I-n.olfactorius: dr:jama nosowalamina cribrosa ossis ethmoidalis; wych: bulbus olfactorius(wych. na poz. KM); II- n. opticus; dr: gałka oczna(siatkówka)oczodółcanalis opticus; wych: chiasma opticum(MM); III- ruch-przyw-n. oculomotorius-.; dr: fissura orbitalis sup; wych: fossa interpeduncularis; jądra: na poziomie nakrywki ŚM.: przywsp- nucleus autonomicus s. accessorius n. oculomotorii; ruch- n. principalis n. oculomotorii(główne), n. centralis n.o., n. caudalis centralis n.o.; IV- ruch- n. trochlearis; dr: fissura orbitalis sup.lamina tecti; wych: miedzy colliculus inferior i zasłoną rdzenną przednią(velum medullare anterius);; jądra: leżą na tylnej pow. fasciculus longitudinalis medialis na pograniczu z ist. szarą środk.; jest widoczne na poziomie wzgórków dolnych blaszki pokrywy V-czuc-ruch- n. trigeminus:; dr:fissura orbitalis sup, for. ovale, for. rotundum; wych: pedunculus cerebellaris medius/pons; Jądra: czuc.-PONS: nucleus sensorius n. trigemini, n. sensorius principalis n. trigemini; RP: nucleus tractus spinalis n. trigemini ŚM: nucleus tractus mesencephali n. trigemini,; VI- ruch- n. abducens-; dr.:fissura orbitalis sup.; wych: pons/dolny brzeg pyramis; jądra: nucleus n. abducentis(leżą w moście, początkowe, leżą pod colliculus facialis nakrywki mostu; VII- ruch-czuc-przyw -n facialis-.; dr:porus acusticus internus, canalis n. facialis, for. stylomastoideum; wych: pons/oliva; jądra: ruch- nucleus n. facialis(most); czuc- n. tractus solitarii(RP); przyw- n. salivatorius superior(dolna cz. nakrywki mostu) VIII- czuc- n. vestibulocochlearis-; dr: porus acusticus internus; wych: angulus pontocerebellaris; jądra: w moście i RP; w polu przedsionkowym dna komory IV- n. vestibularis sup et inf et medialis et lat.; w dnie zachyłka bocznego dołu równoległobocznego- nn. cochleares ventralis et dorsalis); IX- ruch-czuc-przyw; dr: for. jugulare; wych: sulcus lat. post(RP); jądra: RP: ruch- n. ambiguus, czuc- n. tractus solitari, przyw-n. salivatorius inf.; X-ruch-czuc-przyw- n. vagus:.; dr: foramen jugulare; wych: sulcus lateralis posterior(RP); jądra: cz. górna RP: ruch- n. ambiguus; czuc.-n. tractus solitari; przywspół.- n. dorsalis nervi vagi; XI-ruch-n. accessorius; dr: for. jugulare; wych: sulcus lat. post(RP) na poziomie RP i RK; jądra: RP i RK: n. ambiguus, n. spinalis; XII-ruch- n. hypoglossus; dr: canalis n hypoglossi; wych:sulcus lateralis post.; jądra: RP: n. nervi hypoglossi; ŚM-III, IV, V; MOST-V-VIII; RP-VIII-XII; for. jugulare: IX, X, XI; sulcus lat. post: IX, X, XI, XII; fissura orbitalis sup- III, IV, V1, VI; Ventriculus quartus- w tyłomózgowiu. Dno: fossa rhomboidea=trigonum superior(ogr. przez pedunculus cerebellaris sup., dno tworzy pons i dolny odcinek konarów mózgu)+ trigonum inferior(nal. do grzbietowej pow. RP, boki tworz. konary dolne móżdżku), na pograniczu obu striae medullares ventriculi quarti); dolna cz. konarów mózgu oraz pow. grzbietowa mostu i RP, ściany i szczyt przykrywa móżdżek; w dnie komory znajdują się j. nerwów czaszk.