Fw Fwd fizj 2, Fizjologia II normal, 1


1.Funkcje ukl.krwio. 2.Transport tlenu. 3.Obiet. minut. 4.Częst. skurcz. Serca. 5.Obięt. wyrzut. 6.Tetniczo-żylna różnica.. 7.Ciśnienie tętn. 8.Zmiany czynności ukł.krąz. w wys. długotrw.

WYDOLNOŚĆ UKŁ.KRWIONOŚNEGO.

Funkcje ukł.krwionośnego :

ROLA UKŁ. KRĄZENIA W WARUNKACH PRACY FIZ.

-transport O2 z płuc do tkanek ( gł.do pracujących mięści )

-CO2 z tkanek do płuc

-substr.energ. z przew.pokarm. ,wątr.,tkanki tłuszcz. Do mięśni i innych tkanek do skóry

-hormonów

-ciepła, gł. Z mięsni pracujących oraz innych metabolicznie aktywnych tkanek do skóry

-konc. Prod.przem.mat. eliminow. Z org.

-udział w obronie przed zakwaszeniem

- udział w obronie przed odwodnieniem i wzrostem ciś. Osmotycznego płynów ustrojowych .

Wydolność układu krwionośnego podczas wysiłku fizycznego zależy :

TRANSPORT TLENU ZALEŻY OD

Ilość tlenu przenoszonego z płuc do tkanek obwodowych przez układ krążenia zależy od: objętości minutowej serca

zawartości tlenu we krwi.

Zawartość tlenu we krwi zależy od jej pojemności tlenowej i od stopnia wysycenia krwi tętniczej. Niedostateczne pochłanianie tlenu przez organizm w stosunku do zapotrzebowania na tlen może być wynikiem niedostatecznego zaopatrzenia mięśni w tlen, jak i niedostatecznego wykorzytnia przez mięśnie oferowanego im tlenu.

Zużycie tlenu przez organizm w różnych warunkach jest równe iloczynowi objętości minutowej serca i układowej tętniczo-żylnej różnicy zawartości tlenu we krwi.

Przebieg zachodzących zmian podczas wysiłków fizycznych może być różny w zależności od:

  1. pozycji ciała

  2. intensywności wysiłku

  3. czasu trwania wysiłku

  4. indywidualnych cech badanego człowieka

TRANSPORT TLENU - DROGA

Tlen jest transport. Przez krew w postaci oksyhemoglobiny w ilosci 190 ml O2 /l krwi co stanowi pojemność tlenową krwi. Krwe zawierająca hemoglobinę wysyconą tlenem odpływa z płuc , następnie kierując się przez: - zbiornik żylny płucny ; - lewy przedsionek serca; - lewą komorę ; - zbiornik tętniczy duży i wędruje do sieci naczyń włowowatych . w tych naczyniach prężność jest niska i hemoglobina uwalnia ok. ¼ transportowanego tlenu

OBJĘTOŚĆ MINUTOWA SERCA (Q)

Objętość minutowa serca zależy od objętości wyrzutowej (SV) i częstości skurczów serca (HR).

W spoczynku Q wynosi 4-5 l

W spoczynku Q zmienia się: wraz ze zmianami szybkości przemiany materii

Pod wpływem emocji, bodźców akustycznych itp.

Podczas wysiłku fizycznego.

Rozpoczęci wysiłku fizycznego powoduje zwiększenie objętości minutowej serca (Q) , która następnie wolniej się zwiększa, aż do poziomu odpowiadającego intensywności fizycznej.

Podczas wysiłków o niewielkiej intensywności Q osiąga wartość odpowiadającą mocy wysiłku w ciągu 3-6 minut, podczas ciężkiej pracy okres adaptacji może trwać dłużej, do 7-8 minut.

Opóźnienie przystosowania Q do wzrostu zapotrzebowania na tlen z chwilą rozpoczęcia wysiłku fiz. jest przede wszystkim odpowiedzialne za powstanie deficytu tlenowego. Po upływie kilku minut od rozpoczęcia pracy Q stabilizuje się na poziomie odpowiadającym intensywności wysiłku i utrzymuje na tym poziomie, jeżeli wysiłek nie trwa długo.

Zwiększenie Q podczas wysiłku fiz. zwiększ dopływ tlenu do pracujących mięśni. Aby pochłanianie tlenu przez organizm podczas wysiłków fiz. wzrosło o 1 l/min, Q musi zwiększyć się o około 6 l/min.

Zależność Q od pozycji ciała:

Maksymalna Q jest to największa indywidualnie Q osiągana podczas wysiłku fiz. Max. Q osiągana jest już przy nieco mniejszych obciążeniach wysiłkowych niż VO max. Wartość Q max.

Nie zależy od pozycji ciała. Max. Q zależy od wytrenowania, od wieku i płci.

CZĘSTOŚĆ SKURCZÓW SERCA (HR)

Częstość skurczów serca zwiększa się szybko natychmiast po rozpoczęciu wysiłku fiz., następnie nieco wolniej już narasta, aż osiągnie poziom odpowiadający intensywności wysiłku. Czas potrzebny do osiągnięcia stabilizacji HR na poziomie odpowiadającym obciążeniu wysiłkowemu jest tym dłuższy, im większa jest intensywność pracy.

Podczas wysiłków o małej intensywności czas ten wynosi 2-3 min., podczas cięższych wysiłków 5-7 min. I rzadko do 10 min. Często HR po upływie 15-30 min. ze stałym obciążeniem zwiększa się ponownie, stabilizując znowu na nieco wyższym poziomie.

Podczas stopniowych wysiłków fiz. HR zwiększa się proporcjonalnie do zwiększenia zapotrzebowania ustroju na tlen. Zapotrzebowanie to jest z kolei proporcjonalne do obciążenia wysiłkowego.

Na HR podczas submaksymalnych wysiłków fiz. wpływają takie czynniki poboczne jak emocje, hałas i inne. HR podczas wysiłków submax. Modyfikuje temperatura otoczenia oraz zmiany ciśnienia parcjalnego tlenu we wdychanym powietrzu. HR jest ↓ w spoczynku, u osób wytrenowanych niż u ludzi niewytrenowanych,

W DOŚWIADCZENIU VALSALVY Wzrost ciśnienia powoduje utrudniony dopływ krwi do prawej połowy serca i krążenia wielkiego. Prowadzi to do zmniejszenia pojemności skurczowej serca oraz spadku ciśnienia tętniczego, co powoduje odruchowe przyspieszenie akcji serca i wzrost HR

W WARUNKACH PRACY FIZ. :

Przewaga pracy beztlen., nཀྵedobory tlenu

Tཥmpo zmęczenia możemy określić ustalając wcześniej w jakiej intensywności pracyjemy. Czym wyższa intensywność tym szybsze tempo zmęczenia. Człowiek wydolny męczy się wolniej

OBJĘTOŚĆ WYRZUTOWA SERCA (SV)

Objętość wyrzutowa serca zależy od :

  1. obciążenia wyjściowego

  2. obciążenia następczego

  3. stanu kurczliwości mięśnia sercowego

Zmiany jednego z tych czynników, niezależnie od dwóch pozostałych mogą modyfikować objętość krwi wyrzucanej przez serce do tętnic podczas każdego jego skurczu.

