1. Problematyka granicy i teorii kryteriów zdrowia psychicznego (norma-patologia), PT - Lektura 4, W wywiadzie trudno jest uzyskać dane o inteligencji, zainteresowaniach, zdolnościach tak dokładnie jak w testach


W medycynie somatycznej zdrowy = normalny.

W tekście tym sformułowanie normalny używane jest w sensie normalny statystycznie (modalny).

Termin osobowość normalna (osobowość modalna - lepsze określenie) odnosi się do charakterystycznych cech jednostki reprezentującej większą grupę osób.

Uważa się, że osobowość typowa wyposażona jest w dwojakiego rodzaju potencjał :

Psychoanalityczna koncepcja

Freud : zdrowie = „zdolność do miłości i efektywnej pracy”

Harmonia między id, ego i superego.

„Miejsce id powinno zająć ego” (zamiast tłumienia i zach. impulsywnych, racjonalny wybór)

Koncepcja Adlera

Cel rozwoju i terapii - GemeinschaftgefUhl. (zainteresowanie społeczne, pocz. więzi społecznej, poczucie jedności, braterstwa. Osoby takie nie rywalizują w irracjonalny sposób z innymi i nie dążą do dominacji). Pierwszy wprowadził czynnik interpersonalny.

Koncepcja Junga

Integracja konfliktowych elementów osobowości.

Człowiek zdrowy jest „sobą' - odpowiedzialną i niepowtarzalną osobą, która znalazła sens swojego istnienia.

Otto Rank : twórczość, indywidualność, afirmacja własnej woli

uczeń Freuda (też).

Artysta jest szczytowym wytworem ludzkiego rozwoju.

Artysta - ktoś to posiada dostatecznie dużo śmiałości, aby zaznaczyć swoja odrębność.

Neurotycy - ludzie o silnych potrzebach twórczych, ale bez odwagi. Zamiast kształtować rzeczywistość kształtują tylko własną osobowość, aby przypodobać się innym.

Zdolność do autoafirmacji i zachowania nonkonformistycznego.

Erich Fromm - produktywne nastawienie

Neofreudysta. Wzbogacił swoją koncepcję o wnioski z socjologii i etykę humanistyczną.

Ludzie pozostają w relacjach ze światem w różnych nastawieniach :

Sullivan - adekwatna percepcja interpersonalna

Zaobserwował, że pacjenci chorzy zachowują się tak, jakby widzieli u innych cechy / postawy, których tamci nie mają.

Zdrowie - realistyczna ocena innych ludzi, nie zniekształcona przez doświadczenia z przeszłości.

Trwałą satysfakcję i pocz. bezp. w relacjach z innymi można osiągnąć jedynie przez jasny obraz siebie i partnera.

Satysfakcja - zaspokojenie potrzeb organizmu (pożywienia, bezpieczeństwa, wypoczynku, seksualna, itp.)

Poczucie bezpieczeństwa - stan em. postający u osoby, która zdobyła uczucia i szacunek innych i posiada określoną pozycję społeczną

Psychologia egzystencjalna

Kierkegaard, Nietsche, Heidegger, Marcel, Sartre, Tillich, Buber.

Jedynie człowiek posiada zdolność wyboru własnych działań i kształtowania własnej „esencji”.

Przyjmuje odpowiedzialność za swoje czyny, podejmuje decyzje, przekracza determinujące presje otoczenia, biologiczne popędy.

Zdaje sobie sprawę z presji, ale dokonuje wyboru - podporządkowuje się im, lub przeciwstawia.

Zdrowa jednostka posiada „odwagę, by istnieć”.

Termin ten zakłada wiedzę o swoich uczuciach, sądach, opiniach i ich afirmację, oraz konsekwencje tej afirmacji.

Uważa siebie za osobę, nie zbiór ról społecznych i narzędzie w ręku innych.

Najpełniej uświadamia sobie własne istnienie kiedy stanie twarzą w twarz z faktem, że kiedyś umrze.

Maslow - osoby samorealizujące się

Badał warunki w jakich człowiek rozwija swoje możliwości w stopniu najpełniejszym.

WK : zaspokojenie potrzeb podstawowych. (fizj, bezp, przynależności i miłości, szacunku).

Gdy nauczy się skutecznie je zaspokajać, może prędzej kierować E na samourzeczywistnienie.

To nie ma być cel sam w sobie. Dokonuje się poprzez zaangażowanie w jakiś cel zewnętrzny.(np. poszukiwanie prawdy).

Odkrył pewne cechy wspólne dla osób „zaawansowanych w procesie samorealizacji”.

