Immunologia - wykład 1
1. Układ odpornościowy spełnia funkcje pozytywne i negatywne. Do funkcji pozytywnych zaliczamy walkę z infekcjami, nowotworami. Funkcje negatywne to choroby autoimmunologiczne, alergie, miażdżyca, sepsa.
2.Psychoneuroimmunologia - układ nerwowy, endokrynny i odpornościowy są ze sobą powiązane.
3. Odporność dzielimy na nabytą i wrodzoną
odporność wrodzona (nieswoista) - skóra, błony śluzowe, IgA, środowisko wewnętrzne organizmu, zapalenie, fagocytoa, cytokiny, lizozym, dopełniacz, białka ostrej fazy, peptydy antydrobnoustrojowe, spontaniczna cytotoksyczność NK
Odpowiedź nieswoista - bariera mechaniczna, brak pamięci immunologicznej, szybka, rozpoznawanie konserwatywnych struktur (LPS Gram-, peptydoglikany Gram+) przez odpowiednie receptory TLR, białko CRP
receptory: TLRs, lektynowe, scavenger, receptory komórek NK
Odporność nabyta (swoista) - limfocyty T, limfocyty B, komórki prezentujące antygeny (APC), cechuje się pamięcią immunologiczną, reakcja opóźniona w stosunku do odpowiedzi nieswoistej
receptory: swoiste dla poszczególnych struktur patogenu, większa różnorodność niż w odpowiedzi wrodzonej
4. ODPORNOŚĆ SWOISTA - NABYTA
- antygen pełnowartościowy ma 2 cechy - immunogenność i antygenowość, hapteny charakteryzują się tylko antygenowością np. penicylina
- immunogenność jest zależna od obcości danej struktury względem organizmu, struktury chemicznej (najsilniejsze immunogeny to białka), struktura przestrzenna antygenu, masa antygeny (>10kDa), drogi wniknięcia, czas ekspozycji
- Adiuwant, adjuwant - substancja powodująca wzmocnienie poszczepiennej odpowiedzi odpornościowej na podany antygen. Adiuwanty stosowane są zarówno w badaniach naukowych, jak i w medycynie, np. w celu zwiększenia skuteczności szczepionek. Idealny adiuwant nie powinien wywoływać odpowiedzi swoistej względem siebie.
Mechanizm działania adiuwantów, ze względu na ich różny charakter chemiczny, nie jest ściśle określony, wydaje się natomiast, że jedną z głównych ich właściwości jest spowolnienie uwalniania antygenu. Według teorii niebezpieczeństwa adiuwanty mogą także dostarczać tzw. sygnału niebezpieczeństwa, dzięki czemu nawet antygeny, względem których normalnie odpowiedź odpornościowa nie zachodzi, mogą zostać "zauważone" przez układ odpornościowy.
5. Co wpływa na odporność?
- gatunek, rasa, genotyp, wiek, odżywianie
- właściwa funkcja i nienaruszalność skóry, błon śluzowych
- flora fizjologiczna, funkcje komórek układu immunologicznego
- rozpuszczalne receptory (śluz, płyny ustrojowe)
- higiena osobista
gatunek - występowanie HIV i HBV tylko u naczelnych; występowanie gatunkowo swoistych receptorów np. dla E.coli
genotyp - grupa krwi 0 łączy się z większą wrażliwością na cholerę i H. Pylori
grupa krwi A łączy się z większą wrażliwością na lamblioze
polimorfizm dla cytokin i ich receptorów wiąże się z zwiększoną wrażliwością na sepsę
homozygoty recesywne dla CXCR4 (koreceptor dla HIV) - oporność na zakażenia HIV
wiek - tendencja do występowania rotawirusów, EPEC u dzieci; obecność swoistych receptorów
fagocytoza neutrofile, monocyty, aktywność NK - jak w wikipedii
komórki biorące udział w ADCC - NK, makrofag, monocyt, eozynofil, trombocyt, niektóre limfocyty
mleko matki - IgA, IgG, śladowo IgM, laktoferyna, lizozym, laktoza, fosforany