Przeznaczenie wody w zakładach przemysłowych: do chłodzenia pieców, maszyn, produktów, narzędzi, - jako surowiec, - do produkcji pary, - do nawilżania surowców np. glina, - do hydraulicznego wydobywania kopalin mineralnych (sól), - do hydrotransportu popiołu, węgla, kopalin, - do celów spożywczych, higienicznych, gospodarczych, - do gaszenia pożarów, - do mycia.
Podział zakładów ze wzg. na wodochłonność: a) zakłady nie wodochłonne - z niewielkim zapotrzebowaniem wody na cele technologiczne lub w ogóle nie mają , b) zakłady wodochłonne - znaczne zużycie wody do celów technicznych w niektórych przypadkach dochodzi do przekroczenia zasobów eksploatacyjnych źródeł pierwotnych, to skutkuje zamykaniem części obiektów - oszczędność wody), c) bardzo wodochłonne - zapotrzebowanie na wodę do celów technicznych, nie może być pokryte ze źródeł pierwotnych, konieczna jest hermetyzacja, układu gospodarki wodnościekowej, a nawet odzyskanie wody ze ścieków.
Sposoby minimalizowania zużycia wody: a) zastosowanie obiegu wody b) zastapienie typowego mycia myciem na sucho lub odkurzaniem c) wprowadzenie środków myjących, czyszczących i detergentów d) stosowanie urządzeń o wysokim ciśnieniu i małym przepływie do mycia e) wykorzystanie wody z węży w połączeniu ze sprężonym powietrzem f) ograniczenie obszarów w których świerzą wode można zastąpić względnie czystą lecz nie nadającą się do picia g) zastąpienie ciągłego przepływu wody przerywanym h) udoskonalenie procesu przepływu ciepła i) kontrola, regulacja i wymiana uszkodzonych elementów armatury.
Główne zanieczyszczenia w ściekach przemysłowych: wolne kwasy, silne zasady, sole o dużych stężeniach, zw.toksyczne, tłuszcze i oleje, gazy i inne substancje lotne, bakt.chorobotwórcze i mikroorganizmy, ciała pływające i osady, podwyższona temp.
Warunki wprowadzania ścieków do kanalizacji dostawca musi ograniczyć lub weliminować subs. szkodliwe dla środowiska i ograniczyć te zanieczyszczenia które niekorzystnie wpływają na pracę oczyszczania ścieków, dostawca musi zainstalować w zakładach niezbędnych urządzeń do podczyszczania ścieków, ścieki nie mogą być rozcieńczane wodą w celu uzyskania dop. Zanieczyszczenia, powinny być odprowadzane równomierne.
System gospodarki wodno - ściekowej w zakładzie przemysłowym a) system przepływowy (otwarty)- całe zapotrzebowanie zakładu lub działu produkcyjnego pokrywane jest z wody świeżej czerpanej bezpośrednio ze źródeł, - woda ta jest w całości lub w części zużywana do celów produkcyjnych pozostała część wody jest odprowadzona do odbiornika, - woda wykorzystywana jest przez każdego użytkownika jednorazowo. Ocena systemu przepływowego: - bardzo prostym układem elementów, -nie wymaga skomplikowanej eksploatacji, -jeżeli woda jest wykorzystywana do chłodzenia to wielkość bezzwrotnych strat jest mniejsza niż w systemie zamkniętym, - w systemie przepływowym całe zapotrzebowanie na wodę pokrywa się bezpośrednio z ujęcia w związku z tym ilość wody zużywanej jest bardzo duża, -rozmiary sieci są duże, koszty inwestycji są wyższe niż w systemach zamkniętych, -zasoby wodne nie pozwalają na pokrycie całego zapotrzebowania na wodę ze źródła pierwotnego, -podatny na zmianę wielkości zasobów dyspozycyjnych
b) system szeregowegowy: - dąży się do wielokrotnego wykorzystania wody przed odprowadzeniem do odbiornika, - woda jest wykorzystywana przez odbiorniki w następujące po sobie w ściśle określonej kolejności, - kolejność w jakiej występują jest związana z wymaganiami fizykochemicznymi, a także z wielkością zapotrzebowania na wodę.
