INSTYTUCJE ZANIECHANIA UKARANIA SPRAWCY - Art. 16-19 KKS
I Czynnego żalu
II Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności
CZYNNY ŻAL - Art. 16
Czynny żal unormowany jest w art. 16 zakłada niekaralność sprawcy, „nie podlega” on karze, zatem postępowania nie wszczyna się, jeżeli po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania oraz gdy ujawnił przed tym organem okoliczności czynu zabronionym.
Przepis określa szczegółowo przesłanki stosowania instytucji czynnego żalu. Są to warunki: pozytywne - § 1,2,3 oraz negatywne - § 4,5.
Pozytywnymi przesłankami czynnego żalu określonego w art. 16 są:
1. samodenuncjacja sprawcy i ujawnienie organowi ścigania istotnych okoliczności czynu, w szczególności wskazanie osób współdziałających, jeżeli takie występowały. Chodzi tutaj tylko o osoby współdziałający przy popełnieniu czynu o jakim się donosi. Niepowiadomienie choćby o jednym współdziałającym, o którym sprawca wie, wyklucza korzystanie z art. 16
2. dokonanie tej samodenuncjacji w czasie, kiedy organ ścigania nie miał jeszcze wyraźnie udokumentowanej wiadomości o popełnieniu danego przestępstwa lub wykroczenia skarbowego.
Wiadomość ta ma być wiadomością o okolicznościach popełnienia czynu - ma być dokładna, na jej podstawie żeby można było określić znamiona czynu. Ma być przy tym wyraźnie udokumentowana - zawiadomienie pisemne lub protokół ustnego złożenia takiego zawiadomienia. Zawiadomienie to nie musi spełniać wymogów pisma procesowego.
3. uregulowanie w całości wymaganej należności w terminie wskazanym przez organ - art. 16 § 2., co oznacza, że dopóki organ nie wyznaczy tego terminu, sprawca nie musi regulować należności, a mimo to korzysta z czynnego żalu. Oczywiście, aby skorzystać z dobrodziejstwa czynnego żalu, należy w terminie wyznaczonym przez organ uiścić w całości wymaganą należność publicznoprawną uszczuploną popełnionym czynem zabronionym (art. 53 § 27). Nie ma przy tym znaczenia, kto uiści taką należność. Osoba musi dobrowolnie zaniechać drogi przestępstwa i podejmuje działania - zachowanie dobrowolne bez przymusu. To poczynienie musi mieć charakter stały.
4. alternatywnie z warunkiem wskazanym wyżej (pkt 3) czyn jest zagrożony obligatoryjnie przepadkiem rzeczy. Zgłaszający powinien złożyć te przedmioty, a w razie nie możności złożenia uiścić ich równowartość - termin określa organ. Szkody nie są o charakterze nieodwracalnym można jeszcze zapłacić. Obowiązek uiszczenia równowartości nie może dotyczyć jednak przedmiotów, którymi dysponowanie jest zabronione - art. 29 pkt 4.
Zawiadomienie może być złożone zarówno ustnie do protokołu jak i na piśmie.- art. 16 § 4. Pismo może być przedłożone organowi przez pełnomocnika. Można je złożyć w organie ścigania, tak finansowym, jak i niefinansowym, wymienionym w art. 118. Z oświadczenia ma wynikać jednoznacznie, iż sprawca dopuścił się przestępstwa lub wykroczenia skarbowego i jakiego rodzaju.
Przepis art. 16 § 5 ogranicza czasowo możliwość skorzystania z czynnego żalu.
Art. 16§ 6 - Z czynnego żalu nie może skorzystać choćby dokonał samodenucjacji i spełnił wymogi wskazane w art. 16 § 1: sprawca kierowniczy, sprawca polecający, organizator, prowokator.
Przez zgłaszającego się z samodenuncjacją należy rozumieć każdego , kto popełnił przestępstwo lub wykroczenie skarbowe , niezależnie od formy zjawiskowej tego czynu, tj. postaci sprawczej oraz podżegacza i pomocnika z ograniczeniami wskazanymi w § 6 art. 16
Osoba, która skorzystała z czynnego żalu w trybie art. 16 może być następnie powołana w charakterze świadka w postępowaniu przeciwko innym wspólnikom czynu, o którym doniosła , sama nie podlegając karze. Będzie to świadek koronny.
Szczególne postacie czynnego żalu przewidziano też w przepisach części szczególnej KKS. Tak więc w art. 67§ 3 przyjmuje się, że nie podlega karze za przestępstwo uzyskania lub przysposabiania środków w celu podrobienia lub przerobienia znaku akcyzy odstąpi od jego dokonania, zniszczy albo zapobiegnie skorzystania z nich w przyszłości. Inaczej potraktowano natomiast płatnika lub inkasenta, który nie wpłaca w terminie pobranego podatku od podatnika, jeżeli przed wszczęciem postępowania w sprawie wpłaci w całości pobrany podatek. Wobec takiej osoby można jedynie odstąpić od wymierzenia kary lub nadzwyczajnie ją złagodzić. - art. 77§ 4 i 5.
Art. 16a. Przepis ten normuje swoista postać czynnego żalu w odniesieniu do czynów polegających na uszczupleniu należności publicznoprawnych, objętych deklaracjami podatkowymi.
Niepodleganie karze za czyny skarbowe następuje tu w razie spełnienia następujących wymogów:
- złożenie korekty deklaracji podatkowej i uiszczenie w całości uszczuplonej należności publicznoprawnej.Korekta i przyczyny korekty muszą być złożone w tym samym czasie.
DOBROWOLNE PODDANIE SIĘ ODPOWIEDZIALNOŚCI - Art. 17, 18
DPO jest uregulowane w przepisach materialnych art. 17,18 KKS i przepisach procesowych art. 142-149 KKS.
DPO jest możliwe tylko we wszczętym postępowaniu, w fazie postępowania przygotowawczego- art. 142§ 1 i prowadzi do ukarania sprawcy karą z nim ustaloną, ale bez wpisywania do rejestru karnego i bez uwzględnienia go przy recydywie skarbowej - art. 18§ 2 i 3.