(V-XII) i ośrodki krążenia i oddychania., sulcus medianus, eminentia medialis, trigonum nervi hypoglosi, dolny kąt dołu- trigonum nervi vagi, w kącie bocznym- tuberculum acusticum; Strop komory(tegmen ventriculi quarti): cz. górna: velum medullare anterius, peduncullus cerebellaris superior, cz. środkowej- fastigium(wierzch), dolnej- velum medullare posterius, tela choroidea ventriculi quarti.; Ventriculus tertius: przód: lamina terminalis, columnae fornicis, commissura anterior, cz. tylnego brzegu septum pellucidum; dolna: substantia grisea centralis - podwzgórzowa; tył: commisura post. et habenularum, corpus pineale; bok: pow. przyśr. wzgórza i podwzgórza, sulcus hypothalamicus, adhesio interthalamica; strop: tela choroidea ventriculi tertii; fornix, corpus callosis; Zachyłki: recessus suprapinealis- tył, pinealis- tył, triangularis- przód, opticus- dno, infundibuli- dno; Ventriculus lateralis-.cz. środkowa: dół od boku do śr.: cauda nuclei caudati, stria terminalis, lamina affixa, plexus chorioideus ventriculi lateralis, fornix;Leży w płacie czołowym(gyrus frontalis). Śc. Górną tw.rozbieg promieni ciała modzelowatego(radiatio corporis callosi). róg przedni: pł. Czołowy, góra, przód i dół- rozbieg pr. Spoidła wielkiego, przyśr. - lamina septi pellucidi; bok i dno- caput neclei caudati; cornu posterius-potyliczny, ściany tw. istota biała, przyśr.- dwie wyniosłości(1 nad 2); od góry:- bulbus cornus posterioris- utw. przez sulcus parietooccipitalis, calcar avis- utw. przez sulcus calcarinus; bok- gładka i obicie(tapetum); róg dolny: góra- cz. skroniowa radiatio corporis callosi- obicie(tapetum); cz. przyśr. śc. górnej: cauda nuclei caudati, stria terminalis, taenia chorioidea, dół- eminentia collateralis, trigonum collaterale, przejście śc. dolnej w przyśr.- pes hippocampi); przyśr: plexus chorioideus ventriculi lateralis; Funiculus lat.: a)dr. rdz-móz: tractus spinothalamicus lateralis, tr. spinocerebellaris ant. et. post, tr. spino(-olivaris, -reticularis, -tectalis); b)dr. móz-rdz: piram.: tr. corticospinalis lat.; pozapiram.: reticulospinalis, olivospinalis, rubrospinalis; c)dr. własne: fasciculi proprius funiculi lat.; post.: a)dr. rdz-móz: fasciculus gracilis, f. cuneatus; b)dr. własne: f. proprius funiculi posterioris, f. interfascicularis; ant.: a)dr. rdz-móz: tr. spinothalamicus ant, tr. spinoreticularis; b)gr. móz-rdz: piram.: tr. corticospinalis ant.; pozapiram: tr. tectospinalis, reticulospinalis, vestibulospinalis; Pień współczulny(truncus sympathicus): jest tworem najbardziej charakterystycznym dla ukł. autonomicznego. Leży po obu stronach kręgosłupa. Biegną do niego wł. przedzwojowe, są połączone miedzy sobą podłużnymi gałęziami międzyzwojowymi(rami interganglionares)- tworząc właśnie pień. dzielimy go na części: szyjna, piersiową, brzuszną, miedniczną. Wł. nerwowe wychodzące z kom. j. pośrednio-bocznego poprzez korzonki przednie i gałązki łączące białe(rami communicantes albi) dostają się do pnia, gdzie znaczna ich cz. kończy się w zwojach pnia współ(ganglia trunci sympathici), a część biegnie do leżących na obwodzie zwojów splotów autonomicznych i zwojów śródściennych. Fossa pterygopalatina- trójkątny na przekroju, zwęża się ku dołowi przech. w canalis palatinus major(przednia- tuber maxillare; przyśr.- lamina perpendicularis ossis palatini; tylna- brzeg przedni proc. pterygoideus ossis sphenoidalis) kończący się na podniebieniu foramen palatinus majus. Zaw: ganglion pterygopalatinum, końcowy odc. a. maxillaris, n. maxillaris; fissura orbitalis inf- z oczod.; for. ovale- z dołem środ. czaszki; fissura pterygopalatina- dół podskr.; for. sphenopalatinum- j. nos.; kanały podniebienne- z j. ust.; Fossa temporalis: przyśr.