Obciążenie wstępne- decyduje o długości włókien mięśnia sercowego w końcowym okresie rozkurczu komór, bezpośrednio przed rozpoczęciem się ich skurczu. Zależy od objętości krwi wypełniającej komory.

Obciążenie nastęᕰcze- zależy od oporu stawianego odpływowi krwi z serca. Opór zaleᕼy od : a) oporu aorty

b) obwodowego oporu naczyniowego

c) lepkości krwi

Kurczliwość m. sercowego - jest cechą wew. serca tj. zależy od ilości filamentów kurczliwych mięśnia- aktyny i miozyny, rozwiniętej siateczki sarkoplazmatycznej, aktywności pompy Ca.

Częstą przyczyną zmniejszenia SV i niewydolności serca jest zmniejszenie się kurczliwości m. sercowego w wyniku niedotlenienia jego komórek lub różnych zmian patologicznych w sercu.

SV w spoczynku wynosi u kobiet 62-83 ml., u mężczyzn 54-98 ml.. Zależy od wytrenowania, rozmiarów ciała itp.

SVVCDFFV podczas wysiłków zależy od pozycji ciała. SV w pozycji leżącej jest znacznie większe niż w pozycji wyprostowanej.

W pozycji leżącej z chwilą rozpoczęcia wysiłku SV zwiększa się mniej więcej o 10 % u ludzi młodych oraz o 15 % u ludzi starszych i nie zmienia się już przy zwiększeniu obciążenia.

W pozycji wyprostowanej SV z chwilą rozpoczęcia wysiłku zwiększa się bardziej niż w pozycji leżącej. To zwiększenie może wynosić 50 % u ludzi młodych i 30 % u ludzi starych.

W miarę zwiększania obciążenia podczas wysiłków SV zwiększa się dalej aż do osiągnięcia 40-50 % obciążenia max. Dalszemu zwiększeniu obciążenia nie towarzyszy już dalsze zwiększenie SVW stanie bezczynnym, po przerwaniu wysiłku, występuje gwałtowne zmniejszenie się HR, SV i Q.

TĘTNICZO-ŻYLNA RÓZNICA ZAWARTOŚCI TLENU WE KRWI (AVd).

AVd podczas wysiłku submax. i max. jest nieco mniejsza u kobiet niż u mężczyzn (mniejsze stężenie hemoglobiny u kobiet).

AVd w spoczynku wynosi : u kobiet 5 ml/100ml krwi

u mężczyzn 6,9 ml/100ml krwi

AVd podczas wysiłku max. wynosi : u kobiet 14,5 ml/100ml krwi

u mężczyzn 17 ml/100ml krwi

Z chwilą rozpoczęcia wysiłku AVd nagle wzrasta i stabilizuje się zwykle po upływie 2 min na poziomie odpowiadającym intensywności wysiłku.

Podczas identycznego obciążenia wysiłkiem AVd jest w pozycji leżącej mniejsza niż w pozycji wyprostowanej.

CIŚNIENIE TĘTNICZE KRWI (BP)

Ciśnienie tętnicze wzrasta proporcjonalnie do obciążenia wyìiłkowego zarówno w pozycji leżącej jak i wyprostowanej. BP osiągaìpoziom odpowiadający intensywności wysiłku zwykle już po 1-3 min od chwili rozpoczęcia i utrzymuje się na tym poziomie, ulegając tylko niewielkim wahaniom.

Podczas ciężkich wysiłków fiz. skurczowe ciśnienie tętnicze (BPs) może wzrastać do ilości 220-250 mmHg., ciśnienie zaś rozkurczowe (BPd) 100-110 mmHg.

OBJĘTOŚĆ WYRZUTOWA SERCA - jest to ilość krwi wtłoczonej przez jedną z komór serca do odpowiedniego zbiornika tętniczego.

OBJĘTOŚĆ MINUTOWA SERCA - jest to ilość krwi tłoczonej przez jedną z komór serca w czasie jednej minuty. Pojemność minutowa serca wzrasta dzięki :

Zmiany czynności ukł. krążenia podczas treningów długotrwałych.

Na zmiany czynności ukł. krwionośnego podczas wysiłków długotrwałych składają się : - termoregulacyjne zmiany rozmieszczenia krwi w organizmie

- zmniejszenie napięcia naczyń pojemnościowych nóg

1.Wydol. ukł.oddech. 2.Wentyl. płuc 3.Wentyl. pęcherzyk. 4.Pojemność Ǽyciowa płuc 5.Pojem. dyfuzyjna płuc.6.Mechanika wdechu. 7.Ośr. pneumatyczny. 8.PuǼap tlenowy. 9.Deficyt tlen. 10.Dług tlen.11.Zmiany czynności ukł.oddech. pod wpł. Wys.

WYDOLNOŚĆ UKŁ. ODDECHOWEGO

Do czynników warunkujących zapotrzebowanie mięśni na tlen w czasie wysiłku fiz. i usuwanie wytworzonego w nich CO należy :

Wentylacja płuc (Ve)

Zależy od objętości oddechowej ( Vt ) i częstości oddechów na minutę ( Bf ).

Z chwilą rozpoczęcia wysiłku fizycznego wentylacja płuc wzrasta na drodze pogłębiania oddychania jak też i przyspieszania rytmu oddäcäowego. Najpierw zwiększa się głębokość oddychania, która może wynosić 1-4 l, a jeśli to nie wystarcza ulega przy[pieszeniu czynność oddychania od 25-40 razy/min i wyżej

Wentylacja zwiększa się wprost proporcjonalnie do intensywności wysiłku, dopóki nie przekroczy 70 % intensywności max. Po przekroczeniu tego poziomu obciążenia wysiłkowego zmniejsza się współczynnik pobierania tlenu w płucach. Zwiększa się stężenie mleczanu i jonów wodorowych we krwi.

Wentylacja jest większa od wzrostu zapotrzebowania na tlen ( hiperwentylacja ). Dzieje się tak dlatego, że po przekroczeniu progu AT włączają się przemiany beztlenowe, których produktem jest kwas mlekowy, który rozpada się na mleczan i jon wodorowy.

Gdy wentylacja płuc jest słaba to utrzymuje się na pewnym stałym poziomie - OKRES STABILIZACJI FUNKCJONALNEJ.( równowaga pomiędzy zapotrzebowaniem a zużyciem tlenu ).

Max. wentylacja płuc jest różna u różnych ludzi o różnej wydolności fizycznej. Zależy od wielkości masy mięśniowej zaangażowanej w wysiłku.

Wentylacja płuc zmniejsza się wraz z wiekiem, ponieważ zmienia się pojemność życiowa płuc. Spowodowane jest to zmianami w ukł. klatki piersiowej- mniejsza objętość, słabsze mięśnie.

WENTYLACJA PĘCHERZYKOWA

W spoczynku około 30 % ogólnej wentylacji płuc stanowi wentylacja przestrzeni martwej. Wentylacja pęcherzykowa odpowiada różnicy między ogólną wentylacją płuc a wentylacją przestrzeni martwej.

