związki nienasycone (alkeny, alkiny) |
reakcja związków nienasyconych z wodą bromową lub roztworem manganianu (VII) potasu KMnO4 - roztwory odbarwiają się. |
benzen |
Reakcja z mieszaniną nitrującą, powstanie żółtego zabarwienia (nitrobenzenu). |
alkohole wielowodorotlenowe |
Reakcja ze świeżo strąconym wodorotlenkiem miedzi (II); po dodaniu gliceryny (glikolu) rozpuszcza się osad Cu(OH)2 i pojawia się ciemnoniebieski kolor (od kompleksu miedzi) |
fenole |
Reakcja a chlorkiem żelaza (III); powstają barwne związki kompleksowe o zmiennym składzie. |
aldehydy |
Reakcja Trommera - wykrywanie aldehydów - reakcja wodorotlenku miedzi (II) z aldehydem mrówkowym (formalina): pod wpływem redukujących właściwości aldehydu niebieski osad Cu(OH)2 przechodzi w tlenek miedzi (I) Cu2O i zmienia się zabarwienie na ceglastoczerwone. (Odczynnik Trommera: sporządzamy w probówce z ok. 5 ml rozcieńczonego roztworu siarczanu(VI) miedzi (II) CuSO4 i 1 ml 10% zasady sodowej Na OH - wytrąca się koloidalny osad Cu(OH)2. Do przygotowanego odczynnika Trommera dodajemy 1 ml formaliny i próbkę ogrzewamy) |
aldehydy |
Próba Tollensa - powstawanie lustra srebrowego - reakcja służąca do wykrywania aldehydów. (Odczynnik Tollensa: do dokładnie umytej probówki wlewamy ok. 5 ml 1% roztworu azotanu (V) srebra - Ag NO3. Ciągle mieszając, dodajemy kroplami ok. 15% wodny roztwór amoniaku, aż do rozpuszczenia wytrącającego się początkowo osadu. Do przygotowanego odczynnika Tollensa dodajemy ok. 1 ml formaliny i umieszczamy próbkę w zlewce z gorącą wodą. Próbki nie ogrzewamy bezpośrednio w płomieniu, ponieważ powstanie czarny osad srebra, ogrzewamy ją w łaźni wodnej - na ściankach probówki powstanie cienka, błyszcząca warstwa metalicznego srebra - "lustro srebrowe"). Roztworu tego nie wolno przechowywać, ze względu na powstawanie tzw. srebra piorunującego o właściwościach wybuchowych. |
tłuszcze |
Reakcja zmydlania - w parowniczce umieszczamy kawałek tłuszczu (np.: odrobinę smalcu), dodajemy ok. 1 ml etanolu i całość mieszamy. Do próbki dodajemy ok. 1 ml 30% roztworu NaOH i ogrzewamy, co jakiś czas mieszając. Na powierzchni mieszaniny tworzy się piana - powstaje mydło i gliceryna. |
tłuszcze |
Próba akroleinowa - wykrywanie tłuszczów - podczas ogrzewania tłuszczów wydziela się akroleina (propenal) o charakterystycznym drażniącym zapachu. |
białka |
Reakcja ksantoproteinowa - wykrywanie białek - pod wpływem kwasu azotowego (V) białko ścina się i żółknie. Jest to reakcja nitrowania pierścieni aromatycznych aminokwasów wchodzących w skład białek. |
białka |
Reakcja biuretowa - wykrywanie białek - w obecności wodorotlenku miedzi (II) Cu(OH)2 białko zmienia zabarwienie na ciemnofioletowe. |
Cukry redukujące (monosacharydy, disacharydy z wyjątkiem sacharozy) |
|
glukoza |
Chcąc odróżnić glukozę i fruktozę należy dodać wody bromowej w obecności wodorowęglanu sodu, woda bromowa odbarwi się w roztworze glukozy (powstaje kwas glukonowy). |
glukoza; fruktoza |
reagują z tzw. odczynnikiem Benedicta (zasadowy ciemnoniebieski związek kompleksowy miedzi (II) z anionami kwasu cytrynowego) tworząc czerwony osad tlenku miedzi (I). Reakcja ta służy do wykrywania cukrów w moczu chorych na cukrzycę. |
glukoza; fruktoza |
reagują z tzw. odczynnikiem Fehlinga (zasadowy ciemnoniebieski związek kompleksowy miedzi (II) z anionami kwasu winowego) wytrącając czerwony osad tlenku miedzi (I).
|
skrobia |
Wykrywanie skrobii - próba z jodyną (płynem Lugola) - powstaje charakterystyczne ciemnoniebieskie zabarwienie. |
Identyfikacja związków organicznych