NIE TUMACZENIE SI;
3- STWIERDZENIE JAKIE S NASZE ZAMIARY;
ELEMENTY NIEWERBALNE:
1- KONTAKT WZROKOWY;
2- MIMIKA TWARZY;
3- OTWARTE GESTY I POSTAWA CIAA;
4- ZDECYDOWANY, ALE SPOKOJNY TON GOSU.
„ZDARTA PYTA”: TECHNIK T STOSUJEMY, GDY NASZA ODMOWA NIE PRZYNOSI POZYTYWNYCH REZULTATÓW.
SKADA SI Z 2 KROKÓW:
1- ZDANIA (KLUCZA, ZAWIERAJCEGO ODMOW);
2- ELEMENTÓW PODTRZYMUJCYCH KONTAKT (INF. ZWROTNA, PARAFRAZA)
NEGOCJACJE POZYCYJNE MIKKIE
1- UCZESTNICY S PRZYJACIÓMI,
2- CELEM JEST POROZUMIENIE,
3- USTPUJ ABY PIELGNOWA WZAJEMNE STOSUNKI,
4- BD MIKKI W STOSUNKU DO INNYCH I PROBLEMU,
5- UFAJ INNYM,
6- ATWO ZMIENIAJ STANOWISKO,
7- SKADAJ OFERTY,
8- ODKRYJ DOLN GRANIC POROZUMIENIA (MIN. TEGO CO MOESZ ZAAKCEPTOWA),
9- AKCEPTUJ JEDNOSTRONNE STRATY W IMI OSIGNICIA POROZUMIENIA,
10- POSZUKAJ 1 ROZWIZANIA KTÓRE INNI ZAAKCEPTUJ,
11- UPIERAJ SI PRZY POROZUMIENIU,
12- STARAJ SI UNIKN WOLI WALKI,
13- PODDAWAJ SI PRESJI
NEGOCJACJE POZYCYJNE TWARDE - (UE-POLSKA)
1- UCZESTNICY S PRZECIWNIKAMI,
2- CELEM JEST ZWYCISTWO,
3- DAJ USTPSTW JAKO WARUNKU STOSUNKU WZAJEMNYCH,
4- BD TWARDY W STOSUNKU DO LUDZI I PROBLEMU,
5- NIE UFAJ,
6- OKOP SI NA SWOIM STANOWISKU,
7- STOSUJ GROBY,
8- WPROWADZAJ W BD CO DO DOLNEJ GRANICY POROZUMIENIA,
9- DAJ JEDNOSTRONNYCH KORZYCI JAKO WARUNKU ZAWARCIA POROZUMIENIA,
10- POSZUKAJ JEDNEGO ROZWIZANIA KTÓRE TY AKCEPTUJESZ,
11- UPIERAJ SI PRZY SWOIM STANOWISKU,
12- STARAJ SI WYGRA WOL WALKI,
13- WYWIERANIE WPYWU
NEGOCJACJE WOKÓ MERITUM
1- OPARTE NA ZASADACH,
2- UCZESTNICY ROZWIZUJ PROBLEM,
3- CELEM JEST MDRY WYNIK OSIGNITY EFEKTYWNIE I POLUBOWNIE,
4- ODDZIEL LUDZI OD PROBLEMU,
5- BD MIKKI W STOSUNKU DO LUDZI I TWARDY WOBEC PROBLEMU,
6- DZIAAJ NIEZALENIE OD ZAUFANIA,
7- SKONCENTRUJ SI NA INTERESACH A NIE NA STANOWISKACH,
8- BADAJ I ODKRYWAJ INTERESY,
9- UNIKAJ POSIADANIA DOLNEJ GRANICY POROZUMIENIA,
10- OPRACUJ MOLIWOCI KORZYSTNE DLA OBU STRON,
11- OPRACUJ TYLE MOLIWOCI Z KTÓRYCH WYBIERZESZ PÓNIEJ,
12- UPIERAJ SI PRZY STOSOWANIU OBIEKTYWNYCH KRYTERIÓW,
13- STARAJ SI OSIGN REZULTAT OPARTY NA OBIEKTYWNYCH KRYTERIACH,
14- UZASADNIAJ I BD OTWARTY NA UZASADNIENIA,
15- PODDAWAJ SI REGÓOM A NIE PRESJI.
PROCES NEGOCJACJI - TO PROCES POSZUKIWANIA ROZWIZA, KTÓRE POGODZ INTERESY OBU STRON.
ETAPY PROCESU NEGOCJACJI
1- PIERWSZE POSUNICIA:
A- DAJ WICEJ NI MASZ ZAMIAR UZYSKA, (KORZYCI: PRZESADNE DANIA MOG ZOSTA PRZYJTE, UZYSKUJESZ POLE DO ROBIENIA USTPSTW, PODNOSISZ WARTO TWOICH PÓNIEJSZYCH USTPSTW, IDC NA USTPSTWA SPRAWIASZ WRAENIE ZE DRUGA STRONA WYGRAA);
B- NIGDY NIE AKCEPTUJ 1 OFERTY DRUGIEJ STRONY;
C- UDAWAJ SZOK;
D- POTGA OBOJTNOCI;
E- UNIKAJ WCZESNYCH KONFRONTACJI (BRAK AGRESJI),
F- DAJ WCZESNYCH USTPSTW.