Max. wentylacja pęcherzykowa przy ogólnej max. wentylacji płuc około

110-150 l/min osiąga 85-120 l/min .

POJEMNOŚĆ ŻYCIOWA PŁUC

Jest to ilość powietrza, którą można usunąć z płuc po max. wdechu w czasie max. wydechu.

Pojemność życiowa płuc zależy od :

Pojemność życiowa płuc zwiększa się szczególnie pod wpływem treningu pływackiego.

POJEMNOŚĆ DYFUZYJNA PŁUC

Jest miarą dyfuzyjnego przenikania gazu między pęcherzykami płucnymi a krwią przepływającą przez naczynia włosowate płuc. Cząsteczki O dyfundują z pęcherzyków do krwi, ponieważ w powietrzu pęcherzykowym prężność O jest większa. W przeciwnym kierunku dyfundują cząsteczki CO . Pojemność dyfuzyjną płuc możemy zmierzyć na podstawie różnicy tętniczo-żylnej w przepływie krwi.

MECHANIKA WDECHU

W czasie wdechu powiększa się objętość klatki piersiowej. Skurcz mm. wdechowych, którymi są przepona i mm. międzyżebrowe zew., powoduje powiększenie wymiarów wew. klatki piersiowej. Opłucna płucna przylega do opłucnej ściennej i w czasie wdechu podąża za nią, wypełniając całą jamę opłucną, w której panuje ujemne ciśnienie. Powoduje to rozciąganie tk. Płucnej, obniżenie się ciśnienia w pęcherzykach płucnych i w drogach oddechowych i napływ powietrza do płuc, w celu wyrównania powstałej różnicy ciśnień,

OŚRODEK PNEUMATYCZNY

Hamuje zwrotnie ośrodek wdechu na 1-2 sekundy, aby mógł występować wydech. Ośrodek pneumatyczny jest regulowany przez impulsy idące z podwzgórza.

PUŁAP TLENOWY

Zużycie tlenu podczas pracy w czasie 1 min . Pułap tlenowy rośnie wraz ze wzrostem wytrenowania. Im więcej włókien ST tym większy pułap tlenowy.

DEFICYT TLENOWY

Różnica między teoretycznym zapotrzebowaniem na tlen, a poborem faktycznym tlenu. Max. pobór tlenu na poziomie pułapu tlenowego.

DŁUG TLENOWY

Niedobór tlenu w stosunku do zapotrzebowania na tlen, tj. ilość tlenu pokrywająca całkowicie energetyczny koszt danej pracy. Dług ten spłacany jest w okresie wypoczynku.

Suma deficytów będzie tworzyła dług tlenowy.

ZMIANY W CZYNNOŚCI UKŁ. ODDECHOWEGO POD WPŁYWEM WYSIŁKU.

-Większa ruchomość kl. piersiowej

-Większa siła mm. oddechowych

-Większa wentylacja płuc

-Większa pojemność życiowa płuc

-Większa objętość oddechowa

-Mniejsza częstość oddechów na minutę

-Zwiększenie pojemności dyfuzyjnej płuc w spoczynku i podczas wysiłku fiz., pod wpływem treningu

-Zwiększenie ogólnej ilości hemoglobiny we krwi

-Zwiększenie ogólnej objętości krwi w płucach

-Zwiększenie przepływu krwi przez płuca

-Łatwiejsza wymiana gazowa w płucach u ludzi wytrenowanych

-Średnica dużych naczyń tętniczych i żylnych płuc większa u ludzi wytrenowanych

-Zwiększenie odporności mięśni na zmęczenie

HORMONY HORMON

To związek chemiczny wytworzony przez wyspecjalizowane komórki, uwolniony do krwi i tą drogą transportowany do wielu komórek i narządów, gdzie reguluje metabolizm oraz czynność tych narządów i tkanek.ch.działa na kom. przez specjalne receptory.

Hormony odpowiedzialne za poziom cukru we krwi:

Insulina: w trzustce, obniża poziom cukru we krwi hamuje glukogenezę i glukoneogenezę w wątrobie. Jej poziom stężenia w wys. Fiz. Maleje

Glukagon- podwyższa poziom cukru, w trzustce . Stymluje glikogenolizę i glukoneogenezę w wątrobie oraz aktywizuje przemianę kwasów w wątrobie .

Hormon wzrostu - działanie przeciwstawne do insuliny- podnosi poziom cukru, pobudza glukogenolizę i glukoneogeneze w wątrobie

Glikokortykoidy - zwiększają poziom cukru wpływając aktywująca na glukoneogeneze

NA i A ( aminy katecholowe) - powodują przecukszenei krwi głównie za sprawą CAMP aktywującego rozpad glikogenu mięśni

  1. Hormony rdzenia nadnerczy KATECHOLAMINY

NORADRENALINA (20 %)

ADRENALINA (80 %)

Są one wydzielane podczas wysiłków fiz., a także w stanach emocjonalnych.

Zwiększają :

Stężenie NA podczas wysiłków dynamicznych zwiększa się proporcjonalnie do obciążenia względnego i czasu trwania pracy. Zwiększenie stężenia A we krwi podczas wysiłków fizycznych wykazuje również zależność od intensywności i czasu trwania pracy. ADRENALINA WYWOŁUJE:

-Rozszerzenie naczyń krwion. W mięś. Szkiel. Oraz zwężenie naczyń w skórze w bł. Śluzowej i narządach jamy brzusznej.

-przyśpiesza HR, zwiększa SV i podwyższa BPs

-rozkurcz mm gładkich , oskrzeli i pęcherzyka moczowego, działajac na beta rec. Adrenergiczne

zwiększenie stężenia glukozy we krwi

Katecholaminy powodują wzrost akcji serca , wzrost Q, wzrost BP. W naczyniach ( jelita, trzewia) powodują obluźnienie naczyniówki . w mięś: rozluźnienie i w skurze. W sercu : - wzrost wyładowań w rozruszniku ; - przyśpieszenie pobudzenia przewodzenia; - przyśpieszenie metabolizmu dzięki cAMP;- hamują przewodzenie pobudzenia

  1. Hormony trzustki

INSULINA - obniża poziom cukru we krwi, ułatwia transport glukozy z krwi do mięśni, zwiększa poziom enzymów glikolitycznych. W czasie wysiłku stężenie insuliny we krwi zmniejsza się. Istotne zmniejszenie tego hormonu występuje już w pierwszych 15 min. wysiłku.

GLUKAGON- podwyższa poziom cukru we krwi. W czasie wysiłku fizycznego stężenie glukagonu we krwi zwiększa się.

  1. UKŁ. PODWZGÓRZOWO-PRZYSADKOWO-NADNERCZOWY

GLIKOKORTYKOIDY

MINERALOKORTYKOIDY

ANDROGENY

GLIKOKORTYKOIDY.- zasadniczymi hormonami tej grupy są: kortyzol i kortykosteron. Wydzielane do krwi więżą się z białkami osocza. Zwiększają poziom glukozy we krwi. Działają jako korepresor dla enzymów glikolitycznych oraz jako reduktor dla enzymów glukoneogenezy. Wpływają na aktywację procesu glukoneogenezy. Są odpowiedzialne za metabolizm tłuszczy, węglowodanów i białek. Utrzymują prawidłową pobudliwość mm.szkieletowych.