Wady i zalety sys przepływowego a szeregowego- rozwiązanie pośrednie pomiędzy przepływowym a obiegowym jest korzystny gdy część odbiorców wymaga wody świeżej, a druga część zużytej, - zaletą jest zmniejszenie ilości wody potrzebnej z ujęcia, co przedkłada się na mniejsze koszty inwestycyjne i eksploatacyjne, - konieczność strefowania gospodarki wodno-ściekowej, co za tym idzie budowa i eksploatacja pompowni oraz zbiorników gdy kolejni użytkownicy wymagają coraz mniejszej ilości wody, - Uważany jest za bardzo elastyczny, jest tym korzystniejszy im większe jest zapotrzebowanie na wodę.
c) System obiegowy - w użyciu jest ciągle ta sama ilość wody, znajduje się ona w cyrkulacji, - woda wymaga odpowiedniego przygotowania do powtórnego użycia, - nie może być całkowicie zamknięty, musi mieć kontakt z ujęciem i odbiornikiem.
Ocena ekonomiczna syst obiegowego:-stosuje się, gdy zasoby w źródle pierwotnym są niewystarczające na zaspokojenie wszystkich potrzeb, -może być podyktowane względami ekonomicznymi i ochrony środowiska, -przy zastosowaniu modelu obiegowego od kilku do kilkunastu % zmniejsza się ilość wody pobieranej, -maleją koszty niektórych urządzeń np.: ujęcie, stacja uzdatniania, pompownia, -system ten jest mniej podatny na wahania zasobów dyspozycyjnych, -wadą są dodatkowe i kosztowne obiekty i urządzenia oczyszczania ścieków, -obiekty te zajmują najczęściej znaczną powierzchnie.
Czynniki decydujące o wyborze systemu gosp. Wodno-ściekowej w zakładzie przemysłowym: 1) Odległość zakładu od ujęcia 2) Wpływ różnicy poziomów terenu w miejscu ujęcia i w miejscu rozbioru wody 3) Wpływ ilości wymaganej wody oraz ilość wody w źródle 4) Wpływ jakości wody wymaganej w zakładzie i jakości wody w źródle. 5) Wpływ temperatury wody w źródle 6) Wpływ wielokrotności zużycia wody. 7) Wpływ wykorzystania ścieków. 8) Wpływ potrzeby uzdatniania wody zużytej. 9) Wpływ warunków lokalnych
Rodzaje chłodzenia 1). Chłodzenie środowiska ciekłego lub gazowego za pomocą wymienników ciepła 2). Chłodzenie pieców i urządzeń produkcyjnych za pomocą chłodnic rurowych i skrzynkowych.. 3). Chłodzenie środowiska ciekłego lub gazowego przez bezpośredni kontakt z woda chłodniczą .4). Chłodzenie środowiska stałego przez polewanie lub zanurzanie w wodzie chłodzącej.
Czynniki decydujące o wyborze: 1). Warunki termiczne chłodzenia oraz ich wpływ na ilość chłodzącej wody. 2). Ilość chłodzącej wody przypadająca na jednostkę produkcji. 3).Ilość wody zużytej w czasie produkcji. 4). Wymagania co do jakości dla wody technologicznej. 5). Jakość wody poprodukcyjnej 6). Możliwość wielokrotnego.
Urządzenia do chłodzenia wody: a)stawy chłodzące b)baseny rozpryskowe c)chłodnie otwarte d) chłodnie wieżowe. e) chłodnie wentylatorowe f) chłodnie przeponowe
Stawy chłodzące: staw obwałowany, spiętrzony, wykopany, wykopany i obwałowany. Mają duże pow. do 100ha, zb. płytkie gdzie 2<h<3m, wyst.infiltracja wody w gruncie.
