Fundusze strukturalne i system finansowania projektów Unii Europejskiej, Nowicki VI[1], Nowicki wykład VI 8 12 2007


Nowicki wykład VI godz. 1 8 12 2007

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRO) to taki dokument, który został przygotowany na podstawie wytycznych Unii Europejskiej określających główne cele polityki spójności z uwzględnieniem uwarunkowań społeczno gospodarczych zachodzących w Polsce.

Cel NSRO: Wspieranie wzrostu gospodarczego i zatrudnienia.

Obowiązek sporządzenia NSRO wynika z Rozporządzenia R.E z 2006 r.. ustalającego ogólne zasady. NSRO jest instrumentem odniesienia dla przygotowania Programów Operacyjnych i jednocześnie odpowiada on na wyzwania (zawiera priorytety) wnikające z Strategii Lizbońskiego (SL). Obecnie ma około 300 stron, zawiera analizę sytuacji społ- gosp w danym kraju, następnie rozwija to na poszczególne regiony, ocenia ewentualne zagrożenia i możliwości rozwoju każdego regionu, kończy się opisem poszczególnych programów operacyjnych.

Analiza SWOT zawarta w NSRO - metoda pozwalająca na przeanalizowanie atutów i słabości konkretnych:

Regionów,

Państw,

Sektora gospodarczego,

Przedsiębiorcy,

W odniesieniu do szans i zagrożeń stwarzanych przez otoczenie.

Budowa NSRO - Polska taki kraj - powierzchnia, ludności, ilość województw, wskaźnik zatrudnienia. Później analiza wszystkich regionów w stosunku do siebie.

Analiza SWOT zawarta NSRO zawiera analizę: dysproporcji, słabości, potencjału rozwojowego z uwzględnieniem tendencji występujących w gospodarce europejskiej i światowej. Nie można dokonać SWOT na poziome Polski w opozycji do gospodarki europejskiej lub światowej. Na podstawie analizy NSRO - DOKUMENT TEN FORMUŁUJE STRATEGIE ROZWOJU DLA POSZCZEGÓLNYCH REGIONÓW I CAŁEGO KRAJU.

Kiedyś, w starej perspektywie 2000-2006, funkcjonowało pojecie Programy Operacyjne i pojecie Priorytety. Obecnie Rozporządzenie - Programy Operacyjne - P.OP- które wchłonęło pojęcie priorytetów.

NRSO :

1.Określa także najważniejsze wyzwania dla krajów na kolejne lata 2007-2013.

2.Ustala Priorytety/ Programy Operacyjne działań:

- tematyczne- np. P.OP kapitał ludzki -dotyczy określonego tematu

- terytorialne- P.OP rozwój wschodniej Polski.

3.Prezentują alokację środków finansowych na poszczególne P.OP

4.Ramy i zasady realizacji tych programów.

5. Opis poszczególnych P.OP

CEL STRATEGICZNY NSRO:

Tworzenie warunków do wzrostu konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości,

Zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej

Cel ostateczny osiągany przez realizację celów horyzontalnych wynikających z priorytetów Szczytu Lizbońskiego a także z analizy SWOT dokonywanej na początku NSRO.

NSRO zakłada realizację 6 celów horyzontalnych:

I. Poprawa jakości funkcjonowania instytucji publicznych oraz rozbudowa mechanizmów partnerstwa (publ.- prywatne). Analiza wykazała, że adm. publiczna - urzędnicy są ble, w Europie wywaliliby ich na pysk.

II. Poprawa jakości kapitału ludzkiego (inwestycje w ludzi - szkolenia, dokształcanie, infrastruktura) oraz wynikający z niej wzrost, zwiększenie spójności społecznej ( niwelowanie dysproporcji ze wskazaniem na obszary wiejskie.)

Projekt miękki - finansowany z EFS to małe projekty z niską alokacją środków finansowych, związane z kapitałem ludzkim.

III. Budowa i modernizacja infrastruktury technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności Polski. Drogi, sieci transportowe, obszary rozwoju gospodarczego.

