Homeostaza gazu - utrzymywana jest przez :

- krwionośny

- oddechowy (wymiana gazowa)

Ciśnienie parcjalne - jest to ciśnienie jakie panuje w atmosferze przy uwzględnieniu % zawartości tego gazu w otoczeniu

N - 78 %

0₂ - 20,9 %

Ar - 1%

CO₂ - 0,04 %

Ciśnienie na poziomie morza :760

Obliczanie ciśnienia parcjalnego

pN₂ 0,78 ×760 = 593

p O₂ 0,209×760 = 158

p CO₂ 0,0004×760 = 0,3

Podział anatomiczny dróg oddechowych

Górne

- jama nosowa

- gardło

- krtań

- tchawica

Dolne

- oskrzela i oskrzeliki

Podział fizjologiczny

1. Strefa przewodzenia ( do poziomu oskrzelików końcowych)

2. Strefa przejściowa ( do oskrzeli oddechowych)

3. Strefa wymiany gazowej (od przewodów pęcherzykowych)

- objętość wdechowa 450 ml

- objętość przestrzeni martwej 150 ml (powietrze jest tu ogrzewane i nawilżana, brak

wymiany gazowej)

Kolejność:

POWIETRZE WDYCHANE - PĘCHERZYKA

PĘCHERZY - TĘTNICZKI

TĘTNICZKI TKANEK

TKANKI ŻYŁY

ŻYŁY PĘRZERZYK

Budowa pęcherzykowo - włośniczkowa - 0,5mikronanometra

- warstwa płynna wyścielająca wnętrze pęcherzyka płucnego

- nabłonek pęcherzyka

- tkanka łączna

- naczynka włosowate

- osocze

- błona erytrocytu

Różnica ciśnień napędzających dyfuzję gazów w płucach

Dla tlenu = 60 mmHg

Dla dwutlenku węgla = 6 mmHg

Współczynnik rozpuszczalności w wodzie

20 razy niższy dla CO2 niż tlenu

Szybkość wiązania ze składnikami:

Tlen z hemoglobiną szybciej

Dwutlenek węgla z wodorowęglanem wolniej

Średni czas przepływu włośniczowych w płucach = 0,75 s

Utlenienie hemoglobiny w płucach = 0, 25 s

Czynniki wpływające na wymianę tlenu i dwutlenku węgla w tkankach

- szybkość przepływu krwi przez tkankę

- ukrwienie tkanki ( im większe tym szybciej)

- przesunięcie krzywej HbO2

- poziom hemoglobiny w krwi

Mechanika oddychania - wdech

1. Zwiększenie objętości klatki piersiowej

- zwiększenie objętości płuc - podążających za ruchem klatki piersiowej

- Skurcz mięśni międzyżebrowych zewnętrznych

- Skurcz i obniżenie przepony

2.Pogłębienie wdechu

- silniejszy skurcz przepony i mięśni międzyżebrowych zewnętrznych

- włączenie dodatkowych mięśni:

- pochylny szyi

- mostkowo - obojczykowo - sutkowy

- piersiowy mniejszy

WDECH

1.Zwiększenie V klatki piersiowej

- zwiększenie objętości płuc

- spadek ciśnienia w pęcherzu płucnym (o,1 -0,2 kPa)

- gradient ciśnienia

- przesunięcie objętości oddechowej powietrza do płuc

Mechanika wydech

1.Ustanie aktywności mięśni wdechowych

Zmniejszenie objętości klatki piersiowej

• ciężar klatki piersiowej

• siły sprężyste płuc

• sprężystości skręconych żeber

Wydech czynny ( faza II)

1.Mięśnie wydechowe

- międzyżebrowe wewnętrzne

2.Nasilenie czynne wydechu - są charakterystyczne dla czynności fonacyjnych

( mówienie, śpiewanie)

