PÓŁPRZEPUSZCZALNA BŁONA KOMÓRKOWA
Rodzaj błony komórkowej (błony oddzielającej wnętrze komórki od środowiska zewnętrznego), która jest w stanie przepuszczać niektóre rodzaje cząsteczek (np. małe cząsteczki rozpuszczalnika), a zatrzymywać inne (np. duże cząsteczki lub jony).

POMPA SODOWO - POTASOWA
Jest to enzym (białko błonowe) uczestniczący w aktywnym transporcie kationów sodu i potasu. Podczas jednego „obrotu” pompy sodowo - potasowej zużyciu ulega jedno wiązanie wysokoenergetyczne cząsteczki ATP, 3 jony Na+ są wypompowywane z cytoplazmy do płynu zewnątrzkomórkowego i 2 jony K+ są wpompowywane do wnętrza komórki.

POTENCJAŁ SPOCZYNKOWY Vsp
To potencjał elektryczny pomiędzy wnętrzem komórki a środowiskiem zewnętrznym w sytuacji, gdy komórka ta jest w stanie spoczynku - nie przewodzi żadnego bodźca. Wynosi około -70mV.

POTENCJAŁ CZYNNOŚCIOWY (impuls nerwowy)
Lokalna zmiana potencjału elektrycznego (odwrócenie różnicy potencjałów po obu stronach błony) powstająca w komórce nerwowej w czasie jej aktywności, tzn., gdy potencjał przekroczy określony próg. Trwa krócej niż 1ms, osiąga maksymalną wartość +30mV

PRZEWODNICTWO CIĄGŁE
Występuje w aksonach niezmielinizowanych (bezmielinowych).
Przekazywanie impulsu w sposób bierny (od miejsca polaryzacji dodatniej do ujemnej) wzdłuż neuronu. Trwa o wiele wolniej od przewodnictwa skokowego.

PRZEWODNICTWO SKOKOWE
Występuje w aksonach zmielinizowanych.
Przekazywanie impulsu wzdłuż neuronu od jednego przewężenia Ranviera (nieosloniętej osłonką mielinową powierzchni aksonu) do drugiego.

PĘCHERZYKI SYNAPTYCZNE
Zbiorniki gotowego przekaźnika znajdujące się w kolbce synaptycznej, tkwią w okach sieci utworzonej z włókienek białka aktyny. Pod wpływem impulsu nerwowego rozluźnia się związek pęcherzyków z aktyną, pęcherzyki przesuwają się w kierunku synapsy, aż osiągną

ścisły kontakt z błoną presynaptyczną. W miejscu kontaktu z błoną powstaje otwór, przez który z pęcherzyków do szczeliny synaptycznej wydostają się przekaźniki. Pusty pęcherzyk odrywa się od błony i zostaje wykorzystany na magazyn nowej porcji przekaźnika.

PIERWOTNE I WTÓRNE PĘCHERZYKI MÓZGOWE
Pierwotne pęcherzyki mózgowe
Trzy zgrubienia, które powstają w pierwszym miesiącu rozwoju w okresie prenatalnym z cewy moczowej. Są to: przodomózgowie, śródmózgowie i tyłomózgowie.
Wtórne pęcherzyki mózgowe
Pierwotne pęcherzyki mózgowe przekształcają się w drugim miesiącu rozwoju w pięć wtórnych pęcherzyków mózgowych. Z przodomózgowia - kresomózgowie i międzymózgowie, z tyłomózgowia - tyłomózgowie wtórne i rdzeniomózgowie, śródmózgowie.

PRZODOMÓZGOWIE
Część mózgowia, jeden z pęcherzyków pierwotnych. Z przodomózgowia powstaje kresomózgowie i międzymózgowie.
Zajmują się głównie przetwarzaniem informacji otrzymywanych z narządów zmysłów.

PIEŃ MÓZGU
Struktura ośrodkowego układu nerwowego obejmująca wszystkie twory leżące na podstawie czaszki. Składa się z:
- śródmózgowia
- tyłomózgowia
W pniu mózgu znajdują się liczne pierwotne ośrodki odpowiedzialne za utrzymanie funkcji życiowych. Znajdują się tam: ośrodek oddychania, ośrodek regulujący pracę serca, ośrodek regulujący ciśnienie tętnicze, ośrodek regulujący temperaturę organizmu, ośrodek regulujący metabolizm, przysadka będąca ważnym elementem układu dokrewnego, ośrodki odruchowe wzroku i słuchu, ośrodek integracji bodźców ruchowych i czuciowych i twór siatkowaty pnia mózgu odpowiedzialny za zdolność do czuwania, za stan przytomności i zdolność do wybudzania.

PODWZGÓRZE
To część podkorowa mózgowia zaliczana do międzymózgowia, która nadzoruje czynność układu wydzielniczego, termoregulację oraz zachowania celowe takie jak: jedzenie, picie i popęd płciowy. Od podwzgórza zależy homeostaza organizmu. Jest to ośrodek podkorowy autonomicznego układu nerwowego.
Znajduje się między podstawną częścią kresomózgowia i brzuszną częścią mózgowia.

PRAKORA (kora dawna)
Rodzaj kory mózgu o zwykle prostej budowie warstwowej. Należy do niej głównie kora związana bezpośrednio ze zmysłem powonienia.