MINERALOKORTYKOIDY.- najważniejszy w tej grupie jest aldosteron. Kierują gospodarką mineralną podczas pracy, utrzymują prawidłowy skład i rozmieszczenie elektrolitów.

ANDROGENY.- przyśpieszają biosyntezę białka.

  1. PODWZGÓRZE

Hormony podwzgórza to : wazopresyna- czyli hormon antydiuretyczny ADH. Jest ważnym regulatorem bilansu wodnego ustroju, zapobiega nadmiernemu odwodnieniu ustroju. Działa na działanie zwrotne wody (zagęszcza mocz). Jest wydzielana, gdy jest zmniejszona objętość płynów tkankowych i krwi oraz gdy zwiększy się ciśnienie osmotyczne tych płynów. Jej stężenie zwiększa się podczas krótkotrwałych i długotrwałych wys. fiz.

Oksytocyna- działa odkurczająco na ciężarną macicę, odkurcza pęcherzyki gruczołów mlekowych w okresie laktacji (powodując wydzielanie mleka).

5.PRZYSADKA

Leży u podstawy mózgu. Przysadka stanowi ogniwo łączące ukł.dokrewny z ukł.nerw. Czynność przysadki pozostaje pod kontrolą sygnałów przekazywanych z podwzgórza. Hormony przysadki : przedni płat przysadki produkuje 2 grupy hormonów tropowych- 1) hormony organotropowe- HGH somatotropowy, TSH tyrotropowy, ACTH kortykotropowy 2) hormony gonadotropowe.

Hormony przysadki regulujące czynność innych gruczołów dokrewnych noszą nazwę hormonów tropowych. HGH- bierze udział: w syntezie białek organizmu, przemianie węglowodanów, przemianie tłuszczów, przemianie mineralnej. Wpływa on na wydolność fiz. przez ułatwienie wykorzystywania tłuszczów jako źródła energii oraz regulację przemiany węglowodanowej, a zwłaszcza białkowej. Stężenie tego hormonu podczas pracy fiz. sięga wartości 10-20 krotnie przekraczający poziom spoczynkowy. TSH- hormon tyreotropowy wpływa na tarczycę, której hormony regulują przemianę materii.

6.HORMON WZROSTU

Wys. fiz. jest bardzo silnym bodźcem pobudzającym wydzielanie GH. Stężenie tego hormony we krwi podczas wys. sięga wartości 10-20 krotnie przekraczających poziom spoczynkowy. Reakcja ta wykazuje zależność od intensywnością i czasem trwania wys.

7. HORMONY TARCZYCY

Niedobór hormonów tarczycy ogranicza zdolność do ciężkiej lub długotrwałej pracy głównie na skutek zaburzeń resyntezy ATP w pracujących mięśniach. Nadmiar hormonu powoduje hiperkinetyczną reakcję ukł.krążenia, zaburzenia metabolizmu i znaczne podwyższenia temp. ciała.

8. HORMONY PŁCIOWE

Gonady żeńskie produkują specyficzne dla siebie hormony z grupy estrogenów (progesteron). Progesteron w czasie pracy znacznie zwiększa się jego stężenie we krwi.

Gonady męskie produkują androgeny (testosteron). Testosteron- stężenie testosteronu we krwi u mężczyzn podczas wys. o dużej intensywności zwiększa się, a przy umiarkowanej pracy nie zmienia się lub się zwiększa. Podczas długotrwałych wys. zmniejszenie stężenia testosteronu. Przyśpiesza syntezę białek, zatrzymuje wodę i elektrolity w organizmie.

ZMĘCZENIE

Jest to stan organizmu rozwijający się w czasie wykonywania pracy fiz. lub umysłowej, charakteryzujący się zmniejszeniem zdolności do pracy, nasilenie się odczucia ciężkości pracy i osłabieniem motywacji do wys. fiz. Stan ten trwa przez pewien czas po zakończeniu pracy.

RODZAJE ZMĘCZENIA

Zmęczenie obwodowe- w czasie wykonywania pracy mięśniowej zdolność kom. mięśniowych do skurczów stopniowo się zmniejsza.

Przejawia się to zmniejszeniem siły i szybkości ich skurczów. Zmniejszenie zdolności do skurczów spowodowane jest upośledzeniem:

1.mechanizmów pobudzania kom.

2.stężenia elektromecha.

3.upośledzeniem funkcji aparatu kurczliwego

4.wyczerpaniem substratów energety.

Zmęczenie ośrodkowe- rozwija się głównie w tk.nerw.

Wyróżnia się 3 fazy rozwoju zmęczenia ośrod.:

I rozwój procesów głównie ograniczających kontynuowanie wys. lub zmniejszających zdolności do zwiększania intensywności wys.- tj. procesy zabezpieczające organizm przed nadmiernym obciążeniem.

II zmniejszenie sprawności niektórych funkcji ośr. ukł.nerw.

III rozległe upośledzenie funkcji ośr. ukł.nerw. w wyniku zaburzeń homeostazy

Czynnikiem zmęczenia I fazy procesu nie są wyrazem dysfunkcji ośr. ukł.nerw. jako skutku obciążenia pracą lecz są to mechanizmy „czynnej” obrony organizmu przed obciążeniem. II faza związana jest ze wzrostem aktywności ośr. ukł.nerw.

PRZEJAWY ZMĘCZENIA

1.Niechęć do wykonywania dalszej pracy.

2.Obniżona zdolność do wykonywania pracy.

3.Dyskoordynacja psychomotoryczna.

4.spadek sił.

5.obniżenie pobudliwości tk. Mięśniowej i czasu reakcji odruchowej.

ZMIANY ZACHODZĄCE W USTROJU PODCZAS ZMĘCZENIA

1.Ubytek fosfogenów i zakwaszenie organizmu (obniżenie aktywności enzymów, hamujące rozprzestrzenianie się pobudzenia wzdłuż włókien mięśniowych, H+ łączy się z troponiną)

2.Wyczerpanie glikogenu mięśniowego

3.Zmiany w uwolnieniu kom.

4.Przesunięcia jonowe (wzrost K we krwi, obniżenie K w kom. , obniżenie Mg w kom., wzrost Na w kom.)

5.Uszkodzenie struktury błony kom. włókien mięśniowych.

6.Przewaga pracy beztlen., niedobory tlenu

Tempo zmęczenia możemy określić ustalając wcześniej w jakiej intensywności pracyjemy. Czym wyższa intensywność tym szybsze tempo zmęczenia. Człowiek wydolny męczy się wolniej

ZMĘCZENIE PRACĄ STATYCZNĄ:

-akumulacja mleczanu w kom. ( zwiększenie mleczanu w następstwie zwiększenia stężenia jonów wod. W kom. , co powoduje hamowanie uwalniania jonów wapniowych przez siateczkę śródplazmatyczną i wiązania się ich z troponiną , jony wodorowe hamują również aktywność heksokinazy i fosfofruktokinazy. Przyczynia się do zmniejszania tempa glikolizy i upośledzenia resyntezy ATP. Jony wodorowe powodują ponadto zwolnienie rozprzestrzeniania się pobudzenia wzdłuż włókien mięśniowych. ( - pod wpływem pracy statycznej - wzrost ciśnienia w ciągu 1-wszych sek.pracy ; wzrost obj.min.serca; wzrost tętna.)

