Serowary patogenne dla drobiu:kury-enteritidis/indyki- saint-paul,enteritidis/drób wodny-typhimurium;
Specyficzne-inwazyjne(pulorum,gallinarum)/Niespecyficzne-inwazyjne(enteritidis,typhimurium,infantis,
montevideo,hadar).
Sall.zwalczane z urzędu:enterididis,typhimurium,gallinarum,arizone,pullorum,infantis,virchow,hadar.
Sall.Galinarum-TYFUS-Obj.:osłabienie,zaburz.równowagi,porażenia,biegunki żółtozielone.GOŁĘBIE
postać nadostra(<6 tyg.),bez obj.klinicz./p.jelitowa(kał wodnisty zielony,wys.śmiertelność)/p.stawowa
(obrzęk,bolesność stawów,zap.stawów)/p.nerwowa(skręty szyi, porażenia,nieskoordynowane ruchy)/
p.mieszana.Śmiertelność 10 - 80% .KURCZĘTA serowato-ropne zap. worków spojówk.,śmierć po kilku godz.
PTAKI OZDOBNE-jak u gołębi,wys. śmiertelność. AP-zap.śluzówki jelit,drobne ogniska martwicze wątroby,
obrzęk śledziony.Dorosłe-przebieg chroniczny,zmiany w jajnikach jak w pulorozie.Mięśnie piersiowe,płuca
serce,wątroba i trzustka-drobne ogniska martwicze.Kury-zmiany podobne do pulorozy,może wystąpić
ślepota oraz zapalenie stawów.
PARATYFUS-Obj.:biegunka,osłabienie,zaburz.nerwowe,przewracanie się na grzbiet,porażenia,
KACZKI,INDYKI-serowato-ropne zap.spojówek.KUCZĘTA STARSZE-tylko biegunka,ogranicza się do jelit,
KURY NIOSKI-zmiany w p.pok,stąd mogę się przenieść do ukł.rozrodczego(zap.jajnika,jajowodu,otrzewnej),
↓nieśności. AP-↑wątroba,śledziona,przekrwione,z ogniskami martwicy,w j.ślepych seroate masy tworząće odlewy
Zap.stawów,kulawizny.PISKLĘTA-niekompletna resorpcja woreczka żółt.,zap.bł.surowiczych,zap.bł.śluz.jelit,
Włóknikowe zap.j.ślepych,pęch.żółciowy rozdęty,wypełniony gęstą żółcią/NIOSKI-zap.jajnika i jajowodu→
Zap.otrzewnej,deformacja kul żółtkowych.
PULOROZA-Obj:zamierają zarodki w 2 połowie lęgu,pisklęta-w pierwszych dniach życia upadki,są osowiałe,
mają obwisłe skrzydła i głowę,kał biały,zaczopowanie steku.DOROSŁE-biegunka,wyniszczenie,fałszywe nioski,
pozycja pingwina(wodobrzusze)AP-pisklęta i kurczęta:żółtogliniasta wątroba i czerwone plamy,ogniska martwicze
w wątrobie,śledzionie,trzustce,płucach,sękate serce-ogniska wystają ponad powierzchnię.DOROSŁE:wątroba
jasnobrązowa,atrofia jąder,deformacja kul żółtkowych i ich przebarwienie-pstry jajnik,stan zap.jajowodu,jelit,
otrzewnej,↑wątroba i śledziona.
Ukł.odd.: pasterel(śluz.wypływ,duszność,nieżyt g.d.odd),ornitoza(kichanie,prychanie.kaszel,duszność,
wysięk zap.z nosa),riemereloza(wilg.kaszel,śluz-ropny wypływ z nosa),bordateloza(wyciek z nosa,
zwęż./deformacja pierśc.tchawicy,duszność),aspergiloza(duszność).
Ukł.pok.: salmonel(zap.bł.śluz.jelit,włóknik.zap.j.ślepych,serowate masy tworzące zbiete odlewy),
gruźlica(j.cien.-gruzełki,j.grub.-owrzodzenia),kolibakt(biegunki,Entritis,jelita-przekrwienie,wybrocz.,
nadżerki,owrzodz.)nekrotyczne zap.jelit(Cl.perfringens typA i C)wrzodziejące zap.jelit(Cl.colinum)
kampylobakt(zap.bł.śluz.j.cienkich i ślepych,treść jelit wodnista)
W wątrobie: salmonel(↑,szare ogniska martwicy),pastereloza↑,krucha,drobne szaro-białe og.martwicowe),
gruźlica(u bażantów guzy),zakaż.beztl(↑,zwłókninie,przebarwienie),kampylobakterioza
(brunatna,z zielnym nalotem,ogniska martwicy).