IV. Podniesienie konkurencyjności i innowacyjności przedsiębiorstw ( szczególnie - sektora wytwórczego) o wysokiej wartości dodanej ( generującej duży podatek VAT) oraz rozwój sektora usług.

Dygresja analiza NSRO wykazała, że Polska ma bardzo wysoki udział ludności pracującej sektorze rolnictwa przy bardzo małym udziale rozwoju sektora usług.

Innowacyjność - hasło przewodnie perspektywy 2007-2013, chodzi o wprowadzenie wszystkich nowoczesnych form zarządzania, produkcji. Odejście od starej struktury na rzecz nowych rozwiązań.

V. Wzrost konkurencyjności regionów i przeciwdziałanie ich marginalizacji społecznej, gospodarczej, przestrzennej. Szczególnie widoczne przy P.OP rozwój obszarów wschodnich

VI Wyrównywanie szans rozwojowych i wspomaganie zmian strukturalnych na obszarach wiejskich. Jest realizowany za pomocą funduszy strukturalnej EFS EFRR, nie wlicza się pomocy uzyskiwanej w ramach wspólnej polityki rolnej

Czas 31 minut rysuje. Program OP. może łączyć zadania kilku celów horyzontalnych. Może zdarzy się tak, że jeden cel horyzontalny to jeden. P.OP ale to nie zasada!!!. Ale zdarza się także tak, że jeden P.OP może realizować kilka cel horyzontalnych.

Jak przekłada się to na Programy Operacyjne - Definicja - są to dokumenty przedłożone przez państwa członkowskie i przyjęte przez Komisję Europejską określajace strategie rozwoju oraz spójny zestaw Priorytetów ( osi priorytetowych), które maja być za pomocą tego funduszu osiągnięte.

Podstawowa zmiana w odniesieniu do perspektywy 2000-2006 obecnie przyjęto zasadę: JEDEN P.OP JEDEN FUNDUSZ. Zmiana dotycząca sposobu finansowania. WYJĄTEK REALIZACJA CELU KONWERGENCJA, KTÓRY OBEJMUJE NAJBIEDNIEJSZE KRAJE I NAJBIEDNIEJSZE REGIONY U. E. GDZIE W PRZYPADKU JEDNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO MOGĄ WSPÓLNIE DZIAŁAĆ EFS I EFRR

Wyjątek - Konwergencja za pomocą Funduszu Spójności oraz EFRR, KTÓRE MOGĄ WSPÓLNIE PRZEKAZYWAĆ ŚRODKI FINANSOWE NA RZECZ P.OP Z ZAKRESU INFRASTRUKTURY TRANSPORTOWEJ, ORAZ OCHRONY ŚRODOWISKA TAKŻE NA RZECZ DUŻYCH PROJEKTÓW. Nawet > 5 mln

Definicja osi priorytetowych - To jeden z priorytetów strategii zawartych w konkretnym P.OP obejmującym grupę powiązanych ze sobą operacji posiadających zamierzone cele. Oś priorytetowa zastąpiła obecnie pojęcie priorytetu.

Operacja to projekt lub ich grupa projektów wybranych przez instytucje zarządzającą danym Programem Operacyjnym lub na jej odpowiedzialność zgodnie z kryteriami ustanowionymi przez Komitet Monitorujący i realizowane przez jednego lub więcej beneficjentów, pozwalające na osiągnięcie celów osi priorytetowych, do których dana operacja odnosi się. Operacja to podstawowa jednostka realizacji poszczególnych osi priorytetowych w ramach P.OP. Teraz ponownie rysunek. P.OP dzieli się na osie priorytetowe, każda z nich dzieli się na poszczególne operacje. Osie prioryt. są wspólne, muszą realizować jeden P.OP ale wzajemnie się nie przenikają. Jeśli realizujemy projekt w ramach osi prioryt. nr 1 to nie możemy sobie zmienić… na oś prioryt. nr 3. Projekt jest zatwierdzony w konkretnej osi w trakcie jego realizacji nie można zmienić na inną oś. W tym momencie musielibyśmy zwrócić otrzymane środki i złożyć nowy projekt i czekać na całą procedurę. Nie ma zamienności operacji pomiędzy tymi osiami.

