wykłady, Newry czaszkowe. Nerw trójdzielny., 8 marzec 2006


8 marzec 2006

Temat: NERWY CZASZKOWE. NERW TRÓJDZIELNY.

  1. Jądra nerwów czaszkowych.

  2. Miejsca wyjścia nerwów czaszkowych z mózgowia i czaszki.

  3. Podział nerwów czaszkowych.

  4. Nerw trójdzielny.

ad. 1.

Wyróżnia się 12 par nerwów czaszkowych.

2 pierwsze nerwy (tj. nn. węchowe, n. wzrokowy) są wypustkami mózgowia.

Nn. węchowe są wypustkami kresomózgowia, n. wzrokowy jest częścią międzymózgowia.

N. I i n. II nie posiadają żadnych jąder, pozostałe nerwy czaszkowe od n. III do n. XII mają jądra zlokalizowane w pniu mózgu.

Jądra nn. III i IV leżą w śródmózgowiu.

Jądra nn. V - VII zlokalizowane są w moście, leżą na pograniczu mostu i rdzenia przedłużonego.

Jądra pozostałych nerwów (nn. VIII - XII) znajdują się w rdzeniu przedłużonym.

Jądro n. XII powstało pierwotnie w rdzeniu kręgowym, ale wtórnie przewędrowało do pnia mózgu.

Jądra nerwów czaszkowych są konsekwentnie posegregowane w 7 słupów:

COLUMNAE NUCLEORUM NERVORUM CRANIALUM

EFFERENTES (1-3)

GSE (General Somatic Efferent)

słup somatyczny niespecyficzny = nuclei motorii nervorum III, IV, VI, XII

SVE (Specific Visceral Efferent)

słup trzewny specyficzny = nuclei motorii nervorum V,VII et nucleus ambiguus pro nn. IX, X, XI

GVE (General Visceral Efferent)

słup trzewny niespecyficzny = nuclei parasymphatici nervorum III, VIIa, IX, X

AFFERENTES (1-4)

GVA (General Visceral Afferent)

słup trzewny niespecyficzny = nuclei sensitivi n. V

SVA (Specific Visceral Afferent)

słup trzewny specyficzny = nucleus tractus solitarii

GSA (General Somatic Afferent)

słup somatyczny niespecyficzny = nucleus tractus solitarii

SSA (Specific Somatic Afferent)

słup somatyczny specyficzny = nuclei n. VIII

Jądra czuciowe nerwów czaszkowych to jądra końcowe, jądra parasympatyczne i ruchowe są jądrami początkowymi nerwów czaszkowych ruchowych i parasympatycznych.

ad. 2.

NERW

WYJŚCIE Z MÓZGOWIA

WYJŚCIE CZASZKI

I

bulbus olfactorius

opuszka węchowa

lamina cribrosa ossis ethmoidalis

blaszka sitowa

II

chiasma opticum

skrzyżowanie wzrokowe

canalis opticus

kanał wzrokowy

III

fossa interpeduncularis

dół międzykonarowy

fissura orbitalis superior

szczelina oczodołowa górna

IV

grzbietowo (!), dobocznie od frenulum veli medullaris superioris

wędzidełko zasłony rdzeniowej górnej

V1

między pons et pedunculus cerebellaris medius

most i konar środkowy móżdżku

V2

foramen rotundum

otwór okrągły

V3

foramen ovale

otwór owalny

VI

między pyramidis et pons

między piramidą i mostem

fissura orbitalis superior

szczelina oczodołowa górna

VII

angulus pontocerebellaris

kąt mostowo-móżdżkowy

canalis facialis et foramen stylomastoideum

kanał n. twarzowego i otwór rylcowo-sutkowy

VIIa

canalis facialis, foramen n. petrosi maioris, fissura petrotympanica

kanał n. twrzowego, otwór n. skalistego większego, szczelina skalisto-bębenkowa

VIII

auris interna

otwór słuchowy wewnętrzny

IX

sulcus lateralis posterior medullae oblongatae

bruzda boczna tylna rdzenia przedłużonego

foramen iugulare (radices spinales wchodzą przez foramen magnum)

otwór żyły szyjnej

X

XI

XII

sulcus lateralis anterior medullae oblongatae

bruzda boczna przednia rdzenia przedłużonego

canalis n. hypoglossi

kanał n. podjęzykowego

ad. 3.

Podział funkcjonalny nerwów czaszkowych.

Podział rozwojowy nerwów czaszkowych.

ad. 4.