2- ZBLIENIE STANOWISK:
A- NADANIE BIEGU NEGOCJACJOM (WARUNKOWE USTPSTWO, MAE USTPSTWA, POROZUMIENIE DOTYCZCE ZASAD I REGU GRY);
B- ZADAWANIE PYTA (PRZERYWAJ IMPET DRUGIEJ OSOBY);
C- WYMIANA USTPSTW (PROPORCJONALNIE I OD RAZU);
D- SPOSOBY PRZEZWYCIENIA IMPASU W NEGOCJACJACH (PODSUMOWANIE DOTYCHCZASOWEGO POSTPU, ZAPROSZENIE NIEZALENYCH EKSPERTÓW, UYCIE MEDIATORA, WYLICZENIE KORZYCI Z DOBRYCH STOSUNKÓW W PRZYSZOCI).
3- ZAKOCZENIE NEGOCJACJI:
A- TESTOWANIE LIMITÓW;
B- WSTRZYMANIE DALSZYCH USTPSTW;
C- UYCIE PRESJI CZASOWEJ;
D- POZWÓL ZACHOWA TWARZ DRUGIEJ STRONIE;
E- PODPISANIE UMOWY I JEJ REALIZACJA.
PODSTPNE TAKTYKI NEGOCJACYJNE: NIEPENE PENOMOCNICTWO; DOBRY/ZY POLICJANT; POLITYKA CZYNÓW DOKONANYCH; „ZDECHA RYBA”; TAKTYKA „SKUBANIA”.
GRUPA - TO PEWNA LICZBA OSÓB WSPÓDZIAAJCYCH W NIEOKRELONYM CZASIE (DUSZY) NA PODST. WSPÓLNYCH CELÓW I WARTOCI ORAZ BEZPOREDNIO ODDZIAUJCYCH NA SIEBIE I WIADOMIE WYODRBNIAJCYCH SI Z OTOCZENIA.
GRUPA NIESPOECZNA - LUDZIE S WOKÓ, ALE NIE WSPÓDZIAAJ ZE SOB.
GRUPA SPOECZNA - LUDZIE WSPÓDZIAAJ ZE SOB, S WZAJEMNIE OD SIEBIE UZALENIENI.
KRYTERIA KLASYFIKACJI GRUP: WIELKO (DUE, MAE); TYP WIZI (FORMALNE, NIEFORMALNE), CHARAKTER GRUPY (CZONKOWSKIE, AUDYTORYJNE, ODNIESIENIA - WZORZEC).
CECHY WSPÓLNE GRUPY: PRZYWÓDCA I NORMY GRUPOWE.
TEORIA GRUPY: ISTNIEJ 2 POWODY DO CZENIA SI OSÓB W GRUP: ABY WYKONA ZADANIE, ZADOWOLENIE Z INTERAKCJI SPOECZNEJ.
SPÓJNO GRUPY: CZSTE INTERAKCJE MIDZY JEJ CZONKAMI, PODOBNE POSTAWY, ZAINTERESOWANIA I POCHODZENIE, POZYTYWNE DOW. Z UCZESTNIKAMI W GRUPIE, PRZYWÓDCA KTÓRY POTRAFI UTRZYMA HARMONI, BRAK OSOBOWOCI AGRESYWNYCH, SHIZOIDALNYCH, ZADANIA WYMAGAJCE WSPÓPRACY.
NORMY GRUPOWE: WPÓLNE WZORCE SPOSTRZEGANIA I MYLENIA, IDENTYCZNE RODZAJE KOMUNIKOWANIA SI, WSPÓLNE POSTAWY I PRZEKONANIA, WSPÓLNE SPOSOBY ROBIENIA TEGO CO ROBI GRUPA.
RODZAJE NORM: ODNOSZCE SI DO ZADANIA, DO POSTAW I PRZEKONA, DO UBIORU I UCZESANIA, REGULUJCE INTERAKCJE W GRUPIE.
HIERARCHIA W GRUPIE I ROLE: PRZYWÓDCA GRUPY - LIDER FORMALNY, PRZYWÓDCA NIEFORMALNY, CZONKOWIE GRUPY, KOZIO „OFIARNY”.
STYLE KIEROWANIA GRUP:
1- STYL AUTORYTARNY: LIDER DECYDUJE CO BDZIEMY ROBI, KIEROWNIK DECYDUJE KTO MA ZABIERA GOS, WSZYSTKO ZACZYNA SI I KOCZY U LIDERA, CZONKOWIE MAJ NIK SZANS NA INTERAKCJ Z KIEROWNIKIEM, PODEJMUJE ON DECYZJE BEZ KONSULTACJI Z CZONKAMI GRUPY, BRAK TOLERANCJI DLA INNYCH OPINNI CO PROWADZI DO BRAKU DYSKUSJI.
2- STYL DEMOKRATYCZNY: WYSUCHANIE RÓNYCH PUNKTÓW WIDZENIA, LIDER NIE MÓWI GRUPIE CO MA ROBI, OBIEG INFORMACJI WE WSZYSTKIE STRONY, S ZAPEWNIONE WARUNKI DLA ORYGINALNOCI I KREATYWNOCI, CZONKOWIE DZIEL SI ODPOWIEDZIALNOCI ZA DECYZJE, WIKSZE NASTAWIENIE NA REALIZACJ CELU.
3- STYL OBOJTNY: LIDER NIE SUGERUJE NIC, LIDER NIE WIERZY W MOLIWO EFEKTYWNEGO KIEROWANIA, GRUPA NIE OSIGA CELU, GRUPA NIE JEST USTRUKTURALIZOWANA.