GWSH - Systemy polityczne, wspolczesne Systemy polityczne - Lebioda, 1


SYSTEMY POLITYCZNE

1. Co to jest system polityczny?

2. Określ podstawy funkcjonowania systemu politycznego

A)NORMY

(kultura) określone mechanizmy

B) REGUŁY

C) ZASADY

3. Określ główne elementy systemu politycznego:

  1. ruchy społeczne, partie polityczne

  2. organizacje zawodowe i religijne

  3. nieformalne grupy nacisku(media)

  4. żywiołowe procesy społeczne

(demograficzne, restrukturyzacja, przekształcenia społeczne)

  1. społeczny stosunek do władzy, do państwa

  2. doświadczenia historyczne

  3. właściwości kulturowe(uwarunkowania)

  4. instytucje władzy państwowej

4. Wymień 4 zasadnicze funkcje systemu politycznego:

  1. regulacyjna  sterowanie procesami które są zgodne z regułami występującymi w systemie politycznym

  2. mediacyjna  służy do rozwiązywania problemów i konfliktów zachodzących miedzy grupami interesów w środku systemu

  3. adaptacyjna  usprawnienie instytucji i bazy funkcjonowania systemu politycznego

  4. innowacyjna  wprowadzenie do otoczenia systemu politycznego nowych reform i zasad działania (mechanizmów)

5. Nazwij 3 zasadnicze typy systemów politycznych:

  1. według kryterium liczby sprawującej władzy

  2. według kryterium podziału dychotomicznego

  3. według kryterium podziału na systemy monokratyczne i plutokratyczne

6. Określ 3 typy systemów politycznych według kryterium liczy sprawujących władzę:

  1. systemy rządów jednostki( absolutyzm)

  2. systemy rządów niewielu(oligarchiczne)

  3. systemy rządów wielu ( demokratyczne)

7. Podaj główne cechy systemów monokratycznych:

8. Jak dzielą się systemy monokratyczne?

  1. totalitarne

  2. autorytarne

  3. teokratyczne

  4. paternalistyczne

9. Podaj główne cechy systemów plutokratycznych :

10. Jak dzielą się systemy plutokratyczne:

  1. demokracja pluralistyczna

  2. pozorowana demokracja

  3. autokratyczna - monokracja

11. Określ 3 zasadnicze formy systemów plutokratycznych i podaj przykłady ich występowania:

  1. prezydencki - USA, Rosja

  2. mieszany- semiprezydencki FRANCJA

  3. gabinetowo - parlamentarny W.B, KANADA, IZRAEL, JAPONIA, AUSTRALIA

12. Określ 3 zasadnicze formy systemów monokratycznych i podaj przykłady ich występowania:

A)totalitarne

  • społeczeństwo nie ma nic do powiedzenia

ROSJA

B) autorytarne

  • władza w rękach małej grupy

  • społeczeństwo odrobinę może decydować

  • władza nie kontroluje całego życia społeczeństwa

ROSJA STALINA

c) paternalistyczne

CHINY KOMUNISTYCZNE

PARTIE I SYSTEMY PARTYJNE:

13. Co to jest partia polityczna:

  1. instytucje umożliwiające i uruchamiające procedury konstytucyjny

  2. stanowią skuteczne narzędzie do tego by mogły przejąć odpowiedzialność za kierowanie państwem , tylko wtedy gdy same poddadzą się ocenie wyborcy  przez pryzmat wyborców definiowane są tak

.

DEFINICJE ..

Według GEORGA SJOLBOMA:

Partie to organizacje które wysuwają kandydatów na wyborach powszechnych do ciał parlamentarnych oraz do innych stanowisk.

Według SARTORIEGO:

Partia to grupa polityczna, która jest obecna w procesie wyborczym i jest w stanie wysunąć poprzez wybory kandydatów na stanowiska polityczne

Według PROF. JANDY

Partie to organizacje , które dążą do obsadzenia stanowisk politycznych swymi legitymizowanymi reprezentantami

PARTIE: to łańcuch ogniw łączących społeczeństwo z elitami oraz na szczeblu systemu politycznego łączą obywateli z państwem.

14. Jakie są zasadnicze cele działania partii?

  1. żeby zdobywać głosy wyborców

  2. żeby na bazie zdobytych głosów zdobyć stanowiska polityczne

  3. żeby później zrealizować swoje koncepcje polityczne

15. Scharakteryzuj funkcje społeczną partii:

FUNKCJA SPOŁECZNA ma charakter:

Partie muszą być powiązane ze strukturą społeczną w różnym stopniu by zdobyć ich głosy. Partia musi sama wypracować sobie więzi społeczne.

Partie potrzebują do działania STRATEGIĘ WYBORCZĄ.

16. Scharakteryzuj funkcję państwowo - publiczną partii:

CELE:

Bliższe: - funkcja ta zachodzi gdy dana partia znajdzie

Przejęcie stanowisk się w parlamencie

Politycznych, publicznych, umożliwia ta funkcja

Po to by można było * otwarcie drogi do uczestniczenia w państwowym procesie decyzyjny,

Zrealizować cele strategia koalicyjna + poprzez budowe gabinetu

+ oraz przez kształtowanie polityki tego gabinetu

Dalsze:

Aby kształtować treść,

Istotę, materię państwa

KATALOG: ( założenia, oferty, metody

Postępowania w stosunku do

Innych partii)

zawiera

STRATEGIE PROGRAMOWE

aby prowadzić

NEGOCJACJE KOALICYJNE

17. Scharakteryzuj funkcję organizacyjną partii:

CELEM - tworzenia relacji organizacyjnych zminimalizowanie ryzyka niebezpieczeństwa dla danej partii wynikające z zewnatrz

