6-12 godzin (heroina)
24-36 godzin (metadon)
Wyróżnia się cztery stopnie śpiączki:
1) mutyzm akinetyczny; zachowanie reakcji orientacyjnej i bólowej, bez reakcji wyrazowej,
2) stan odkorowania z fleksją płodową, podwyższeniem napięcia mięśniowego i hiperkinezami,
3) śpiączka właściwa - arefleksja, resztki reakcji bólowej, zachowane funkcje wegetatywne,
4) śpiączka przekroczona- koniecznie sztuczne podtrzymywanie życia
zaburzenia formy myślenia: przyspieszenie lub zwolnienie jego tempa, lepkość, tj. przesadna drobiazgowość; otamowanie
-nagłe utrudnienie przepływu myśli; rozkojarzenie - zanikający związek pomiędzy skojarzeniami; perseweracje,
b) zaburzenia treści myślenia - urojenia.
c) natręctwa (myślowe lub czynnościowe).
5. Spostrzeganie (halucynacje, złudzenia).
Definicja WHO Zespół otępienny to zespół objawów wywołany chorobą mózgu, zwykle przewlekłą lub o postępującym przebiegu, charakteryzujący się klinicznie licznymi zaburzeniami wyższych funkcji korowych, takich jak pamięć, myślenie, orientacja, rozumienie, liczenie, zdolność do uczenia się, język i ocena. Ponadto, zaburzeniom funkcji poznawczych często towarzyszą, lub nawet je poprzedzają zaburzenia emocjonalne, zaburzenia zachowania i motywacji. Takiemu obrazowi nie mogą towarzyszyć zaburzenia świadomości.
Otępienie jest zespołem objawów zaburzeń procesów poznawczych obejmujących - oprócz zaburzeń pamięci - deficyty co najmniej dwóch z następujących funkcji poznawczych:
mowy (afazja)
celowej złożonej aktywności ruchowej (apraksja)
zdolności rozpoznawania i identyfikowania przedmiotów (agnozja) oraz
zaburzeń planowania, inicjowania, kontroli i korygowania przebiegu złożonych zachowań (zaburzenia funkcji wykonawczych).
Podział otępień wg ICD-10:
F00 Otępienie w chorobie Alzheimera
F01 Otępienie naczyniowe
F032 Otępienie w chorobach klasyfikowanych gdzie indziej (choroba Picka; CJD; choroba Parkinsona; HIV)
F03 bliżej nieokreślone (bno)
Etiologia:
choroby neurodegeneracyjne:
choroba Alzheimera
choroba Picka
choroba Parkinsona
choroba Huntingtona
nabyte choroby mózgu:
otępienie wielozawałowe
choroba Binswangera
zawał wzgórza
zapalenia naczyń
otępienie bokserów (pourazowe)
guzy mózgu
paranowotworowe zapalenie mózgu
wodogłowie normotensyjne (otępienie-ataksja-nietrzymanie moczu)
CJD
zaburzenia metaboliczne (potencjalnie odwracalne choroby mózgu)
niedoczynność tarczycy
zespół Cushinga
niedobór witaminy B12
Rodzaje lęku
* lęk odczuwany - wyczekiwanie na wydarzenia przykre, o których nie wiemy nic konkretnego.
* lęk domniemany - stan emocjonalny powstający na podstawie wyobrażeń, a nie rzeczywistego zagrożenia
* lęk ukryty - przemieszczenie z przejawu w postać np. somatyczną.
