Seminarium
Hormony tarczycy
↑ estrogenów → ↑ LH → jedyne sprzężenie zwrotne dodatnie w organiźmie w okresie okołoporodowym.
TSH i FT4 są oznaczane razem, gdyż niski poziom TSH może być przy niedoczynności wtórnej i nadczynności pierwotnej tarczycy.
W ciąży HCG działa jak TSH na tarczycę.
↑ estrogenów → ↑ TBG → ↑ się ogólna pula hormonów, by białka były wysycone; tak jest w ciąży.
Oznaczanie w ciąży T3 i T4 jest BŁĘDEM. Badamy tylko FT4 i TSH!!!
estron odpowiada za powstanie raka endometrium =E1
estradiol - hormon ginekologiczny, odpowiada za wygląd kobiety, do leczenia w menopauzie;
estriol - hormon położniczy, produkowany przez łożysko, leczenie nim menopauzy nie ma sensu, bo bardzo słabo wiąże się z receptorami.
estetral - hormon płodowy
Tarczyca w ciąży jest powiększona, bo:
HCG działa na tarczycę jak TSH;
↑ estrogenów i białek wiążących;
↓ jodu, bo ↑ klirens nerkowy, ↑ przepływ łożyskowy.
Od 12 tyg. ciąży płód produkuje swoje hormony. Mózg bez hormonów tarczycy nie rozwinie się. Mózg rozwija się do drugiego roku życia - wtedy jod jest najważniejszy.
Przepływ łożyskowy:
w nadczynności tarczycy jest upośledzony, bo łożysko napełnia się podczas rozkurczu, a przy tachykardii ↓ czasu na rozkurcz → dzieci hipotroficzne;
w cukrzycy w zaawansowanym stadium ↓ przepływ łożyskowy.
↑ TSH przy niedoczynności tarczycy → ↑ PRL → hamowanie owulacji. Te pacjentki nie zachodziły w ciążę.
Nie każdy poród przedwczesny należy zatrzymywać, bo mechanizm ten może ratować dziecku życie, jeśli jest ono zagrożone.
Przez łożysko nie przechodzi T3, T4, TSH, przechodzi TRH. T3 i T4 przechodzą jednak w śladowych ilościach, aby zabezpieczyć prawidłowy rozwój mózgu do 12 tyg. ciąży. Hormony tarczycy regulują powstawanie synaps, wypustek nerwowych, osłonki mielinowej.
↓ przepływ łożyskowy → dziecko produkuje więcej sterydów → ↑ rozwój płuc, te dzieci dość dobrze przeżywają.
Czy nadczynność tarczycy grozi płodowi?
↓ przepływu łożyskowego;
przełom tarczycowy u kobiet może być wywołany przez każdy stres, a stresem jest właśnie poród; przełom w 50% jest śmiertelny; nadczynność leczymy nie ze względu na płód, ale ze względu na matkę, która może umrzeć.
Niedoczynność tarczycy leczymy ze względu na rozwój mózgu dziecka. Nie wolno odstawiać hormonów w I trymestrze ciąży przy niedoczynności, też przy nadczynności, bo dziecko nie ma jeszcze tarczycy i te leki, choć przechodzą, nie działają. NIE ODSTAWIAĆ
W I TRYMESTRZE.
Rozpoznanie wczesne ciąży i nadczynności tarczycy → objawy podobne, ale w tym pierwszym przypadku masa ciała rośnie (↑), zaś w drugim przypadku maleje (↓).
Leczenie nadczynności tarczycy (4/1000)
Jodem radioaktywnym nie wolno leczyć w ciąży. Propylotiouracyl, metizol → przechodzą przez łożysko, nie stosować po I trymestrze. Operować tylko wtedy, gdy upośledzone oddychanie. Leczymy lekami w małych dawkach → jeśli po porodzie u dziecka wystąpi niedoczynność tarczycy, należy dać mu hormony.
Można zastosować propranolol → ↓ konwersji T4→T3;
↑ przepływu łożyskowego.
Nadczynność tarczycy u dziecka → ↓ wzrostu, bo zarastanie chrząstek wzrostowych.
Dziecko może się urodzić z nadczynnością, gdy przejdą Ig pobudzające od matki.
Niedoczynność tarczycy w ciąży
Wynik niedoboru jodu (9/1000). Zapobieganie niedoborom tego pierwiastka → np. 5g jodowanej soli na dzień lub 1 tbl. Jododidu 100. Preparat dla ciężarnych → Materna zaw. 150 μg jodu.
Jod można podać każdemu, ALE jest on bardzo immunogenny, nie dawać, jeśli w rodzinie była nadczynność tarczycy. Wówczas dajemy hormon 150-200 μg w ciąży i w trakcie karmienia
Niedoczynność tarczycy u dziecka → charakterystyczne → język nie mieści się w buzi. U 5 dzieci na 100 ten objaw widać, dlatego u wszystkich noworodków trzeba wykonać badania screeningowe → oznaczamy FT4 i TSH po 48 godz.
Przyczyny niedoczynności tarczycy u noworodka (4:1000 dzieci):
leczenie matki na nadczynność;
genetyczne bloki w syntezie hormonów;
niedobór jodu → powstaje wole;
Ig blokujące receptory dla TSH, przechodzące do dziecka przez łożysko od matki;
wada wrodzona lub brak tarczycy.
Reakcja na zimno → ↑ TRH, bez względu na to, czy jest niedoczynność, czy nie. Dlatego badania hormonów u noworodka dopiero po 48 godzinach.
Choroby nadnerczy
Niedoczynność → głównie wtórna, związana z niedoczynnością przysadki. Pierwsza oś, która się psuje, to oś płciowa. Jeśli kobieta zajdzie jednak już w ciążę, to podawać mineralo- i glikokortykoidy. Niedoczynność poprawia się, bo dziecko produkuje kortyzol, który w pewnej ilości przechodzi do matki.
Nadczynność → nadciśnienie. Blokować syntezę kortyzolu, leki nie są szkodliwe dla dziecka.