Kulawizny-kolibaterioza,gruźlica,pastereloza p.przewlekła,ornitoza u starszych indyków,staphylokokoza.
Testy aglutynacji-mykoplazmy,gruźlica,różyca,salmoneloza,puloroza,zakaźny katar nosa.
Drogą pionową:kolibakt,riemereloza,mykoplazmy//EDS,białaczki,IB,Reo,CA,ch.Derzsy,IBH,AE.
Zap.pępka-kolibakterioza,aspergiloza,staphylokokoza.
Serowary patogenne dla drobiu:kury-enteritidis/indyki- saint-paul,enteritidis/drób wodny-typhimurium;
Specyficzne-inwazyjne(pulorum,gallinarum)/Niespecyficzne-inwazyjne(enteritidis,typhimurium,infantis,
montevideo,hadar).
Sall.zwalczane z urzędu:enterididis,typhimurium,gallinarum,arizone,pullorum,infantis,virchow,hadar.
MYKOLPLAZMY gallisepticum MG(airsaculitis,↓niesności-kury,kurczęta/CDR-kury/sinusitis-indyki).
Synoviae MS(zap.stawów-kurczęta,indyki/airsaculitis)meleagridis(airsaculitis,zmiany kostne-indyki),
Iowae(↑zamieralność zarodków-kury,indyki/słabo airsaculitis/zmiany kostne),anseris i anatis(↓nieśności,
↓ wylęgowości/zap.prącia i steku-gęsi).
CLOSTRIDIA Perfringens typ A i C(nekrotyczne zap.jelit)Colinum(wrzodziejące zap.jelit)Botulinum
typ C(zatrucie jadem kiełbasianym)Septicum,Novi,Sordeli,Perfringens(martwicowe zap.skóry).
KAMPLOBAKT:jejuni/coli/lari/fecalis. Kury i indyki rzeźne-zarażone100%,kury,kaczki,gęsi-30-85%,
ptaki dziekie,morskie,ozdobne też mogą być zarażone.
OCHRATOKSYNY-A,B,C,D,prod.przez Aspergillus i Penicillium. A-nefrotkx,genotox,embriotox,kancer
ogenne,immunosupresyjne,teratogenne.OBJ.:↓apetytu,przyrostów,wykorzystnie paszy,gorsze opierzanie,
zaburzenia mineralizacji kk,↑upadków,nefropatie,biegunki.AP:↑wątroby,↑nerek,nagromadzenie moczanów
w moczowodach i na bł.sur.,min.krwawienia w żołądkach,
FUZARIUM-mikotoksyny:1)TRICHOTECENY TYPU A(T-2toksyna,HT-2toksyna,diacetoksyscirpenol),
2)TRICHO.TYPU B(DON,NIV)3)ZEARALENON,4)MONILIFORMINA,5)FUMONIZYNA B1,B2,B3.
USUWANIE Z PASZY-aflatoksyna(glinokrzemian sodowo-wapniowy,bentonit sodowy),ochratoxA(san-
Guinara,Lactobacillus bulgaricus).Preparaty obniżające zawartość mikotoksyn w paszy.
UKŁ.ODD: TRT-z.zap.nosa i tchaw.indyk.-pneumo.-kontakt z ch.osob,wodą,obsługa,sprzęt i drogą pionową/
IB-z.zap.oskrzeli-Coronaw.-aero/ ILT-z.zap.krt i tcha-Herpes-aero,kontakt z ch.pt.,gł.przez os.poidła./CRL-katar
gołębi-Herpesw.PHV-1-kontakt bezpośr.i ukł.odd.,częstsze zakaż.latentne./ND-Paramyxo.PMV1-ch.ptaki,wydz.z
d.odd,sprzęt,personel,dzikie ptaki.
CH.IMMUNO:IBD-ch.Gumb.-Birnaw.-b.zakaźny,d.kropelkową,odchody,odzież,sprzęt/CIA-z.anemia kurcząt-Gyro.