Baseny rozbryzgowe: najczęściej zb.sztuczne. Stopień chłodzenia zależy od: - wymiaru kropel strużek powstających w skutek wytrysku wody, zależy od rodzaju zastosowanych dysz, - temperatury, wilgotności i ilości powietrza dopływającego do urządzenia, - cech konstrukcyjnych basenu, - usytuowanie basenu (względem kierunków wiatru). Sa bardzo wrażliwe na warunki pogodowe.
Chłodnie otwarte: To konstrukcja czworoboczna z pionowymi ścianami umieszczonymi na drewnianym lub metalowym szkielecie. Ścianki nie są szczelne, tworzą tzw. żaluzje która przeciwdziała wywiewaniu kropel wody przez przepływające powietrze. Gdy chłodnia wykonana na planie prostokąta to aby uzyskać większą sprawność to trzeba zlokalizować dłuższym bokiem prostopadle do kierunku wiatru latem. Maksymalna szerokość do 4m. Wykonana w dwóch wariantach: a) chłodnia otwarta rozbryzgowa: Zalety: - prostota konstrukcji, -małe koszty budowy, - przy dostatecznym wietrzeniu efekty chłodzenia są większe od efektów w basenach rozbryzgowych lub chłodniach wieżowych. Wady: - powstawanie mgły i oblodzenia, - małe efekty chłodzenia w ciągach bezwietrznych,. - wymiary chłodni, w przypadku większych potrzeb na chłodzenie potrzebne większe wymiary b) chłodnia otwarta kroplowa
Chłodnie wieżowe (KOMINOWE) to urządzenie zamknięte charakteryzuje się tym, że spadające krople wody podgrzanej stykają się z powietrzem płynącym od dołu ku górze. Całość otoczona jest szczelnymi ścianami. Oddawanie ciepła w chłodni wieżowej o ciągu naturalnym zależy od prędkości opadania cieczy w postaci kropel oraz od prędkości przepływu powietrza. Im prędkość cieczy jest mniejsza tym chłodzenie jest bardziej efektywne. Im szybciej przemieszcza się powietrze tym chłodzenie jest bardziej efektywne. Ruch wywołany jest różnicą gęstości gazowego powietrza wewnątrz chłodni i powietrza atmosferycznego nad chłodnią. Zalety: - mniejsza powierzchnia w porównaniu z basenami rozbryzgowymi a zwłaszcza ze stawami chłodzącymi, -niewielkie straty wody na unoszenie kropel przez wiatr, -odprowadzenie pary wodnej na większe wysokości. Wady: - oblodzenie zraszaczy w okresie zimowym, -butfienie elementów drewnianych, -duże koszty eksploatacji i konserwacji, -konieczność pompowania wody podgrzanej.
Chłodnie wentylowane - są stosowane gdy nie można polegać na sile grawitacji, przepływ powietrza przez zraszacz jest wymuszony przez wentylatory, rozwiązanie to powoduje stały, nieduży i przewidywalny efekt chłodzenia niezależnie od warunków. Chłodnie wentylatorowe: rozbryzgowe i kroplowe. Ze względu na umieszczenie wentylatorów: wentylator tłoczący lub ssący. Zalety : - zajmują mało miejsca, -stabilność procesu chłodzenia, -bardzo małe straty wody unoszonej przez wiatr, -możliwość regulacji głębi chłodzenia np.poprzez zmianę wentylatorów. Wady: - zdecydowanie większe zużycie energii elektrycznej, - praca wentylatora wywołuje hałas, uciążliwość pracy, -stały nadzór i konserwacja wentylatorów, -istnieje zanieczyszczenie wody ogrzanej.