Wymiana powietrza

1. Zmian objętości klatki piersiowej

2. zmniejszenie objętości płuc

3. wzrost ciśnienia w pęcherzykach płucnych

4. odwrócenie gradientu ciśnień

5. wysunięcie powietrza z płuc do atmosfery

Wentylacja płuc

• wentylacja minutowa = obj. Oddechowa x częstość oddechu na minutę

• wentylacja pęcherzykowa = obj. Oddechowa x obj. Przestrzeni nieużytecznej

• wentylacja pęcherzykowa minutowa

Budowa pęcherzyka

- Komórki typu I

- Komórki typu II

- Pory Kohma

- Naczynka włosowate

- Makrofagi

Sunfaktant

• Czynnik powierzchniowy, substancji wyścielający wewnątrz pęcherzyk płucny

• Wytwarzany w pneumocytach typu (II)

• Główny składnikiem surfaktanu są fosfolipidy ok. 75 %

• Zużycie i resynteza sunfaktantu odbywa się ciągle

• Wytwarzany jest na drodze hormonalnej i nerwowej

Rola Sunfaktant

• Zmniejsza napięcie powierzchniowe w pęcherzykach płucnych

• Zmniejsza sprężenie opór oddechowy i prace oddechową

• Zwiększa podatność płuc

• Stabilizuje średnicę pęcherzyków płucnych

• Zapobiega zapadaniu się pęcherzyków płucnych w czasie wydechu i rozerwaniu podczas wdechu

• Zapobiega przesączaniu się płynu do wnętrza pęcherzyków

• Zapobiega obrzękowi płuc

Odruchy wychodzące z układu oddechowego

Receptor

• Mechanoreceptor w drogach oddechowych i tkance płuc

• Chemoreceptory

Ośrodki nerwowe

• Ośrodki oddechowe w rdzeniu przedłużonym

• Ośrodki apneustyczny i pneumotaksyczne w moście

Efektor

• Przepona (motoneurony zlokalizowane)

• Mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne i wewnętrzne

• Mięśnie ściany brzusznej

Odruch z receptorów wolno adaptujących dróg oddechowych i płuc

Mechanoreceptory

Zlokalizowane są w obrębie mięśni gładkich dróg oddechowych są w tchawicy, oskrzelach, oskrzelikach. Są to zakończenia najgrubszych i najszybciej przewodzących włókien nerwu błędnego

Bodziec: mechaniczne rozciąganie płuc podczas wdechu.

Efekt:

• Hamuje i skraca oddech tonując wydech

• Przyspiesza ruch oddechowy

• Zapobiega rozciąganiu klatki piersiowej

• Oddech z receptorów szybko adoptujących płuc

Mechanoreceptory

Zlokalizowane są pod błoną śluzową głównie tchawic i dużych średnich oskrzeli. Są to zakończenia czuciowe cienkich i wolnych przewodzących włókien nerwu błędnego.

Bodziec:

• Zmniejszenie podatności płuc

• Zapodanie się pęcherzyków płucnych

Efekt

• Pobudzanie aktywności oddechowej

• Głębokie wdechy poprawiające wentylację płuc

Przykład:

Ziewanie, westchnienie

Obronne odruchy oddechowe

Mechano i chemoreceptory górnych dróg oddechowych

Bodziec:

• Mechaniczny lub chemiczny

• Substancje endogenne

• Wydzieli przemiany

Odruch kaszlu i kichania

Szybki gwałtowny wydech po uprzednim głębokim wdechu

Odruch obronny często towarzyszący

• Skurcz oskrzeli

• Wzmożone wydzielanie ochronnej warstwy śluzu.

Odruch wychodzący z układu oddechowego

Receptor

• Mechanoreceptor w drogach oddechowych i tkance płuc

• Chemoreceptory

Ośrodki nerwowe

• Ośrodki oddechowe w rdzeniu przdłuzonym

• Ośrodki apneustyczny i pneumotoksyczne

Efektor

• Przepona ( motoneurony zlokalizowane)

• Mięśnie międzyżebrowe zewnętrzne i wewnętrzne

• Umięśnienie ściany brzusznej

---