Psychologia inwalidztwa 27. 01. 01

Będziemy mówić o reakcjach człowieka na utratę sprawności. Przy rehabilitacji osób niepełnosprawnych należy brać pod uwagę kilka sytuacji, czynników m.in.

-wiek

-status społeczny

-wykształcenie

Czy niepełnosprawność jest od urodzenia=?, Czy jest wynikiem jakiegoś nieszczęśliwego wypadku? Zupełnie inaczej reaguje człowiek, który z niepełnosprawnością się urodził, ponieważ sobie nie uświadamia, że mógłby funkcjonować inaczej. Natomiast, jeśli człowiek czegoś zasmakował to zupełnie inaczej reaguje. Mając na uwadze stwierdzenie, że kiedy jesteśmy młodzi - choroby są nie dla nas!

Poprzedni wykład zakończyliśmy rozważaniem, że inwalidztwo nie należy traktować jako jedynego lub wyizolowanego czynnika, który może kształtować osobowość. Jest to wypadkowa wielu czynników, z których jedne odgrywają ważniejszą rolę mniej ważną.

Jednym ze skutków fizycznego inwalidztwa może być występowanie u osób niepełnosprawnych zaniżenie obrazu samego siebie a w związku z tym niższego poczucia wartości, które wiążą się z nieadekwatną samooceną, co mocno wpływa na formowanie się niewłaściwego obrazu samego siebie. Z jednej strony opinie informacje środowiska mocno wpływają na kształtowanie się obrazu samego siebie, ale z drugiej strony i moja własna sprawność również.

Inwalidztwo dość mocno wpływa na obraz siebie — człowieka dotkniętego jakąś niepełnosprawnością. Jest obniżona samoocena. Dalej u osób niepełnosprawnych występuje obniżenie własnej wartości. Do takich wniosków doszedł Dega i Cherbski.

Wyniki badań pokrywają się, gdy chodzi o poczucie mniejszej wartości, zaniżamy obraz samego siebie.

Niektórzy autorzy zaś odwołują się do teorii Adlera jakieś fizyczne ubytki mogą być motywacją do pierwszych osiągnięć - twierdzą, że inwalidztwo i niepełnosprawność muszką być związane z poczuciem niższej wartości. Niższa wartość inwalidów wiąże się z konsekwencją, jaka z tego wynika, ponieważ nie mogą wykonywać wszystkich czynności nie mogą brać udziału w zajęciach jak biorą ludzie sprawni. Np. badania psychologiczne Zajdelferda [ badał grupę - posiadali oni wyższe poczucie wartości niż osoby z grupy kontrolnej]. Z jednej strony są argumenty statystyczne, że osoby niepełnosprawne mają zaniżony obraz samego siebie, niższe poczucie własnej wartości z drugiej strony spotykamy takie badania, że osoby niepełnosprawne uzyskały wyższy obraz i poczucie własnej wartości niż osoby zdrowe. Wyniki są, ale np. w wypadku osób neurotycznych. Może się zdarzyć taka sytuacja;według badań. Pan prof. Mówi, że trzeba przyjmować te wyniki, ale trzeba przyjmować te wyniki, trzeba je traktować z wielkim znakiem zapytania, trzeba by zbadać dokładnie, co to by była za grupa. WR1GHRY- analizuje związek między inwalidztwem fizycznym a poczuciem własnej wartości, istnieje korelacja związek stwierdza, że obiektywny fakt kalectwa stanowi wąskie kryterium dla oceny, która jednostka jest nadmiernie skłonna przekreślić własną wartość, a która nie osądza, która stała się inwalidą osobą niepełnosprawną reaguje, jej reakcje będą na całej strukturze osobowości przed wypadkiem. Należy stwierdzić, że inwalidztwo fizyczne może wywierać na osobowość danej jednostki, dodatni albo ujemny wpływ.

Wpływ dodatni kompl. ADLERA ,która na tym bazuje. Wpływ ujemny związki okresu przed doznaniem niepełnosprawności.

Człowiek się nie zmienia reaguje w ten sam sposób, tylko tyle, że reakcje są bardziej nasilone im większa przesada, im bardziej nie mamy szans, tym człowiek szuka deski ratunku. Najgorzej jak się człowiek załamie. Okazuje się, że jeżeli człowiek się nie dowie nie ma kontaktu jest silny a osoba słaba, jeśli się dowie to nawet niewielkie problemy mogą ją załamać. Za załamaniem psychicznym pójdzie fizyczne. Do dodania otuchy człowiek potrzebuje drugiego. Sama osoba odpowiedzialna jest za rozwój swojej osobowości i rozwiązywanie swoich problemów, których obiektywnie ma więcej niż osoba zdrowa. Rozwój osobowości zależy od środowiska, w którym się wychowuje. Przyczynami niedostosowania społecznego jest wiele czynników i elementów, które się na to składają. By wychować człowieka dojrzałego, zależy to od wielu elementów

