ĆWICZENIE 5
WYTRZYMAŁOŚĆ
Wytrzymałość- zdolność do wykonywania intensywnej pracy bez obniżenia jej wydajności,
Wytrzymałość jest jedną ze zdolności motorycznych
Wytrzymałość ogólna- zdolność do wykonywania pracy dowolnej przez dłuższy czas angażującej liczne grupy mięśniowe oraz korzystnie wpływające na specjalizację sportową
Wytrzymałość specjalna- zdolność organizmu do efektywnego wykonywania specyficznego obciążenia w czasie uwarunkowanym wymogami danej specjalizacji ruchowej
Formy wytrzymałości- ogólna, specjalna
CZYNNIKI WARUNKUJĄCE WYTRZYMAŁOŚĆ-
Fizjologiczne- pozwalają na realizacje pracy w dłuższym czasie wykonania, zródła wytwarzania energii, Somatyczne- wzrost, masa ciała, skład ciała,
Koordynacyje- związane ze stopniem opanowania techniki ruchowej, wydolność fizyczna,
Psychiczne- to siła woli, motywacja, chęć do osiągnięcia sukcesu, odporność na stres Czynniki te decydują o biologicznym potencjale wysiłkowym człowieka /wydolności fizycznej/
Wytrzymałość zmienia się wraz ze wzrostem organizmu, na wytrzymałość ma wpływ wiek i płeć, podejście do wysiłku /uwarunkowania psycho-społeczne/
Podział wytrzymałości według kryterium czasu trwania pracy- wytrzymałość sprinterska do 15 s, wytrzymałość szybkościowa 15-50 s, wytrzymałość krótkiego czasu 50 s-2 m, wytrzymałość średniego czasu 2-10 m, wytrzymałość długiego czasu ponad 10 m
Dobra wytrzymałość- późno do zmęczenia, Wytrzymały zawodowiec może szybciej zmęczyć się niż amator
Metody kontroli poziomu wytrzymałości- Zawody i sprawdziany, to METODY
Test Coopera 12 minut praca z maksymalną intensywnością w określonym czasie /Do sprawdzenia poziomu wytrzymałości najczęściej jest używany test Coopera i to w wielu dyscyplinach sportu/, Urządzenia sporttester, Ręczne wyczuwanie pulsu
Metoda tlenowa- maksymalny pobór tlenu
Wskaźniki poziomu wytrzymałości- względne, bezwzględne
Podział wytrzymałości według kryterium zmian fizjologicznych zachodzących w organizmie
TLENOAW /AEROBOWA/
-ogólna -statyczna
-dynamiczna
-lokalna-statyczna
-dynamiczna
-BEZTLENOWA /ANAEROBOWA/
-ogólna-statyczna
-dynamiczna
-lokalna-statyczna
-dynamiczna
Podział wytrzymałości według kryterium metodycznego /metodykę kształcenia/
METODYCZNE-niespecyficzna- ogólna
SPECYFICZNE- ukierunkowana
SPECJALNA- startowa- przy najwyższych obrotach- krótki dystans
ZMIENNOŚĆ WYTRZYMAŁOŚCI WRAZ Z WIEKIEM
Wytrzymałość w ontogenezie- Ontogeneza- okres od zapłodnienia jaja do końca, -Dzieci przedszkolne- bardzo wytrzymałe /ruchy/, -8-9 letnie dzieci 9 km bez rewelacji ,od 8-10 roku wytrzymałość wzrasta,-Wytrzymałość fizyczna rośnie, 7-13 dziewczęta, 7 -14 chłopcy, -12-13 rok życia wzrost wytrzymałości stabilny, 11-letni chłopcy mogą przebiec maraton bez żadnych skutków negatywnie wpływających na ich organizm, -po 13-14 roku życia stabilizacja-Dziewczyny 14-15 letnie mają mniejszą wytrzymałość niż 9-latki /dorastanie/
-18 roczna dziewczyna mniejsza wytrzymałość od 14-letniej, -Wejście w okres dojrzewania chłopców powoduje stopniowy wzrost zdolności motorycznej, -Wejście w okres dojrzewania dziewcząt powoduje stopniowe zahamowanie zdolności motorycznej, a po 16-17 roku życia wytrzymałość motoryczna jest jeszcze mniejsza / u chłopców jest regres- wtedy rosną 20-23 cm/, -A po 21 roku życia następuje stabilizacja, -regres po 33 roku życia, - Mężczyźni MAX wytrzymałość 25-25 lat-10 LAT, -50 lat- 70%,-60 lat- 60-55%, 70lat- 50%
Fosfokreatyna 5-7 sek./ zapas fosfokreatyny w organizmie starcza na 5-7 sek./ -Procesy przemian energetycznych /poziom wysokoenergetycznych związków fosforowych ATP, CP, wybaczanie energii, zasób substratów energetycznych/,Funkcje neuromięśniowe /koordynacja nerwowo-mięśniowa
Sprawność zaopatrzenia tlenowego /funkcje oddechowe, krążeniowe, wykorzystanie tlenu/
POMIAR WYTRZYMAŁOŚCI:
1. Bieg wytrzymałościowy - próba wytrzymałości:
1000 m - dla mężczyzn i chłopców powyżej 12 lat 800 m - dla kobiet i dziewcząt powyżej 12 lat 600 m - dla dzieci do 12 lat
a) wykonanie
Na sygnał "na miejsca" badany staje za linią startu w pozycji startowej wysokiej. Na sygnał "start" biegnie odpowiadającym mu tempem do linii mety.
