Historia powszechna 1953-1963
Sytuacja w Rosji po śmierci Stalina (5.III.1953)
Powstaje Triumwirat Mołotow, Beria, Chruszczow
Beria zostaje aresztowany w VI.1953 w triumwiracie zastępuje go Malenkow - premier
Odprężenie - liberalizacja - prywatna inicjatywa
Chruszczow przesuwa Malenkowa z premiera na wice premiera i premierem zostaje Bułganin
Mołotow + Malenkow = stalinowcy przeciwko Chruszczowowi - który postanawia ich skompromitować.
24.II.1956 - tajne posiedzenie XX zjazdu KPZR tajny referat Chruszczowa potępienie Stalina
Próba zamachu stanu przez (Mołotowa , Malenkowa, Kaganowicza) gdy Chruszczow wraca z Finlandii - interwencja Żukowa
Od XI 1957 - po plenum KC - Chruszczow umacnia pozycję i z liberała staje się konserwatystą
Polityka zewnętrzna ZSRR:
propozycja spotkania w IV 1953 między ZSRR, WB, USA - nie następuje
kryzys berliński - 17.VI. 1953 - SED podnosi normy i obniża wynagrodzenia - powstanie w Berlinie - Reakcja państw zachodnich : RFN do nato w X. 1954 - poparte przez Bundestag w III. 1955 - oficjalne przyjęcie 5.V.1955
W odpowiedzi utworzony zostaje Układ Warszawski 14.V.1955 (Polska, ZSRR, Czechosłowacja, NRD, Węgry, Bułgaria, Rumunia i Albania (do 1961) - dow. Koniew + DOKP - Doradczy komitet Polityczny.
V. 1955 - niepodległość dla Austrii pod warunkiem nie jednoczenia się z RFN
X.1955 Austria ogłasza neutralność
Sytuacja na Węgrzech:
- Rakoszi - 1952-1953 - zezwala na liberalne reformy (rząd Nagy'iego) i w 1955 odwołuje go ze stanowiska (wzrost popularności Rakosziego)
- VII 1956 Rakoszi usunięty z partii - nowy I sek. Erno Gero : kryzys gospodarczy + terror policji politycznej AVH = ludzie chcą powrotu Rakosziego
- następuje uroczysty pochówek Rajka 6.X.1956 manifestacje do Węgier dociera informacja o odwilży w Polsce (manifestacje poparcia)
- 24.X.1956 powstanie na Węgrzech - część wojsk po stronie powstańców
- nowy przywódca partii Kadar premier Nagy walka z Rosjanami
- partia uznaje, że powstanie nie ma charakteru politycznego nagy zwraca się do Andropowa (ambasador ZSRR) z żądaniem wyjścia wojsk rosyjskich z Węgier
- 30.X.1956 - nowy rząd - I.XI.1956 rząd ogłasza wyjście Węgier z Układu Warszawskiego
- 4.XI 1956 - Rosjanie atakują Budapeszt - Kadar ucieka na prowincje, tworzy komunistyczny rząd i prosi Rosjan o przywrócenie porządku 11.XI.1956 pada stolica - walki na prowincji do 8.XII.1956
- władzę przejmuje Kadar i rządzi do 1988
- straty: 20 tyś zabitych + 200 tyś na emigrację
Konflikty na Bliskim Wschodzie
14.V.1948 - powstanie państwa Izrael - decyzja ONZ z 1957 - z 57% Palestyny powstanie Izrael
Atak państw arabskich na Izrael - determinacja Żydów - skuteczna Obrona - utrata znacznego terytorium
VI.1948 - Izrael prosi o rozejm - ONZ wszczyna procedurę rozejmową - Żydzi wykorzystują czas na intensywne zbrojenia w XI.1948 - mają przewagę.
rozejmy z Egiptem (I), Liban (III), Jordania(IV), Syria(VI) 1949 - nie satysfakcjonujące
W Egipcie władze przejmuje Ruch Wolnych Oficerów - 1952 obalenie króla Farucha
1953 - deportowano Farucha - Egipt republiką socjalistyczną - od 1954 Egiptem rządzi Naser
Egipt potrzebuje energii - plan regulacji Nilu- potrzebne są pieniądze - Naser zwraca się o banków brytyjskich i amerykańskich o pożyczkę (odmowa) - 1956 - nacjonalizacja kanału Sueskiego - kasa za przepłynięcie - wcześniej Naser zamyka cieśninę przez którą Izrael otrzymywał broń (1955)
Egipt gromadzi wojska na granicy I E
plan Kadesh - Izrael atakuje pierwszy -, Francja + Wielka Brytania ląduje po środku aby rozdzielić walczących
29.X.1956 - początek realizacji planu Kadesh - walki o kanał sueski + bombardowania przez Francję i WB Kairu ZSRR grozi WB atakiem atomowym - Rosjanie proszą USA o pomoc dyplomatyczną
7.XI.1956 - zawieszenie broni
22.XII.1956 Francja i WB wycofują się z Egiptu
Konflikt kubański
4.X.1957 - start pierwszej rakiety w kosmos (radzieckiej) - przewaga Rosjan
Amerykanie przystępują do wyścigu - są z tyłu i potrzebują czasu - gra na zwłokę
konferencje w Genewie (V.1959) i Waszyngtonie (IX.1959) - Chruszczow w USA - mówi że zakończy zimną wojnę
zestrzelenie U2 nad ZSRR 1.V.1960 - Gary Powers - 5.V. Chruszczow informuje o zestrzeleniu, a J.F.K. mówi że to samolot meteorologiczny - Amerykanie odmawiają wstrzymania lotów ZSRR zrywa stosunki dyplomatyczne
konferencja ONZ - IX.1960 Chruszczow atakuje USA i WB za kolonializm kontra USA i WB oskarżenie ZSRR o neokolonializm ( JFK obiecał, że USA staną do wyścigu rakietowego i stawią czoła komunizmowi w Azji = w czasie kampanii wyborczej)
1961 nasilenie konfliktów z powodu JFK - mur berliński 12/13.VIII.1961 => JFK leci do Berlina Zachodniego
historia komunizmu na Kubie (od 1934 Kuba niepodległa :Batista - prezydent = 1944 kryzys na Kubie - Batista ucieka na Florydę a w 1952 powraca jako dyktator Kubańczycy się buntują = F.Castro VI.1956 - próba lądowania na Kubie - rozbity przez wojsko rządowe ucieka w góry partyzantka Castro - ma przewagę nad armią Batisty / Powstaje Kubański Front Wyzwolenia = I.1959 Batista ucieka z Kuby na Dominikanę
15.IV.1961 - USA = CIA próba przewrotu na Kubie - lądowanie w Zatoce Świń = kompromitacja Castro wygrał z USA
1962 Rosjanie wysyłają na Kubę rakiety i samoloty = U2 wykrywają budowane bazy i rakiety na statkach
15.X.1962 - 29.X.1962 = wymiana not dyplomatycznych między Chruszczowem a Kennedym
29.X.1962 - odpuścili 5.VIII.1963 - podpisanie umowy o ograniczeniu zbrojeń atomowych (polityka odprężenia)