-od niego samego

-wychowawców

-procesu wychowawczego

Trzy cechy są pozytywne. Dziecko może być dobre, ale jeśli rodzice będą źli, to przyjmie to od nich i wystąpi zjawisko nieprzystosowania społecznego, to istnieje małe prawdopodobieństwo, że będzie ono dobrze przystosowane, bez konfliktów z prawem. Jeśli zmieni środowisko wychowanie może się zmienić zgodnie z powiedzeniem, „ Jeśli wejdziesz między wrony, kracz tak jak one”. Będzie to człowiek przystosowany. W procesie wychowawczym jednym z elementów wychowania jest wychowywanie do samowychowania do odpowiedzialności. Jeśli w pewnym momencie nastąpi w rozwoju taki moment.Kiedy dziecko samo nie będzie chciało niczego? Proces integracji inwalidztwa jest niezbędnym czynnikiem trwania zdrowia psychicznego. Akceptacja psychiczna dokonuje się na drodze swego ciała jako istotnego składowego elementu osoby w rezultacie prowadzi do osiągnięcia nowej sytuacji pozytywnej stabilizacji intelektualnej i emocjonalnej. Osobowość fizyczna inwalidy wchodziła jako element nieuszkodzony. Poza jednym czynnikiem osoby dotkniętej inwalidztwem rozwiązującego swe konflikty wewnętrzne w sposób podobny jak zdrowe, albo dobrze albo złe. Fakt zaistnienia inwalidztwa jak twierdzi prof. KULER dotychczasowe struktury psychiczne i życie burzy. Niektórzy porównują rodzaj inwalidztwa do śmierci. Nie ma faktycznego uzasadnienia ani fizycznych badań żeby potwierdzić teorie, że człowiek uczy się wyłącznie poprzez dążenie do nagrody. Założenie, że uczenie się poprzez unikane, gdy człowiek nie akceptuje zaakceptowanego można by energię ulokować w kanał bardzo pozytywny dla mnie i środowiska. Między problemem akceptacji i odnalezienia się w nowej sytuacji jest problemem pierwszorzędnej wagi, można zaakceptować się w społeczeństwie jako osoba niepełnosprawna, mamy wiele dowodów ludzi niepełnosprawnych.Którzy dobrze funkcjonują . W wypowiedzi pewna kobieta stwierdziła,że inwalidztwo jest przygodą życiową i w pewnym stopniu są oni bogatsi od innych, powinno się od nich wymagać wysiłku wkroczenia w świat. Psychiczne skutki inwalidztwa mogą prowadzić do zaburzeń osobowości:

-poczucie mniejszej wartości

-negatywne zmiany w obrazie samego siebie

-większa frustracja

-wzrost agresywności

-depresji

-utrata sensu życia

Prawdą jest, że to wszystko można zaakceptować, może być i tak, że inwalidztwo może być przyczyną wzmocnienia psychicznego wg. Teorii ADLERA teorii kompensacji poprzez jego integrację, weryfikację hierarchii wartości, w rezultacie ustalenia nowej osobowości, która może funkcjonować na wyższym poziomie. Widzimy, że przyczyny, skutki inwalidztwa mogą być różnorakie. Ta sama forma inwalidztwa może być przeżywana różnie przez różne osoby, zależy to od struktury osobowości.

Kolejnym zagadnieniem będzie reakcja na utratę sprawności. Najbardziej akceptowaną formą jest, kiedy dziecko rodzi się niepełnosprawne ono sobie nie zdaje sprawy. Dopiero później przy porównaniu z innymi dochodzi do niego świadomość choroby i zaczyna to oddziaływać. Najgorszą sytuacją jest, kiedy traci jakąś sprawność, wszystko się wali, wtedy potrzebuje pomocy terapeutycznej.

Nagła znaczna utrata sprawności, zdrowia podobnie jak utrata bliskiej osoby stawia człowieka w sytuacji problemu sytuacji kryzysowej, nadmiernego obciążenia, które dają napięcia emocjonalne i wywołują zmiany w psychice. Życie człowieka z niepełnosprawnością fizyczną jego funkcjonowanie jako jednostki istoty społecznej, rozwój jego osobowości, wykorzystanie jego możliwości zależą nie tylko od struktury osobowości ukształtowanej przed doznaniem takiego czy innego rodzaju niepełnosprawności, zależy także od warunków środowiskowych. Również od tego jak reaguje na powstanie niepełnosprawności. Jaki jest przebieg tej reakcji w czasie. Reakcję jednostki na utratę sprawności np. podczas wypadku (np. utrata wzroku, paraliż).

Zajmuje się tym wielu autorów B. RAY porusza problem ludzi dotkniętych inwalidztwem i niepełnosprawnością.

B. RAY - przedstawia reakcję na utratę sprawności jako cennej wartości i tak zwraca uwagę na okres reakcji, która występuje po psychicznej i porównując ten okres do analogicznego stanu po utracie kogoś bliskiego.

---