STRATEGIA ORAGANIZACYJA

    1. odzwierciedlać powinna strukturę elektoratu do której partia się odwołuje

    2. sposób zorganizowania partii powinien zabezpieczyć możliwość podejmowania decyzji w określonym czasie

    3. powinna zawierać proces decyzyjny który powinien zapewnić współgłos w sprawach głównej kwestii która nurtuje elektorat

    4. zmiany w organizacji partii muszą postępować w kontekście zmian zachodzących w otoczeniu tej partii

CELEM STRATEGI jest TRWAŁOŚĆ PARTII

18. Określ główne cechy ogniwa partycypacyjnego partii

19. Określ główne cechy ogniwa wyborczego partii:

20. Określ główne cechy ogniwa klientelistycznego partii:

21. Scharakteryzuj zasadnicze sposoby tworzenia partii według modelu genetycznego:

TWORZENIE:

Wewnętrzne albo Zewnętrzne

 w stosunku do parlamentu 

przez elity polityczne przez grupy społeczne lub stowarzyszenia nie

- konserwatywne będące w parlamencie aby później walczyć w

- monarchistyczne o władze, przeciw parlamentowi

- liberalne - socjalistyczne, komunistyczne

- hadeckie

  1. Określ główne modyfikacje w tworzeniu partii politycznych:

Partie stworzone wewnętrznie Partie stworzone zewnętrznie

MODYFIKACJE

1. Terytorialna penetracja Terytorialne rozproszenie

* elita skupiona wewnętrznie chciała * małe komórki które łączą się w całość

poszerzać swoje działanie na niższych * wyznaczanie przez elity lokalne na inne

prowincje

szczeblach

→narzucanie personelu ,

zmiany str. org

2. FORMY SPONSORINGU BRAK SPONSORINGU

np. kościół ( partia hadecka)

np. związki zawodowe (partie socjalne)

3. HARYZMA LIDERÓW

np. NSDAP - Hitler

np. partia golistyczna - „de gol”

23. Co rozumiesz pod pojęciem - instytucjonalizm partii politycznych ?

PRAWNE UJĘCIE:

Uznanie konstytucyjnych funkcji partii w ramach określonego systemu politycznego

SOCJOLOGICZNE UJĘCIE:

Przekształcenie określonych stowarzyszeń w organizacje, które jednoznacznie ustaliły sobie cele na rzecz zdobycia i utrzymania władzy.

24. Jakie czynniki decydowały o instytucjonalizacji partii politycznych ?

A) wiek partii

* stabilność pozycji

B) poziom depersonalizacji - czyli łączenia partii z jego przywódcą

C) wyborcza i parlamentarna stabilność systemu politycznego

25. Co rozumiesz pod pojęciem - depersonalizacja partii politycznych ?

Oznacza to utratę stabilnego przywódcy danej partii.

Partia zdepersonalizowana powinna umożliwić wyłanianie się nowych przywódców. Przywódcy partii odchodzą ,ale partie zastają. Partia nie powinna tracić na znaczeniu gdy przywódca odchodzi.

26. Co rozumiesz pod pojęciem - transformacja partii politycznych?

27. Jakie czynniki wpłynęły na tworzenie się partii masowych?

A)

B)

C)

28. Określ główne cechy partii masowych:

A) dążenie do wypracowania identyfikowania się z nią dużej masowej grupy

B) działania integracyjne i mobilizacja do działania organizacyjnych przybudówek partyjnych np. koło zainteresowanych, festyny

* przywiązanie do siebie wyborców

C) uzyskanie ze strony elektoratu identyfikacji o wymiarze społeczno - strukturalnym

*masowe członkostwo

  1. zbudowanie aparatu biurokratycznego, który zajmuje centralną pozycję, administrację która daje zarys całości

29. Określ główne cechy partii wyborczych:

A) stawały się agencjami wyborczymi, mniejszy aparat biurokratyczny

B) mniejsze poczucie identyfikacji, poprzez ewolucję klas społecznych

C) bardziej agresywna strategia i aktywność partii, zdobywanie zwolenników nie tylko w jednej klasie

  1. stracenie zdolności utrzymania zwolenników

SYSTEM POLITYCZNY NIEMIEC:

30. Określ główne wyznaczniki historycznej ewolucji systemu politycznego Niemiec do 1949 roku:

System polityczny Niemiec opiera się na III filarach:

I Ograniczony parlamentaryzm

II przyspieszona demokracja oparta o model anglosaski

III Federalizm Niemiecki

1806 Związek Reński - 9 podmiotów, zarodek federalizmu

1815 Związek Niemiecki - 34 państwa + 5 miast parlament związkowy

1866 Związek Północnoniemiecki - 22 państwa = dominacja Prus

po 1871 Związek Niemiecki - I Rzesza 25 krajów federalnych

po I wojnie II Rzesza - , monarchia

1919 - 1933 Republika Weimarska - bardzo widoczny prezydencjonalizm

1928 - 1932 Paraliż Systemu (kryzys gospodarczy)

1933 - 1945 panowanie Hitlera

po II wojnie Stara Republika Federalna Niemiec

      1. USTAWA ZASADNICZA

31. Określ główne cechy charakterystyczne dla systemu politycznego RFN:

system kanclerski kanclerz - rzad - parlament

 powstanie Izby Krajowej

silniejsza pozycja główne FED. TR. KA

ograniczona rola prezydenta

32.Określ główne kompetencje kanclerza w systemie politycznym RFN:

33. Scharakteryzuj system wyborczy do parlamentu RFN

Jeden na partie

Jeden na osobę - posła

656 posłów

34. Określ główne kompetencje Bundestagu:

Jest to Izba Niższa

35. Określ główne kompetencje Bundesrat:

Jest to Izba Wyższa

36. Określ główne kompetencje rządu federalnego RFN

37. Określ kompetencje, sposób wyboru oraz miejsce prezydenta w systemie politycznym RFN:

FORMALNE→ posiada władzę wykonawczą

NIEFORMALNIE→ posiada małe kompetencje , bardziej forma reprezentatywna

Zgromadzenie Narodowe wybiera prezydenta

SKŁAD( 656 Bundestag

656 z Landstagów (proporcjonalna ilość do ilości ludności) )