-gł.pion,możliwe poz.przez kontakt mł.ptaków z chorymi/MDV-Ch.M.-Herpesw.-chore kurczęta-złuszczony naskórek,
drobinki kurzu,drogą odd./PiCV-Cirkowir.gołębi-Circowi.-pion,poz-kontakt bezpoś lub poś.z chorymi gołębiami,
zanieczysz.pokarm/PBFD-ch.dzioba i piór-Circow-poz(aero,naskórek,kurz,kontakt,wir.w wydziel.i wydalinach),pion.
UKŁ.POK:ND-ch.New-PMV1-wybrocz.w ż.grucz.,butony w j.cienkich/PDS-synd.rozszerz.ż.grucz.u pap.?-ż.grucz.↑,
zaham.perystal.,zaleganie pokarmu/Krwot.zap.jelit ind.-Adeno-krwoto.zap.dwunastnicy/AI-Influenza(v)-zap.j.ślepych
i cienkich nieżyt→włókn/Ch.Derzsy̛ ego-Parvo-nieżyt bł.śluz.jelit(krwot→włókn)/Z.zap.mózgi i rdzenia-białawe
obszary w ż.grucz.,nieżyt jelit.ZMIANY W WĄTROBIE:MDV-ch.M.-Herpesw.-↑/ALT-Białaczka ptaków-Lentiw.-
marmurkowa(b.limfocyt.),wiśniowa(b.erytrocyt.),↑,szaro nakrapiana(b.mieloblast.)/Z.zap.wątroby kaczek-Picornaw.
typ1-↑,gliniasta,przekr,wybrocz/Zakaż.reo.-↑,przkrw.,twarda,ogniska martwicze/Ch.Derzsy̛ego-Parvow.typ1-↑,
obrzękła,włóknik.zap.torebki wątroby.PIONOWE: EDS,białaczki,IB,Reo,CA,ch.Derzsy,IBH,AE,PBFD,BFD
UPIERZENIE:PBFD/BFD-polyomawir/P-PMV1-Paramykso.gołębiZ.NERWOWE:P-PMV1-Paramyk.gołebi/
ND-PMV1/HPAI-Influ/AE-Picorna-zak.zap.mózgui rdzenADENO:IBH-wtrętowe zap.wątroby/Krwot.zap.jelit ind./
Zap.oskrzeli przepiórek CH.NOWOTWOR:LENTIVIRIDAE-ALV-wir.białaczki ptasiej/REV-wir.retikuloendoteliozy/
PPV-wir.ch.limfoproliferacyjne/HERPES-Ch.M-MDV
Ch.Mar-Profilaktyka: brak leczenia/szczepienia:szczepion. heterolog.oparte na herpesw. indyczym HVTsz.liofiliz/
Szczepion.oparte na szczepach atenuowanych należących od serotypu 1,mrożone/szczepion.oparte na naturalnie
apatogennych szczepach wir.Ch.Mar.należących do serotypu 2,mrożone/Oprócz nich są szczep. biwalentne - zaw.2
szczepy np. HVT i Rispens, szczepi się 1 dniowe pisklęta, i.m. lub s.c.; do oka, nosa, tchawicy - są nieskuteczne
Diag: Izolacja i identyfikacja wir.,izolow.z krwi lub guzów nowotw.(nerek,śledziony,wątroby)/Testy serol:
immunodyf. w ż.agarowym-służy do wykryw.Ig w surowicy ptaka/immunodyf. radialna-wykryw.Ag wirusa w
końcówkach piór/HP: naciek dojrzałych limfocyt.,obrzęk i naciek kom.limfocyt.h i plazmatycznych,obfity naciek
limfocyt. z licznymi figurami mitotycznymi/Próba biologiczna:1 dniówki SPF zakaż.dootrzewnowo,podskórnie,
domięśniowo, okres obserwacji 3-6 mies./Odczyn IF-pośred i bezpośred/Test SN-zobojętnienie wir.przez swoisteIg/
Test ELISA-wiązanie Ag wir. i Ig swoistego z koniugatem/PCR (łańcuchowa reakcja polimerazowa).