PŁAT CZOŁOWY
Część kory mózgowej leżąca za czołem (przed zakrętem przedśrodkowym)
1) część górna - funkcje ruchowe, pierwotna kora ruchowa, kora przedruchowa, dodatkowa kora ruchowa
2) pamięć wyuczonych działań ruchowych (np. taniec)
3) lewy płat - obszar Brocka - mowa
4) część przedczołowa - „zdawanie sobie sprawy”
5) planowanie i inicjacja działania w odpowiedzi na zdarzenie zewnętrzne
6) oceny sytuacji
7) przewidywanie konsekwencji działań
analiza i kontrola stanów emocjonalnych
9) uczucia blogostanu, lęku i napięcia
10) lewy płat - kojarzenie znaczenia i symboli; kojarzenie sytuacyjne
11) pamięć robocza
12)wola, działanie, podejmowanie decyzji
13) reakcje czasowe, kontrola sekwencji zdarzeń

PŁAT CIEMIENIOWY
Cześć kory mózgowej od czubka głowy ku tyłowi. Przechodzi bez ostrej granicy w płat potyliczny.
1) Bierze udział w analizie doznań czuciowych - kora czuciowa
2) Świadomość przestrzeni i położenia ciała - kora somatosensoryczna

PŁAT POTYLICZNY
Cześć kory mózgowej leżąca z tyłu głowy.
1) Odpowiada za widzenia: analizę koloru, ruchu, kształtu, głębi
2) Decyduje o skojarzeniach wzrokowych

PŁAT SKRONIOWY
Częśc kory mózgowej leżąca nad uszami, poniżej bruzdy bocznej.
1)zakręt górny i wieczko - słuch muzyczny i wrażenia dźwiękowe
2)obszar Wernickego - rozumienie mowy, gramatyka
3)zakręt dolny - rozpoznawanie obiektów
4)kategoryzacja obiektów, pamięć werbalna, zapamiętywanie
5)część podstawna - analiza zapachów

PRĘCIKI
To bardzo czułe receptory reagujące już na niewielkie ilości światła. Umożliwiają widzenie przy minimalnym oświetleniu, np. w nocy. Nie reagują na barwy, stąd przy braku światła nie rozróżniamy kolorów. Pręciki występują w bardzo dużej ilości( w miarę oddalania się od siatkówki ich liczba rośnie), głównie na obrzeżach siatkówki, wokół dołka środkowego. W ich błonach komórkowych są syntetyzowane i magazynowane barwniki wzrokowe - fotopsyny.

POLA RECEPCYJNE
Określony obszar, z którego każda komórka zwojowa otrzymuje informacje.
KOMÓRKI AMAKRYNOWE
To komórki znajdujące się w głębszej części warstwy ziarnistej wewnętrznej, a częściowo również w warstwie zwojowej. Tworzą one synapsy, które łączą je z kom. Dwubiegunowymi i zwojowymi. Działają one hamująco: mogą modulować czynność neuronów dwubiegunowych i zwojowych siatkówki.

PROMIENISTOŚĆ WZROKOWA
Tworzą ją aksony neuronów głównego jądra ciała kolankowatego bocznego, które kierują się przez torebkę wew. do kory wzrokowej.

PĘCZEK SMUKŁY
Twór z włókien niosących inf. z dolnych części ciała w drodze czucia somatycznego.

PĘCZEK KLINOWATY
Twór z włókien niosących inf. z górnych części ciała w drodze czucia somatycznego.

PRĄŻKOWIE
Hamuje zewnętrzną i wewnętrzną część gałki bladej za pośrednictwem neuronów wykorzystujących jako przekaźnik kwas gamma - masłowy. Tworzą je jądro ogoniaste i skorupa. Przez prążkowie przebiega informacja idąca z kory mózgowej do jąder podstawnych.

PLĄSAWICA HUNTINGTONA
To dziedziczona choroba neurologiczna, charakteryzująca się postępującym osłabieniem czynności poznawczych i mięśniowych, a w późniejszych etapach poważnymi zmianami osobowości. Pacjenci wykazują braki w takich obszarach poznawczych, jak uwaga, wydobywanie z pamięci, rozwiązywanie problemów i funkcje wzrokowo - percepcyjne. Dysfunkcje pamięci są ograniczone do przypominania sobie danego materiału, a rozpoznawanie jego jest często nienaruszone. Chorobę wywołuje gen dominujący.

PET
Emisyjna tomografia pozytronowa; technika badawcza pozwalająca na zobrazowanie czynności mózgu in vivo (na żywo). Opiera się na badaniu metabolicznej aktywności oraz przepływu krwi w różnych częściach mózgu. Pacjentowi podaje się znakowaną radioaktywnie biologicznie czynną substancję (np. deoksyglukozę) i bada (przez pomiar promieniowania gamma) jej nagromadzenie w różnych częściach mózgu.

PŁAT KŁACZKOWO-GUZKOWATY
To płat mieszczący się przy ogonowym końcu móżdżku, odpowiedzialny za odruchy posturalne. Otrzymuje on sygnały od układu przedsionka, jego aksony sięgają do jądra przedsionka.

CHOROBA PARKINSONA
To zaburzenie neurologiczne; jego nazwa pochodzi od J. Parkinsona, który opisał to zaburzenie po raz pierwszy. Początkowe objawy tej choroby: drżenie, wyraz twarzy przypominający maskę, utrata koordynacji sensoryczno - motorycznej, utrata zdolności do inicjowania działania oraz ogólna skłonność do szybkiego zmęczenia. Występują również ledwo uchwytne braki w sferze świadomości, dotyczące uczenia się pamięci, trudne do określenia w pojedynczych przypadkach. Choroba ta wywołana jest niedoborem dopaminy w zwojach podstawy mózgu. Również zwana parkinsonizmem.

---