Definicja beneficjenta - Uproszczona, to bardzo duża zmiana w stosunku do lat 2000-2006, tam byli - końcowi, pośredni, ostateczni. Podmiot gospodarczy - podmiot albo przedsiębiorstwo publiczne lub prywatne, odpowiedzialne za inicjowanie lub inicjujące i realizujące określone operacje. Czyli ten podmiot, który tak naprawdę zainicjował projekt i najprawdopodobniej będzie go realizował. Nawet jeśli zakład komunalny składa projekt a jakaś firma budowlana go realizuje to nadal beneficjentem pozostaje zakład komunalny, który złożył projekt..

Fundusze strukturalne VI wykład 2 godz. Dr Paweł Nowicki

Wśród programów operacyjnych wyróżniamy 5 operacyjnych programów krajowych :

  1. program operacyjny infrastruktura i środowisko

  2. -//- kapitał ludzki

  3. -//- innowacyjna gospodarka

  4. -//- rozwój Polski wschodniej

  5. -//- pomoc techniczna.

Ad.1) Program operacyjny infrastruktura i środowisko.

Jest to największy polski program operacyjny, który został zaakceptowany 5.12.2007r. przez Komisję Europejską. W ten program jest zaangażowana alokacja środków z funduszy strukturalnych 28 mld €, a łącznie z kapitałem krajowym 37,6 mld €.

Celem programu jest :

czyli tak naprawdę 6 głównych elementów programu to:

Najwięcej środków z tego programu operacyjnego, bo aż :

71% - pójdzie na transport,

18% - środowisko,

6% - energetyka.

Program został zatwierdzony zgodnie z celami Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia /NSRO/ i został uznany za 1 z najważniejszych instrumentów realizacji Strategii Lizbońskiej /SL/. Ten program skupia się głównie na działaniach o charakterze strategicznych i ponadregionalnych. Ponad 66% wydatków z tego programu operacyjnego ma pokrywać realizację zobowiązań wynikających ze Strategii Lizbońskiej.

Ponieważ jest to najważniejszy program operacyjny posiada, aż
17 osi priorytetowych :

  1. gospodarka wodno-ściekowa (do 2015r. duża część aglomeracji miejskiej
    i wiejskiej zaopatrzyć w kanalizację i oczyszczalnię ścieków)

  2. gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi ( zmniejszenie ilości odpadów komunalnych)

  3. zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska

( zapewnienie odpowiednich zasobów wodnych dla społeczeństwa )

  1. przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa polskie do wymogów

ochrony środowiska

  1. ochrona przyrody i kształtowania postaw ekologicznych - uznany z 1 z najważniejszych ( edukacja dzieci np. jak segregować śmieci )

  2. drogowa i lotnicza sieć TEN-T (budowa sieci lotniczych i drogowych)

  3. transport przyjazny środowisku

  4. bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe

  5. infrastruktura drogowa w Polsce wsch.

Polska zaproponowała 17 osi priorytetowych, ale jest duże prawdopodobnie że z 17 osi zrobi się 15.

Cechą charakterystyczną programu infrastruktura i środowisko jest integralne ujęcie problematyki infrastruktury technicznej i infrastruktury społecznej.

Ważne- poszczególne osie priorytetowe w ramach programu operacyjnego infrastruktura i środowisko są finansowane przez EFRR, bądź FS. Program ten wypełnia nie tylko priorytety Strategii Lizbońskiej, ale również został dostosowany do ustaleń, które wypływały z posiedzenia Rady Europejskiej w Gotteborgu. To posiedzenie jakby uzupełniało SL z 2001r.