Jest to postępowanie w miarę szybkie. Tutaj wszczynane jest postępowanie karno-skarbowe,
Wiąże się to ściśle z faktem przekazania orzecznictwa w sprawach o przestępstwa i wykroczenia skarbowe sądom. Zatem uprawnienia do udzielenia zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności należą do sądów. Niemniej nadal negocjacje co do poddania się mają być prowadzone wyłącznie w finansowym organie postępowania przygotowawczego - art. 142, 144,147a złożenie wniosku o dobrowolne poddanie się w postępowaniu prowadzonym przez niefinansowy organ zmusza ten organ do przekazania tej sprawy organowi finansowemu-Urząd Skarb., Urząd Celny- art. 134§ 4
Jest ono możliwe tylko w sprawach zagrożonych wyłącznie grzywną, niedopuszczalne zatem w razie zagrożenia czynu karą pozbawienia lub ograniczenia wolności.
Środek DPO jest skuteczny dopiero po uzyskaniu zezwolenia sądu na jego zastosowanie.
Sąd może udzielić zezwolenia jedynie wtedy, gdy zachodzą warunki określone w art. 17§ 1 i brak jest przeszkód przewidzianych w § 2 art. 17, a sąd uznaje udzielenia zezwolenia za zasadne także ze względu na zaspokojenie interesu finansowego państwa lub jednostki samorządu.
Podstawowym warunkiem udzielenia zezwolenia na DPO jest niebudzącą wątpliwości wina sprawcy oraz okoliczności popełnienia przez niego przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego. Musi to wynikać nie tylko z uzasadnienia postanowienia sądu ale również z wniosku finansowego organu postępowania przygotowawczego do sądu o zastosowanie tej instytucji. Art17§ 1 nie wymaga, żeby sprawca przyznał się do winy. Ponadto po stronie sprawcy muszą dodatkowo wystąpić określone przesłanki: - uiszczenie należności publicznoprawnej(Termin wskaże organ). , - uiszczenie sumy odpowiadającej co najmniej najniższej karze grzywny grożącej za dany czyn zabroniony(Art. 23§ 1), - zgoda na przepadek przedmiotów(Art. 29§ 4) , - uiszczenie zryczałtowanej równowartości kosztów postępowania. Są to tzw. materialnoprawne warunki udzielenia zezwolenia na DPO, tylko ostatni procesowy. Jest tu wskazana ewidentnie osoba, która ten czyn popełniła.
Przepis art. 17§ 1 określa dodatnie przesłanki DPO, a w art. 17§ 2 określono przeszkody w tym zakresie, czyli przesłanki negatywne, wyłączające DPO w sposób dobrowolny.
Przesłanki negatywne:
- zagrożenie karą ograniczenia lub pozbawienia wolności,
- jeżeli zachodzą okoliczności do obostrzenia odpowiedzialności art. 37§2, 38 - to sprawca, który się
dopuszcza czynu zagrożonego karą grzywny także nie może skorzystać z tej instytucji; obostrzenia -
recydywa, przestępstwo ciągłe,
- zgłoszenie interwencji co do przedmiotów podległych przepadkowi - chyba, że ta interwencja została
wycofana przed sporządzeniem aktu oskarżenia (np. podmiot 3 zgłosił roszczenie co do przedmiotów
przepadku - muszą wrócić do właściciela).
Korzyści DPO:
- wyrok nie jest ogłaszany KKR,
- najniższa kara grzywny,
- fakt ukarania w ten sposób osoby - nie jest recydywistą,
- zakres stosowania instytucji jest duży.
ZEZWOLENIE NA DOBROWOLNE PODDANIE SIĘ ODPOWIEDZIALNOŚCI.
Przepis art. 142 kks dopuszcza możliwość DPO sprawcy i określa procedurę rozpoczęcia negocjacji w sprawach o zezwolenie na DPO. W postępowaniu tym pojawia się element negocjacji procesowych. Finansowe organy postępowania przygotowawczego negocjować mogą bowiem z e sprawcą warunki, na jakich wystąpią do sądu o udzielenie zezwolenia na DPO.
W toku postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe funkcjonariusz finansowego organu postępowania przygotowawczego, poza rutynowym pouczeniem o przysługujących prawach, równocześnie informuje podejrzanego o możliwości złożenia przez niego wniosku o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności.- art. 142§ 1 . Wniosek ten może być złożony osobiście przez dorosłego sprawcę albo, jeżeli sprawca ukończył 17 lat a nie osiągnął jeszcze 18 lat, przez przedstawiciela ustawowego, na piśmie lub ustnie do protokołu. Do wniosku powinny być dołączone dowody należności publicznoprawnej:
- uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej
- kwoty odpowiadającej co najmniej jednej trzeciej ( w przypadku popełnienia przestępstwa skarbowego), a jednej dziesiątej ( w razie popełnienia wykroczenia skarbowego) minimalnego wynagrodzenia
- zryczałtowanej równowartości kosztów postępowania, równowartości pieniężnej przedmiotów, które obligatoryjnie ulegają przepadkowi, w przypadku niemożności ich złożenia.
Dopiero po spełnieniu tych warunków rozpoczyna się droga formalna rozpatrzenia wniosku.
I cofnięcie wniosku nie może nastąpić przed upływem pierwszego miesiąca,
II wniosek nie może zostać także cofnięty po doręczeniu zezwolenia na dobrowolne poddanie się
odpowiedzialności,
1. po cofnięciu wniosku ponowne złożenie nie jest możliwe,
2. sąd ocenia wniosek z punktu widzenia strony:
- formalnej,
- merytorycznej.
Jeżeli sąd nie zezwoli na dobrowolne poddanie się karze postępowanie toczy się dalej i może być kilka sposobów zakończenia postępowania. Jeżeli sprawca zostaje skazany - uiszcza grzywnę - grzywna wpłacona przy składaniu wniosku zostaje zaliczona w poczet kary.
Art. 145 wyraźnie nakazuje przeprowadzenie wstępnej kontroli wniosku o zezwolenie na DPO pod kątem wymogów formalnych i ewentualny jego zwrot wnioskodawcy w celu usunięcia stwierdzonych braków w terminie 7 dni.
