Integracja Europejska- wyklady, INTEGRACJA EUROPEJSKA


INTEGRACJA EUROPEJSKA

literatura: Książka w listopadzie: „Integracja europejska” - J.Barcz, C. Kawecka - Wyżykowska, K. M-Gorywoda

egzamin: test lub tekstowy

konsultacje: (bud F) prof. M-Gorywoda, czwartek, godz. 15-16:00, pok. 911

23.09 - wykład 1

IE - synonim UE w uproszczeniu

UNIA EUROPEJSKA

  1. Po II wojnie światowej Europa Zachodnia i wschodnia była bardzo zniszczona (w tym gospodarka niemiecka). Europa Zachodnia zaczęła się integrować w celu odbudowy (przezwyciężenia negatywnych zjawisk).

  2. Przed II w.ś. Europa Zach, ma pozycję lidera w gospodarce i polityce. Po II w.ś. traci swoją pozycję na rzecz USA, na płaszczyźnie polityczno-gospodarczej (i tak jest do dziś).

  3. Kolejnym motywem do działania jest fakt, że po wojnie są silne tendencje socjalistyczne i komunistyczne (m.in. Francja, Włochy). Łącząc się powstrzymają tendencje lewicowe.

  4. IV motyw to fakt, że Europa Zach. posiadała kolonie, które traci w wyniku II wojny światowej do lat 60-tych, E.Z. przestaje żyć w bogactwie.

Przywódcy państw Europy Zach. w wyniku tych motywów decydują się na integrację. Na terenie EZ powstają liczne koncepcje integracyjne. Mają one wielu przywódców, intelektualistów pro publico bono (dla ogółu) np. W. Churchil - premier WB, kanclerz niemiec K. Adenauer, Francja - prezydent de Gautle.

Równie wysokie zasługi - J. Monnet (Francuz). Zastępował ojca w przedsiębiorstwie - jest świetnym zarządcą (w wieku 20 lat zostaje komisarzem ds. planowania w rządzie francuskim - odpowiednik ministra). W USA jest konsultantem. Wraca do Europy w momencie gdy do głosu dochodzą prace integracyjne.

Alcide de Gasper - Włoch - premier.

Robert Schuman - Francuz - premier i minister spraw zagranicznych.

Adenauer, Gasper i Schuman - są 3 głównymi autorami wielu pozycji integracji „ojcowie duchowi integracji europejskiej”.

Gasper i Schuman - prowadzili proces beatyfikacji.

Zjednoczenie badaczy integracji europejskiej (akcja) im. J.Monneta - ruch int. (utworzony 30 lat po śmierci J.M). Przyznaje się tytuł prof. Monneta.

Planów jednoczenia Europy jest wiele:

1) Plan, podłoże do przyszłej integracji europejskiej stworzył gen. George Marshall (autorstwo USA). W 1947r zgłosił plan pomocy dla Europy Zach. Zwany planem Marshalla.

USA pomoże E.Z. się odbudować (bo w ten sposób zwróci kredyty zaciągnięte w USA, będzie stanowiła duży rynek zbytu dla USA). Warunkiem było powstanie instytucji które miały się zająć rozdziałem środków.

Kwota pomocy to 13,5mld USD (wtedy x9) - przeznaczona dla 17 państw Zachodniej Europy. Najwięcej pieniędzy dostają Niemcy i Włosi.

Pozwala to stanąć E.Z. na nogi.

Europa Zachodnia jest jeszcze w traumie po II wojnie światowej. Francuzi boją się Niemców więc trzeba stworzyć umowę F-N , która będzie nadzorować wydobycie węgla i produkcję stali (przez Niemcy). Do EWWiS dołączyły F, N, Włochy i Benelux (Holandia, Belgia i Luxemburg).

Traktat Paryski (EWWiS) został bardzo szybko uruchomiony i podpisany na 50lat. Jego głównym celem było nie dopuszczenie do kolejnej wojny. Celem ekonomicznym były wspólne ceny i brak nadprodukcji. Traktat dobrze spełniał swoją rolę, jednak w 2002r EWWiS odeszła do historii, gdyż traktat nie został przedłużony.

- Powstaje NATO, Unia Zachodnioeuropejska.

2) W 1957r (Traktat Rzymski) powstaje EWG (Europejska Wspólnota Gospodarcza). Nie jest to organizacja o charakterze sektorowym. Przejmuje funkcje lidera. Realizuje cele integracyjne.