ZMĘCZENIE PRACĄ DYNAMICZNĄ -DŁUGOTRWAŁA

- wzrost temp. Ciała i nasilenie procesu termoreg. ; - odwodnienie i związane z tym zmiany odwodnienia org. i przesunięcia jonowe; - wyczerpanie zapasu glikogenu

wyczerpanie ,wys.temp. i suche powietrze →odwodnienie i utrata chlorku sodowego →spadek obj. Płynów ustrojowych ( zewn.kom.) →aktywacja ukł. współczólno - nadnerczowego →wzrost ACTH i steroidów kory nadnerczy →”wyczerpanie czynnościowe kory” →i niedobór horm. Kory będący przyczyną objawów

WIELKOŚĆ ZMIAN ZMĘCZENIOWYCH ZALEŻY OD:

-intensywności wys.

-czasu mm podczas pracy FT lub ST

-warunki zew. a)temp. trwania wys.

-wytrenowania osobniczego-adaptacji do wys.

-udziału w składzie wilgotność

b)PO2 w powietrzu atmosfery.

-wiek (VO2max. maleje z wiekiem)

WYPOCZYNEK

Założony, aktywny proces (wymagający energii), prowadzący do odbudowy zużytego potencjału energet., przywrócenia sprawności wszystkim narządom i morfologicznym ukł., oraz zapewnienia równowagi funkcjonalnej całego ustroju. Jest to proces przywrócenia homeostazy ustroju. Szybkość wypoczynku jest proporcjonalna do zmęczenia. Przechodzi 2 fazy:

I kompensacyjna- resynteza zużytych związków energet. Do poziomu wyjściowego.

II hiperkompensacyjna- zwiększa poziom tych substancji ponad stan wyjściowy.

TOLERANCJA WYSIŁKOWA- zdolność do wykonywania określonych wys. bez głębszych zakłóceń homeostazy lub zaburzeń czynności narządów wew. Miarą tolerancji wysiłkowej jest czas wykonywania wys. do momentu powstania tych zmian.

FIZJ. PODST. ROCZNEGO I WIELILET. PLANOWANIA TRENINGU

Trening- jest to świadome kierowany proces rozwoju wydolności fiz. i specjalnych umiejętności ruchowych zapewniający osiągnięcie jak najwyższych

wyników sportowych. W istocie trening jest procesem adaptacji czyli przystosowania do stopniowo i systematycznie zwiększających obciążeń treningowych. Odbywa się na podstawie odpowiednio dobranych i dozorowanych ćwiczeń i wys. fiz., zwiększają wydolność ogólną i sprawność fiz.

Pod względem fizjolo. Trening cechują:

-torowanie- polega na dostosowaniu się mechanizmów nerwowych odpowiedzialnych za przewodzenie impulsów do mięśni i szybsze ich pobudzenie.

-specyficzność-trening najbardziej oddziaływuje na te narządy, układy i wywołuje w nich określone zmiany, które są najbardziej zaangażowane w procesie treningowym.

-wyczerpanie i kompensacja oraz hiperkompensacja- wys. fiz. powoduje zmęczenie czyli wyczerpanie, następnie następuje faza kompensacji czyli powrotu wydolności do stanu wyjściowego, a wreszcie przejściowy okres zwiększonej wydolności czyli hiperkompensacja.

ZASADY WŁAŚCIWEGO TRENINGU

Cykliczność- jednostka treningowa składa się z pracy i zmęczenia oraz z kompensacji i hiperkompensacji. W racjonalnym treningu fazy te muszą być zachowane.

Rytmiczność i częstotliwość- to takie stosowanie cyklów treningowych dostosowanych do intensywności i czasu trwania treningu, aby wywoływać najbardziej korzystne zmiany.

Systematyczność- trening to okres ciągły i trwający w czasie, cykle treningowe tylko wtedy powodują zmiany, kiedy są stosowane w odpowiednich odstępach bez większych przerw. Organizm adaptuje się do systematyczności i zarówno praca jak i wypoczynek stają się bardziej efektywne. Systematyczność nie pozwala na obniżenie nabytych zmian również w sezonie martwym.

Specyficzność- rozwijane w procesie treningowym są przede wszystkim te cechy, które są bezpośrednio związane z trenowaną dyscypliną. Wiąże się to min. z torowaniem.

Wszechstronność calem treningu musi być rozwinięcie sprawności ogólnej, bo tylko ta gwarantuje dobre wyniki w specyficznej dyscyplinie sportu.

Zwiększenie objętości treningu- intensywność czyli szybkość, ciężar. Czas czyli długość wykonywania treningu. Określone obciążenie po pewnym czasie przestaje być skutecznym bodźcem treningowym. Początkowo należy rozwijać wydolność ogólną czyli stosować wys. submax. w dłuższym okresie, potem siłę i szybkość jednocześnie zwiększać intensywność kosztem czasu.

METODY TRENINGOWE- szybkość i wytrzymałość

TRENING POWTARZANY- stosowany jest we wszystkich rodzajach treningu. Ważny dla zawodników początkujących. Metoda polega na powtarzaniu w określonych odcinkach czasu ćwiczeń o różnej intensywności z optymalnymi przerwami wypoczynkowymi pozwalającymi powrócić organizmowi do stanu wyjściowego. Podstawową zaletą tej metody jest to, że organizm każdorazowo musi adoptować się do danego wys. co wpływa na mechanizmy zwiększające jego adaptacyjność do wys.

TRENING INTERWAŁOWY- skutecznie rozwija wytrzymałość i szybkość. Polega na dzieleniu zasadniczego dystansu na odcinki i wielokrotnie ich powtarzanie z większą szybkością i z przerwami nie pozwalającymi na całkowity wypoczynek. Każde kolejne zadanie wykonywane jest przy niewpełni zlikwidowanych zmianach zmęczeniowych. Szybkie pokonywanie odcinków zwiększa szybkość a wielokrotne wykonywanie wytrzymałość.

TRENING CIĄGŁY- dłuższe odcinki o submax. intensywności. Długotrwałe wysiłki wiążą się z dużymi stratami energetycznymi i co za tym idzie rozwijanie umiejętności korzystania z rezerw organizmu, a następnie bardziej efektywnej jej odbudowy i rozbudowy.

TRENING ZMIENNY- polega na stosowaniu ćwiczeń o zmiennej intensywności i różnym czasie trwania. Długi czas trwania rozwija wytrzymałość, odcinki o dużej szybkości i intensywności- szybkość i silę. Zmusza do dostosowania się organizmu do zmienności tempa.

METODA ZMIENNO-POWTÓRZENIOWA- zmienna intensywność zachodzi w powstawanych wysiłkach o różnej intensywności.

TRENING KOMPLEKSOWY- zastosowanie wszystkich metod treningowych w procesie treningu. Należy zaznaczyć, że ich zmienność zależy od tego czy jest to okres przedstartowy, przygotowawczy czy postartowy. Ważne jest, aby w okresie przedstartowym stosować sprawdziany, zawody i elementy bezpośredniej rywalizacji.