Po rozpoznaniu zasadności skierowania do sądu wniosku o zezwolenie na DPO finansowy organ postępowania przygotowawczego podejmie decyzje o formie postanowienia w którym wyraża gotowość poparcia przed sądem takiego wniosku lub odmawia jego wniesienia - przysługuje zażalenie do organu nadrzędnego.
Art. 148 określa kwestie proceduralne związane za składem sądu rozpoznającego wniosek o zezwolenie na DPO oraz formą, w jakiej następuje rozstrzygnięcie. W razie oddalenia przez sąd przedmiotowego wniosku, sprawa wraca do właściwego organu postępowania przygotowawczego, który wnosi akt oskarżenia. Równocześnie uiszczone przez sprawce kwoty zatrzymuje się do czasu zakończenia postępowania jako zabezpieczenia grożących mu kar., środków karnych.
Art. 149 wymienia okoliczności skutkujące obligatoryjnością uchylenia lub zmiany zaskarżonego postanowienia o zezwolenie na DPO oraz określa skład orzekający w postępowaniu odwoławczym.
art. 18 § 1. określa treść wyroku zezwalającego na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. Sąd orzeka nie grzywnę, lecz „tytułem kary grzywny” kwotę nie wyższą niż uiszczona przez sprawcę w wyniku negocjacji. Sąd orzeka też przepadek przedmiotów w zakresie , w jakim sprawca wyraził zgodę, albo tytułem równowartości przepadku kwotę. W art. 18 § 2,3 określono skutki prawne prawomocnego wyroku zezwalającego na poddanie się odpowiedzialności.
- sprawca nie będzie w przyszłości potraktowany jako recydywista
- prawomocny wyrok o zezwoleniu na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności nie
podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Karnego.
Orzeczenie sądu kończy postępowanie. Brak jest rozstrzygnięć wyższych instancji.
INSTYTUCJE OD WYMIERZANIA KARY - ART. 19
Sąd może odstąpić od wymierzenia kary kiedy to wyraźnie zostało określone w kodeksie
- Art. 19 § 1 KKS.
Możliwość odstąpienia przewidziana jest w następujących przepisach KKS:
1. w Art. 14§ 2 KK w zw. z Art. 21 § 3 KKS - odnoszącym się do usiłowania nieudolnego,
2. w Art. 22§ 2 KK w zw. z Art. 20 § 2 KKS - dotyczącym podżegacza i pomocnika w sytuacji, gdy czynu zabronionego nie usiłowano dokonać,
3. w Art. 10 § 5 KKS - przewidującym możliwość odstąpienia od wymierzenia kary przy wykroczeniach skarbowych w wypadku nieusprawiedliwionego błędu co do okoliczności wyłączającej bezprawność lub nieusprawiedliwionej nieświadomości karalności czynu.
4. w Art. 11 § 2 i 3 KKS - zezwalającym na odstąpienie od wymierzenia kary przy ograniczonej poczytalności
5. w Art. 20 § 3 KKS - odstąpienie wobec współdziałającego, którego nie dotyczy okoliczność osobista wpływająca na wyższą karalność, a stanowiąca znamię czynu.
6. w Art. 36 § 1 pkt 2 - zakładającym odstąpienie od wymierzenia kary z orzeczeniem jedynie środka karnego w ramach nadzwyczajnego złagodzenia kary.
7. w Art. 77 § 4 KKS - odstąpienie pobrane podatki zostały wpłacone przed wszczęciem postępowania w sprawie o czyn z § 1 i 2 art. 77
8. w Art. 57 § 2 KKS - dotyczącym wykroczenia nieterminowego regulowania podatku, jeżeli wpłacono w całości należny podatek przed wszczęciem postępowania w sprawie.
Przepis Art. 19 § 1 pkt 1 i 2 przewiduje dodatkowo możliwość odstąpienia od wymierzenia kary
1. przy każdym przestępstwie skarbowym , jeżeli stopień społecznej szkodliwości popełnionego
czynu nie jest znaczny. O szkodliwości społecznej czynu decydują okoliczności przedmiotowe i
podmiotowe, wskazane w Art. 53 § 7
2. przy każdym wykroczeniu skarbowym , ale tylko w przypadkach zasługujących na szczególne
uwzględnienie ze względu na charakter czynu i okoliczności jego zachowania po popełnieniu czynu.
Odstąpienie od wymierzenia kary nie stoi na przeszkodzie orzeczenia środka karnego:
- przepadku przedmiotów,
- ściągnięcia równowartości pieniężnych,
- przy przestępstwach skarbowych podanie wyroku do publicznej wiadomości, orzeczenie zakazu
wykonywania zawodu, prowadzenia określonej działalności gosp.
- od wymierzenia środka karnego - gdy należność została uregulowana w całości przed wydaniem orzeczenia.
OBOWIĄZEK PODATKOWY - rozdział VI KKS
Art. 6. Podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej.
§ 2. Ustawy podatkowe mogą ustanawiać podatnikami inne podmioty niż wymienione w § 1.
Art. 8. Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.
ART. 54. - UCHYLANIE SIĘ OD OBOWIĄZKU PODATKOWEGO
Przepis Art. 54 penalizuje nieujawnienie (niezgłoszenie) w ogóle właściwemu organowi - w tym nieuczynienie w terminie, jeżeli ustawa podatkowa to przewiduje - samego przedmiotu opodatkowania albo podstawy opodatkowania ( a nie nieuregulowanie także w tym czasie podatku) bądź niezłożenie wymaganej dla takiego ujawnienia deklaracji. W zależności więc od specyfiki danego podatku, czyn z Art. 54 popełniony będzie przez nieujawnienie samego przedmiotu opodatkowania lub nieujawnienie podstawy opodatkowania bądź też przez niezłożenie niezbędnej dla ujawnienia deklaracji -na tym polega zachowanie sprawcy.
Przedmiotem opodatkowania jest określona prawem sytuacja faktyczna lub prawna, z której powstaniem związany jest obowiązek zapłaty podatku, zaś podstawą opodatkowania przedmiot podatku, ale ujęty wartościowo lub ilościowo. Chodzi przy tym o nieujawnienie w ogóle, a nie częściowo.
Podmiotem przestępstwa określonego w art. 54§ 1 może być wyłącznie podatnik , na którym ciąży obowiązek podatkowy - przestępstwo o charakterze indywidualnym.. Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.- Art. 7. § 1ord.pod.