ND-Profilaktyka:ch.zwalczana z urzędu/działania administracyjne//Szczepienia ochronne:szczep.żywe oparte na
szczepach lentogenicznych i asymptomatycznych oraz inaktywowane/zakrapianie do oka lub nosa,zanurzenia dzioba,
z woda do picia lub rozpylanie/ Diag:izolacja wir.z rozcieru mózgu padłych ptaków/izolacja wir.na zarodkach kurzych
SPF/RT-PCR/ICPI-indeks domózgowej zjadliwości dla 1-dniowych kurcząt /IVPI-indeks dożylnej zjadliwości dla 6tyg.
kurczątIB-Profilaktyka:usuwanie nosicieli/izolacja stada wolnego/szczepionki: ateunowane lub inaktywowane; stada
reprod. i towarowe-szczepionka żywa 1-4 razy+inaktywowana około 4 tyg. przed nieśnością/szczepion.podaje się w
H2O do picia 3-5 i 8-12 tyg.życia;brojlery-jednorazowo żywa szczepion.w 10-21 dzień życia/Diagnostyka:izolacja wir/
zakażanie 8-10 dn.embrionow/met. IF/SN/odczyn precypitacji w żelu agarowym. Diag.białaczki: bad.Ap/Bad.HP/
seroneutralizacja/test Elisa/RIF
Rzekomy pom-ND-5 patotypów:Welogen.Wiscero-tropowe-↑patogenne,ostra,smiertel.100%,zmainy krwotoczne
p.pok/Welogen.neurotropowe-↑patogen,ostra,p.pok.i nerw/Mezogeniczne-umiarko-wanie zjadliwe,ukł.odd.i nerw.,
niskaŚmiertel.dorosłych/Lentogeniczne-niepatogenne,łagodne obj.z ukł.odd/Asymptomatyczne-niepatogenne,
subkliniczne infek.LPAI:OBJ:ukł.odd/biegunki/zaburz.nieśności/depigment.skorup/śmierteln<5% AP:zap.tchawicy
zatok podoczod,worków pow,Płuc/j.cienkie i ślep.-zap.nieżyt→włóknik.HPAI:OBJ:nagła śmierć-do 100% AP:obrzęk
i sinica głowy,szyi,nóg/przekrwienie,Wybrocz na skórze,nasierdziu,wątrobie,nerkach/obrzęk,przekrwienie płuc/zanik
grasicy i tory F.AE:ZAK:.pion,poz,przez p.pok/OBJ:słaby pisk,apatia,niepewny chód,niedowłady,niezborn,drżenia,
↓nieśności,zaplodniena,↑zamiralność zarodków w ost.3dn.ikub/AP:nież.zap.bł.śluz.jelit,rozdęcie kloakiILT:Herpesw/ZAK:poz-d.kropelkową,pasza,woda/
OBJ:wyciek sur.z worka spojów,trudności w odd,kichanie,Otwarty dziób/AP:zasinienie bł.śłuz.jamy dzibowej,śluz-
krwisto-ropne czopy w krtani,owrzodzenia krtaniAnemia zak:ZAK:poz,pion/OBJ:anemia,bladość bł.śluz,wylewy
podskórne,zgorzelin.zap.skóry/AP:atrofia w.chł,wybroczynyw bł.śluz,skórze,mięsniach,szpik jasno-żółty
REO:ZAK:poz,pion/OBJ:apatia,utrudnione poruszanie,brak apetytu/AP:zanik grasicy i torby F,zap.osierdzia,wątro,
śledz,nerki↑trwardeIB:Coronaw/ZAK:poz,pion/OBJ:zaburz.w odd,↑śmierteln,KURCZĘTA-oskrzela,NIOSKI-ukł.
rozrod,duszność,kaszel,zmiany na Skorupach,zatrzymanie nieśności/AP:nieżyt bł.śluż.nosa,zatok podoczod,tchawicy,
w oskrzelach i workach pow,w
F.rozw.zarod.-Roz.w jajowodz(odżyw i częściowe odd wew.kom)/2pierwsze doby inkb(zarod.pobiera O2 przez pola
nacz.z żółtka)/3-6d(zarod.czerpie O2 i skł.odżyw.z pęch.ż za pośred.ukł.krąż)/7-12d(czerpie skł.odż.z pęch.ża O2
dostarczany jest nacz.krwi)/13-18d(poza żółtkiem wykorzyst.masy białkowe i odd.za pośred.omoczni)/19-21(odżyw.się
resztakami tł.pozostałego w pęch.ż. i odd płucami powietrzem z otoczenia przez nakłuty otwór w skorupie.
Odpady jaj%:j.wybrak.przed nałożeniem3/j.niezapłod.2,5/zarod.zamarłe1-6dn-6,5/zam.7-17d-1,7/zam.18-20-7/piskl.
wybrak.2,5/razem20.Zamieralność:1-2 złe przechowy i transport/6-7 niska T,obracanie,wstrząsy, wibracje aparatów/
19 ↓wilgot,złe ułożenie/KLUCIE złe ułożenie,geny letalne,niewciągn.pęch.żółt(↑T),niedobory,tox,zakażenia.