PREZYDENT →musi mieć <40 lat, bierne prawo wyborcze

Kompetencje:

38. Wymień główne prawa i swobody obywatelskie w systemie politycznym RFN:

Wolności prawa :

Prawa:

A)osobiste

B)socjalne

Wolności obywatelskie:

39. Określ główne obowiązki obywateli w systemie politycznym RFN:

Obowiązki nie są regulowane, lecz tylko jeden należy spełnić

*służba wojskowa albo wojsko albo straż graniczna, placówki specjalne

SYSTEM POLITYCZNY AUSTRII:

40. Określ główne wyznaczniki historycznej ewolucji systemu politycznego Austrii do 1955 roku:

1920 konstytucja - państwo federalne

niebywale kazustyczny sposób formułowania jej przepisów, konstytucja sztywna

41. Na jakich głównych zasadach opiera się system polityczny Austrii?

42. Scharakteryzuj Izbę Wyższą parlamentu Austrii:

STRUKTURA:

Należą również prezesi klubów parlamentarnych

43. Wymień i krótko scharakteryzuj najważniejsze organy Natinalrat:

KOMISJA GŁÓWNA

KOMISJE STAŁE:

KOMISJE ŚLEDCZE:

44. Scharakteryzuj Izbę Niższą parlamentu Austrii (Bundesrat):

KOMPETENCJE:

45. Określ główne kompetencje prezydenta federalnego Austrii:

6 lat prezydent

WYJĄTKI:

1) powołanie nowego kanclerza rządu

2) może zwołać nadzwyczajne sesje Nationalrat

46. Określ główne kompetencje rządu federalnego Austrii:

SYSTEM POLITYCZNY WIELKIEJ BRYTANII:

47. Określ główne wyznaczniki historycznej ewolucji systemu politycznego Wielkiej Brytanii:

Początki parlamentaryzmu sięgają już XII w kiedy to powołano Wielką Radę w której zasiadali baronowie, arcybiskupi, opaci, która dała później początek reprezentacji narodu - parlamentowi, który powołano za panowania Henryka III. Wielka Karta Swobód z 1215 roku Okres Kształtowania się reprezentacji ogólnonarodowej, w którym następuje oddzielenie się parlamentu od władzy królewskiej zakończony w wieku XVI, ustanowienie równowagi między władzą wykonawczą i ustawodawczą. Drugi etap to okres walki parlamentu z monarchą, uwieńczony kształtowaniem się podstaw systemu parlamentarnego. Uchwalono wówczas Habeas Corpus act z 1679 r Bill of Rights z 1689 r Od tej pory monarcha musiał rządzić wraz z parlamentem. Pojawiły się partie polityczne Wigowie i torysi, ministrów wyłaniano ze zwycięskiego ugrupowania 3)) okres umacniania się systemu parlamentarno - gabinetowego w XVIII i w pierwszej połowie XIX w 4) czasy najnowsze, w których dominuje egzekutywa nad legislatywą. Rozszerzono prawa wyborcze, ugruntowano system dwupartyjny

48. Wymień główne cechy systemu konstytucyjnego Wielkiej Brytanii:

W Wielkiej Brytanii nie ma konstytucji w znaczeniu jednolitej ustawy. Pod pojęciem tym rozumie się całość norm prawnych i zwyczajów, określających podstawy ustroju państwa, zasady działania władz państwowych i relacje między nimi. Kwestie te regulują normy pisanego prawa stanowionego ustawy i prawa precedensowe a także tzw. Konwenansów konstytucyjnych niepisane zwyczaje, orzecznictwa sądów, konwenanse konstytucyjne. Do aktów prawa pisanego należą zwłaszcza Wielka Karta Swobód z 1215 r. Petycja o prawo z 1628r, Habeas Corpus act z 1679r Bill of Rights z 1689 r. Ast of settlement z 1701 r. Z pośród nowszych ustaw o charakterze konstytucyjnym, ustawy o parlamencie z 1911 i 1949 ustawy o prawach wyborczych.

49. wymień najważniejsze twoim zdaniem ustawy współczesnego brytyjskiego państwa konstytucyjnego:

Wielka Karta Swobód z 1215 r Habeas Corpus Act z 1679 Bill of Rights z 1689r. Act of settlement z 1701 r. Z pośród nowszych ustaw o charakterze konstytucyjnym: ustawy o parlamencie z 1911 i 1949, 1958( the life Reerage Act) - reforma izby Lordów, 1999 ( The House of Lord Act). Ustawy o ministrach korony 1937 i 1964, ustawy o prawach wyborczych - min 1868 i 1975

50. Scharakteryzuj podstawy unitarnego charakteru struktury zjednoczonego królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej:

Charakter Wielkiej Brytanii wynika z ustaw o unii ze Szkocją z 1707 r. O unii z Irlandią z 1800r. Oraz z ustawy z 1920. O ustrju Irlandii, zmienioną później na ustawę o wolnym państwie Irlandii. Najbardziej zintegrowana z Anglią jest Walia, która została wcielona do królestwa ustawą parlamentu z 1536r . Szkocja posiada odmienny system sądownictwa i szkolnictwa, kościół a także ustrój administracji lokalnej. Istnieją urzędy sekretarzy stanu do spraw Szkocji i Walii, sekretarze są członkami gabinetu. W parlamencie Brytyjskim istnieje Wielka Komisja do spraw Szkocji i Walii. W 1998 powołano parlament Szkocji i Walii które dostały uprawnienia w sprawach podatków i budżetu. Inaczej sytuacja wyglądała w Irlandii Północnej, po oderwaniu się Republiki Irlandii. W Irlandii Północnej trawy konflikty społeczne a region ten był zarządzany prosto z Londynu. W 1999r przekazano władzę Zgromadzeniu Autonomicznemu Irlandii Północnej, do którego kompetencji nalezą sprawy finansów regionu, zatrudnienia, rolnictwa, służby zdrowia itd.