Chłodnie przeponowe -polega na wymianie ciepła między wodą przepływającą w zamkniętych układach rur, a powietrzem którego ruch może być wywołany przez wentylator albo ciąg kominowy. Zasadniczym elementem są przepony o rozwiniętej powierzchni. Nie następuje kontakt powietrza z wodą. Stosowane gdy:- istnieje dotkliwy brak wody ( niemożliwe jest uzupełnienie strat powstających w wyniku bezpośredniego chłodzeni, -chłodzona aparatura wymaga wysokiej jakości wody chłodzącej. Straty wody powstające w czasie chłodzenia: - parowanie, - wynoszenie kropel z urządzenia. Dobór urządzenia powinien wynikać z dokładnej analizy gospodarki wodno-ściekowej: - jakie są wymagania procesów technologicznych zakładu w zakresie temperatury wody oraz wymaganego stopnia jej ochłodzenia, - wydajność cieplną i hydrauliczną urządzenia, - możliwość racjonalnego rozmieszczenia urządzeń na terenie zakładu, - przeanalizować czynniki meteorologiczne ( temp. powietrza, kierunki wiatrów), - warunki geologiczne oraz hydrogeologiczne zwierciadło wody gruntowej, przepuszczalność gruntu), - wielkość robót budowlanych oraz terminy ich wykonania, - niezawodność i prostota eksploatacji. Zalety: - nie występują straty wody, -nie występuje zanieczyszczenie wody. Wady: -duże koszty budowy i eksploatacji, -konieczny stały nadzór i konserwacja. Prace chłodni można ocenić pod względem ilościowym i jakościowym: a) ilościowa stronę pracy chłodni można przedstawić hydraulicznym obciążeniem wyrażonym w m3/h wody przypadającej na 1 m2 wody czynnej powierzchni chłodni: stawy chłod. 0,01m3/hm3, baseny ok. 1 m3/hm3. chłodnie wieżowe 3-6 m3/hm3, chłodnie wentylatorowe, przeponowe 8-10 m3/hm3, b) jakościowa- osiągnięcie pożądanego efektu czyli spadku temperatury, - stopień temp wody przybliżony do teoretycznych granic chłodzenia.
Przemysł wydobywczy węgiel brunatny i kamienny. Ścieki przemysłu wydobywczego: wody dołowe wypompowywane z kopalni wahają się w zależności od warunków geolog. GOP - na 1 tonę węgla należy wypompować 2,5m3 wód dołowych. Wielkość odprowadzanych wód dołowych to 1 mln m3/dobę w Polsce. Podział wód dołowych pod względem zasolenia: użytkowe (zawartość jonów chlorkowych i użytkowych < 600 g/m3), przemysłowe 600-1800 g/m3, miernie zasolone 1800-4200 g/m3, silnie zasolone >4200 g/m3. Sposoby oczyszcz. wód dołowych: I met. hydrotechniczna-odprowadzanie wód dołowych do wód powierzchniowych są początkowo gromadzone w zbiornikach gdzie podlegają sedymentacji i odprowadzone są do sieci wód powierzchniowych kiedy są wysokie stany wody na rzekach. II met. utylizacji i wykorzystanie soli. III wykorzystanie do celów przemysłowych-cedzenie, przepływ przez piaskownik, koagulacja z napowietrzaniem, sedymentacja, filtracja, dezynfekcja, IV hydrotransport i wypełnianie pustek w kopalni piaskiem. V nawadnianie w rolnictwie. VI zmniejszenie zapylenia w kopalniach.
