ZARZĄDZANIE
JAKO PROCES DECYZYJNY
Decyzja - wybrany świadomie, nielosowo wariant (sposób) działania, uruchamiający działania prowadzące do rozwiązania uprzednio napotkanego problemu, usunięcia trudności, braku, niezadowalającego stanu.
Rodzaje decyzji w zależności od rodzaju decydenta
Indywidualne
ZALETY |
WADY |
niewielki koszt i niedługi czas trwania |
wielki ciężar odpowiedzialności decydenta |
odpowiedzialność za trafność i skuteczność jest jasno określona |
ograniczone intelektualne możliwości decydenta |
spójność, konsekwencja, myśl przewodnia |
|
Kolektywne (kolegialne, zbiorowe)
ZALETY |
WADY |
zróżnicowana wiedza, umiejętności, doświadczenie gremium realizującego proces decyzyjny |
niespójność z powodu rozbieżności interesów, brak myśli przewodniej |
mniejszy stres oraz mniejsza frustracja członków gremium |
niejednoznaczna odpowiedzialność za trafność i skuteczność decyzji |
|
symptomy myślenia grupowego („owczy pęd”), dominacji wybitnej jednostki |
Etapy procesu decyzyjnego
Proces decyzyjny jest wielofazowy i sekwencyjny. W odniesieniu do skomplikowanych problemów podejmowanie decyzji w kolejności wyznaczonej przez fazy i etapy racjonalnego procesu decyzyjnego jest bezwzględnie konieczne. W przypadku prostych decyzji możliwe jest pomijanie niektórych faz, lub traktowanie ich bardziej pobieżnie.
ZARZĄDZANIE JAKO CIĄGŁY PROCES DECYZYJNY
ciągłe dokonywanie wyborów optymalnych
uruchamianie działań eliminujących lub minimalizujących negatywne skutki problemów
tworzenie systemów zapobiegających pojawianiu się problemów lub z wyprzedzeniem sygnalizujących możliwość ich pojawienia się.
TYPOLOGIA PROBLEMÓW ZARZĄDZANIA - SYTUACJI DECYZYJNYCH
Sytuacja decyzyjna - stan rzeczy, w którym konieczne jest zainicjowanie i doprowadzenie do końca procesu decyzyjnego w celu rozwiązania problemu
Cel wyróżnienia klas problemów zarządzania i sytuacji decyzyjnych
ukierunkowanie analizy problemu
Problemy zarządcze
ustrukturyzowane |
słabo ustrukturyzowane |
nie ustrukturyzowane |
Determinanty (czynniki sterowalne) są znane, a skutki dają się precyzyjnie określić |
problemy pośrednie między ustrukturyzowanymi (typ U) a nie ustrukturyzowanymi (typu NU)
|
determinanty nieznane lub słabo rozpoznawalne, a skutki poddają się z trudnością precyzyjnemu określeniu |
Problemy wielokrotnie już rozwiązywane - wypracowana metodologia |
|
problemy są nowe, metody nieznane lub słabo sprawdzone |
Wymagane kompetencje specjalistyczne |
|
wymagane kompetencje koncepcyjne |
np. ustalenie ceny produktu, ustalenie optymalnej kolejności operacji w procesie produkcyjnym, ustalenie optymalnych zapasów |
np. ustalenie nowego systemu płac, lokalizacja nowego obiektu produkcyjnego, selekcja kandydatów na stanowisko kierownicze |
np. reorganizacja, restrukturyzacja, prywatyzacja, ekspansja na nowe rynki, opracowanie strategii zarządzania firmą |
Typologia zmian wprowadzanych przez kierowników do rozwiązania problemów zarządczych
TECHNOLOGICZNE |
STRUKTURALNE |
PERSONALNE |
zmiana (udoskonalenie) dotychczasowego sposobu działania np. wprowadzenie systemów informatycznych do rachunkowości w miejsce maszyn księgujących |
zmiana dotychczasowej struktury (specjalizacji, uprawnień, więzi organizacyjnych) np. zmiana dotychczasowej formy organizacyjno-prawnej (prywatyzacja) |
zmiana kwalifikacji, postaw, zachowań indywidualnych i grupowych
|
TEORIA PEŁNEJ RACJONALNOŚCI
Decydent działa racjonalnie tzn. na podstawie przesłanek ugruntowanych poznawczo, wykorzystuje analizy, opinie ekspertów
Decydent posługuje się wyłącznie kryteriami zgodnymi z celami i zasadami funkcjonowania instytucji, jest obiektywny
Decydent poszukuje rozwiązania optymalnego
TEORIA OGRANICZONEJ RACJONALNOŚCI
Decydent nie jest w pełni racjonalny, tylko częściowo działa na podstawie przesłanek ugruntowanych poznawczo, posługuję się również własnymi, subiektywnymi doświadczeniami, poglądami
Decydent usiłuje godzić interesy całej instytucji, jak i interesy partykularne
Decydent nie poszukuje rozwiązania optymalnego, lecz zadowalającego
SYSTEM INFORMACYJNY
System informacyjny - system gromadzenia (zbierania), przetwarzania i udostępniania (przepływu) informacji
Informacja - sensowna treść (wiadomość) posiadana lub tworzona przez nadawcę, która nie jest znana odbiorcy oraz jest mu potrzebna do sprawnego wykonywania zadań
4
Faza przygotowania decyzji
Rozpoznanie i analiza problemu
Konstrukcja wariantów rozwiązania problemu
Faza podjęcia decyzji
Ocena wariantów decyzyjnych
Wybór najlepszego wariantu - podjęcie decyzji
Faza wdrożenia decyzji
Przekazanie decyzji do realizacji (wdrożenie)
Obserwacje i kontrola rezultatów decyzji
Ustalenie kryteriów oceny wariantów decyzyjnych
Nadawca
(podmiot lub urządzenie posiadające i wysyłające informację)
Koder
(podmiot lub urządzenie zmieniające informację w określony sygnał)
Kanał
(element przenoszący informację, nośnik informacji)
Dekoder
(podmiot lub urządzenie zamieniające sygnał w informację zrozumiałą odbiorcy)
Odbiorca
(podmiot lub urządzenie otrzymujące informację)
Wyszukiwarka