51. Wymień najważniejsze partie polityczne Wielkiej Brytanii:

W Wielkiej Brytanii istnieje system dwupartyjny. Głównymi partiami są Partia Konserwatywna działająca od 1834r. I socjaldemokratyczna partia pracy założona 1900r, Liberalni Demokraci - 1988. Regionalne znaczenie ma szkocka Partia, Narodowa partia Walii.

52. Określ główne zasady prawa wyborczego Wielkiej Brytanii:

Wybory dotyczą tylko izby niższej parlamentu tj. Izby Gmin. Wybory w wielkiej Brytanii są powszechne, bezpośrednie, równe i tajne. Okręgi są 1 - mandatowe. Do Izby Gmin wybiera się 646 posłów na okres nie dłuższy niż 5 lat. ( 529 z Anglii, 59- Szkocji, 40- Walii, 18- Irlandii Północnej. Głosować mogą obywatele, którzy ukończyli 18 lat, są obywatelami Brytyjskimi, obywatelami innych państw wspólnoty i obywatelami Irlandii zamieszkałymi w Królestwie. Rejestry wyborcze uzupełnia się co roku. Głosować nie mogą panowie będącymi członkami Izby Lordów, skazani i cudzoziemcy. Bierne prawo wyborcze posiadają osoby, które ukończyły 21 lat, nie są karani na więcej niż ponad rok, i nie są częścią kleru. Warunkiem zgłoszenia kandydata jest złożenie kaucji 500 funtów. O rozpisaniu wyborów decyduje premier.

53. Scharakteryzuj podstawy funkcjonowania Izby Gmin:

Izba Gmin liczy 659 posłów. Izba gmin obraduje na sesjach, na których podaje się przyczyny zwołania Izby. Posiedzenia odbywają się nieustannie od poniedziałku do piątku. Obradami w Izbie Gmin przewodniczy spiker, jest on także autorytetem w Izbie gmin, przestrzega czy debaty są należycie prowadzone. Od jego decyzji w sprawach proceduralnych nie ma odwołania do Izby Gmin. Frakcje posiadają swoich Whipów w Izbie Gmin. Główny Whip załatwia przedłożenia rządowe, dba o zapewnienie obecności poszczególnych członków partii, stara się o poparcie polityki rządowej. Organami wewnętrznymi Izby Gmin są komisje. Istnieje 10 komisji stałych. Specjalnymi komisjami są dwie komisje szkockie. Istnieją także Komisje wyspecjalizowane, mają charakter kontroli albo egzekutywy obecnie ich jest 14. Istnieją także komisje wspólne i komisje projektów prywatnych. Posłowie Izby Gmin mogą powoływać ustawy o charakterze publiczny, prywatnym i mieszanym.

54. Określ główne sposoby kontroli parlamentu nad rządem w systemie politycznym Wielkiej Brytanii:

Pociąganie członka rządu do odpowiedzialności konstytucyjnej lub politycznej, zapytania poselskie, kontrola finansowa, oraz w instytucjach specyficznych, właściwych dla ustroju parlamentarnego Wielkiej Brytanii takich jak dyskusja nad mową tronową i Komisja całej Izby. Sąd nad członkiem rządu, który zostaje pociągnięty do odpowiedzialności politycznej sprawuje Izba Lordów, ustąpienie szefa rządu prowadzi do ustąpienia całego gabinetu. Opozycja może zgłosić wotum nieufności do parlamentu. Parlament kontroluje rząd przy wygłaszanej corocznej mowie tronowej, kiedy to opozycja ma możliwość zaprezentowania swoich poglądów, wyrażenia swoich propozycji. Formą kontroli jest też debata budżetowa, gdyż rząd nie może bez zgody parlamentu nadawać podatków. Parlament także kontroluje gospodarkę znacjonalizowaną oraz kontrola aktów normatywnych.

55. Scharakteryzuj podstawy funkcjonowania Izby Lordów:

Struktura tej izby jest uwarunkowana wielowiekową tradycją. Składa się z Lordów Świeckich i duchownych. W grupie Lordów Świeckich wyróżniamy: dziedzicznych, prawa, mianowanych dożywotni. W 1999 r reformowano Izbę Lordów i prawo w jej zasiadaniu utracili parowie dziedziczni, ograniczono zasadę dziedziczności. Liczba Lordów według ustawy nie może przekraczać 90 osób plus 2 Lordów Marszałków - Lord Marszałek i Wielki Marszałek Dworu. Lordowie duchowni to 26 biskupów Kościoła Anglikańskiego. Od 1999r Parowie dziedziczni stanowią 14% izby. Królowa utraciła prawo kreowania nowych parów dziedzicznych. Izba Lordów sprawuje funkcje sądowniczą jako Najwyższy Trybunał Apelacyjny, w jego skład wchodzi 21 lordów. Kanclerz Izby Lordów informuje rząd o opiniach i poglądach jakie są wyrażone w Izbie Lordów. Do uprawnień Izby Lordów należy bezwzględna zgoda izby Lordów przy uchwalaniu projektu ustawy o przedłużenie kadencji parlamentu, opóźnianie prac ustawodawczych, odciąża Izbę gmin przy rozpatrywaniu ustaw o bardzo skomplikowanym charakterze, pełni funkcję opiniodawczą w stosunku do projektów napływających z Izby Gmin. Poprawianie ustawodawstwa w przypadkach szczegółowych lub kontrowersyjnych.