Przemysł energetyczny Energia elektryczna wytwarzana jest w tzw. turbozespołach. Składają się one z 2 turbin parowych kondensacyjnych oraz z generatorów prądu zmiennego. Do procesu jest niezbędna woda, którą doprow. się do kotła parowego gdzie jest podgrzewana (paliwo-węgiel), przechodząc w stan gazowy. Przegrzana para wodna o wys. temp. i wys. ciśnieniem trafia do turbozespołu gdzie rozprężona porusz turbiny. Następnie opuszcza turbiny i następuje jej schłodzenie (kondensacja) i jest zawracana do kotła parowego. Woda ta znajduje się w ciągłym obiegu i musi być intensywnie uzdatniana. Ścieki przemysłu energetycznego: ścieki związane z paliwem (węgiel) podczas spalania którego powstaja żużel i popiuł. Źródła ścieków energetycznych 1) zasadnicze procesy produkcji. - chłodzenie kondensatorów, turbin, gospodarka paliwami stałymi. 2) proces uzdatniania wody dla procesów technicz.: płukanie filtrów, odsalanie obiegów, regeneracja jonitów, odsalanie kotłów. Jakość ścieków: Ad. 1) odcieki z placu składowego węgla - wody opadowe infiltrują w głąb, są silnie zanieczyszczone zw. zawieszonymi do 2500g/m3, - z odsalania - zawiesiny i subst. rozpuszczone, - odcieki ze składowisk żużla i popiołu - silnie alkaliczny odczyn pH=8-12.Oczyszczanie: - klarowanie, - odolejowanie. Ścieki powstające na stacji uzdatniania: - neutralizacja i odprowadzanie do kanalizacji, - całkowita likwidacja poprzez odparowanie.
Przemysł maszynowy Podstawowe procesy to: toczenie, frezowanie i wiercenie. Aby nie doszło do nadmiernego nagrzania lub zużycia stosuje się chłodzenie strefy obróbki. Najskuteczniejsze jest chłodzenie emulsją olejowo-wodną, chłodzenie emulsyjne zawiera: olej, składniki zabezpieczające przed korozją, skład. zmniejszające podatność na degradację biolog. chłodzenia. Na terenie zakładu do oleju dodaje się wodę i następuje jej zmieszanie. Na skutek pracy urządzeń następuje zanieczyszczenie chłodziwa. Najczęściej mechaniczne poprzez opiłki metali a ponadto następuje zmniejszenie ilości oleju w emulsji ponieważ olej spala się a częściowo osadza się na obrabianych przedmiotach. Ubytek oleju uzupełnia się ale i tak po pewnym czasie następuje starzenie się chłodziwa. Zużyte chłodziwo stanowi ścieki o wysokim stężeniu i jest to uciążliwe dla środ. Zawiera subst. powierzchniowo czynne tj. stabilizatory emulsji: glikole azotyny preparaty bakteriobójcze, czasem siarkowodór. I. Podczyszczanie chłodziw, czyli ich regeneracja: 1) oddzielenie zaniecz. mechanicznych cięższych od wody w wyniku sedymentacji lub filtracji, 2) dodanie utleniacza w celu utlenienia prod. rozkładu, 3) dodanie środka dezynfek. w celu odświeżenia chłodziwa, 4) dodanie oleju (uzupełnienie). Regeneracja chłodziwa przedłuża jego żywotność ale po pewnym czasie trzeba je wymienić. II. Neutralizacja ścieków poprzez rozdzielenie faz emulsji typu olej-woda: 1)wirowanie, 2) koagulacja, 3) elektrokoagulacja, 4) flotacja ciśnieniowa, 5) ultrafiltracja, 6) spalanie. Zastosowanie każdego procesu jest uzależnione od zawartości oleju w wodzie (1-100g/m3).
