LABORATORIUM MIERNICTWA WARSZTATOWEGO |
|
||
|
|
|
|
SPRAWOZDANIE z laboratorium miernictwa warsztatowego
Temat: Pomiary niektórych parametrów kó zbatych |
1. WIADOMOCI WPROWADZAJCE:
Metody sprawdzania kó zbatych okrela norma PN-75/M-88521. Norma dotyczy przekadni walcowych o module normalnym 1 " mm " 40 mm, o rednicy podziaowej d " 4000 mm i szerokoci wieca b " 160 mm. W celu okrelenia dokadnoci koa zbatego naley sprawdzi cztery grupy wymaga:
dokadno kinematyczna
pynno pracy,
przyleganie zbów,
luz midzyzbny,
W normie podane s odpowiednie wskaniki dokadnoci oraz dopuszczalne odchyki dla poszczególnych grup wymaga.
W grupie wskaników dokadnoci kinematycznej rozróniamy dwa podstawowe parametry:
Bicie promieniowe uzbienia Frr - jest to rónica najwikszej i najmniejszej odlegoci elementu pomiarowego skojarzonego z kadym zbem lub wrbem midzyzbnym, od osi koa. W wietle tej definicji bicie promieniowe uzbienia powinno by sprawdzane elementem bdcym czci wycinka zbatki (majcym ksztat klina lub pryzmy), o nominalnym kcie zarysu . Poniewa przyrzd z elementami pomiarowymi w ksztacie pryzmy lub klina s rzadko spotykane, stosuje si najczciej kulk lub waek. rednic kulki lub waka dla kó bez przesunicia zarysu dobiera si wedug wzoru:
Warto rednicy dk dla kulek i waeczków podane s w tablicach. W ren sposób rednica elementu pomiarowego gwarantuje jego styk z zarysem zbów w pobliu rednicy podziaowej. Dla kó o klasach dokadnoci 3 do 8 zaleca si stosowa oprócz Frr take mierównomierno dugoci pomiarowej Vwr.
Metody pomiaru bicia promieniowego uzbienia:
elementem w ksztacie pryzmy,
elementem w ksztacie klina lub stoka,
elementem w ksztacie walca lub kulki,
waeczkiem wkadnym,
Nierównomierno dugoci pomiarowej Vwr - jest to rónica najwikszej i najmniejszej dugoci pomiarowej z pomierzonych kolejno dugoci na caym obwodzie koa.
Vwr = Wmax - Wmin
Metody pomiaru dugoci pomiarowej W:
mikrometrem talerzykowym,
przyrzdem czujnikowym,
przyrzdem staym Zeissa,
na mikroskopie,
Pomiaru dokonuje si w przekroju normalnym koa. Liczb k zbów objtych pomiarem oblicza si z wzoru:
Taki dobór liczby zbów objtych pomiarem zapewnia styk kocówek pomiarowych z zarysem zba w pobliu okrgu podziaowego.
Do wad tej metody naley to, e pomiar obciony jest bdem podziaek i bicia uzbienia.
2. ZADANIA
Okrelenie moduu nominalnego m,
Okrelenie nominalnego kta zarysu a,
Okrelenie wspóczynnika wysokoci zba y,
Okrelenie wspóczynnika przesunicia zarysu zba x,
Okrelenie gruboci zba sc,
Okrelenie bicia promieniowego uzbienia Frr,
3. ZESTAWIENIE POTRZEBNYCH POMOCY
Suwmiarka uniwersalna ZM 5-1374
Suwmiarka moduowa WSI-PM3/165
Mikrometr moduowy WSI-PM3/389
Mikrometr talerzykowy WSI-PM3/535 (zakres 25-50mm)
Przyrzd kowy WSI ZM5-1269
Koa zbate o parametrach:
z = 25
z = 40
a = 200
4. NOTOWANIE WYNIKÓW ORAZ WYKONANIE POSZCZEGÓLNYCH ZADA
4.1 Okrelenie moduu m.
gdzie: da-rednica wierzchoków
da=107,70 [mm]