METODY TRENINGOWE- siła

W zależności od dyscypliny można stosować ćwiczenia ściśle siłowe, siłowo-szybkościowe i siłowo wytrzymałościowe.

TRENING DYNAMICZNY- ćwiczenia dynamiczne zmuszające do dużych napięć i skurczów mięśni.

TRENING IZOMETRYCZNY- duże napięcie izometryczne. Trening siły powinien prowadzić do aktywowania jak największej liczby jednostek motorycznych, a jednocześnie prowadzić do hipertrofii. Ważny jest ciężar, który powinien być zbliżony do 80-100 % ciężaru właściwego i szybkość wykonywania zbliżona do szybkości zawodów. Ważna jest regeneracja- odpoczynek i dieta, która decyduje o wzroście siły i przyroście mięśni.

METODA PROGRESJI- następuje stopniowe zwiększanie obciążenia przy zmniejszaniu jej częstotliwości od 30-40 % do 100 %.

TRENING SIŁOWY „BODY BUILIDING SYSTEM”- oparty na zasadzie wszechstronności i stopniowego obciążania. Stosowana jest metoda zmienno-powtórzeniowa, oraz szczegółowo opracowany plan, w którym uwzględnia się rodzaj ćwiczenia, grupy mięśniowe, indywidualne możliwości, dawkowanie oraz kontrolowanie postępów.

FIZJOLO. PODST. TRENINGU WYTRZYM., SIŁOWEGO I SZYBKO.

Trening wytrzymał.- związany jest ze zwiększeniem wytrzymałości czyli możliwości wykonywania długotrwałej pracy o pożądanej intensywności. Możliwości te związane są: z możliwościami energetycznymi procesów tlenowych, zdolnością do ekonomicznego wykorzystania zasobów energetycznych na drodze tlenowej, ważna jest również odporność na zmęczenie czyli tolerancja wysiłkowa, czynniki psychiczne siła woli, motywacja. Przez trening wytrzym. Zwiększa się ukrwienie mięśni i ilość mioglobiny.

Miarą wytrzymałości jest VO2max. HR jest ↓ w spoczynku, u osób wytrenowanych niż u ludzi niewytrenowanych, Q takie samo u wytrzymałościowca i osoby niewytrenowanej, SV jest ↑- więcej krwi dopływa, sprawniej funkcjonuje odpływ żylny, ↑ średnica i długość włókien mm.szkiel.,

przyrost ekscentryczny (od zew) ↑ jam ciała, ↑ grubości m sercowego na skutek obciążenia wstępnego, wys. dynamiczny- przyrost koncentryczny (od wew.) ↓ jam ciała, obciążenie ciśnieniowe następcze, wys. statyczne- ↓kurczliwości m.sercowego w wys. submax. (↓HR), większa rezerwa kurczliwości, ↓ pobór O2 oraz mniejsze zużycie energii, u wytrzym. Szybka stabilizacja, przewaga włókien ST, ↑ objętości krwi krążącej na skutek działania mechanizmu renina-angiotensyna-aldosteron, ↑ ilość hemoglobiny, ↑ stężenia 2,3 DPG, ↑ oddawania tlenu w tkankach, ↑ tolerancja wysiłkowa.

Korelacja pomiędzy AT, a zdolność do wykonywania długotrwałych wysiłków:

AT- wartość obciążenia wyrażana w jednostkach mocy, pobierania O2, częstości skurczów serca, % VO2max., przy której stężenie mleczanu osiąga wartość 4 mmol/l. AT tworzy się: ↑ wentylacja płuc ↑ RQ

↑wydalanie tlenu

Trening szybkościowy- polega na zwiększeniu szybk¬ści reakcji ruchowych uwarunkowanych specyficznymi właściwościa¬i ukł. nerwowo-mięśniowego i wysoką zdolnością do uwalniania i wykorzystywania dużych ilości energii pochodzącej z rozpadu wysokoenergetycznych związków fosforowych.

Czynniki wpływające na szybkość:

  1. czas reakcji ruchowych, czas od momentu zadziałania bodźca na receptor do chwili pobudzenia odpowiednich zespołów mięśniowych- zdolność raczej wrodzona.

  2. Czas ruchu- czas konieczny do wykonania określonego aktu ruchowego- zależy od wypracowania koordynacji nerwowo-mięśniowej i automatyzacji struktury ruchu.

  3. W cyklicznych formach ruchu- w biegach, w pływaniu o szybkości będzie decydować częstotliwość powtarzania odpowiednich cyklów ruchowych.

Jest tutaj większy przyrost muskularny niż w treningu wytrzyma. W tren. szybkościowym następuje intensyfikacja procesów beztlen., zwiększają się zasoby związków fosforowych, podnosi się w mięśniach poziom glikogenu, skraca się czas reakcji odruchowej. Metoda powtarzana i interwałowa.

Trening siłowy- polega na zwiększeniu siły mięśni, na bardzo wszechstronnym ćwiczeniu muskulatury, a szczególnie tych grup mięśniowych od których zależy harmonijna budowa ciała.

Wzrost siły mięśniowej może się wyrażać ilością masy przemieszczanej lub przyrostem jej prędkości. Dlatego wyróżniamy: ćw. Siłowe- podnoszenie ciężarów; ćw. Siłowo-wytrzymałościowe- walki zapaśnicze; ćw. Siłowo-szybkościowe- pchnięcie kulą.

Czynniki wpływające na siłę miesnia:

  1. budowa- przebieg włókien mięśniowych

  2. przekrój poprzeczny

  3. stan wytrenowania- trening udoskonala nerwowe mechanizmy pobudzające mięśnie do skurczu, umożliwiając tym samym mobilizowanie większej masy jednostek motorycznych w max. skurczu.

  4. Zmęczenie

Siła skurczu zależy od: 1) liczby jednostek motorycznych biorących udział w skurczu, 2) częstotliwości, z jaką poszczególne jednostki motoryczne są pobudzone, 3) stopnia rozciągnięcia mięśnia przed jego skurczem.

WPŁYW TRENINGU NA ORGANIZM

Można podzielić na 2 grupy:

  1. zmiany potreningowe, które dają się zaobserwować za pomocą prostych metod badawczych tj: obserwacja, pomiary chronometrem, taśmą centymetrową. Na ogół wyższy wzrost, bardziej rozwinięta muskulatura, harmonijna budowa ciała, poprawna postawa, oraz cechy tj: większa siła, szybkość, wytrzymałość, zręczność.

  2. Zmiany zachodzące w narządach i tkankach

UKŁ. KOSTNY

Systematyczny trening przyspiesza prawidłowy rozwój kośco, ich długości i grubości. Zmienia się również struktura tk. kostnej; zwiększa się warstwa substancji zbitej, wzrasta ilość osteonów tj. elementów architektonicznych i czynnościowych tk. kości zbitej, zmianą ulega struktura i ukł. kostnych beleczek. Zmienia się skład chemiczny kości, zwiększa się ilość subst. organicznych i soli mineralnych. Wszystko to czyni kość bardziej wytrzymałą i odporną na urazy mechaniczne. W treningu sportowym w większym stopniu rozwija się klatka piersiowa, co powiększa możliwości ukł. oddechowego.