Przemysł owocowo-warzywny Blanszowanie to krótkotrwały proces obgotowania surowca w gorącej wodzie lub parze w celu zmiękczenia go i pozbycia się enzymów które powodują czernienie w blanszownikach. Rozparzanie to bezpośrednie ogrzanie surowca parą wodną w rozparzalnikach lub parownikach co wprowadza produkt w stan półpłynny. Pasteryzacja to podgrzanie produktu do temperatury <100C parowanie może trwać długo lub krótko i niszczy mikroorganizmy w pasteryzatorach. Sterylizacja polega na ogrzaniu produktu podwyższonym ciśnieniem więcej niż 100C co całkowicie wyniszcza mikroorganizmy trwa kilkanaście minut w autoklawach. Rodzaj ścieków: a) mycie, przebieranie i transport: popłuczyny (cząstki gleby i roślin) b) preparowanie i rozdrabnianie: soki roślinne, części roślin c) obieranie: skropliny, woda spłukana, łupiny d) blanszowanie: woda po blanszowaniu opary woda spłukiwana e) proces napełniania opakowań: zalewa f) kondensacja: wody popłuczne kondensaty g) czyszczenie instalacji i zbiorników: ś.z czyszczenia środki czyszczące
Przemysł ziemniaczany przerabianie na skrobie i spirytus. Proces produkcyjny: dostawa surowca, czyszczenie na sucho, transport suchy lub mokry, mycie wstępne i zasadnicze, obieranie: mech, ługowanie, parowanie. Ścieki poprodukcyjne a) substancje nierozpuszczalne: kamienie, cząstki gleby, piasek, mikro i makro org. łupiny i cząstki ziemniaków b) roztwory rzeczywiste i koloidalne: woda sokowa, skrobia, subst.towarzyszące, siarczany, fosforany, kw.org.
Produkcja skrobii zużywa 1,5-2m3 wody na tonę ziemniaków. Po usunięciu grubszych zanieczyszczeń mech. surowiec jest kierowany do stanowiska gdzie nast. rozdrabnianie, oddzielanie wody sokowej zawierającej białko od ścinków zawierających skrobię. Proces wypłukiwania skrobi powoduje powstanie mleczka skrobiowego oczyszczonego zagęszczonego i suszonego. Rodzaje ścieków spławiakowe popłuczne, wody, sokowe, popłuczyny skrobiowe (zawierają dużo białka, węglowodanów).
Produkcja spirytusu rodzaje ścieków: wody sokowe chłodzące, wywar gorzelniany, woda odwarowa, w. z mycia i czyszczenia urządzeń.
Browary wymagania wody: pitna, niska: zasadowość zawartość azotu krzemu i żelaza.
Najbardziej wodochłonne procesy: zacieranie słodu, gotowanie brzeczki, mycie opakowań, pasteryzacja piwa, mycie urządzeń i rurociągów. Rodzaje ścieków usuwanie wysłodzin (resztki słodu, osady brzeszkowe), usuwanie gęstwy drożdżowej, osadów ziemi okrzemowej, wody wysłodkowe, mycie urządzeń, końcowe spływy z rurociągów, piwo nieprzydatne do pakowania, odcieki, organiczne środki myjące. Oczyszczanie: biologiczne z osadem czynnym: uśrednienie wraz z neutralizacją, podczyszczanie ścieków do parametrów komunalnych, pełne oczyszczanie ścieków z możliwością zrzutu do odbiornika.
Mleczarnie ścieki: a) niewielki stopień zanieczyszczenia: w.barametryczne, kondensacyjne, amoniakalne, chłodnicze b) ze spławików i płuczek c) z odwadniania wysłodków, mycia płuczek filtracyjnych.