56. Określ rolę monarchy w systemie politycznym Wielkiej Brytanii:

Król lub królowa symbolizuje jedność państwa, jest też głową Wspólnoty Narodów, a także głową należących do niej suwerennych państw - Australia, Nowa Zelandia, Kanada. Monarcha jest także zwierzchnikiem anglikańskiego Kościoła Angli, który ma status Kościoła państwowego w Anglii. Monarcha jest nietykalny , formalnie ma szerokie uprawnienia, a w rzeczywistości pełni funkcję ceremonialno - reprezentacyjne, ma prawo udzielania rady wgląd w sprawy państwa. Monarcha powołuje premiera, którym zostaje przywódca partii, która zwyciężyła wybory. Monarcha także wygłasza mowę tronową.

57. Scharakteryzuj kompetencje rządu i gabinetu w systemie politycznym Wielkiej Brytanii:

Rząd jest głównym organem wykonawczym pod przewodnictwem premiera, w węższym znaczeniu rząd - gabinet stanowi kolegialne ciało liczące zwykle ok. 20 członków ( premier, ministrowie kierujący ministerstwami i kilku członków bez teki. Rząd w szerszym znaczeniu obejmuje też doradców prawnych rządu i wysokich politycznych urzędników ministerialnych. Najważniejszym stanowiskiem w gabinecie jest funkcja premiera, który minuje i odwołuje ministrów, gabinet podejmuje decyzje i przedstawia je parlamentowi. Istnieje także częściowy gabinet, który poufnie opracowuje zagadnienia a potem przedstawia je całemu gabinetowi. Gabinet działa w komitetach w ramach, których przedstawia wnioski i rekomendacje. Gabinet stanowi pośrednie ogniowo pomiędzy parlamentem a resortami administracyjnymi. Do funkcji gabinetu należą jeszcze ostateczne ustalania polityki, która ma być przedstawiona parlamentowi, najwyższa kontrola organów wykonawczych zgodnie z polityką określoną przez parlament, stała koordynacja kierowanie działalnością resortów administracji państwowej.

SYSTEM POLITYCZNY FRANCJII

58. Określ główne wyznaczniki historycznej ewolucji systemu politycznego Francji:

Rewolucja Francuska 1789 r otwiera okres kapitalistycznego rozwoju społeczeństwa

obalenie feudalnej struktury społeczno - gospodarczej

w okresie niespełna 170 lat - 16 konstytucji

systemy polityczne:

      1. monarchia parlamentarna - najczęściej

      2. dyktatura jednostki

      3. rząd komitetów

      4. republika prezydencka

      5. republika dyrektorialna

      6. republika parlamentarna - najczęściej

I republika 1792 - 1799 →okres rewolucji

Konsulat Bonapartego 1799 - 1804

I cesarstwo 1804- 1814

Monarchia Burbonów - restauracja 1814 - 1848

II Republika ( tzw. Prezydencka) 1848 - 1852

II Cesarstwo 1852 - 1870

III Republika 1871 - 1940 → konstytucja 1875

→ Klęska Francji 1940

IV Republika 1944 - 1958

V republika 1958 - dziś

59.Scharakteryzuj powstanie V Republiki we Francjii:

60. Określ główne cechy charakteru konstytucji V Republiki.

Konstytucja V RF była skrojona na miarę ideału i potrzeb generała De Gaulla

61. Nazwij główne zasady systemu politycznego V Republiki.

Mieszany system polityczny pół prezydencki

62. Scharakteryzuj system partyjny Francji.

FKP - Francuska Partia Komunistyczna

PS - Partia Socjalistyczna

Scena polityczna chcieli na : prawice ,lewice i centrum

System polityczny Francji charakteryzuje się pluralizmem politycznym, którego wynikiem jest istnienie takich partii jak:

Centrum ( Ruch Republikańskie)

Gaulliści

Lewicowi Radykałowie

63. Określ główne cechy systemu wyborczego V Republiki.

Ordynacja wyborcza:

Wymóg większości bezwzględnej jest trudny do osiągnięcia w I turze

W II turze zostają zawierane sojusze wyborcze. Walczą miedzy sobą bloki a nie partie. Co zwiększa szanse na wygranie dla danej opcji politycznej.

W toku wyborów wyłania się deputowanych oraz ich zastępców:

Zgromadzenie Narodowe 577 deputowanych, kadencje 5 lat

Wybory bezpośrednie, tajne, równe , powszechne

Senat : 322 senatorów, kadencja 9 lat /odnawiana 1/3 co 3 lata)

Senatorów wybierają kolegia wyborcze, nie są to wybory powszechne ani bezpośrednie.

Od 1962 Prezydenta Republiki wybierają w wyborach powszechnych i bezpośrednich

2 tury:

1: liczba kandydatów nieograniczona

mandat bezwzględna większość

2: 2 kandydaci z największą liczbą głosów

kadencja 5 letnia ( od 2000)

64. Określ główne kompetencje prezydenta V Republiki Francji:

65. Określ główne kompetencje rządu V Republiki:

→ funkcje wykonawcze

→ określa politykę narodu i kieruje nią

→ organ wskazujący drogę narodowi

→ posiada prerogatywy uprawniające go inicjatywy ustawodawczej

66. Określ główne kompetencje parlamentu V Republiki:

67. Co to jest Rada Konstytucyjna:

9 osób po 3 powołane przez Prezydenta Przewodniczącego Zgromadzenia i Senat na 9 lat (1/3 co 3 lata)

Przewodniczącego Rady powołuje prezydent. Do rady mogą wchodzić także byli prezydenci dożywotnio.

Rada posiada uprawnienia kontrolne np. badanie konstytucyjności ustaw, czuwa nad prawidłowością wyborów prezydenckich i parlamentarnych, nad przebiegiem referendów oraz czy umowy międzynarodowe są zgodne z konstytucją. Bada działalność prawodawczą legislatywy.