Strona podmiotowa tego przestępstwa obejmuje umyślność w zamiarze bezpośrednim. Wynika to z powiązania zaniechania sprawcy z chęcią uchylenia się od obowiązku podatkowego. Jest to przestępstwo materialne z narażeniem, gdyż do znamion strony przedmiotowej należy skutek w postaci zagrożenia uszczupleniem należności podatkowej.
Tylko dochód legalny może być opodatkowany. Jeżeli osoba, która nie ujawniła właściwemu organowi dochodów i nie odprowadziła podatku to uszczupla dochód narodowy - Art. 53 § 28 uszczuplenie.
Art.54 §2 mała wartość - Art.53 §14( min.wynagr. 1317 razy 2)
Art.54 §3 wykroczenie skarbowe ( 1317 razy 5)
Art.38 § 2 p 1 - wskazany jest tam Art. 54
Art.37 § 1p 1 - obejmuje wszystkie czyny doprowadzające do szkody.
Przestępstwo typu podstawowego z Art.54 §1 zagrożone jest najsurowszą karą, przewidzianą dla nielicznej grupy przestępstw skarbowych. Jest to sankcja w postaci grzywny do 720 stawek dziennych albo kary pozbawienia wolności do lat 5. Karę można orzec w kumulacji.
Sąd może orzec środek karny zakazu prowadzenia działalności gospodarczej - Art.34 § 2
DPO jest możliwe w odniesieniu do czynów zabronionych opisanych w §2 I 3 art. 54.
ART. 55 FIRMACTWO
Ten artykuł określa przestępstwa i wykroczenia zatajenia prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub ukrycia rzeczywistych rozmiarów tej działalności przez posłużenie się cudzym imieniem i nazwiskiem, nazwą albo firmą, w celu uszczuplenia podatku - firmactwo.
Firmactwo zostało uregulowane ustawowo jako przestępstwo kierunkowe - w celu. Oznacza to, że popełnić je można jedynie w zamiarze bezpośrednim. Czyn ten występuje w typie uprzywilejowanym oraz jako wykroczenie skarbowe. Kryterium rozgraniczającym jest charakter progu należącego do znamion skutku, czyli wysokość narażonej na uszczuplenie należności podatkowej.
Przedmiotem ochrony art. 55 jest obowiązek podatkowy względem Skarbu Państwa lub JST.
Podmiotem przestępstwa skarbowego określonego w art. 55§ 1może być wyłącznie podatnik prowadzący działalność gospodarcza - przestępstwo indywidualne. Odpowiedzialność poniesie też osoba, która dopuściła do posługiwania się jej imieniem, nazwiskiem, nazwą lub firmą.
Strona podmiotowa obejmuje umyślność tylko w zamiarze bezpośrednim. Strona działa w celu zatajenia prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub w celu zatajenia rzeczywistych rozmiarów działalności. Natomiast pomocnictwo może być popełnione również umyślnie, ale zarówno w zamiarze bezpośrednim jak i ewentualnym.
Za przestępstwo określone w art. 55§ 1 - zaostrzenie górnej granicy sankcji karnej 3 lata pozbawienia wolności. Obok kary zasadniczej sąd może orzec środek kary w postaci przepadku przedmiotów oraz zakazu prowadzenia działalności gospodarczej.(art. 34§ 2).W uzasadnionych przypadkach podanie wyroku do publicznej wiadomości - art. 35.
§2 - typ uprzywilejowanego względu na małą wartość kwoty podatku narażonego na uszczuplenie.- art. 53§14
§3 - wykroczenie skarbowe ze względu na nieprzekroczenie przez wskazaną kwotę ustawowego progu.
DPO jest możliwe w odniesieniu do czynów zabronionych opisanych w §2 I 3 art. 55.
OSZUSTWO PODATKOWE
Art. 56. określa przestępstwo i wykroczenie oszustwa podatkowego.
Przedmiotem ochrony przepisu Art. 56 jest przestrzeganie obowiązków podatkowych.
Podmiotem czynu zabronionego przewidzianego w omawianym przepisie jest wyłącznie
podatnik(wykroczenie indywidualne), który składając organowi podatkowemu lub płatnikowi deklarację
lub oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę, albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o
zmianie objętych w nim danych, co naraża podatek na uszczuplenie.
Przedmiotem czynności wykonawczej omawianego tu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego
są dokumenty składane przez podatnika w postaci deklaracji lub oświadczenia. Dokumenty te
stanowią podstawowe ustalenia zobowiązania podatkowego.
W art. 56 zostały stypizowane dwa przestępstwa skarbowe oraz dwa wykroczenia skarbowe. Czyn zabroniony opisany w tym przepisie potocznie nazywany jest oszustwem podatkowym. Typ podstawowy przestępstwa polega na podaniu nieprawdy, przez co następuje narażenie podatku na uszczuplenie. Znamieniem odróżniającym typ podstawowy od typu uprzywilejowanego jest mała wartość podatku narażonego na uszczuplenie. W § 3 stypizowane zostało wykroczenie skarbowe z uwagi na fakt, że kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu.
W § 4 natomiast zostało stypizowane odrębnie, od czynów zabronionych opisanych w § 1-3, wykroczenie skarbowe polegające na niezłożeni w terminie deklaracji lub oświadczenia, pomimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania.
Oszustwa podatkowe dotyczą:
- podaniu nieprawdy, czyli podanie danych niezgodnych z rzeczywistością - działanie podmiotu,
- zatajenie prawdy, czyli nie podanie wszystkich danych istotnych koniecznych do ustalenia wysokości
zobowiązania - zaniechanie podmiotu,
- niedopełnienie obowiązku zawiadomienia o zmianie danych objętych deklaracją lub oświadczeniem.
Wszystkie te zachowania muszą narażać podatek na uszczuplenie.
Karalne jest zatem zarówno działanie, tj. podanie danych nieprawdziwych, jak i zaniechanie, tj.
niezgłoszenie takich danych.
Czyny zabronione w Art. 56. § 1-3 mogą być popełnione wyłącznie umyślnie zarówno w zamiarze
bezpośrednim, jak i ewentualnym.
