Miary i Wagi, Słowniczek


Astronauta - termin stosowany w wielu krajach zamiast terminu - kosmonauta.

Astronawigacja - nawigacja astronomiczna umożliwiająca określenie pozycji obiektu kosmicznego względem ciał niebieskich Układu Słonecznego.

Bajkonur - jeden z największych rosyjskich poligonów rakietowych i największy kosmodrom, położony w Kazachstanie.

Ciążenie sztuczne - powstaje przez nadanie statkowi kosmicznemu lub jego części użytkowej ruchu obrotowego wokół jednej z jego osi. Współcześnie nie stosuje się go na statkach i stacjach kosmicznych, gdyż wymagany jest ruch obrotowy pomieszczeń z załogą wokół dostatecznie odległych od nich osi (100-200 m), tak aby gradient sztucznego pola grawitacyjnego był znikomy.

Era kosmiczna - zatwierdzona uchwałą Kongresu Międzynarodowej Federacji Atronautycznej we wrześniu 1967 r. w Belgradzie - początek 4.10.1957 r. (pierwszy sztuczny satelita Ziemi).

Kagoshima - japoński ośrodek kosmiczny i kosmodrom w Uchinoura na wyspie Kiusiu.

Kosmodrom - lotnisko, port kosmiczny, będący ośrodkiem montowania, przygotowania do startu i startowym rakiet z aparaturą badawczą (transportowych i ratowniczych) oraz statków załogowych.

Kourou - francuski poligon rakietowy i kosmodrom położony w Gujanie Francuskiej (ok. 2o szer. płn.) nad Atlantykiem naprzeciwko Wysp Zbawienia.

Lunonauta - selenonauta - astronauta biorący udział w wyprawie na Księżyc, a zwłaszcza ten, który wylądował na jego powierzchni.

Nieważkość - stan, w którym działające na ciało siły zewnętrzne nie wywołują wzajemnych ciśnień jego cząstek na siebie, a ciśnienie wywołane własnymi siłami grawitacji są właściwie równe zeru ze względu na mała masę.

Planetoidy sztuczne - są obiekty satelitarne, ktore są wysłane na orbitę wokółsłoneczną, przede wszystkim do badania Słońca, w przyszłości przewidziane jako wielkie stacje badawcze oraz sztuczne obiekty mieszkalne.

Pojazd księżycowy - pojazd kosmiczny stosowany do transportu aparatury, materiałów lub ludzi, na powierzchni Księżyca. Pierwszym był Łunochod 1 i dostarczony na Księżyc przez próbnik Łuna 17 (17.XI.1970), drugim LRV Rover (wędrowiec) dostarczony przez statek Apollo 15 i LM (10.VII.1971).

Prędkość kosmiczna - prędkość jaką musi osiągnąć obiekt kosmiczny, aby mógł opuścić określone ciało niebieskie. W odniesieniu do Ziemi rozróżnia się prędkości kosmiczne:

1 prędkość - ok. 8 km/sek, aby obiekt stał się sztucznym satelitą,

2 prędkość - ok. 11,2 km/sek, aby przezwyciężyć przyciąganie ziemskie i wejść na orbitę wokółsłoneczną,

3 prędkość - ok. 42 km/sek (lub ok. 16,7 km/sek, lecz tylko przy starcie w kierunku ruchu Ziemi dookoła Słońca), aby opuścić Układ Słoneczny, po orbicie parabolicznej względem Słońca,

4 prędkość - 350 km/sek (lecz przy wyzyskaniu prędkości Słońca wystarczy ok. 130 km/sek.) aby opuścić Galaktykę.

Przylądek Kennedy'ego - dawniej Canaveral - najdalej na południe wysunięty punkt Florydy, gdzie mieści się Ośrodek Kosmiczny im. J.F. Kennedy'ego i kosmodrom Stanów Zjednoczonych.

San Marco - włoski ośrodek startu rakiet z satelitami w zatoce Formosa, przy wybrzeżu Kenii (ok. 3o szer. płd.). Wyrzutnie znajdują się na dwóch potężnych platformach (sztuczne wysepki) wspartych na słupach wbitych w dno Oceanu Indyjskiego.

Satelity sztuczne - obiekty kosmiczne (wysłane z Ziemi, a w przyszłości z poza niej), obiegające ciała niebieskie (oprócz Słońca) po orbitach zamkniętych. Są satelity: techniczne, badawcze, łącznościowe, nawigacyjne, geodezyjne, meteorologiczne, wojskowe i załogowe (statki kosmiczne i stacje kosmiczne).

Stacja kosmiczna - duży obiekt załogowy, umieszczony na orbicie satelitarnej planety i wyzyskiwany przez dłuższy okres do prowadzenia przez ludzi badań naukowych.

Strefa oddziaływania - o ruchu obiektu we wnętrzu strefy oddziaływania decyduje przyciąganie planety (lub jej księżyca), wpływ zaś Słońca (lub księżyca) traktuje się jako perturbację. Po wylocie ze strefy oddziaływania o ruchu obiektu decyduje przyciąganie Słońca (lub księżyca), a wpływ planety (lub księżyca) schodzi do roli perturbacji. W przybliżeniu strefy oddziaływania wynoszą:

Księżyc

- 66 000 km

Merkury

- 140 000 km

Wenus

- 620 000 km

Ziemia

- 940 000 km

Mars

- 630 000 km

Jowisz

- 48 000 000 km

Saturn

- 54 000 000 km

Uran

- 51 000 000 km

Neptun

- 87 000 000 km

W tym wypadku strefa oddziaływania gwiazdy może wynosić od 10 mld do kilkudziesięciu mld km.

Wahadłowiec - prom kosmiczny - statek o napędzie rakietowym, startujący ze wspomaganiem, lądujący samodzielnie, przeznaczony do wielokrotnego użytku i do wykonywania różnych zadań (wypuszczanie, ściąganie lub naprawa satelitów w kosmosie). W przyszłości planowany jest udział wahadłowców w budowie wielkich stacji kosmicznych.



Wyszukiwarka