Celem ćwiczenia było przeprowadzenie podstawowych obliczeń oraz testów statystycznych na zbiorach zawierających wyniki pomiarów wartości elektrycznych.
W pierwszej części ćwiczenia dokonaliśmy pomiaru pojemności oraz przewodności 100 kondensatorów. Uzyskaliśmy następujące wyniki:
lp. |
C [uF] |
G [mS] |
lp. |
C [uF] |
G [mS] |
lp. |
C [uF] |
G [mS] |
lp. |
C [uF] |
G [mS] |
1. |
4.678 |
6.21 |
26. |
4.913 |
6.69 |
51. |
5.217 |
6.58 |
76. |
5.244 |
7.05 |
2. |
4.588 |
6.70 |
27. |
4.672 |
6.74 |
52. |
4.753 |
6.95 |
77. |
4.049 |
5.58 |
3. |
4.197 |
6.88 |
28. |
4.130 |
5.10 |
53. |
4.942 |
6.15 |
78. |
4.758 |
6.82 |
4. |
5.227 |
7.09 |
29. |
4.170 |
6.41 |
54. |
4.148 |
5.14 |
79. |
4.846 |
5.61 |
5. |
4.183 |
6.04 |
30. |
4.509 |
6.50 |
55. |
4.549 |
5.73 |
80. |
4.148 |
5.43 |
6. |
4.751 |
6.24 |
31. |
4.842 |
6.24 |
56. |
4.737 |
6.58 |
81. |
4.767 |
6.30 |
7. |
4.192 |
6.59 |
32. |
4.308 |
5.18 |
57. |
5.234 |
7.48 |
82. |
5.340 |
6.43 |
8. |
4.545 |
4.88 |
33. |
5.641 |
6.98 |
58. |
4.520 |
5.91 |
83. |
4.562 |
6.44 |
9. |
4.689 |
6.43 |
34. |
4.213 |
6.49 |
59. |
4.661 |
5.87 |
84. |
4.582 |
6.61 |
10. |
4.798 |
3.59 |
35 |
4.994 |
6.83 |
60. |
5.063 |
7.16 |
85. |
4.546 |
6.52 |
11. |
4.933 |
7.25 |
36. |
4.977 |
5.44 |
61. |
4.374 |
6.30 |
86. |
4.107 |
5.21 |
12. |
5.028 |
5.90 |
37. |
5.361 |
6.40 |
62. |
4.667 |
7.70 |
87. |
4.901 |
6.91 |
13. |
4.254 |
5.23 |
38. |
4.542 |
5.27 |
63. |
5.346 |
6.71 |
88. |
4.878 |
5.89 |
14. |
4.464 |
6.68 |
39. |
4.736 |
6.59 |
64. |
4.883 |
7.69 |
89. |
4.384 |
5.82 |
15. |
4.935 |
7.48 |
40. |
4.743 |
6.81 |
65. |
4.607 |
4.53 |
90. |
4.729 |
6.73 |
16. |
4.678 |
6.62 |
41. |
4.252 |
5.47 |
66. |
4.872 |
7.02 |
91. |
4.392 |
6.88 |
17. |
4.521 |
5.29 |
42. |
4.777 |
6.54 |
67. |
4.833 |
6.37 |
92. |
4.497 |
5.93 |
18. |
5.203 |
6.20 |
43. |
5.421 |
8.23 |
68. |
4.857 |
6.93 |
93. |
4.647 |
6.50 |
19. |
5.072 |
6.42 |
44. |
4.754 |
6.06 |
69. |
4.648 |
7.13 |
94. |
4.346 |
6.47 |
20. |
4.772 |
5.21 |
45. |
5.362 |
6.97 |
70. |
5.317 |
8.11 |
95. |
4.879 |
6.42 |
21. |
5.007 |
6.91 |
46. |
3.949 |
5.75 |
71. |
4.935 |
6.67 |
|||
22. |
4.831 |
6.43 |
47. |
5.052 |
6.31 |
72. |
4.699 |
7.09 |
|||
23. |
4.721 |
6.48 |
48. |
5.094 |
7.00 |
73. |
4.062 |
5.78 |
|||
24. |
4.596 |
5.76 |
49. |
4.778 |
7.35 |
74. |
4.897 |
5.52 |
|||
25. |
4.772 |
6.52 |
50. |
5.138 |
6.49 |
75. |
4.824 |
5.66 |
Następnie obliczyliśmy wartość średnią, wariancję oraz odchylenie standardowe.
wartość średnia: Cśr= 1/n *,
wariancja: s2= 1/(n-1)
odchylenie standardowe: s=
Wartości obliczonych parametrów:
Pojemność C |
Przewodność G |
Cśr = 4.73626 |
Gśr = 6.35 |
s2 = 0.123465 |
s2 = 0.580838 |
s = 0.351375 |
s = 0.762127 |
Testem c2 zbadaliśmy zgodność z rozkładem normalnym używając pakietu statystycznego STATGRAPHICS ver. 4.0 i tak:
- poziom istotności (significent level [tzw. sig.level]) dla pojemności wynosi 0.0759, a więc jest większy od a = 0.05, rozkład jest więc normalny;
- sig. level dla przewodności wynosi 0.1167, a więc także jest większy od a i także rozkład jest normalny.