UKŁ. MIĘŚNIOWY

NARZĄDY WEW.

Ukł. krążenia

Ukł. oddechowy

MIERZENIE WYDOLNOŚCI BEZTLENOWEJ

Metoda pośrednia

TESTY

Margaria- test polegający na pomiarze pionowego komponentu prędkości u badanego wbiegającego na schody z max. prędkością. Mierzymy czas wbiegania.

OCENA WYD. CZŁOW. DO WYS. ANAEROBOW.

Wingate test- wykonywany jest na cykloergometrze. Badany po krótkiej rozgrzewce, wykonuje wysiłek z max. częstotliwością obrotów, przy indywidualnie dobranym obciążeniu, w ciągu 30 s. Na podstawie częstości obrotów w pierwszych okresach można wyliczyć max. anareobową, zaś całkowita wielkość wykonanej pracy stanowi wykładnik wydolności anaerobowej.MIERZY ON 4 parametry: 1. wartość uzyskanej mocy max w W lub W/kg 2. czas osiągnięcia mocy max 3. czas utrzymania mocy max 4. wskaźnik spadku mocy w %.

METODY POŚREDNIE TO :

METODA POŚREDNIA WG NOMOGRAMU ASTRANDA

Wyliczenie max. poboru tlenu przy pomocy nomogramu uwzględniającego zależność między wielkością pracy a częstością tętna oraz pomiędzy częstością tętna w pracy średnio intensywnej a wielkością max. poboru tlenu jaką można by uzyskać w pracy max.

PWC 170

Polega na określeniu obciążenia kg/min. przy którym częstość skurczów serca osiąga poziom 170 ud/min. Przy małej wydolności poziom zostanie szybko osiągnięty. Wyniki uzyskać można z próby bezpośredniej lub pośredniej.

TEST COOPERA:

Bieg na 12 min, mierzymy przebiegnięty dystans i odnosimy to do tabel porównawczych. Im dłuzszy tym większa wydolność. praca: 5' przy 1,5 W/kg dla K i 2 W/kg dla M

Metoda bezpośrednia

Można przeprowadzić na podstawie określenia max. kumulowanego deficytu tlenowego.

Zasada pomiaru tego deficytu, polega na obliczeniu różnicy pomiędzy kumulowanym zapotrzebowaniem na tlen a kumulowanym pobieraniem tlenu podczas supramax. Wys. fiz.

OBCIĄŻENIE BEZWZGLĘDNE

Oznacza ilość energii wydatkowanej przez organizm na wykonanie pracy w jednostce czasu czyli jest to moc. Jednostką mocy jest wat. Obciążenie bezwzględne może być wyrażone w jednostkach objętości tlenu pochłanianego przez organizm w ciągu min. lub w jednostkach pracy zew. w jednostce czasu.

OBCIĄŻENIE WZGLĘDNE

Oznacza proporcję pomiędzy zapotrzebowaniem na tlen podczas wykonywania pracy a max. pochłanianiem tlenu podczas pracy max. czyli VO2max. tj. 100% VO2max.

DOŚWIADCZENIE VALSAWY

Polega na badaniu reakcji mięśnia sercowego na zmianę ciśnienia śródpiersiowego wywołaną parciem, tj. dążeniem do max. wydechu przy zamkniętej głośni. Wzrost ciśnienia powoduje utrudniony dopływ krwi do prawej połowy serca i krążenia wielkiego. Prowadzi to do zmniejszenia pojemności skurczowej serca oraz spadku ciśnienia tętniczego, co powoduje odruchowe przyspieszenie akcji serca i wzrost HR

PRÓBA ORTOSTATYCZNA

Badanie reakcji ukł. krążenia w świetle zmian tętna i ciśnienia tętniczego, przy zmianie pozycji ciała z leżącej na stojącą. Pozycja leżąca stwarza najbardziej sprzyjające warunki dla krążenia krwi. Przy przejściu do pozycji stojącej siła grawitacji powoduje zahamowanie odpływ krwi z dolnych partii ciała i pogorszenie dopływu krwi do serca. W następstwie tych zaburzeń może dochodzić do niedostatecznego dopływu krwi do mózgowia, połączonego z występowaniem przejściowego zblednięcia, „zawrotów głowy”, a nawet omdlenia. Jednocześnie obserwuje się spadek ciśnienia tętniczego krwi i przyspieszenie tętna.

Wykonanie próby polega na pomiarach tętna i ciśnienia tętniczego w pozycji leżącej, a następnie w pierwszych 15 s. I pod koniec pierwszej minuty po przyjęciu pozycji stojącej.

Przy prawidłowej reakcji tętno ulega przyspieszeniu w granicach 18-28 % wartości wyjściowej, a ciśnienie tętnicze spada o ok. 10 mmHg. Zmiany te po

1-3 min wracają do normy.

STEP TEST HARWARDZKI

Polega na wchodzeniu na stopień w rytmie 30 wejść i zejść na minutę w czasie 5 minut. Dane próby opiera się na pomiarach tętna. Tętno oblicza się w 30 s. Odcinkach czasu w okresie wypoczynku pomiędzy 1-1,5 min.,2-2,5 min.,3-3,5 min.

MONOGARAM ASTRAND-RYMING

Uwzględnia skalę tętna dla kobiet i dla mężczyzn, skalę max. zużycia tlenu w l/min, ciężar ciała, zużycie tlenu i max. obciążeń. Pokazuje wzajemne zależności między zużyciem O w l/min, ciężaru ciała, częstości tętna. Podczas wysiłków poziomem VO max określonemu obciążeniu i wadze odpowiadajcej na skali zużycie O .

ZAKWASZENIE

Wzrost stężenia jonów wodorowych ( H+)- protonów w płynach ustrojowych powyżej normy, załamanie równowagi między stężeniem kwasów i zasad.

ROLA NERKI I PŁUC W UTRZYMANIU RÓWNOWAGI KW-ZAS.

( OBRONA ORG. PRZED ZAKWASZENIEM)

Nerka reguluje poziom rezerwy alkalicznej. prawidłowa praca nerki zapewnia właściwy poziom rezerwy alkalicznej. Nerka utrzymuje właściwy poziom rezerw, gdy jest on prawidłowy-24-27 mmol/l. Wchłania NaHCO3 z przesączu kłębkowego do krwi (rezerwy alkaliczne jeżeli znajdzie są w przesączu kłębkowym to wraca do krwi z powrotem w całości- utrzymamy stały poziom). Jeżeli mamy nadmiar rezerwy alkalicznej to ten nadmiar nerka wyrzuci do moczu. Jeżeli mamy niedobór rezerw alkalicznych nerka ją odtwarza. Usuwa H+ w postaci wolnej i związanej z fosforem i NH4Cl w ten sposób regeneruje pozostałe bufory krwi. Jak długo H+ są związane z buforami tym dłużej te bufory są wyeliminowane z dalszej czynności. Ważna jest kontrola poziomu buforów. Regeneracja może wymagać długiego okresu czasu by te bufory znów mogły nas bronić- indywidualny dla danych osób. Nerka posiada anhydrazę węglanową- pobiera CO2 z ko0m. kanalika lub naczyń włosow.