Rada organem umacniającym nadrzędność konstytucji w systemie źródeł prawa, a orzeczenia umacnianiu praworządności.

SYSTEM POLITYCZNY USA:

68. Określ główne wyznaczniki historycznej ewolucji systemu politycznego USA:

1774 - Filadelfia - utworzenie przez 55 delegatów z 12 kolonii KONGRESU KONTYNENTALNEGO (trwał 5 lat)

4 lipca 1776 - uchwalenie Deklaracji Niepodległości

1776 - utworzenie wspólnej międzystanowej władzy centralnej →tzw. ARTYKUŁY KONFEDREACJI

weszły w życie 1781 rok, utworzenie konfederacji Stany Zjednoczone Ameryki

1787 - uchwalenie konstytucji nadającej USA charakter państwa Związkowego tzn. federacji

69. Określ główne źródła prawa federalnego USA oprócz konstytucji:

1. prawo precedensowe( common law, judge - made - law)

2. ustawodawstwo kongresu i ustawodawstwo delegowane

3. akty prawne prezydenta

4. traktaty, międzynarodowe porozumienie, zwyczajowe prawo międzynarodowe

70. Co rozumiesz pod pojęciem - prawo precedensowe

PRECEDENS: rezultat rozstrzygnięcia w konkretnej sprawie w sytuacji braku podstaw w prawie pisanym ( aktów prawnych) bądź gdy podstawa ta jest niedostatecznie określana

 odstępstwo od reguł

sformułowanie ogólnej normy stanowiącej podstawę rozstrzygnięcia w przyszłości takich samych bądż podobnych spraw

71. Co rozumiesz pod pojęciami : ustawodawstwo i delegacja ustawowa

USTAWODASTWO - stanowienie ustaw

DELEGACJA USTAWOWA ? - przeniesienie swoich uprawnień lub obowiązków na inny organ w tym wypadku ustawodawczy

Jedynym organem ustawodawczym jest kongres choć posługuje się on delegacją uprawnień ustalonych np. poprzez ogólnikowe upoważnienia.

72 . Co rozumiesz pod pojęciem - prawo prezydenta

Formy aktów prawnych:

Powyższe akty służą jako podstawa do wydawania aktów wyższego rządu kongres

73. Jaką rolę odgrywają traktaty międzynarodowe i zwyczajowe prawo międzynarodowe dla źródeł prawa w USA:

Traktaty jako prawo międzynarodowe zwyczajowe jest częścią prawa wewnętrznego i mają taką samą moc jak ustawy kongresu

74. Scharakteryzuj podstawy systemu federalnego USA:

Podstawą ustroju federalnego jest konstytucja z 1787 roku rozdzielająca kompetencje pomiędzy rządem federalnym USA a Włochami części składowych federacji ( patrz art. 10 konst)

75. Scharakteryzuj system partyjny USA:

System partyjny USA charakteryzuje się dwupartyjnością.

Demokraci ( zwolennicy rządu centralnego, stworzenie silnego zdecentralizowanego państwa, byli przeciwnikami niewolnictwa ( niegdyś)→liberałowie ) i Republikanie ( zwolennicy szerokich uprawnień stanów, zwolennicy niewolnictwa (niegdyś) → koner...

Jest to charakterystyczny system dla państw anglosaskich wywodzących się z systemu WB w którym istniał po.. na Wiggów ( narodowi republikanie) i Torysi ( demokratyczni republikanie)

76. Określ sposób wyłaniania kongresu USA:

- jednomandatowe okręgi wyborcze

Kandydaci uzyskują nominacje partyjne w wyniku prawyborów? - wybierani zostają Ci , którzy uzyskują największa liczbę głosów

77. Określ główne kompetencje Kongresu USA:

GŁÓWNE KOMPETENCJE KONGRESU:

78. Określ główne kompetencje prezydenta USA:

GŁÓWNE KOMPETENCJE PREZYDENTA:

79.Scharakteryzuj władzę sądowniczą USA:

Sąd Najwyższy → Sądy federalne

Jurysdykcja sądów federalnych określana jest przede wszystkim konstytucyjne i ustawowo

Sędziowie są niezawiśli

Sąd Najwyższy jest bezpośrednio powołany na mocy postanowień konstytucji

Kongres dysponuje prawem tworzenie sądów określa ich właściwości , organizację, wynagrodzenie sędziów

SYSTEM SĘDZIÓW FEDERALNYCH JEST 3 STOPNIOWY:

Sądy dystryktowe I instancja

Sądy apelacyjne II instancja

Sąd Najwyższy ostateczna instancja odwoławcza a czasem I instancja

Sąd Najwyższy jest przede wszystkim organem politycznym tzn. dokonuje wykładni konstytucji i związanych z nią ustaw

Funkcje władzy sądowniczej:

SYSTEM POLITYCZNY CHIN

80. Określ główne zasady konfucjonizmu:

TEZY KONFUCJONIZMU:

Człowiek rodzi się w społeczeństwie i ma określone powinności w stosunku co do społeczeństwa

  1. wykonywanie poleceń władzy

  2. człowiek powinien wykazywać się posłuszeństwem rodzicom

  3. nakaz poszanowania przodków i tradycji

  4. zasada przestrzegania istniejącego porządku władzy i społeczności

  5. wpajana od urodzenia niechęć do zmian ( konserwatyzm)

  6. nakazana i wyuczona lojalność i pokora wobec władzy

81. Określ główne cechy konfucjonizmu w ujęciu politycznym:

    1. paternalistyczna struktura społeczna ( hierarchia)

    2. zespołowość

    3. racjonalne uzasadnienie potrzeby władzy państwowej

    4. hierarchizacja społeczeństwa według kompetencji i prawości

    5. tradycjonalizm

    6. konformizm→dobro w sposób szerszy

    7. naukowa interpretacja rzeczywistości

    8. synkretyzm( dążenie do sprowadzania wszystkiego do optymalnego zwarcia) i elektyzm → mieszanie różnych stylów

82. Określ 10 czynników specyfiki Unii wpływających na współczesny system polityczny:

Francuski politolog stworzył 10 zasad uwarunkowań rozwoju systemu politycznego Chin.