Zak.wirusowe:Adeno-10-16d.ink-skarlowcenie i skręcenie zar/↓il.pł.owod.i omocz/zamiany
martwic.w wąt/przekrwienie zar/Corona-zam.10-16d.ink-skarłowacenie i skręc/brak pł.owod/gruba,silnie przylegająca
do zar.owodnia/ślady moczanów w pranerczu/REO-11-18-silne przekrw/↓m.c/↑wąt.i śledz+ogniska martw/Białaczka
limf-3-6-20-rozrost nowotw.wąt,śledz,torbyF/4xpowiększone narz/EDS̛̛76-20d-↓m.c/niepraw.ułoż/anomalie rozwoj.gł.
Przegrzanie:13-36h-zamier.zarod/1tydz-potworkowatość gł,brak oka,cienie na tarczce zarod/2tydz-niezamknięcia j.brz,
Wybroczynowość/3tydz-wybrocz,wylewy krw wokół serca,nerek,pod skórą,niewchł.żółtka/Piskl.małe,źłe opierzone,
Niezagojona pęp/na bł.jaj.ślady krwi.Niedogrzani:zah.wzrostu/przedł.klucia/nirównomier.roz.narz/słabe piskl/nie mogą
Przebić skorupy/zarod.z obrzękiem gł.i szyi, j.grube rozdęte,wypełnione kałem i wodą.↑Wilgot:zamie.piskl.podczas
Klucia/na bł.jaj.ślady krwi/krwaw.pępowina/zlepione pióra/obwisły brzuch/jelita wypełnione płynem.
↓Wilgot:przedwczesne wylęgi/skrzepy krwi wokół dzioba/pł.omocz.zabarwiony krwią/piskl.i skorupy suche.
Masa jaj:kury 53-65/ ind75-95/perlice 40-45/baż 30-35/przeiórki 10-15/kaszki 80-95/gęsi 140-190/struś 1800
Mn-chondrodystrof /deformacje kostne/skrócenie kk.długich/papuzi dziób/micromelia/obrzęki/zaburz w upierz/
szczyt śmiert po 18 dn inkub/U piskląt zaburz równowagiZn-zmiany w ukł.kostnym/skrócenie odcinka lędź-
krzyż.kręg/małe oczy/przepukl.brzusz/zmiany dzioba i gł/obrzęki/Pisklęta słabe-mają trudności w poruszaniu,
nie pobierają paszy i H2O/Może wystąp.zamieral.zarod..Ca-pogorsz.się jakości skorup/↓masy jaja/zaham.wzrostu
i roz.kości/↑śmiert zarod.pod koniec lęgu/Wys.poziom Ca może wywoływać zaburz rozw.zarod.Mg-zaburz.nerw/
trudności w odd i konwulsje u wylężonych pisklat/P-zaburz.w rozw.kk/zaham.wzrostu/wys.zamieral.zarod.w 14-
16 dn inkub. Cu-zaburz.erytropoezy i ukł.krąż/↑zamieral.zarod.w pierwszych3 dn.inkub.J-wpływ na f.tarczycy/
Niedobór i nadmiar przedłuża ok.inkub/↓m.c. zarod.i ↑zamierl/Może wystąpić ↑tarczycy .Se-skaza wysiekowa(selen
chroni wit.E)/↑poz jest toksyczny(obrzęki gł.i szyi,skręcenie kończyn,zmiany zwyro.w mózgu i rdz.,skrócenie górnej
cz.dzioba,niedoroz.oczu,wytrzeszcz gałek,nieprawidłowe ułożenie zarod).Mo-przy poz 17 ppm w jajach 100% zamier.
Zarod.do 12 dn.inkub.Li-nadmiar w jaj.wywołuje ↑zamier.zarod.i zaham.ich rozwoju /Zaburz.w roz.gałek/rozszerz.
Aorty/nieprawidłowo wykształcony rdzeń kręg.BOR-wys.poz.w jaj.44 ppm) wywołuje ↑zamier.zarod.we wczesnym
Stadium/Zaburz.rozw.jak przy niedob.wit.B2(zaburz.w roz.dzioba i głowy).