7.10 - Wykład 2

EWWiS, EWG i Euratom -> fundament UE

Zakłada się że te 3 wspólnoty ulegną połączeniu.

Początkowo łączy się pewne elementy.

Art. 1 Traktatu z Maastrich mówi: UE tworzy się w oparciu o 3 wspólnoty: EWWiS, EWG i EWEA.

Dalej poprzez utworzenie UE nie tracą wspólnoty.

Uważa się, ze UE jest formą integracji europejskiej, która tworzy 3 filary:

I - gospodarka - obowiązuje prawo wspólnotowe, (metoda wspólnotowa)

II - wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwo (m. międzyrządowa)

III - współpraca policji i sądownictwa (metoda międzyrządowa)

I - EWWiS, EWG, Euratom

II - EWP, EWO

III - m.in. powstał EUROPOL

I - najsilniejszy to właśnie wspólnoty europejskie (charakter gospodarczy całościowy lub częściowy). Najstarszy filar bo te wspólnoty powstały w latach 50-tych. Gdyby tego planu nie było, nie byłoby integracji.

II filar - „zawracanie głowy”. Europa boi się wojny stąd powstanie EWP i EWO były odrzucone, bo nie wiadomo było co z tego mogło wyniknąć. W międzyczasie próbowano zjednać politykę z efektem zerowym. Dopiero UE daje początek w polityce zagr. i bezpieczeństwie. Jest to jednak integracja „na papierze”. W praktyce nie bardzo to funkcjonuje. Np. podejście państw UE do wojny USA-Irak. WB cała popiera, Hiszpania wycofała się, Polska niestety się nie wycofuje, Niemcy nie wysłały żadnego żołnierza. Kraje UE nie dojrzały do potrzeby wspólnej polit. zagranicznej. Interesy krajów członkowskich są różne. Zapomina się o zasadach. Nietrafiona, przedwczesna prób integracji europejskiej.

Polska znajduje się na 24, z 25 miejsc w gospodarce (czasme za nami jest Łotwa).

III filar - bardzo trafne i potrzebne działanie. Działaniom tym nie nadaje się rozgłosu, ale są one potrzebne np. wspólna walka z terroryzmem. Powstał EUROPOL, który się rozwija.

III filar to też walka z handlem dziećmi, organami ludzkimi. Polska ma wysokie miejsce w handlu dziećmi.

ENA - Europejski Nakaz Aresztowania - pozwala na ściganie przestępców na terenie całej UE.

W ramach III filaru znajdują się również sprawy porwań dzieci przez ojców, alimenty itp.

Istnieje różnica między regulacją prawną pomiędzy filarami I,II i III.

Na podstawie prawa wspólnotowego (europejskiego) działa gospodarka. Jest to jedno prawo dla wszystkich.

W III filarze państwa zaczynają tworzyć wspólne prawa. Na razie działają uzgodnienia międzyrządowe.

Traktat z Maastrich jest ważnym ale bardzo bałaganiarskim dokumentem. Jest pełen sprzeczności. Był on bardzo szybko sporządzany i głównie z tego wyniknęły sprzeczności.

W latach 90 w Europie Środkowej dużo się dzieje. Francja i WB mówią ze coś trzeba zrobić, więc pisany jest traktat. Prace trwają niecałe 3 miesiące. Każdy traktat europejski musi być ratyfikowany przez wszystkie państwa aby mógł wejść w życie. Ratyfikacja to ostateczne zatwierdzenie przez głowę państwa.

Traktat z Maastrich został odrzucony przez Danie. Duńczycy nie chcieli się zgodzić na utworzenie wspólnej waluty (EUROPOL) i obywatelstwo UE - każdy obywatel z państw UE ma jednocześnie obywatelstwo Unijne. Dopiero po poprawkach traktat został zatwierdzony.

Wielka Brytania również zgłaszała zastrzeżenia co do traktatu. Ostatecznie, z kłopotami, traktat wszedł w życie. Dziwna data wejścia - 1.Xi.1993 (koniec roku) powoduje problemy finansowe. Autorzy T z M napisali, że postanowienia T z M powinny być zrewidowane.

T z M został 2 razy zrewidowany.

CZŁONKOWSTWO W UE

1) Francja (inicjator), Niemcy, Włochy i Benelux -= 6 państw

( Zbliżony poziom rozwoju gosp., ten sam system wartości).