- oss parietale, pars sqamosa os temporale, facies temporalis os frontale, ala major os sphenoidale; przód- facies temporalis os frontale, oss zygomaticum; bok: arcus zygomaticus; góra, tył, przodu- linea temporalis; dół: crista infratemporale, brzeg dolny arcus zygomaticus; Zaw; M. temporalis, nacz. skron. środk. i głęb., Nn. temporales profundi<V3, n. zygomatico- temporalis<V2, tk. tłuszcz.; Przykryty: fascia temporalis; Biegnie po niej: nacz. skron. pow. , n. auriculo-temporalis<V3, r. temporales, r. zygomatici<VII; Fossa infratemporalis: góra- facies infratemporalis alae majoris ossis sphenoidealis; przód: facies infratemporalis maxillae; bok: r. mandibulae, przyśr: lamina lat. proc. pterygoidei os sphenoideale; Zaw; M. pterygoideus med. et lat., plexus venosus pterygoideus, a. maxillaris>a. messenterica, a. temporales profunda, r. pterygoidei, a. buccalis, V3 z rami, chordae tympani, ganglion oticum; Poł: fissura pterygopalatina- z dołem skrzydł-pod; fissura orbitalis inf.- z oczodołem; for. ovale et spinosum- z dołem srod. Czaszki Fossa retromandibularis- przod- r. mandibularis, m. pterygoideus medialis, tył- Proc. mastoideus, M. sternocleidomastoideus; gora- meatus acusticus externus; Zaw: n. VII, n. auriculotemporalis<V3, A. auricularis posterior, a. maxillaris, temporalis suoperficialis<A. carotis externa, Glandula parotidea Fossa cranialis ant.- bok- partes orbitales ossis frontalis; tył- ala minor os sphenoideale, srodek- lamina cribrosa osis ethmoidalis; Poł. z j. nos.- otwory bl. Sitowej Fossa cranialis media- cz. środek- sella turcica- trzon kosci klinowej, bok- ala major ossis sphenoideale, łuska k. skroniowej i przednia pow. cz. skalistej k. skroniowej. Poł: canalis opticus- z oczodołem, fissura orbitalis superior- z oczodołem, for. rotundum- z doł. skrzydł-pod.; for. ovale- z doł. podskr.; kanał mięśnowo-trąbkowy- do j. bębenkowej.Fossa cranialis post.- Zaw: cerebellum, pons, RP; bok- pow. piramidy i cz. sutkowa k. klinowej, angulus mastoideus oss parietale; środek- tylna cz. trzonu k. klinowej(clivus, dorsum sellae), tył- k. Potyliczna Jama nosowa- gora- kości nosowe, spina nasalis os frontale, lamina cribrosa os ethmoideale, corpus os sphenoideale, concha sphenoidalis os sphen.; dół- proc. palatinus maxilla, lamina horizontalis os palatinum; bok- przyśr śc. labyrinthus ethmoidalis, pow. przyśrk. proc. frontalis maxilla, corpus- maxillare, oss lacrimale, concha nasalis inf. , lamina perpendicularis os palatinum, lamina medialis proc. pterygoideus os sphen; przyśr.- septum nasi osseum(lamina perpendicularis os ethmoideale, vomer, cartilago septi nasiJama ustna- bok- wyr. zębodołowe szczeki(proc. alveolaris, cz. zębodolowa żuchwy i osadzone w nich zęby; góra- podniebienie kostne; dno- mięśnie; Poł: foramen incisivum- z j. nos., for. palatinum majus- z doł. s-p Oczodół(orbita)- góra- pars orbitalis ossis frontalis, ala minor ossis sphen.; dół- pars orbitalis corpus maxillae, pars orbitalis ossis zygomaticus, proc. orbitalis oss palatinum; przyśr.- cz. tylna proc. frontalis- maxilla, os lacrimale, lamina orbitalis- oss ethmoidale, trzon k. klinowej, bok- pars orbitalis oss zygomaticus, ala major os sphenoideale: canalis opticus et fissura orbitalis sup.- doł. srod. czaszki; fis. orb. inf- do dołu podskr i s-p, for. ethmoideale ant et post- do kom. sitowych; for. zygomatico-temporalis- z dołem skron.; canalis nasolacrimalis- z j. nos; canalis infraorbitalis- pow. przednia twarzy, for. supraorbitalis- facies ant. k. Czołowa; Aorta piersiowa: ścienne: aa. Intercostales posterior, aa. Phrenicae superiores, aa. Subcostales; trzewne: rr. Bronchiales, rr. Esophageales, rr. Pericardiaci; A. Thoracica interna<a. Subclavia: ścienne: aa. Intercostales ant., r. Sternales, r. Perforantes, a. Musculophrenica, a. Epigastrica sup, trzewne: rr. Bronchiales(tchawica, oskrzela), a. Pericardiacophrenica, rr. thymici;