1) wielki obszar (9,6 mln km2)

2) wiele ludzi (1 m)

3) wiele skrajności (klimat, płaszczyzna, zachowanie)

4) wiele posłuszeństwa ( dla ojca, przodków itd.)

5) wiele kontrastów etnicznych ( 56 narodowości)

6) wielu chłopów ( 8 na 10 wsi)

7) wiele nierówności

8) wielki wpływ na sąsiadów i świat i wielka nieufność wobec nich

9) wyższość rasowa

10) wiele czasu, zaleta systemu Chin 5000 lat

40000 lat chronologicznej historii

→ zdolność do powtarzania i odtwarzania się kultury chińskiej

83. Określ główne wyznaczniki historycznej ewolucji i sytemu politycznego Chińskiej Republiki Ludowej:

1) najdłuższa trwałość cywilizacji państwowej

2) system bazuje na konformizmie

( Chiny odparły uzależnienie od niższych kręgów kulturowych i cywilizacyjnych przez tysiące lat, nawet podczas podbić innych cywilizacji - Mongołowie, Mandżurowie?)

  1. efektywność rozwoju gospodarczego i ekspansji ekonomicznej we współczesnej fazie rozwoju

84.Określ strukturę rządu i administracji CHRL:

RZĄD - Rada Państwa

ADMINISTRACJA:

A) jednostki najważniejszego stopnia to 22 prowincje, 5 regionów autonomicznych 4 miasta wydzielone oraz 2 specjalne regiony administracyjne

B) jednostki drugiego stopnia to okręgi i autonomiczne okręgi

  1. jednostki trzeciego stopnia to powiaty autonomiczne, miasta

D) jednostki czwartego stopnia to gminy, gminy autonomiczne i dzielnice miast.

W tych jednostkach władzę pełnią terenowe zgromadzenia przedstawicieli ludowych , które wybierają terenowe rządy ludowe.

Kadencja zgromadzeń ludowych wyższych 5 lat, niższych 3 lata

85. Określ strukturę rządu i administracji CHRL:

RZĄD - RADA PAŃSTWA

ADMINISTRACJA:

a) jednostki najważniejszego stopnia to 22 prowincje, 5 regionów autonomicznych,4 miasta wydzielone oraz 2 specjalne regiony administracyjne

b) jednostki drugiego stopnia to okręgi i autonomiczne okręgi

c) jednostki trzeciego stopnia to powiaty autonomiczne, miasta

d) jednostki czwartego stopnia to gminy, gminy autonomiczne i dzielnice miast

W tych jednostkach władze pełnią terenowe zgromadzenia przedstawicieli ludowych, które wybierają terenowe rządy ludowe. Kadencja zgromadzeń ludowych wyższych 5 lat, niższych 3 lata

86. Określ cechy charakterystyczne systemu sądowniczego w CHRL:

→ do 1978 w CHRL nie było kodeksu ani żadnego prawa gdyż społeczeństwo żyło na podstawie NORM KONFUCJONALNYCH.

→obecnie władzę sądownicza sprawuje Najwyższy Sąd Ludowy oraz sądy ludowe, sądy wojskowe i specjalne.

Przewodniczący NSL jest wybierany przez OZPL. Do najwyższych organów państwowych należą również Prokuratura Generalna i Centralna Komisja Wojskowa których przewodniczących wybiera OZPL.

87. Na czym polega i z czego wynika specyfika systemu politycznego CHRL:

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE:

PRAKTYKA SYSTEMU:

TEOKRATYCZNE I FUNDAMETALISTYCZNE SYTSEMY POLITYCZNE:

88. Co to są systemy teokratyczne:

Są to rządy, systemy tzw. „władza od Boga”, „władza w imię Boga”

→są to rządy niewielu

Jest to doktryna polityczna, według której władzę w państwie sprawuje kapłan lub kapłani i w której duchowni decydują o sprawach cywilnych i religijnych. Sprawujący władzę w państwie są powołani przez Boga/Bogów który sprawuje w nim rzeczywistą władzę. Celem władzy ziemskiej jest realizacja nadrzędnej woli, władzy boskiej i urzeczywistnienie uniwersalnych zasad ustanowionych przez Boga.

Rządy te dzielą się na:

89. Co to są systemy fundamentalistyczne?

Systemy teokratyczne wyrastają z ruchów funadamentalistycznych na których bazuje teokratyzm. W świecie globalizującym się i rozwijającym się, gdzie informacje są rozpowszechniane błyskawicznie a technika wciąż idzie do przodu, religie odczuwają wielkie zagrożenie. Wcześniej każda z religii była odosobniona od pozostałych i rozwijała się bez zagrożeń. Niski poziom przepływu informacji nie pozwalał na poznanie innych religii i negowania sposobu wyznawania wiary. W momencie rozwoju informacji i globalizacji religie, ich kapłani i wyznawcy zaczęli odczuwać zagrożenie płynące z unowocześniania świata, większej wolności , swobód i braku potrzeby posiadania wiary. Komercjalizacja kultury, nurty liberalne, wolność przez pryzmat globalizacji, ..., ..., wytwarzały wewnętrzny strach i niepokój religijny. Dlatego i w obronie przed tymi wszystkimi aspektami powstał fundamentalizm, który miał na celu powrót do korzeni , umacnianie fundamentów religii i jej kanonów. Fundamentalizm najbardziej rozpowszechnił się wśród ludzi biednych, którzy nieodczuwalni jeszcze tak bardzo globalizacji. W tym środowisku zakorzenia i rozwija się lepiej i szybciej.