Za popełnienie występku określonego w art. 56§ 1- podlega karze pozbawienia wolności - Art. 27. § 1-
od 5 dni do 5 lat. Obok kary zasadniczej sąd może orzec środek karny w postaci zakazu prowadzenia
określonej działalności gospodarczej.
Art. 56. § 4 - wskazuje , że karze z § 3 podlega ten podatnik….oznacza to, że nie wiąże się z
uszczupleniem. Mamy tu do czynienia z czynem formalnym.
DPO jest możliwe w odniesieniu do czynów zabronionych opisanych w §2,3i4 art. 56.
Art. 57. naruszenie terminu wpłaty podatku
Uporczywość interpretuje się jako powtarzające się uchylenie powiązane ze złą wolą sprawcy.
Zakłada ono wielokrotność zaniechania, wtedy kiedy podmiot ma obiektywną możliwość uiszczenia
tego podatku. Znamię uporczywości oznacza tu wielokrotne niewpłacenie podatku np. VAT za poszczególne miesiące.
Zobowiązanie podatkowe powstaje w 2 układach, następstwem zdarzenia może być, które pociąga za sobą konieczność uiszczenia określonego podatku np. Umowa kupna-sprzedaży. Generalnie to 14 dni na uiszczenie podatku, ale nie zawsze.
Podmiotem wykroczenia jest wyłącznie podatnik - wykroczenie indywidualne. Strona podmiotowa obejmuje umyślność z zamiarem bezpośrednim - „uporczywie”.
Art. 57. § 2 - kiedy sąd może odstąpić od wymierzenia kary - możliwość fakultatywna, czyli sąd może odstąpić od wymierzenia kary , ale nie musi.
Art. 57. § 1 - uporczywość - zachowanie się powtarza i ma cechy trwałe. Czyn ten jest naganny i popełniony z chwilą upływu wpłaty a czasem zakończenia czynu karalnego.
Czyn ten jest czynem zakazanym, zabronionym. Termin przedawnienia jest terminem rocznym jeżeli nie zostało wszczęte postępowanie, jeżeli zostało to termin wynosi 2 lata.
PODATEK AKCYZOWY - POŚREDNI.
Odpowiedzialność za przestępstwo paserstwa akcyzowego - Art. 65
Wyroby akcyzowe: paliwa, oleje opałowe, alkohole, papierosy.
Za znak akcyzy podrobiony - jest to taki znak, który został wytworzony nielegalnie, który stwierdza pozory autentyczności.
Za uszkodzone znaki akcyzy uważa się oryginalne znaki akcyzy, w których trwałe i widoczne naruszenie właściwości fizycznych pozwala na identyfikację znaków co do oryginalności, rodzaju, nazwy, wymiarów, serii, numeru ewidencyjnego i daty wytworzenia.
Za zniszczone znaki akcyzy uważa się oryginalne znaki akcyzy, w których trwałe i widoczne naruszenie właściwości fizycznych uniemożliwia identyfikację znaku co do jego rodzaju, nazwy, serii, numeru identyfikacyjnego oraz daty wy-tworzenia.
Znak akcyzy nieważny - to znak , który utracił moc z uwagi na
Znaki akcyzy są wydawane przez:
1) właściwego naczelnika urzędu celnego w sprawach znaków akcyzy;
2) wytwórcę znaków akcyzy.
Każdy towar akcyzowy powinien być oznaczony znakiem akcyzy. Kiedy towar nie zostanie oznaczony - Art. 63. § 1.
Odpowiedzialność za przestępstwo paserstwa akcyzowego - Art. 65
Art. 65. § 1. Przepis sankcjonuje umyślne paserstwo wyrobami akcyzowymi lub opakowaniami z tymi wyrobami, objętymi obowiązkiem oznaczania znakiem pochodzące z czynów określonych w art. 63, art. 64 lub art. 73.
Unormowano tu paserstwo umyślne, kiedy sprawca obejmuje świadomością fakt, że wyrób akcyzowy pochodzi z czynów zabronionych i mimo to podejmuje czynności opisane w tym przepisie.
Zbieżne zachowanie sprawcze - charakter alternatywny.
Przestępstwo z art. 65 ma charakter powszechny. Podmiotem tego przestępstwa może być każda osoba posiadająca wyroby akcyzowe, ale ilośc lub wartość tych rzeczy wskazywała na zamiar wprowadzenia ich do obrotu. Sprawcą paserstwa może być każda osoba. Paserstwo akcyzowe penalizowane w art. 65. § 1 nie wymaga ustalenia związku między sprawcą paserstwa a sprawcą czynu zabronionego z art. 63 lub 64, za pomocą którego wyrób został uzyskany.
Do bytu przestępstwa z § 1 wystarczy spełnienie choćby jednej ze wskazanych w przepisie czynności wykonawczych.
Nabycie - uzyskanie całkowitego władztwa nad wyrobem akcyzowym i próba jego dysponowania, jak właściciel.
Przechowywanie - jest to przetrzymywanie na żądanie innej osoby i może być ona czyniona odpłatnie lub bezpłatnie.
Pomoc w zbyciu - każda czynność, która ułatwia realizację porozumienia bądź pomoc między sprawcą czynu a nabywcą.
Przewożenie, przyjęcie, pomoc w ukryciu. Każde z tych zachowań musi dotyczyć wyrobów akcyzowych, których rodzaj, ilość lub wartość wskazują na ich przeznaczenie do działalności gospodarczej.
§ 2. Uregulowano tu paserstwo nieumyślne, które polega na tym, że sprawca na podstawie towarzyszących okoliczności, powinien i mógł przewidzieć, że wyroby akcyzowe pochodzą z czynów zabronionych. Sprawca nie ma świadomości zamiaru. Sprawca na podstawie ilości towaru może domniemywać, że jest to przestępstwo.
Sankcja przepadek przedmiotów - przedmioty ruchome, które służyły do popełnienia czynu par.1,2.
§ 3. Uprzywilejowany typ umyślnego paserstwa akcyzowego. Paserstwo takie ma miejsce wówczas, gdy kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, co powoduje zastosowanie łagodniejszej sankcji karnej.( mała wartość Art. 53. § 14 ).