Sprawdziliśmy, czy pojemność jest skorelowana z przewodnością:
obliczony przez STATGRAPHICS współczynnik korelacji wynosi r=0.48, co świadczy o bardzo małej zależności między napięciem a przewodnością. Wykres 1 pokazuje korelację obu wielkości.
W drugiej części ćwiczenia dokonaliśmy pomiarów pojemności i przewodności kondensatorów dwoma różnymi metodami.
1) Metoda pierwsza polegała na pomiarze próbek o 5,10,15 elementach zwracając za każdym razem mierzony kondensator do pudełka. Otrzymaliśmy następujące wyniki pomiarów:
lp. |
C [uF] |
G [mS] |
lp. |
C [uF] |
G [mS] |
lp. |
C [uF] |
G [mS] |
1. |
4.239 |
6.57 |
1. |
4.729 |
6.87 |
1. |
5.089 |
5.90 |
2. |
5.370 |
6.47 |
2. |
4.704 |
6.40 |
2. |
4.091 |
5.32 |
3. |
4.199 |
5.91 |
3. |
4.577 |
5.48 |
3. |
4.974 |
7.15 |
4. |
5.252 |
6.84 |
4. |
4.071 |
5.45 |
4. |
4.802 |
6.27 |
5. |
5.088 |
6.25 |
5. |
4.710 |
6.34 |
5. |
4.078 |
5.79 |
|
|
|
6. |
4.896 |
5.70 |
6. |
4.807 |
6.22 |
|
|
|
7. |
4.079 |
5.39 |
7. |
4.984 |
5.73 |
|
|
|
8. |
4.965 |
5.93 |
8. |
4.627 |
6.44 |
|
|
|
9. |
5.078 |
6.03 |
9. |
4.211 |
5.80 |
|
|
|
10. |
5.381 |
6.37 |
10. |
4.635 |
6.39 |
|
|
|
|
|
|
11. |
4.246 |
6.53 |
|
|
|
|
|
|
12. |
5.392 |
6.26 |
|
|
|
|
|
|
13. |
4.638 |
5.36 |
|
|
|
|
|
|
14. |
4.646 |
6.28 |
|
|
|
|
|
|
15. |
4.641 |
5.33 |
Obliczyliśmy wartość średnią, wariancję i odchylenie standardowe:
Ilość elementów |
Pojemność |
Przewodność |
5 |
Cśr=4.8296 s2=0.349886 s=0.5665 |
Gśr=6.408 s2=0.12242 s=0.349886 |
10 |
Cśr=4.7490 s2=0.167672 s=0.409477 |
Gśr=5.996 s2=0.24556 s=0.49554 |
15 |
Cśr=4.71707 s2=0.122338 s=0.349769 |
Gśr=6.05133 s2=0.26177 s=0.511634 |
Testem t-Studenta sprawdziliśmy zgodność każdej grupy 5, 10, 15 elementów z grupą główną:
t= s2=
Test ten wykazał zgodność każdej z grup 5, 10, 15 elementów z grupą główną.
2) Metoda druga polegała na pomiarze próbek o 5,10,15 elementach bez zwracania za każdym razem mierzonego kondensatora do pudełka. Otrzymaliśmy następujące wyniki pomiarów:
lp. |
C [uF] |
G [mS] |
lp. |
C [uF] |
G [mS] |
lp. |
C [uF] |
G [mS] |
1. |
4.982 |
6.83 |
1. |
4.784 |
6.58 |
1. |
4.192 |
6.25 |
2. |
4.826 |
6.05 |
2. |
5.008 |
6.58 |
2. |
4.858 |
5.76 |
3. |
4.261 |
6.41 |
3. |
4.847 |
5.85 |
3. |
5.025 |
6.74 |
4. |
4.094 |
5.29 |
4. |
4.117 |
5.14 |
4. |
4.669 |
5.05 |
5. |
4.285 |
4.88 |
5. |
4.299 |
6.14 |
5. |
4.956 |
6.12 |
|
|
|
6. |
4.587 |
5.37 |
6. |
5.116 |
5.97 |
|
|
|
7. |
4.538 |
6.28 |
7. |
4.126 |
5.09 |
|
|
|
8. |
4.656 |
5.18 |
8. |
4.605 |
5.21 |
|
|
|
9. |
5.051 |
6.32 |
9. |
4.718 |
7.31 |
|
|
|
10. |
4.726 |
6.19 |
10. |
5.095 |
5.83 |
|
|
|
|
|
|
11. |
4.285 |
5.12 |
|
|
|
|
|
|
12. |
4.298 |
4.75 |
|
|
|
|
|
|
13. |
4.706 |
6.45 |
|
|
|
|
|
|
14. |
4.696 |
5.48 |
|
|
|
|
|
|
15. |
4.981 |
5.77 |
Obliczyliśmy wartość średnią, wariancję i odchylenie standardowe:
Ilość elementów |
Pojemność |
Przewodność |
5 |
Cśr=4.4896 s2=0.15156 s=0.389307 |
Gśr=5.892 s2=0.63992 s=0.79995 |
10 |
Cśr=4.6613 s2=0.086007 s=0.29327 |
Gśr=5.963 s2=0.303001 s=0.550455 |
15 |
Cśr=4.6884 s2=0.109563 s=0.331003 |
Gśr=5.79333 s2=0.500338 s=0.707346 |
Testem t-Studenta sprawdziliśmy zgodność każdej grupy 5, 10, 15 elementów z grupą główną. Test ten wykazał zgodność każdej z grup 5, 10, 15 elementów z grupą główną.