A-zaburz.w rozwoju ukł.krąż./roz.szkieletu(zw. czaszki i kręgosłupa)/zmiany zwyrod.w mózgu,rdzeniu kręg.i nn.
obwod ./Wczesne zamieranie zarodk.(2-3 dz.ink)/wysięk sur.z worków spojów. i zlepienie powiek/Wys.poziom-
zmiany w ukł.kostnym .D3-zamieranie zarod.pod koniec lęgu(po 17 dn)/zaham.wzrostu/słaby roz.szkieletu,krzywica.
E-zaburz.w ukł.krąż./skaza wysiękowa/wybroczynowość/zaham. wzrostu/encephalomalatio/obrzęk szyi i palców/
zamieranie zarod.(szczyt w 2-5 dn lęgu)/po wylęgu słabość mięśni.K-wybroczynowość u zarod. i na bł.płodowych,
szczególnie przed i w okresie lęgu.B1-polyneuritis/wczesne i późne zamier.zarod.(po 18 dn)/dużo padłych piskląt.
B2-zaham.wzrostu/skrócenie kończyn/zaburz.w ukł.krąż./obrzęki/zagięcia palców/anemia/brązowa lub ciemno-ziel.
Wątroba/nasilone upadki w dniach 3-5,10-15,21-23dn.inkub./przy przedłużającym się niedoborze tej witaminy u
niosek zamieralność zarod.przesuwa się z okresu późniejszego do wcześniejszego.NIACYNA-niedoroz.mm.szkielet/
obrzęki/skrócenia górnej cz.dzioba/zaburz.w ukł.krąż. i nerw/szczyt śmiertel.w 8-14 dn inkub/
BIOTYNA-chondrodystrof. i micromelia(deformacje kostne,skrócenie kk.długich,papuzi dziób)/zrośnięcie palców
(zgrubienia pomiędzy palcami)/wybrocz.na zarod. i bł.płod./Zwiększona zamieral.zarod. w 3-4 i ˃17 dn lęgu/Wczesna
Zamieral.zarod ma miejsce przy dużych niedoborach,a późniejsze przy śred. stanach niedobor.
KW FOLIOWY-skrzywienie kk.piszczel/zrośnięcie palców i ich zgrub/spłaszczenie głowy/małe oczy/przepukl.
brzuszna/papuzi dziób i inne anomalie/zaham.wzrostu/szczyt śmierteln.w 8-14 i 16-18 dn inkub.
BIAŁKO I AMINOKWASY - niedobór , nadmiar lub nieprawidłowy skład aminokwasów wywołuje wzrost śmie
rtelności zarodków i zaburzenia rozwojowe ( skrócenie i/lub deformacja górnej lub dolnej
części dzioba , zaburzenia rozwoju mózgu , skręcenie i skrócenie kończyn , skrzywienie kręgosłupa ,
przepuklina brzuszna , krótki tułów , zaburzenia w rozwoju gałek ocznych ) .
TŁUSZCZE I KWASY TŁUSZCZOWE - niedobór kwasu linolenowego ( słaby rozwój , 75% za
rodków nieprawidłowo ułożonych - główka pod prawym skrzydłem ) , wzrost zamieralności zarodków
w 1- 4 , 8 - 14 i w 21 dniu inkubacji , u młodych niosek w pierwszych kilku Jajach jest obniżenie transf
eru lipidów z żółtka do zarodka , co powoduje podwyższoną ich zamieralność ,
TETRACYKLINY - zahamowanie mineralizacji kostnej , nadżerki na powierzchniach stawowych koś
ci długich , zaburzenia w rozwoju szkieletu .
SULFONAMIDY - zahamowanie wzrostu , skrócenie kości długich , micromelia , papuzi dziób , zmier
zwiony puch .
PENICYLINA - obrzęk i wybroczyny na skrzydłach , kończynach i głowie .
AFLATOKSYNA B1 - zahamowanie wzrostu ( rozpoczyna się w 12 dniu ) , mała wątroba , wysoka z
amieralność .
AMONIAK ( w inkubatorze ) - nie zamknięcie pnia mózgu , śmiertelność .