Na posiedzeniu w Gotteborgu Rada Europy stwierdziła, że ważnym elementem polityki spójności powinno być korzystne wywieranie wpływu na środowisko. Właśnie program infrastruktura i środowisko odnosi się i w pełni realizuje ustalenia z tego szczytu. Łącznie:

Lizbońskiej to wtedy jest mowa o Strategii Lizbońskiej wzbogaconej
o ustalenia z posiedzenia Rady Europy w Gotteborgu.

Instytucją zarządzającą programem operacyjnym infrastruktura i środowisko jest

Minister Rozwoju Regionalnego, bądź Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.
Z tym, że ono korzysta z instytucji pośredniczących m.in. z Ministerstwa Transportu ( budowa dróg).

Ad.2 ) Program operacyjny kapitał ludzki

Zatwierdzony 09.2007r. Realizuje drugi cel horyzontalny, czyli poprawa jakości kapitału ludzkiego.

Głównym celem programu jest :

Cel główny jest realizowany przez cele strategiczne , których jest 6 :

  1. podniesienie poziomu aktywności zawodowej oraz zdolności do zatrudniania osób bezrobotnych i biernych zawodowo

  2. zmniejszenie obszarów wykluczenia społecznego

  3. poprawa zdolności adaptacyjnych pracowników i przedsiębiorstw do zmian zachodzących w gospodarce

  4. upowszechnianie edukacji społeczeństwa na każdym etapie kształcenia przy jednoczesnym zwiększaniu jakości usług edukacyjnych i ich silniejszym powiązaniu z potrzebami gospodarki opartej na wiedzy

  5. zwiększenie potencjału adm. publicznej w zakresie opracowywania polityk i świadczenia usług wysokiej jakości oraz wzmocnienie mechanizmów partnerstwa

  6. wzrost spójności terytorialnej.

Ad. 3) Program operacyjny innowacyjna gospodarka.

Celem głównym programu jest :

Cel główny ma być osiągnięty przez realizację celów szczególnych :

1. zwiększenie innowacyjności przedsiębiorstw

2. wzrost konkurencyjności polskiej nauki

3. zwiększenie roli nauki w rozwoju gospodarczym

  1. zwiększenie udziału innowacyjnych produktów polskiej gospodarki w rynku

międzynarodowym

  1. tworzenie trwałych i lepszych miejsc pracy

  2. wzrost wykorzystania technologii informacyjnych i komunikacyjnych w gospodarce.

Instytucja zarządzająca - Ministerstwo Rozwoju Regionalnego.

Instytucja pośrednicząca - w zależności jaka oś priorytetowa będzie wykorzystywana, a ich będzie 9, to będzie : Ministerstwo Gospodarki, MSWiA, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Ad. 4) Program operacyjny rozwój Polski wschodniej.

Zaakceptowany w 10. 2007r. Dotyczy 5 województw:

Celem głównym jest :

Cel główny będzie realizowany przez następujące cele szczegółowe :

  1. stymulowanie rozwoju konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy

  2. zwiększenie dostępu do internetu

  3. rozwój wybranych funkcji metropolitarnych miast wojewódzkich

( żeby miasta woj. w tych 5 woj. dorównywały przynajmniej do średnich

innych miast woj.)

  1. poprawa dostępności i jakości powiązań komunikacyjnych województw Polski wsch.

  2. zwiększenie roli zrównoważonej turystyki w gospodarczym rozwoju makro regionu

  3. optymalizacja procesu wdrażania programu operacyjnego rozwój Polski wsch.

Ad. 5) Program operacyjny pomoc techniczna

Był to pierwszy polski program operacyjny, który został zatwierdzony na lata 2007-2013 i realizuje następujące cele strategiczne.

  1. przyspieszenie rozwoju społeczno-gospodarczego Polski

  2. przyspieszenie zatrudnienia

  3. przyspieszenie wzrostu spójności społeczno - gospodarczej i terytorialnej.

Pomoc techniczna ma zapewnić obsługę techniczną właściwej realizacji procesów tych celów strategicznych.


Wyszukiwarka