W trzeciej części ćwiczenia mierzyliśmy co 15 sekund przez okres 10 minut okres i napięcie w sieci. Na podstawie okresu wyliczyliśmy częstotliwość. Oto otrzymane wyniki:
lp. |
T [us] |
f [Hz] |
U [V] |
lp. |
T [us] |
f [Hz] |
U [V] |
1 |
19.994 |
50.0150 |
7.802 |
22 |
19.995 |
50.0125 |
7.806 |
2 |
20.002 |
49.9950 |
7.809 |
23 |
19.998 |
50.0050 |
7.806 |
3 |
20.001 |
49.9975 |
7.803 |
24 |
20.003 |
49.9925 |
7.800 |
4 |
20.001 |
49.9975 |
7.806 |
25 |
20.006 |
49.9850 |
7.804 |
5 |
20.005 |
49.9875 |
7.806 |
26 |
20.007 |
49.9825 |
7.801 |
6 |
19.994 |
50.0150 |
7.808 |
27 |
20.013 |
49.9675 |
7.808 |
7 |
20.000 |
50.0000 |
7.813 |
28 |
20.004 |
49.9900 |
7.806 |
8 |
19.996 |
50.0100 |
7.810 |
29 |
20.003 |
49.9925 |
7.809 |
9 |
19.999 |
50.0025 |
7.807 |
30 |
19.998 |
50.0050 |
7.805 |
10 |
20.000 |
50.0000 |
7.801 |
31 |
19.996 |
50.0100 |
7.814 |
11 |
19.994 |
50.0150 |
7.784 |
32 |
19.998 |
50.0050 |
7.799 |
12 |
20.000 |
50.0000 |
7.788 |
33 |
19.994 |
50.0150 |
7.807 |
13 |
19.996 |
50.0100 |
7.800 |
34 |
20.001 |
49.9975 |
7.803 |
14 |
20.005 |
49.9875 |
7.793 |
35 |
19.993 |
50.0175 |
7.805 |
15 |
20.001 |
49.9950 |
7.793 |
36 |
19.996 |
50.0100 |
7.804 |
16 |
19.997 |
50.0075 |
7.789 |
37 |
19.992 |
50.0200 |
7.806 |
17 |
20.001 |
49.9975 |
7.808 |
38 |
19.998 |
50.0050 |
7.801 |
18 |
20.009 |
49.9775 |
7.809 |
39 |
19.999 |
50.0025 |
7.809 |
19 |
20.002 |
49.9950 |
7.816 |
40 |
19.999 |
50.0025 |
7.808 |
20 |
20.005 |
49.9875 |
7.817 |
41 |
19.998 |
50.0050 |
7.808 |
21 |
19.996 |
50.0100 |
7.805 |
Dla danych obliczyliśmy wartość średnią i odchylenie standardowe:
Częstotliwość |
Napięcie |
fśr=50.0004 |
Uśr=7.80429 |
s=0.0117068 |
s=7.00801*10-3 |
Obliczyliśmy korelację między częstotliwością a napięciem. Otrzymaliśmy wynik równy r=0.1224. Współczynnik ten jest dużo mniejszy od 1 co świadczy o tym, że napięcie nie jest skorelowane z częstotliwością. Wyznaczyliśmy przypuszczalne wartości napięć dla częstotliwości 49,50,51 Hz:
f=49 Hz U=7.8776
f=50 Hz U=7.8043
f=51 Hz U=7.7310
Reasumując możemy stwierdzić, że:
- próby wartości pojemności C i przewodności G na podstawie testu podlegają rozkładowi normalnemu.
- wyliczone estymatory próbek 5, 10, 15 elementowych, wybieranych dwoma metodami, bardzo nieznacznie różnią się od estymatorów całej populacji. Potwierdził to również test t-Studenta. Naszym zdaniem druga metoda pomiarów jest lepsza - więcej kondensatorów ma szansę zostać przebadanych. Przy pomiarach metodą pierwszą niektóre kondensatory mogły zostać zmierzone więcej niż raz, co zmniejsza liczbę kondensatorów przebadanych.
- stwierdziliśmy, że pojemność kondensatora jest w bardzo małym stopniu zależna od przewodności (współ. korelacji r=0.48).
- przy pomiarze napięcia U i częstotliwości f stwierdziliśmy, że obie te wartości nie są ze sobą skorelowane.