§ 4. Określa wykroczenie skarbowe, które popełnione jest wówczas, gdy sprawca umyślnego lub nieumyślnego paserstwa akcyzowego powoduje narażenie na uszczuplenie podatku w kwocie nieprzekraczającej ustawowego progu. Dodatkowo przepadek przedmiotów jeżeli czyn popełniony umyślnie. - Art. 49. §
Przypadku popełnienia przestępstwa skarbowego z art. Art. 65. § 1 - zakaz prowadzenia dział, gosp.
Art. 65. § 1 i 3 - przepadek przedmiotów, Art. 65. § 2,3,4 - DPO
FAŁSZOWANIE ZNAKÓW AKCYZY - Art. 67.
Znaki akcyzy są wydawane przez:
1) właściwego naczelnika urzędu celnego w sprawach znaków akcyzy;
2) wytwórcę znaków akcyzy.
Wydanie znaków akcyzy - na wniosek podmiotu obowiązanego do oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy
Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia:
1) wzory wniosków o wydanie znaków akcyzy, o sprzedaż znaków akcyzy o-raz o wydanie upoważnienia do odbioru znaków akcyzy, a także wzór tego upoważnienia,
2) szczegółowy wykaz i sposób składania dokumentów załączanych przez wnioskodawcę do tych wniosków - uwzględniając konieczność identyfikacji rodzaju i liczby wydawanych znaków akcyzy oraz identyfikacji podmiotów obowiązanych do oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy, a także częstotliwość składania wniosków.
Banderola - jest to jeden ze znaków akcyzy - na papierosach i alkoholu.
Art. 67 wykroczenia skarbowe - 2 zachowania, 2 przestępstwa skarbowe, 2 wykroczenia skarbowe.
Przestępstwo - podrobienie lub przerobienie znaku akcyzy albo upoważnienie do odbioru banderol akcyzowych Przestępstwo polega na czynieniu przygotowania do podrobienia znaku .
Podmiot - może być każdy - przestępstwo powszechne. Krąg osób, które mogą być podmiotem czynu zabronionego określonego w Art. 67 jest nieograniczony, a zatem podmiotem tym może być każda osoba.
Przedmiotem zakazu penalizacji jest: fałszowanie znaków, podrobienie, przerobienie.
Zachowanie sprawcy omawianego przestępstwa będzie polegało na podrobieniu albo przerobieniu znaków skarbowych akcyzy albo upoważnienia do odbioru banderol,
Jest karalne - usiłowanie zgodnie z zasadami ogólnymi. Przestępstwo to jest przestępstwem formalnym i powszechnym. Można je popełniać umyślnie, zarówno w zamiarze bezpośrednim jak i ewentualnym.
Penalizacja zachowania na uzyskaniu lub przysposobieniu środków w celu sfałszowania banderol. Jest to przestępstwo ogólnosprawcze popełnione przez każdego. Kiedy sprawca uzyskuje środki, które będą służyły do odbioru banderol, przysposabia środki do produkcji banderol. Sprawca nie jest osobą uprawniona do ingerowania. Strona podmiotowa obejmuje zamiar bezpośredni. Sprawca musi działać w celu popełnienia przestępstwa w § 1, 2.
§ 2..Przygotowanie - bezkarne. Przestępstwo w tym paragrafie jest przestępstwem formalnym i powszechnym. Nie łączy się z żadnym skutkiem. Sprawca uzyskał i przysposobił środki i za to ponosi odpowiedzialność karną. Penalizacja przygotowania do przestępstwa. Jest to samodzielne, autonomiczne przestępstwo.
§ 3.. Przepis ten wprowadza szczególą postać niekaralności sprawcy - instytucja czynnego żalu, w odniesieniu do sprawcy, który odstąpił od dokonania czynu opisanego w § 2.
Trwale rezygnuje, nie będzie dążył do wyprodukowania, odstąpienie od zamiaru jest czymś trwałym i powiedzenie, że nie będzie tego czyniło. Przepis w tym artykule przewiduje instytucje odstąpienia od dokonania..
§ 4. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 lub 2 podlega karze
grzywny za wykroczenie skarbowe.
Art. 67§ 1 - kara grzywny do 720 stawek dziennych, pozbawienie wolności do lat 5.
Art. 67§ 2 - pozbawienie wolności do lat 2
W stosunku do sprawcy przestępstwa skarbowego określonego w 67. § 1,2 sąd może orzec obok kary zasadniczej środek karny w postaci przepadku przedmiotów - 30. § 2 oraz zakaz prowadzenia działalności gosp.- 34. § 2
DPO jest możliwe w odniesieniu do przestępstwa z art. 67§ 2 i do wykroczeń skarbowych - § 4.
Art. 67 jest to przepis specjalny w stosunku do przepisu Art. 270 KK. Art. 67 jest to odrębna regulacja prawna. Przepis Art.67 jest uregulowaniem szczególnym w regulacji do ogólnego uregulowania fałszerstwa dokumentu w Art.270 KK. Oznacza to, iż w razie sfałszowania znaku akcyzy albo upoważnienia do odbioru banderol zastosowanie ma Art.. 67 a nie przepis Art.. 270 KK.
Tu zachodzą przepisy dwóch oddzielnych ustaw. Nie ma zbiegu, nie można łączyć.
Podrabianie znaku akcyzy - nadanie jakiemuś przedmiotowi pozoru autentyczności i jeżeli nie
pochodzi od osoby, w której imieniu został sporządzony.
Przerobienie - jest to zmiana dokumentu autentycznego poprzez ingerencję w treść takiego
dokumentu autentycznego np. ingerencję w nr serii, w dane co do rodzaju, ilości
danego produktu, ingerencję w ewidencję takiego dokumentu, zmianę w zakresie
stempla na takim dokumencie.
Podrobienie godzi w autentyczność takiego dokumentu!!!!!!!!!! Czyn określony w Art. 67 jest fałszem materialnym, godzącym bezpośrednio w materię dokumentu.
Art. 86 - PRZEMYT CELNY
Przedmiot ochrony - wymagane należności celne z tytułu przywozu z zagranicy lub wywozu za granicę towarów.
Przemyt - czyn, który godzi w zakres opłat celnych. Jest on czynem dość powszechnym - art. 86
Jest to przestępstwo jako nieliczne - przedmiot powszechny.