m = 4
z-liczba zbów
4.2 Okrelenie kta zarysu a.
gdzie: k-liczba zbów objtych pomiarem
przyjmujemy z tab.6.3 dla z = 25 k = 3
a = 210 17I
przyjmujemy a = 200
4.3 Okrelanie wspóczynnika wysokoci zba y.
gdzie: h- wysoko zba
h = 9,05 [mm]
przyjmujemy y = 1
4.4 Okrelenie wspóczynnika przesunicia zarysu zba x.
przyjmujemy x = 0 ( zby nie sa korygowane dla korekcji P-O )
df-rednica podstaw
df = 90,35 [mm]
przyjmujemy x = 0 ( zby nie sa korygowane dla korekcji P )
4.5 Okrelenie gruboci zba za pomoc optycznego mikrometru optycznego.
hc = hc * m = 1,0246*4 = 4,09
gdzie: hc - staa wysoko pomiarowa
sc - grubo zba
hc , sc - dobrane z tablic
Wyniki pomiarów:
1) sc = 6,56 [mm]
2) sc = 6,56 [mm]
3) sc = 6,59 [mm]
4) sc = 6,52 [mm] sc r.= 6,55 [mm]
5) sc = 6,54 [mm]
6) sc = 6,54 [mm]
Teoretycznie:
sc = sc * m = 1,5697 * 4 = 6,2788 [mm]
gdzie:
-odchyka pomiaru
4.6 Okrelenie bicia promieniowego Frr.
Koo o liczbie zbów z = 40 ; dokadno czujnika zegarowego 0,01 [mm]
Frr = Fmax - Fmin = 0,06-(-0,05) = 0,11 [mm]
Nr kolejny zbów |
Odchyka bicia [mm] |
1. |
-0,02 |
2. |
-0,03 |
3. |
-0,03 |
4. |
-0,03 |
5. |
-0,04 |
6. |
-0,04 |
7. |
-0,05 |
8. |
-0,03 |
9. |
-0,02 |
10. |
-0,01 |
11. |
+0,01 |
12. |
+0,02 |
13. |
+0,04 |
14. |
+0,02 |
15. |
+0,03 |
16. |
+0,04 |
17. |
+0,05 |
18. |
+0,05 |
19. |
+0,06 |
20. |
+0,05 |
21. |
+0,06 |
22. |
+0,06 |
23. |
+0,04 |
24. |
+0,04 |
25. |
+0,03 |
26. |
+0,03 |
27. |
+0,02 |
28. |
+0,02 |
29. |
+0,02 |
30. |
+0,01 |
31. |
+0,02 |
32. |
+0,01 |
33. |
+0,01 |
34. |
+0,02 |
35. |
+0,01 |
36. |
+0,01 |
37. |
+0,01 |
38. |
-0,01 |
39. |
+0,03 |
40. |
-0,02 |
5. WNIOSKI
Na podstawie analizy wyników bada mona stwierdzi , i nie odbiegaj one w znaczny sposób od wyników spodziewanych ( zawartych w normach ). Przykadem moe by wynik pomiaru kta zarysu a, który w naszym przypadku wyniós a=21o17I ( teoretycznie powinien wynosi a=20o ). Na podstawie wspóczynnika przesunicia zarysu zba x okrelono ,e zby w kole (z=25) nie byy korygowane zarówno dla korekcji P-O jak i P (x=0). Niewielka jest take odchyka pomiaru gruboci zba
= 0,2712 [mm], która jest rónic wartoci rzeczywistej zmierzonej przy pomocy optycznego mikrometru moduowego ( lub suwmiarki moduowej ) i wartoci teoretycznej gruboci zba sc obliczonej wg wzoru.
Przeprowadzone badania wykazay równie dosy du odchyk bicia promieniowego (Frr = 0,11 [mm] ) dla koa o liczbie zbów z = 40.Taka odchyka wiadczy o nieprzydatnoci badanego koa zbatego do odpowiedzialnych maszyn oraz do pracy przy duych prdkociach obrotowych.
Dowiadczenie przeprowadza si szybko i sprawnie najlepiej przy pomocy kolegi lub asystenta ze wzgldu na mnogo odczytywanych wyników. Na bdy te niewtpliwie duy wpyw miay:- niedokadny pomiar przyrzdami pomiarowymi, - niedokadny odczyt przez osob wykonujc pomiar, - niedokadne wykonanie oraz zuycie przedmiotów mierzonych, itp. odlegoci kresek krzya s identyczne, jak odlego rysy na noyku ).