b) pomiar
Czas mierzy się z dokładnością do l sekundy
c) uwagi
Bieżnia powinna być równa i dobrze przygotowana. Próbę należy przeprowadzać w dobrych warunkach atmosferycznych -względnie bezwietrznych i przy optymalnej temperaturze powietrza.
d) sprzęt i pomoce
czasomierze, lista badanych
2. A) bieg w miejscu w tempie ok. 120 kroków na minutę - liczymy czas biegu lub
B) bieg na odległość - oceniamy pokonany dystans
Uzyskany wynik |
Poziom wykonania próby |
Liczba uzyskanych punktów |
|
Dziewczęta |
Chłopcy |
|
|
1 min. / 200 m. |
2 min / 400 m |
Minimalny |
1 |
3 min. / 500 m. |
5 min. / 1000 m. |
Dostateczny |
2 |
6 min. / 1000 m. |
10 min. / 2000 m. |
Dobry |
3 |
10 min. / 1500 m. |
15 min. / 2500 m. |
Bardzo dobry |
4 |
15 min. / 2000 m. |
20 min. / 3000 m. |
Wysoki |
5 |
20 min. / 2500 m. |
30 min. / 4000 m. |
Wybitny |
6 |
3. Wytrzymałość krążeniowo-oddechowa.
Wytrzymałościowy bieg wahadłowy. Test sprawności krążeniowo-oddechowej rozpoczynający się krokiem marszowym, a kończący szybkim biegiem (w trakcie którego badani zmieniają kierunek), poruszają się między dwoma odległymi o 20m liniami, zgodnie z szybkością dyktowaną przez sygnał dźwiękowy z narastającą częstotliwością; etap, na którym badany odpada jest wskaźnikiem jego wytrzymałości krążeniowo-oddechowej.
Sposób wykonania: badany porusza się wzdłuż 20-metrowego odcinka tam i z powrotem, szybkość poruszania kontrolowana jest za pomocą rytmicznych dźwięków z magnetofonu, badany porusza się tak, aby w momencie usłyszenia sygnału znajdował się przy jednym lub drugim końcu 20-metrowego odcinka (wystarczająca jest dokładność do jednego lub dwóch metrów ); dotyka stopą linii na końcu odcinka, zawraca i biegnie w przeciwnym kierunku; początkowo prędkość jest mała lecz stopniowo rośnie z każdą minutą; celem badanego jest jak najdłuższe utrzymanie ustalonego rytmu podawanego z magnetofonu; zatrzymuje się, gdy nie może dłużej utrzymać ustalonego rytmu lub czuje się niezdolny do zakończenia kolejnego jednominutowego okresu.
Wynik testu: ostatni zakończony etap po zatrzymaniu się badanego ilości odcinków i czas trwania ostatniego etapu.
Sprzęt i pomoce: sala gimnastyczna lub przestrzeń wystarczająco duża aby wyznaczyć dystans 20-metrowy, magnetofon, taśma z zapisem przebiegu próby.
Próba Harwardzka - Step Test
Uczeń wchodzi na stopień (wysokość 46 cm dla dziewcząt i 51 cm dla chłopców) w tempie 30 wejść na minutę w ciągu 5 minut. Po zakończeniu próby, badany siedzi, a my wykonujemy mu 3 pomiary tętna w odcinkach 30 sekundowych w następujących odstępach:
od 1' do 1'30" - wartość A
od 2' do 2'30" - wartość B
od 3' do 3'30" - wartość C
Otrzymane pomiary tętna podstawia się do wzoru:
Ww = |
czas pracy w sekundach X 100
2 X (A + B + C) |
(Ww - wskaźnik wydolności)
Uwaga!
W przypadku jeśli uczeń nie wykonywał ćwiczenia przez 300 sekund (5 minut) podajemy faktyczny czas przeprowadzania próby.
Punktacja za uzyskany wynik.
do 55 pkt - zła kondycja
56 - 64 pkt - słaba kondycja
65 - 79 pkt - przeciętna kondycja
80 - 89 pkt - dobra kondycja
pow. 90 pkt - bardzo dobra kondycja
ARTYKUŁ NA TEMAT WYTRZYMAŁOŚCI:
Wyszukiwarka