* lęk wolnopłynący - uczucie przenikającego nieokreślonego niepokoju
* lęk napadowy (paniczny) - ostry napad lęku z poczuciem przerażenia (obawa przed śmiercią lub zwariowaniem) oraz z silnymi objawami wegetatywnymi
* agitacja - silny lęk z towarzyszącym niepokojem ruchowym
* lęk fobiczny (sytuacyjny) - obawa przed określoną sytuacją, która doprowadza do jej unikania
Leczenie epizodu depresji
SSRI
trazodon, bupropion, TLPD (głównie aminy drugorzędowe), IMAO
dołączenie soli litu lub leczenie skojarzone SSRI + TLPD
SCHIZOFRENIA
Etiologia:
hipoteza dopaminowa: objawy pozytywne schizofrenii wiązane są z nadczynnością dpaminergicznych neuronów biegnących ze śródmózgowia do układu limbicznego
hipoteza serotoninowa
hipoteza błonowa
udział czynników genetycznych
udział czynników immunologicznych
teoria społeczno-środowiskowa (rozpad wewnętrzny w rodzinie, schizofrenogenna matka)
teoria węglowodanowa
teoria wirusowa
teorie neurostrukturalne
Kryteria rozpoznania Wg Bleulera
Objawy osiowe: (Grundsymptome) = 4A
ambiwalencja
autyzm, dereizm
stępiały afekt (stępienie uczuciowe, zubożenie, sztywność, spłycenie afektu, brak syntymii)
zaburzenia asocjacyjne (formalne zaburzenia myślenia)
Objawy dodatkowe: (akzessorische Symptome)
urojenia
złudzenia i omamy
zaburzenia pamięci, mowy, pisma
zaburzenia somatyczne
zaburzenia katatoniczne
Objawy Scheiderowskie (Schneider, 1950 I-rzędowe:
odciąganie, nasyłanie, przesyłanie, odsłanianie, ugłośnienie myśli
głosy, dyskutujące, komentujące, kłócące się
spostrzegania urojeniowe
II-rzędowe
mantyzm
poczucie zubożenia uczuciowego
zmiany nastroju
nagłe idee urojeniowe
inne zaburzenia spostrzegania
Przebieg wg Kępińskiego:
faza owładnięcia
faza adaptacji
faza degradacji
ROZPOZNANIE SCHIZOFRENII WG DSM-IV:
Dla rozpoznania schizofrenii niezbędne jest spełnienie wszystkich wymienionych kryteriów:
A. obecność co najmniej jednego z poniższych objawów czynnej fazy zaburzeń przez co najmniej jeden miesiąc lub krócej przy prawidłowym leczeniu (poprzednio w DSM-III R co najmniej tydzień)
1. dwa z następujących:
a) urojenia
b) nasilone omamy
c) niespójność lub znaczne rozluźnienie skojarzeń
d) zachowanie katatoniczne
e) płytki lub wyraźnie niedostosowany afekt
2. dziwaczne urojenia
3. nasilone omamy w postaci głosów komentujących lub dyskutujących
B. obniżenie poziomu funkcjonowania społecznego poniżej poziomu wyjściowego
C. ciągłe oznaki zaburzeń przez co najmniej pół roku. Okres ten musi zawierać fazę czynną (minimum jeden miesiąc lub krócej przy prawidłowym leczeniu), poza tym mogą go wypełnić objawy fazy zwiastunowej lub rezydualnej
D. nieobecność zespołu depresyjnego lub maniakalnego (zob. choroba afektywna dwubiegunowa)
E. brak uchwytnych czynników organicznych inicjujących lub podtrzymujących zaburzenia
F. jeśli w wywiadzie są zaburzenia autystyczne to rozpoznanie wymaga stwierdzenia nasilonych urojeń lub omamów (zob. autyzm dziecięcy, zespół Aspergera)
Typy schizofrenii:
Historycznie wyróżniano 4 typy schizofrenii: prosty, hebefreniczny, katatoniczny i paranoidalny. Obecnie w klasyfikacji DSM-IV wyróżniono 5 rodzajów schizofrenii:
rezydualna - objawy pozytywne występują w niewielkim natężeniu,
paranoidalna - obecne są urojenia i omamy, ale brak zdezorganizowanego zachowania i spłycenia afektu
zdezorganizowana, dawniej hebefreniczna - występuje spłycenie afektu i zaburzenia myślenia,
katatoniczna - widoczne są wyraźne zaburzenia psychomotoryczne; może wystąpić stupor katatoniczny i giętkość woskowa
schizofrenia niezróżnicowana - występują objawy psychotyczne, ale kryteria schizofrenii rezydualnej, paranoidalnej, zdezorganizowanej i katatonicznej nie są spełnione
oraz kilka rodzajów jej przebiegu:
subchroniczny
chroniczny
subchroniczny z zaostrzeniem
chroniczny z zaostrzeniem
choroba w remisji
przebieg nieokreślony
W ICD-10 wyróżnia się 2 dodatkowe podtypy:
depresja poschizofreniczna - epizod depresyjny rozwijający się w następstwie schizofrenii. Niektóre niewielkie objawy schizofrenii mogą być obecne.
schizofrenia prosta - pozornie niegroźne, lecz postępujące rozwijanie się znaczących objawów negatywnych przy braku epizodów psychotycznych.
Timothy Crow przedstawił koncepcję typologiczną schizofrenii, uważaną za jedną z ważniejszych i potwierdzoną przez innych badaczy:
Schizofrenia typu I: przeważają w niej objawy wytwórcze, tzw. pozytywne (urojenia, omamy, zaburzenia w treści myślenia np. myślenie magiczne) w ośrodkowym układzie nerwowym nie obserwuje się zmian anatomicznych - prawdopodobnie podłożem tych objawów jest nieprawidłowe przekaźnictwo synaptyczne neuronów.