EKTOPASOŻ:Kleszcze -Argas persicus,reflexus-wszystkie/Ptaszyniec-Dermanyssus gallinae-wszyst/Świerz.nóg-
Cnemidokoptes Mutans-kury,baż,goł/Świerz.skóry-Cnamido.laevis,gallinae,pilae,prolificus-goł,kury,baż,gę/Wszoły-
Mallophaga-wszyst/Pchła-Ceratophyllus gallinae,columbae-kury,ind,goł,dzikie/Pluskwa gołebia-Cimex columbarius/
Roztocz piór-Laminosioptes cysticola-kury,goł,perl,kacz,dzikie/Roztocz podskórza-Laminosioptes cysticola-kury,go
Kokcyd.Chemioprof-kur.rzeźne kok.podaje się przez cały ok.odchowu,uwzg.ok.karencji/Kur.niesne i reprod.-
przez pierwsze 8-16tyg.życia/indyki8-12tyg.E.acervulina++-12-białawe,okrągłe zmiany,czasem w for.pasemek,
zgrub.ściany jelit/E.brunetti+++j.ślepe i grub-zmiany nekrot,śluz-krwot.zap.jelit/E.maxima+słabe z 12,silne w
cienkich-zgrubienie śc,wysięk śluz.z krwią,wybrocz/E.necatrix++++cienkie-rozszerz.jelit,wybrocz,wysięk śluz.z
krwią/E.tenella++++ślepe-wynaczynienia do światła jelit,zgrub.śc,śluz z krwią w kale/E.mitis,praecox.
Mn-chondrodystrof /deformacje kostne/skrócenie kk.długich/papuzi dziób/micromelia/obrzęki/zaburz w upierz/
szczyt śmiert po 18 dn inkub/U piskląt zaburz równowagiZn-zmiany w ukł.kostnym/skrócenie odcinka lędź-
krzyż.kręg/małe oczy/przepukl.brzusz/zmiany dzioba i gł/obrzęki/Pisklęta słabe-mają trudności w poruszaniu,
nie pobierają paszy i H2O/Może wystąp.zamieral.zarod..Ca-pogorsz.się jakości skorup/↓masy jaja/zaham.wzrostu
i roz.kości/↑śmiert zarod.pod koniec lęgu/Wys.poziom Ca może wywoływać zaburz rozw.zarod.Mg-zaburz.nerw/
trudności w odd i konwulsje u wylężonych pisklat/P-zaburz.w rozw.kk/zaham.wzrostu/wys.zamieral.zarod.w 14-
16 dn inkub. Cu-zaburz.erytropoezy i ukł.krąż/↑zamieral.zarod.w pierwszych3 dn.inkub.J-wpływ na f.tarczycy/
Niedobór i nadmiar przedłuża ok.inkub/↓m.c. zarod.i ↑zamierl/Może wystąpić ↑tarczycy .Se-skaza wysiekowa(selen
chroni wit.E)/↑poz jest toksyczny(obrzęki gł.i szyi,skręcenie kończyn,zmiany zwyro.w mózgu i rdz.,skrócenie górnej
cz.dzioba,niedoroz.oczu,wytrzeszcz gałek,nieprawidłowe ułożenie zarod).Mo-przy poz 17 ppm w jajach 100% zamier.
Zarod.do 12 dn.inkub.Li-nadmiar w jaj.wywołuje ↑zamier.zarod.i zaham.ich rozwoju /Zaburz.w roz.gałek/rozszerz.
Aorty/nieprawidłowo wykształcony rdzeń kręg.BOR-wys.poz.w jaj.44 ppm) wywołuje ↑zamier.zarod.we wczesnym
Stadium/Zaburz.rozw.jak przy niedob.wit.B2(zaburz.w roz.dzioba i głowy).
A-zaburz.w rozwoju ukł.krąż./roz.szkieletu(zw. czaszki i kręgosłupa)/zmiany zwyrod.w mózgu,rdzeniu kręg.i nn.
obwod ./Wczesne zamieranie zarodk.(2-3 dz.ink)/wysięk sur.z worków spojów. i zlepienie powiek/Wys.poziom-
zmiany w ukł.kostnym .D3-zamieranie zarod.pod koniec lęgu(po 17 dn)/zaham.wzrostu/słaby roz.szkieletu,krzywica.
E-zaburz.w ukł.krąż./skaza wysiękowa/wybroczynowość/zaham. wzrostu/encephalomalatio/obrzęk szyi i palców/
zamieranie zarod.(szczyt w 2-5 dn lęgu)/po wylęgu słabość mięśni.K-wybroczynowość u zarod. i na bł.płodowych,
szczególnie przed i w okresie lęgu.B1-polyneuritis/wczesne i późne zamier.zarod.(po 18 dn)/dużo padłych piskląt.
B2-zaham.wzrostu/skrócenie kończyn/zaburz.w ukł.krąż./obrzęki/zagięcia palców/anemia/brązowa lub ciemno-ziel.