Przemysł celulozowo-papierniczy: Podstawowym surowcem jest drewno a następnie makulatura. Celulozę prod. się 2 metodami: 1) met. siarczynową - m. tradycyjna rzadko dziś stosow. powoduje duże zużycie wody, zrzut uciążliwych ścieków. 2) met. siarczanowa - nowsza i korzystniejsza dla środ. Procesy główne: a) przygotow. surowca, jego rozdrobnienie, b) roztwarzanie nawałnika, c) od powstałej masy celul. oddziela się ług, d) sortowanie i mycie masy, e) odwadnianie masy, f) bielenie związkami chloru, g) ponowne odwadnianie masy, h) suszenie. Z prod. masy związane jest duże zużycie wody, w starszych techno. 100-200m3/t prod., obecnie 30m3/t. Jak oczyszcz. ścieki: 1) można zmniejszyć ilość poprzez częściową utylizację ścieków np. utylizacja ługów poprzez fermentację alkoholową w metodzie siarczanowej średnio z 1tony masy można uzyskać 75l etanolu, co powoduje zmniejszenie zan. w ściekach. 2) oczyszcz. ścieków w warunkach naturalnych ścieki dostarczane są na użytkow. rolnicze, hydrauliczne rozdeszczowanie ścieków nad użytkami powoduje wzrost żyzności gleby. 3) oczyszcz. w stawach o dużej objęt., na tyle dużej że zatrzymują ścieki - sztucznie napowietrzane. 4) oczyszcz. biologiczne w osadnikach czynnych lub w warunkach beztlenowych. Transport - największe zużycie wody jest związane z funkcjonowaniem myjni. W obiektach jest mycie pojazdów, co przebiega w sposób mechaniczny. Środek myjący zawiera poza wodą środki konserwujące. Przyjmuje się, że na umycie samochodów osobowych potrzeba 0,5m3 wody, a ciężarowego 1 m3. W transporcie woda ma zastosowanie także w zakładach naprawczych. Może być stosowana do odtłuszczania demontowanych pojazdów. A ponadto do mycia placów, baz paliwowych itp. Wymagania wodne: dla transportu jakość wykorzystywanej wody ma duże znaczenie. Na podstawie badań stwierdzono, że woda powinna być trzeciej klasy czystości. Ścieki powstające po transporcie: Głównym zanieczyszczeniem wody są zanieczyszczenia mechaniczne tzn. mineralne jak piasek. I są poddawane sedymentacji. W przypadku myjni ścieki zawierają oleje i chemiczne środki dodawane są, w celu poprawienia skuteczności mycia. Aby oczyścić ścieki z zawiesin naftowych stosuje się separatory grawitacyjne, które są też odolejaczami. Obecnie stosuje się układy zamknięte i flotację ciśnieniową. Często zanieczyszczenia są gromadzone i prowadzone do oczyszczalni.
Efektywność procesu mycia zależy od: jakościowego i ilościowego składu zanieczyszczenia, szybkości procesu usuwania zanieczyszczeń jest proporcjonalna do ilości powstawania zabrudzeń. Koło Singera efekt mycia = T (temp) * t (czas mycia)* Ch (aktywność chemiczna)*m(działalność mechaniczna)=const
Mycie powierzchni i urządzeń 1) CIP(Clearing in Place)- w pełni zautomatyzowany proces mycia niewymagający demontażu urządzeń np. wew. pow. zbiorników rurociągów. W systemie tym wykorzystywana jest siła chemiczna środka myjącego, właściwości chemiczne jak i efekt mechaniczny związany z jego przepływem. Wadą tego systemu jest to że po zaprojektowaniu nie mamy kontroli czy mycie jest skuteczne. . Przykład : - wstępne płukanie wodą 3-5 min, -spływ popłuczyn 3min, -mycie zasadowym roztworem myjącym 30-50 min, -spływ roztworu zasadowego 1-3 min, -pośrednie płukanie wodą 5 min, -spływ wody i mycie kwaśnym roztworem 10-15 min, -posrednie płukanie woda 2-3 min, -spływ wody do 3 min, -płukanie srodkiem dezynfekującym 15-20 min, -spływ środka dezynfekującego do 3 min, -końcowe płukanie wodą do 5 min. Łącznie daje to cykl trwający ok. 2 godzin.2.) COP (Clerning off Place)- mycie ręczne lub częściowo zautomatyzowane wymagające wstępnego przygotowania urządzeń i bardzo często ich demontażu: a) mycie ręczne uważane za najtańsze, b) mycie mechaniczne: - wg stosowanych urządzeń: ozonowiarki, myjki butelek, do mycia środków transportu, - ze wzg na ciśnienie: mycie niskociśnieniowe i wysokociśnieniowe, - wg preparatów stosowanych do mycia: roztworu, piany, żelu. Skład piany 2%, na 500 litrów piany przypada 1 litr środka myjącego, 49 l wody i 450 l powietrza.