Strona przedmiotowa - osoba przywozi z zagranicy, wywozi za granicę towar bez jego przedstawienia organowi celnemu, nie jest poddawany żadnemu zgłoszeniu, zaniechanie - działanie.
Ciążący obowiązek musi mieć umiejscowienie w ustawie. Nie ma przestępstwa bez ustawy.
Czyn zabroniony w art. 87 można popełnić jedynie umyślnie zarówno zamiarem bezpośrednim jak i ewentualnym - godzenie się podmiotu.
§ 1 - dyspozycja opisowa przemytu celnego zachowania podmiotu. Podmiotem przestępstwa jest ten kto nie dopełnia ciążącego na nim obowiązku celnego. Stanowi znamię czynu zabronionego - zaniechanie.
Przestępstwo to może popełnić każdy - przestępstwo powszechne, w obu postaciach umyślności.
§ 2 - naruszenie obowiązków celnych implikuje odpowiedzialność, przemyt celny - jest on odnoszony do § 1.
§ 1 i 2 objęte są szczególnym nadzwyczajnym obostrzeniem kary - kara grzywny od 10 do 720 stawek albo karą pozbawienia wolności od 5 dni do 5 lat. A także zakaz prowadzenia działalności gospodarczej - art. 34 § 2
§ 3 - stypizowany jest uprzywilejowany typ przestępstwa skarbowego celnego. Znamieniem konstytutywnym jest mała wartość należności celnej narażonej na uszczuplenie lub mała wartość towaru. Jest możliwe DPO.
§ 1,2,3 - obligatoryjnie orzeka się przepadek przedmiotów pochodzących bezpośrednio z przestępstwa, jak również narzędzi i przedmiotów służących lub przeznaczonych do popełnienia przestępstwa skarbowego.- 30. §3
§ 4 - Regulacja stanowiąca wykroczenie skarbowe - kara grzywny 5*1317.Za to wykroczenie można orzec przepadek przedmiotów.
Art. 87 - OSZUSTWO CELNE
Jest czynem godzącym przeciwko skarbowi państwa i inwestorom skarbowym UE. Oszustwo celne jest przestępstwem materialnym(skutkowym) z narażenia.
Istota czynu zabronionego w art. 87 polega na tym, że sprawca dokonuje zgłoszenia celnego w celu objęcia towarów określoną procedurą celną, ale wprowadza w błąd organ uprawniony do kontroli celnej, narażając w ten sposób należność celną na uszczuplenie (§ 1) lub naruszając ograniczenia wynikające z reglamentacji pozataryfowej (§ 2).
Przepis § 3 wprowadza typ uprzywilejowany oszustwa celnego, gdzie okoliczność uprzywilejowującą stanowią: mała wartość kwoty należnej celnej narażonej na uszczuplenie lub mała wartość towaru lub usługi z zagranicą co do których istnieje reglamentacja pozataryfowa. W sytuacji natomiast gdyby wartość ta nie przekraczała ustawowego progu, czyn stanowił będzie wykroczenie skarbowe - §4(zamiar bezpośredni i ewentualny), a nie zaś przestępstwo skarbowe tak jak czyny określone w art. 87 § 1-3
Wprowadzenie w błąd może nastąpić ustnie, na piśmie albo przedstawienie dokumentu, którego treść nie odpowiada prawdzie.
Przedmiotem przestępstwa może być każda rzecz ruchoma, którą dokonujący obrotu towarowego z zagranicą jest obowiązany dostarczyć do miejsca odpraw celnych i zgłosić do odprawy celnej. Przedmiotem bezpośrednio pochodzącym z przestępstwa jest towar którego nie przedstawiono do odprawy celnej. Przedmioty te podlegają obligatoryjnemu przepadkowi -zgodnie z art. 87 § 1 w zw. z art. 16 § 1
Podmiotem czynów zabronionych, opisanych w art. 87 może być każda osoba fizyczna zdolna do ponoszenia odpowiedzialności karnej.
Możliwość wystąpienia przestępstwa:
1. podanie nieprawdziwych danych w deklaracji skróconej, bądź innych dokumentach traktowanych z deklaracją skróconą np. drogowych listach przewozowych
2. podanie nieprawdziwych danych w zgłoszeniu celnym bez względu na formę zgłoszenia,
3. podanie nieprawdziwych danych w dokumentach dołączonych np. formularzach, fakturach, deklaracjach wartości celnych bądź samych dokumentach, które wiążą określone dane z ustanowieniem opłaty celnej.
Wprowadzenie w błąd może dotyczyć:
- ilości bądź miejsca pochodzenia,
- ilości tego towaru, bądź też innych składników które są istotne z polityką państwa a są ustalone z polityką handlową państwa.
Czyn zabroniony w art. 87 można popełnić jedynie umyślnie zarówno zamiarem bezpośrednim jak i ewentualnym.
§ 1 i 2 - czyny zbieżne. Zagrożone są karą grzywny do 720 stawek dziennych lub kara pozbawienia wolności od 5 dni do 5 lat. Te przestępstwa objęte są szczególnym nadzwyczajnym obostrzeniem kary - art.38 § 1. Można orzec zakaz prowadzenia działalności gospodarczej oraz podanie wyroku do publicznej wiadomości. Usiłowanie przestępstwa skarbowego opisanego w § 1 i 2 jest karalne.
§ 3 - statuuje uprzywilejowany typ przestępstwa skarbowego. Jest to przestępstwo zagrożone wyłącznie kara grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 1,2,3 - obligatoryjnie orzeka się przepadek przedmiotów.-30. § 3
Art. 91 - PASERSTWO CELNE
Przedmiotem ochrony - przestrzeganie norm prawnych regulujących obrót towarowy za granicą.
Podmiot - każda osoba zdolna do ponoszenia odpowiedzialności karnoskarbowej, bowiem czyny zabronione w art. 91mają charakter powszechny.
Polega na ośmiu zachowaniach sprawcy. Wypełnienie chociaż jednego daje podstawę do
odpowiedzialności karnoskarbowej.
1. Nabycie towaru - uzyskanie przez pasera władztwa nad rzeczą za zgodą osoby władającej ją dotychczas bądź też zbywającej tą rzecz na rzecz pasera. Nie jest istotne czy nabycie nastąpiło odpłatnie czy nieodpłatnie. Ważne jest aby paser zaczął władać tą rzeczą i traktował ją jako własną.