Wątroba/nasilone upadki w dniach 3-5,10-15,21-23dn.inkub./przy przedłużającym się niedoborze tej witaminy u
niosek zamieralność zarod.przesuwa się z okresu późniejszego do wcześniejszego.NIACYNA-niedoroz.mm.szkielet/
obrzęki/skrócenia górnej cz.dzioba/zaburz.w ukł.krąż. i nerw/szczyt śmiertel.w 8-14 dn inkub/
BIOTYNA-chondrodystrof. i micromelia(deformacje kostne,skrócenie kk.długich,papuzi dziób)/zrośnięcie palców
(zgrubienia pomiędzy palcami)/wybrocz.na zarod. i bł.płod./Zwiększona zamieral.zarod. w 3-4 i ˃17 dn lęgu/Wczesna
Zamieral.zarod ma miejsce przy dużych niedoborach,a późniejsze przy śred. stanach niedobor.
KW FOLIOWY-skrzywienie kk.piszczel/zrośnięcie palców i ich zgrub/spłaszczenie głowy/małe oczy/przepukl.
brzuszna/papuzi dziób i inne anomalie/zaham.wzrostu/szczyt śmierteln.w 8-14 i 16-18 dn inkub.
BIAŁKO I AMINOKWASY - niedobór , nadmiar lub nieprawidłowy skład aminokwasów wywołuje wzrost śmie
rtelności zarodków i zaburzenia rozwojowe ( skrócenie i/lub deformacja górnej lub dolnej
części dzioba , zaburzenia rozwoju mózgu , skręcenie i skrócenie kończyn , skrzywienie kręgosłupa ,
przepuklina brzuszna , krótki tułów , zaburzenia w rozwoju gałek ocznych ) .
TŁUSZCZE I KWASY TŁUSZCZOWE - niedobór kwasu linolenowego ( słaby rozwój , 75% za
rodków nieprawidłowo ułożonych - główka pod prawym skrzydłem ) , wzrost zamieralności zarodków
w 1- 4 , 8 - 14 i w 21 dniu inkubacji , u młodych niosek w pierwszych kilku Jajach jest obniżenie transf
eru lipidów z żółtka do zarodka , co powoduje podwyższoną ich zamieralność ,
TETRACYKLINY - zahamowanie mineralizacji kostnej , nadżerki na powierzchniach stawowych koś
ci długich , zaburzenia w rozwoju szkieletu .
SULFONAMIDY - zahamowanie wzrostu , skrócenie kości długich , micromelia , papuzi dziób , zmier
zwiony puch .
PENICYLINA - obrzęk i wybroczyny na skrzydłach , kończynach i głowie .
AFLATOKSYNA B1 - zahamowanie wzrostu ( rozpoczyna się w 12 dniu ) , mała wątroba , wysoka z
amieralność .
AMONIAK ( w inkubatorze ) - nie zamknięcie pnia mózgu , śmiertelność .
EKTOPASOŻ:Kleszcze -Argas persicus,reflexus-wszystkie/Ptaszyniec-Dermanyssus gallinae-wszyst/Świerz.nóg-
Cnemidokoptes Mutans-kury,baż,goł/Świerz.skóry-Cnamido.laevis,gallinae,pilae,prolificus-goł,kury,baż,gę/Wszoły-
Mallophaga-wszyst/Pchła-Ceratophyllus gallinae,columbae-kury,ind,goł,dzikie/Pluskwa gołebia-Cimex columbarius/
Roztocz piór-Laminosioptes cysticola-kury,goł,perl,kacz,dzikie/Roztocz podskórza-Laminosioptes cysticola-kury,go
Kokcyd.Chemioprof-kur.rzeźne kok.podaje się przez cały ok.odchowu,uwzg.ok.karencji/Kur.niesne i reprod.-
przez pierwsze 8-16tyg.życia/indyki8-12tyg.E.acervulina++-12-białawe,okrągłe zmiany,czasem w for.pasemek,
zgrub.ściany jelit/E.brunetti+++j.ślepe i grub-zmiany nekrot,śluz-krwot.zap.jelit/E.maxima+słabe z 12,silne w
cienkich-zgrubienie śc,wysięk śluz.z krwią,wybrocz/E.necatrix++++cienkie-rozszerz.jelit,wybrocz,wysięk śluz.z
krwią/E.tenella++++ślepe-wynaczynienia do światła jelit,zgrub.śc,śluz z krwią w kale/E.mitis,praecox.
i