Schizofrenia typu II: przeważają w niej objawy negatywne (np. zaburzenia ruchowe, mutyzm, alogia - niezdolność mówienia itp.) obserwuje się zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym np. poszerzenie komór bocznych mózgu.
ZZA
Stan zmian psychicznych i zwykle somatycznych, powodowany używaniem alkoholu, charakteryzujący się reakcjami behawioralnymi, tj.: skłonność do stałego lub okresowego nadużywania alkoholu w celu doznania jego działania psychicznego lub w celu uniknięcia złego samopoczucia wynikającego z braku alkoholu. Stanom tym może towarzyszyć wzrost tolerancji alkoholu.
Kryteria wg ICD-10
Silne pragnienie lub poczucie przymusu przyjmowania alkoholu
Trudności w kontrolowaniu zachowań związanych z przyjmowaniem alkoholu
Fizjologiczne objawy stanu odstawienia
Stwierdzenie tolerancji wobec działania alkoholu
Zaniedbywanie alternatywnych źródeł przyjemności
Przyjmowanie alkoholu, pomimo wyraźnych dowodów szkodliwości
Elvin Morton Jellinek pierwszy przedstawił, w jaki sposób dochodzi do powstawania i pogłębiania się uzależnienia od alkoholu, podzielił proces powstawania choroby na fazy. Autor wyróżnia następujące stadia choroby alkoholowej:
Faza wstępna prealkoholowa, trwająca od kilku miesięcy do kilku lat, zaczyna się od konwencjonalnego stylu picia
Faza ostrzegawcza zaczyna się w momencie pojawienia się luk pamięciowych -palimpsestów
Faza krytyczna rozpoczyna się od utraty kontroli nad piciem
Faza przewlekła zaczyna się wraz z wystąpieniem wielodniowych ciągów
Somatyczne powikłania ZZA:
Zanik mózgu
Encefalopatia Wernickego-Korsakowa
Encefalopatia z niedoboru kwasu foliowego
Polineuropatia
Kardiomiopatia
Nadciśnienie tętnicze
Zapalenie błony śluzowej żołądka
Wrzód trawienny
Zaparcia
Zapalenie trzustki
Alkoholowe zapalenie, marskość wątroby
Impotencja
Niedokrwistości
Wypadki
Zespół Korsakowa
W przebiegu zespołu Korsakowa występują objawy głębokiego otępienia, ostre zaburzenia pamięci bieżącej i niedawnych zdarzeń (przy zachowaniu wspomnień sprzed choroby), luki pamięciowe wypełniane konfabulacjami zwykle o treści wielkościowej.
Leczenie zespołu Korsakowa:
suplementacja witamin B
klonidyna
propranolo
Zespół Otella, obłęd alkoholowy, obłęd zazdrości (łac. paranoia alcoholica, paranoia invidiva) - psychoza należąca do grupy uporczywych psychoz urojeniowych. Jest znamiennym objawem alkoholizmu przewlekłego stąd w typowej formie występuje u alkoholików lub w stanie upojenia alkoholowego. Objawia się urojeniami niewierności małżeńskiej (partnerskiej).
Leczenie delirium tremens
KLOMETAZOL - w leczeniu majaczenia drżennego
benzodiazepiny
neuroleptyki domięśniowo
Zapobieganie i leczenie powikłań. Nawadnianie pozajelitowe, wyrównywanie niedoborów elektrolitowych, prowadzenie bilansu wodno-elektrolitowego, podawanie witaminy B1 i karboksylazy.
Elektrowstrząsy
Metoda z wyboru:
ostra śmiertelna katatonia
ciężki epizod depresji, z odmawianiem posiłków, ryzykiem popełnienia samobójstwa, gdy leki są przeciwwskazane lub nie można czekać na ich efekt
schizofrenia lekooporna
ciężka depresja lub zaostrzenie schizofrenii w I trymestrze ciąży
Metoda drugiego wyboru:
zespoły depresyjne lekooporne
ostre zaburzenia psychotyczne u kobiet w ciąży
złośliwy zespół neuroleptyczny
Przed podjęciem leczenia elektrowstrząsowego należy dokładnie ocenić stan neurologiczny, wydolność krążeniowo-oddechową i czynność układu pokarmowego pacjenta. Wykonuje się badanie EKG, morfologię krwi, jonogram i pomiar glikemii. W przypadku dodatniego wywiadu rodzinnego w kierunku przedłużonej reakcji na sukcynylocholinę wykonuje się oznaczenie aktywności osoczowej pseudocholinoesterazy