N. trójdzielny jest nerwem pierwszego łuku skrzelowego, który prowadzi włókna czuciowe GVA i włókna ruchowe SVE.

Włókna czuciowe tego nerwu tworzą tzw. część większą PORTIO MAJOR NERVI TRIGEMINI.

Wszystkie jego włókna czuciowe pochodzą od jego jedynego zwoju - zwój półksiężycowaty = zwój czuciowy = zwój trójdzielny = zwój Gassera.

Włókna ruchowe SVE tworzą część mniejszą n. III POTRIO MINOR NERVI TRIGEMINI i rozpoczynają się w jądrze ruchowym SVE.

N. trójdzielny na wysokości zwoju trójdzielnego, jeszcze w obrębie dołu środkowego czaszki, oddaje 3 gałęzie pierwszorzędowe:

N. V1 i n. V2 oddają z kolei po 3 gałęzie drugorzędowe, a n. V3 - 6 gałęzi drugorzędowych; gg. drugorzędowe oddają gg. trzeciorzędowe, a te zaś oddają gg. czwartorzędowe.

W wyniku powyższych podziałów powstaje tzw. rusztowanie czuciowe twarzy.

Wszystkie włókna ruchowe n. V dołączają do jego trzeciej gałęzi, co sprawia, że n. V3 jest ruchowy, a V1 i V2 jest czuciowy.

N. V nie posiada włókien parasympatycznych!

N. V, poza funkcją unerwiającą, pełni funkcje podporową dla włókien i nerwów parasympatycznych.

Na niektórych gałęziach czuciowych zawieszają się również zwoje parasympatyczne.

Zwoje te są przydane do n. V.

Gałęzie n. V, na których zawieszają się zwoje parasympatyczne nazywają się korzeniami czuciowymi zwoju.

Każdy zwój parasympatyczny ma swój korzeń parasympatyczny, który jest jego zasileniem i przełącza się w tym zwoju.

Do n. V1 i n. V2 przynależą po jednym zwoju, a do V3 - 2 zwoje.

Nerw oczny (V1)

N. oczny dzieli się na:

N. czołowy rozwidla się na:

N. nosowo-rzęskowy oddaje:

Zwój rzęskowy zasilany jest przez n. III.

N. oczny unerwia (wyłącznie czuciowo):

Nerw szczękowy (V2)

N. szczękowy oddaje 3 gałęzie:

N. jarzmowy przebiega w ścianie bocznej oczodołu.

Wchodzi przez otwór jarzmowo-sutkowy, ma kształt litery Y, rozdwaja się i wychodzi przez otwory: jarzmowo-sutkowy, jarzmowo-twarzowy i jarzmowo-skroniowy.

N. jarzmowy wysyła ku górze do n. łzowego gałęzie ? n. jarzmowego dla nerwu łzowego, którymi podążają włókna parasympatyczne n. VIIa do gruczołu łzowego.

N. podoczodołowy coraz bardziej pogrąża się w dnie oczodołu, wychodzi przez kanał podoczodołowy, przechodzi przez kanał nadkłowy, wachlarzowato rozgałęzia się dając gęsią stopę mniejszą.

Oddaje on:

N. skrzydłowo-podniebienny jest korzeniem czuciowym, na którym zawiesza się zwój skrzydłowo-podniebienny.

N. szczękowy zaopatruje:

Nerw żuchwowy (V3)

N. żuchwowy jest najpotężniejszą gałęzią pierwszorzędową n. V.

Oddaje następujące gałęzie:

W grupie przedniej pień żwaczowy jest ruchowy, a na policzku czuciowy.

W grupie tylnej n. uszno-skroniowy i n. językowy są tylko ? oddzielają się jako n. żuchwowo-gnykowy.

Pień żwaczowy unerwia wszystkie mięśnie żucia, czyli mm. żwaczowe:

N. żuchwowo-gnykowy unerwia:

N. językowy unerwia czuciowo:

N. zębodołowy dolny unerwia zęby i dziąsła dolne.

N. żuchwowy unerwia czuciowo:

ruchowo nerw ten zaopatruje:

Na n. językowym podwiesza się zwój podżuchwowy, zasilany przez n. VIIa, a na n. skrzydłowo-przyśrodkowym podwiesza się zwój uszny zasilany przez n. IX.

N. skrzydłowo-przyśrodkowy prócz włókien ruchowych zawiera także włókna czuciowe proprioceptywne (czucia głębokiego), na których to podwiesza się zwój uszny.

Każda z trzech gałęzi n. V wydostaje się na powierzchnię przednią twarzy jako:

tworząc tzw. punkty uciskowe n. V.

W przypadku stanów zapalnych są to punkty bolesne.



Wyszukiwarka