Wszystko to „w większym stopniu niż ludzie przeciętni”

  1. Bardziej adekwatne spostrzeganie rzeczywistości i lepszy kontakt z rzeczywistością niż u przeciętnych ludzi (wykrywanie wszelkiego oszustwa, nieautentyczności w stosunkach międzyludzkich, kierują się prawdą, unikają złudzeń, nie są ucieczkowi)

  2. Wysoki poziom akceptacji wobec siebie, innych ludzi i ułomności natury ludzkiej

  3. Spontaniczność (w myśleniu, życiu emocjonalnym, zachowaniu)

  4. Koncentracja na problemie (nie odwraca ich uwagi od problemu ich osoba - ich samoświadomość ich nie obciąża)

  5. Potrzeba samotności

  6. Wysoki stopień autonomii (wierne swoim przekonaniom nawet w obliczu odrzucenia przez innych)

  7. Stała świeżość w ocenie zjawisk (cieszenie się wciąż na nowo tym samym, np. zachodem słońca)

  8. Częste przeżycia mistyczne / oceaniczne (jedności ze światem).

  9. GemeinstchaftgefUhl (poczucie jedności z całą ludzkością, międzykulturowe)

  10. Bliskie stosunki z kilkoma przyjaciółmi czy osobami kochanymi (mało, a dobrze)

  11. Demokratyczna struktura charakteru (nie kierowanie się rasą, statusem społ., religią i innymi cechami przynależności społ. w ocenie innych)

  12. Silnie rozwinięty zmysł etyczny (silne zasady etyczne, choć nieraz niekonwencjonalne)

  13. Wyzbyte złośliwości poczucie humoru.

  14. Zdolności twórcze (i inwencja w wielu dziedzinach życia)

  15. Opór wobec wpływów kulturowych (potrafią oprzeć się całkowitemu zdominowaniu przez kulturę, zachowanie krytycznej postawy wobec niekonsekwencji wzorów kultury i niesprawiedliwości społ.)

Rogers - ludzie funkcjonujący optymalnie.

Opis zachowania pacjentów, którym umożliwiono „realizowanie się” :

  1. Niechęć do zachowań fasadowych (stania się kimś, kim się nie jest, pozerskich)

  2. Niechęć do powinności (przestają się kierować irracjonalnymi zinternalizowanymi regułami i wyobrażeniami nt. tego jacy powinni być)

  3. Odejście od spełniania oczekiwań innych w niewolniczy sposób.

  4. Dążenie do autokierownictwa (decydowanie za siebie odpowiedzialne)

  5. Dążenie do samoakceptacji (akceptują siebie jako osoby przechodzące proces `realizowania się' !!)

  6. Dążenie do otwartości własnych przeżyć (nie tłumią!!! niczego).

  7. Dążenie do akceptacji (innych)

„Dążą do stania się tym, kim są i przyjęcia konsekwencji tego faktu”.

Gendlin : Termin „doświadczanie” (= prawdziwe istnienie). Stały przepływ uczuć, towarzyszący naszej świadomości (zwracanie uwagi).

Zdrowa osobowość ukazuję się innym taką, jaka jest naprawdę w danej chwili.

[teraz już krótko]

Ruesch : efektywne komunikowanie się

(psychiatra).

Warunek : zdolność do przekazywania, odbierania i rozszyfrowywania komunikatów, wolność od lęku przed komunikowaniem pewnych aspektów własnych przeżyć.

Blatz : poczucie bezpieczeństwa oparte na niezależności

Zdrowie - wiara w siebie. Występuje ona u osób, które mają pocz. bezp. oparte na niezależności, tzn. „stan świadomości towarzyszący gotowości do przyjęcia konsekwencji decyzji działań”.

W odróżnieniu od bezp. opartego na pocz. zależności.

To pierwsze (pocz. bez. op. na n-zal) można osiągnąć tylko poprzez uczenie się.

Nawiązanie do modelu uczenia się. Sukcesy wzmacniane satysfakcją.

Kryteria Allporta

  1. Rozciągłość ego (zainteresowanie się czymś więcej niż własnym ciałem i dobrami mat.)

  2. Obiektywna ocena własnej osoby (samowiedza i uświadamianie sobie wpływu dośw. z przeszłości na zachowanie i reakcje człowieka, obiektywne spojrzenie na siebie, umiejętność żartowania z siebie)

  3. Nadrzędna filozofia życia

  4. Zdolność do serdecznego kontaktu z innymi

  5. Dysponowanie praktycznymi umiejętnościami, [...] dzięki którym można sobie radzić z praktycznymi problemami życiowymi.

  6. Postawia współczucia wobec wszystkich istot żywych

Buddyzm zen a psychologia

Allan Watts :

są znaczące podobieństwa między buddyzmem a psychologią zachodu :

Jednostka popada w nerwicę na skutek zerwania więzi z przyrodą, bliskimi i własnym ciałem.

Postawa akceptacji i doświadczania rulez.

Jahoda : większość pozytywnych definicji zdrowia psych. uwzględnia jeden lub więcej poniższych aspektów :

  1. Postawa jednostki wobec własnej osoby

  2. Charakter i stopień zaawansowania procesu samourzeczywistnienia

  3. Stopień integracji osiągniętej przez jednostkę

  4. Stopień autonomii [j.w.]

  5. Adekwatność spostrzegania rzeczywistości przez jednostkę

  6. Stopień kontroli nad środowiskiem

Ogólna definicja zdrowej osobowości wg. Jourard'a.

Jednostka o zdrowej osobowości potrafi zaspokajać swoje podstawowe potrzeby na drodze akceptowanych społecznie zachowań w sposób, który nie rodzi problemów osobowościowych. Potrafi ona w mniejszym lub większym stopniu, zaakceptować siebie oraz poświęcić swoja energię i myśli społecznie istotnym celom i problemom wykraczającym poza zaspokojenie potrzeby bezpieczeństwa, miłości czy posiadania określonej pozycji społecznej.

3

„PT autor notatek : Piotr Krokowski

Jourard - Wybrane definicje zdrowej osobowości



Wyszukiwarka