2. Przechowywanie - przetrzymanie rzeczy na żądanie innej osoby za zgodą tej osoby z jednoczesnym obowiązkiem zwrotu tej rzeczy.
3. Przewożenie towaru - przemieszczanie towaru z miejsca na miejsce przy użyciu środka transportu.
4. Przesyłanie towaru - przewożenie rzeczy za pośrednictwem innej osoby bądź instytucji - np. poczty.
5. Przenoszenie towaru - z miejsca na miejsce ale bez użycia środka transportu.
6. Pomaganie w zbyciu towaru - to zachowanie, które ułatwia realizacją porozumienia pomiędzy zbywcą a nabywcą rzeczy - pośrednik. Nie jest konieczne osiągnięcie korzyści przez pośrednika.
7. Przyjmowanie towaru - przejęcie władztwa nad rzeczą od osoby władającej w celu określonym porozumieniu. Porozumienie między dwoma osobami.
8. Pomaganie w ukryciu towaru - jest to każda czynność ułatwiająca ukrycie towaru, polegająca na przygotowaniu kryjówki pośrednictwa w ukryciu.
Nabycie towaru i jego przyjęcie wiąże się z określonym skutkiem w pozostałych formach sprawczych jak przestępstwa, które mają charakter bezskutkowy. Czyli samo zachowanie podmiotu będzie rodziło odpowiedzialność karną za paserstwo.
Osoba, która dokonuje obrotu towarami które pochodzą z przemytu - świadoma umyślność. Paser zawsze pomaga komuś lub nabywa od kogoś - mamy do czynienia z dwiema osobami. Paser nie musi znać osoby przekazującej mu towar z nazwiska czy adresu.
§ 1 Podmiotem przestępstwa może być każdy - przestępstwo powszechne.
Czyn zabroniony może być popełniony umyślnie z zamiarem bezpośrednim lub ewentualnym.
Sprawca godzi się na to z art. 86,90 § 1, dwa zamiary bezpośredni i ewentualny.
Zagrożone jest karą grzywny lub karą pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.
To przestępstwo skarbowe objęte jest nadzwyczajnym obostrzeniem kary - art. 38§ 2 może być
wymierzona kara pozbawienia wolności. Zakaz prowadzenia dział. Gosp. - art. 34§ 2.
Przepadek przedmiotów - art. 30, 49.
§ 2 czyn zabroniony może być popełniony tylko nieumyślnie. Zachodzi on wtedy, gdy sprawca nie ma świadomości, że rzecz, wobec której dopuszcza się paserstwa, została nabyta w związku z popełnieniem czynu zabronionego.
Wartość przedmiotu paserstwa może mieć wpływ na wysokość kary grzywny.
Jest przestępstwem powszechnym, gdyż może być popełniony przez każdego, a jego istota nie jest uzależniona od nastąpienia jakiegokolwiek skutku(przestępstwo formalne).
W przypadku gdy przedmiotem paserstwa jest towar, co do którego uszczuplona należność celna albo jego wartość nie przekracza ustawowego progu, czyn jest wykroczeniem skarbowym - § 4, bez względu na to, czy chodzi o paserstwo umyślne czy nieumyślne.
POSTĘPOWANIE MANDATOWE art. 136-141
Mandat karny jest czynnością procesową, a ściślej - jest decyzją organu postępowania przygotowawczego. Organ ten wydający mandat karny obowiązany jest określić wykroczenie skarbowe zarzucane sprawcy. Ponadto sprawca musi wyrazić zgodę na przyjęcie mandatu, a jeżeli za dane wykroczenia skarbowe przewidziane jest obowiązkowe orzeczenie przepadku przedmiotów - także zgodę na przepadek.- art. 137
Zasadą jest dopuszczalność stosowania trybu mandatowego przez finansowe organy postępowania przygotowawczego, a tylko w wyjątkowych przypadkach mandat karny za wykroczenie skarbowe może nałożyć niefinansowy organ postępowania przygotowawczego.
Tak np. naczelnik właściwego urzędu skarbowego wydaje upoważnienie pracownikom urzędów skarbowych, dyrektor właściwego urzędu kontroli skarbowej - inspektorom kontroli skarbowej.
Nie ma żadnych przeszkód prawnych aby nałożyć na sprawce wykroczenia skarbowego grzywnę w drodze mandatu karnego, jeżeli uprzednio w sprawie tej wszczęte zostało postępowanie przygotowawcze.
Mandatem karnym można wymierzyć grzywnę w wysokości nieprzekraczającej dwukrotności minimalnego wynagrodzenia.
Przesłanki:
- wykroczenie
- mandatem można ukarać kara grzywny
- brak wątpliwości co do sprawcy i popełnienia czynu - organ nie może mieć wątpliwości jakiego rozmiaru czynu dopuścił się sprawca
- przeświadczenie organu , że jaka forma jest adekwatna do popełnionego czynu
- brak okoliczności wyłączających postępowanie mandatowe
- zgoda osoby na przyjęcie mandatu - art. 137§
- osoba musi być poinformowana przed wystawieniem mandatu- prawo do odmowy i skutkach co dalej, żeby osoba miała świadomość.
Negatywne przesłanki stosowania mandatu:
- potrzeba sięgnięcia do DPO
- możliwość, konieczność orzeczenia przepadku
- znajdowanie się sprawcy pod wpływem alkoholu
- istnienie podejrzanego podejrzenia o niepoczytalności osoby
- sprawca dopuścił się w jednym czynie - za przestępstwo i za wykroczenie
W postępowaniu mandatowym można wyróżnić dwa rodzaje mandatów:
- gotówkowy i kredytowy
Mandat karny kredytowy funkcjonariusz wydaje ukaranemu za pokwitowaniem odbioru. Ukarany jest obowiązany wpłacić w terminie 7 dni na rachunek bankowy lub do kasy. W razie nie uiszczenia w terminie kary grzywny nałożonej mandatem karnym kredytowym, przyjętym przez ukaranego za pokwitowaniem odbioru, ściąga się ją w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Organem uprawnionym do uchylania prawomocnych mandatów karnych jest sąd.