ROLA KRWI

Transport O2 i CO2 oraz hemoglobina może wiązać wolne jony wodorowe oraz pozostałych buforów krwi.

ROLA UKŁ.ODDECH.- PŁUC

Usuwanie Co2 , kt. Zakwasza , jednak nadmierne usuwanie CO2 z org. w wyniku hiperwentylacji może prowadzić do alkalozy ( zasadowicy)

WPŁYW ZAKWASZENIA NA

1.PROCESY SYNAPTYCZNE

Wolne jony wodorowe gromadzą się w obrębie synaps - będą utrudniały przewodzenie impulsów i pobudzenie komórek. Utrudnienie to będzie polegało na konkurencji pomiędzy H+ a Ca ++, H+ mogą uniemożliwić wydzielanie Ach do przestrzeni synaptycznej i tym samym zahamowanie pobudzenia na poziomie synapsy. Mogą też utrudniać transport jonów w poprzek błony.

2. procesy molekuralne skurczu mm

H+ konkurują z Ca ++ o przyłączenie się do podjednostki C troponiny. Utrudniają także uwalnianie Ca ++ z siateczki sark. Jedno i drugie prowadzi do nie uwolnienia aktyny z hamującego wpływu troponiny a tym samym uniemożliwia skurcz m.

3. metabolizm

H+ są czynnikiem dezaktywującym większość enzymów kluczowych dla metabolizmu energ.mm. H+ wpływają dezaktywująco min na : ATP azę mioz,; kinaza kreatynowa - zmniejszają w ten sposób możliwości hydrolizy ATP oraz upośledzając systemy resyntezy ATP.

TERMOREGULACJA

Polega na dostosowaniu ilości ciepła wymienianego pomiędzy organizmem w toku przemian metabolicznych i ilości ciepła wymienianego pomiędzy organizmem a jego otoczeniem do potrzeb bilansu cieplnego ustroju w zmiennych warunkach środowi. Bodźce termiczne odbierane przez obwodowe i ośrodkowe termoreceptory przekazywane są do OUN, skąd wysyłane są sygnały do odpowiednich efektorów termoregulacji. Podczas wys. fiz. zwiększa się ilość ciepła powstającego w org. Ok. 80% całej ilości energii uwalnianej podczas pracy mięśniowej człowieka przekształca się w energię cieplną. Gdyby to ciepło nie było rozproszone do środ. To wzrost temp. Ciała przekraczałby 1% w ciągu kilku min. I kontynuowanie wys. przez okres dłuższy byłoby niemożliwe. Pomimo aktywności mechanizmów termoregulacji tempᠮ Wew. Ciała wzrasta podczas wys. fiz. i po 30-40 min stabilizuje ᡳię na poziomie odpowiad. ich intensywności. Parowanie potu stanowi główną drogę eliminacji ciepła z powierzchni ciała podczas wys. Skuteczność termoregulacji wysiłkowej uwarunkowana jest jednak nie tylko przez tempo wydzielania potu i warunki zew. Wpływające na szybkość jego parowania, lecz również przez sprawność funkcjonowania ukł. krążenia, od której zależy transport ciepła z mięśni do skóry.

Wyróżniamy 4 strefy wpływu zmianiającej się temp.:

a. strega komf.ciepl.; b. Strefa chłodu-tu wzrasta znaczenie zmian behawioralnych c. Str.zimna d. Str.nietolerow.zimna

Wyr. 4 sposoby wymiany ciepła:

Konwekcja: tj. przenoszenie ciepła na skutek ruchu cieczy lub gazu - ze środowiska cieplejszego do zimniejszego

Przewodzenie: wymiana ciepła między powierzchniami pozostającymi w stałym kontakcie

Promieniowanie

Emitowanie ciepła przez powierzchnię ciała

Parowanie

Potu, główna droga eliminacji ciepla

HIPERWENTYLACJA

Zwiększony przepływ mas powietrza przez płuca nieproporcjonalnie duże w stosunku do obciążenia pracą wywołane pobudzeniem ośrodków oddechowych w wyniku zwiększenia prężności CO2 we krwi. Negatywnym skutkiem tego zjawiska jest zmiana ( upośledzenie) mechanizmów dyfuzji pęcherzykowej.

W okresie hip. Kiedy częstość oddechów jest bardzo duża kolejne przyśpieszenie częstości oddechowej powoduje skrócenie czasu przebywania powietrza w pęcherzykach płucnych i tym samym skraca się czas wymiany dyfuzyjnej między pęcherzykami a krwią w naczyniach włosowatych. Większa pCO2 niż normalnie w osoczu sprzyja dyfuzji tego gazu ale z kolei odbija się to negatywnie na dyfuzji O2. Hip. Wywołana jest zwiększonym obciążeniem wysiłkowym i związaną z tym zmianą metabolizmu. Im wyższa intensywność tym > % udział procesów beztlenowych w pokrywaniu zapotrzebowania energetycznego i tym samym > gromadzenie się CO2 i większa jego pręzność we krwi( jest to bezpośrednią przyczyną wywołującą hip.)

DZIECI

PREDYSPOZYCJE WYTRZYMAŁOŚCIOWE:

Większy skład włókien ST - VO2 max wzrasta proporcjonalnie do obciąż. jak u dorosłych ;-;- SV rośnie proporcjonalnie do obciąż. Względnego 40-50 % VO2 max;- HR przy danym poborze tlenu jest > niż u dorosłych ; - Q rośnie proporcjonalnie do obciązenia jak u doroslych ; - AVD większe ok. 0,5- 1 %; - VE rośnie proporcjonalnie do obciążenia względnego 70 - 80 % VO2 max, wysoki poziom AT.

Parametry te powodują szybszy pobór i transport tlenu do komórek, jest krótszy deficyt tlenu a VO2 max osiągane jest wcześniej. Występuje gorsza dystrybucja krwi w odpowiednie obsary naczyniowe spowodowane gorszą regulacją obwodowego przepływu krwi. Mogą wystąpić reakcje hiperkinetyczne wywołane brakiem zmniejszenia przepływu krwi przez trzewia i nerki podczas wys. Fiz. Przyczyną ograniczającą dzieci przed wys. Fiz. Jest labilny ukł. kostno- stawowy nieodporny na takie obciąż. dzieci łatwo sieodwadniają , mają więcej wody w przestrzeni zew. Kom.

PREDYSPOZYCJE SZYBKOŚCIOWE

-mniejsza il. Wł. FT; - poziom ATP i fosfokreatyny przeliczone na kg masy ciała podobny jak u dorosłych ; - słabsze tempo glikolizy; - mają mniejsze zdolności do max zakwaszenia ( chłopcy 5 lat 6 mmol/l LA; 16 lat 11 mmol, 25 lat 16 mmol.

ODWODNIENIE

Groźniejsze i łatwiejsze do uzyskania niż u dorosłych ; - więcej wody w przestrzeni zew. Kom. i większe możliwości utraty wody ; - reakcja hiperkinetyczna , gorsza dystrybucja krwi; - opóźnione reakcje kompensujące odwodnienie ( słabsze przeciwdziałanie)


1

16

1

4


Wyszukiwarka