90. Scharakteryzuj polityczne fundamentalizmy religijne:

Celem politycznych fundamentalistów jest cofanie się do czystości religii, do korzeni w ramach strachu, obrony przed wolnością i buntem jednostki. Miało to miejsce szczególnie w państwach gdzie panowały narody totalitarne, które chciały utrzymać władzę porządek. Umacniali daną religię, poprzez cofanie się bezwzględnie do fundamentów danej religii, do kanonów i początków.

Najlepszym obszarem dla zapoczątkowania fundamentalizmu były „obszary biedne” zamieszkałe przez ubogich ludzi gdyż było to dobre podłoże do manewru rozwoju. Prostym, niewykształconym i biednym ludziom łatwiej wytłumaczyć i wpoić iż globalizacja i nowoczesna wolność jest niebezpieczeństwem i największym złem.

91. scharakteryzuj znane Ci współczesne teokracje:

Rządy teokratyczne dzielą się na:

I) rządy duchowe

Duchowni → religia państwowa

II) duchowni = rada nadzorcza nad władzą państw

III) religia dominująca → normy polityczne utożsamiane z religią i dopasowane do państwowości , Arabia Saudyjska, Maroco , Pakistan, Izrael

ZALEZY OD TEGO KTO SPRAWUJE WŁADZĘ!

SYSTEMY DYKTATORSKIE I AUTORYTARNE

92. Określ główne wyznaczniki historycznej tradycji zamachów stanu i dyktatur:

nie pełna odpowiedź

Zamach stanu to sposób zdobycia (bądź usiłowania) władzy przez jednostkę, grupę, najczęściej metodami siłowymi( zbrojny zamach stanu). Zamachy stanu szczególnie często były wykorzystywane przez junty wojskowe i dyktatorów, posługujących się siła w celu przejęcia władzy wojskiem i policją. Zamach stanu można zorganizować również w demokratycznym państwie np. Włodzimierz Lenin nie dopuścił do przeprowadzenia wyborów w Rosji, a Hitler doszedł do władzy wygrywając wybory, zastraszając obywateli terrorem bojówek.

Wyznacznikami zamachów stanu jest także kolonializm, oraz brak tradycji państwowej i zakorzenionych systemów politycznych w danym państwie, oraz niejednorodność etniczna.

93. Określ główne przesłanki zamachów stanu u dyktatur:

  1. niedorozwój społeczno - ekonomiczny

  2. sprzeczności zewnętrzne i wewnętrzne w skrajnej postaci np. zacofanie gospodarcze i uzależnienie od innego państwa lub korporacji

  3. nieudolność rządzących elit politycznych , nieudolność do pokonywania sprzeczności

Co wpływa na nieudolność elit politycznych:

94. Określ główne motywy zamachów stanu:

1) reakcyjne

* przeciwstawianie się zmianom (reformom, unowocześnieniom itd., ) np. Hiszpania

2) patriotyczne

* usunięcie eksponentów zewnętrznych interesów lub wpływów obcych państw lub koncernów np. Libia, Irak, Chile, Egipt, Polska

3) ambicjonalne

* na tle kryzysów dokonywane zamachy przez wojskowych oficerów, chęć wypromowania samych siebie np. Brazylia, Urugwaj

95. Określ główne rodzaje zamachów stanu:

  1. bezkrwawy - zażądane przejęcie władzy przez wojsko i oddania tej władzy w jej ręce

  2. krwawy- szybki, krótki, zwięzły, zamknięty

  3. nieudolny w wymiarze zamachu - wojna domowa, ale i tak zamach doprowadzi do przejęcia władzy

  4. zamach konstytucyjny - ingerencja wojska we władze na rzecz zmian w konstytucji

  5. seryjne pucze(zamachy) - obalenie jednych przez drugich np. Wietnam południowy, Argentyna, Brazylia

  6. zamachy przypadkowe - Gambia , nieświadomy zamach stanu

  7. przewroty cywilno wojskowe- wojsko ingeruje w politykę na rzecz danej opcji politycznej

96. Określ metody rządów dyktatur wojskowych:

1) jawna dyktatura

a. stanowiska główne obsadzone przez wojskowych

b. armia obsadza cały aparat wojskowy

c. wojsko angażuje się do niektórych obszarów cywilnych władzy

2) budowanie oparcia dyktatury na jednej grupie, klanie, wspólnocie

3) likwidacja cywilnych organów przedstawicielskich, brak stowarzyszeń, związków zawodowych i partii

4)umocnienie sojuszu namawianie do sojuszu militarno - biurokrackich

5) scentralizowanie władzy po zamachu

6) jawna presja, ograniczenie swobód jednostki ( terror, przemoc - czasami, często, nie zawsze)

7) upowszechnienie jedynej ideologii

8) likwidacja systemu partyjnego

TOTALITARNE SYSTEMY POLITYCZNE:

97. Określ główne wyznaczniki historycznej tradycji systemów totalitarnych:

totus - całkowity, cały, (ojciec totalitarny Mussolini 1925)

Jest to system zmierzający do opanowania każdej jednostki, wszystkiego dookoła, oraz całego narodu z zamiarem podporządkowania go danemu ruchowi lub określonej władzy

Nazizm - Niemcy

Stalinizm - ZSRR

Częściowo totalitarne - Chiny komunistyczne, Portugalia, Hiszpania Franka

98. Określ główne cechy systemów totalitarnych:

a) kieruje wodzą

b) podaje wzorce zachowań (ukazuje)

c) posiada monopol na środek masowego przekazu

d) organizowanie wszelakich imprez, olimpiad, uroczystości

1

1


Wyszukiwarka