F i N -> dominacja

1921r. - Belgia i Luxemburg tworzą Unię Celną. Zaczęli prowadzić tą samą politykę zewnętrzną i wewnętrzną. Integracja w ramach Benelux i krajów skandynawskich ma najbardziej ludzką twarz. Działania te nakierowane są na człowieka.

Praca, usługi medyczne, cło - wspólne w BE i LU. Wizy i granice - nie było mowy. Nie mając wspólnej waluty, frank belgijski i luksemburski liczone były 1:1 (tak można było płacić). Ważne bilety (wspólne, choć nie jednolite). W 1948r. dołączyła również Holandia. Wtedy wystąpiło rozluźnienie. Procesy te uległy zahamowaniu, ale nie na długo.

Te 3 kraje stworzyły I obszar celny, handlowy i zagraniczny gdy I integracja europejska miała miejsce. Reprezentanci Beneluxu a nie ministrowie poszczególnych państw. Luxemburg, najbogatszy, PKB/per capita 56.000Euro : 12. (4tys666 Euro na mieszkańca). Belgia inicjator, ale zachodzą tam zjawiska dezintegracyjne. Belgia płn. bogata, Finlandia - południe przez długie lata (biedna). Teraz sytuacja się zmieniła. Kopalnie na południu zostały zamknięte. Nie ma tak dużych dysproporcji. Pozostało to w mentalności mieszkańców.

Gdy jest 6 państw, „złoty okres” integracji europejskiej. Państwa były na zbliżonym poziomie rozwoju gospodarczego. Ten sam system wartości, kanony etyczne i moralne. Łatwo dochodzili do porozumienia. K.Ademauer i de Gaul - przywództwo F i N.

2) Przystępuje W.Brytania, Dania i Irlandia. WB od początku była już zaangażowana ale chciała brać tylko to, co było dla niej dobre. Chciała rozpocząć od strefy wolnego handlu, a nie od Unii Celnej.

1959r. EWG tworzy ugrupowanie EFTA (Europejska Strefę Wolnego Handlu). W jej skład wchodzą: WB, Dania, Szwecja, Norwegia, Finlandia, Austria, Szwajcaria i Portugalia.

Ugrupowanie bardzo dobrze funkcjonuje, ale w 1961r. WB występuje z formalnym wnioskiem o przystąpienie do WE. Otrzymała zgodę, jednak tylko Francja (de Goll) nie wyraziła zgody i nazywa WB wyspą. WB obraża się i powstaje gorąca atmosfera.

WB czeka jeszcze 5,5 roku. W 1967r. ponawia swoją prośbę, i ponownie spotyka się z niezgodą ze strony Francji.

W 1968r. wiosna ludów - de Goll rozpisuje referendum czy ma odejść. Lud odpowiada że tak. W 1972r de Goll umiera na wsi.

1.I.1993r. do UE przystępują WB, Dania i Irlandia.

28.10 - Wykład 3

Wspólnota Europejska (rozszerzenie):

  1. W 1958r. było 6 krajów członkowskich. Nie było wśród nich WB, gdyż chciała się integrować na swój „brytyjski” sposób - wszystko brać i nic nie dawać.

WB proponuje partnerom strefę wolnego handlu - ale to za mało.

Pertraktacje nad traktatem rzymskim.

W 1958r. wejście w życie Traktatu Rzymskiego i powstanie EWG i Euratomu.

EFTA: WB, Dania, Norwegia, Szwecja, Finlandia, Austria, Szwajcaria i Portugalia.

W 1960r. WB chce wejść do UE ->nieudane

W 1965r. kolejna próba WB wejścia do UE - wniosek ponownie odrzucony przez gen de Golla.

Powody:

- gen de Goll chciał chronić rolnictwo francuskie przed towarami WB

- traktowanie WB jako „konia trojańskiego” - rzekome wejście Ameryki do UE

- w 1958r. fala ruchów studenckich w Europie. Gen. de Goll zapytał ludzi fran. czy chcą by nadal był prezydentem -> uzyskał negatywną odpowiedź i już następnego dnia wyniósł się z Paryża na prowincję.

  1. 1.I.1981r. - wejście Grecji do UE (jest już 10 krajów). Są krajem słabo rozwiniętym ale ich sponsorem są USA, gdyż jest ona dobrze ulokowana geograficznie.

Dla Grecji utworzono - specjalne członkostwo stowarzyszone od 1961r. przez 20 lat ma bardzo mało obowiązków w stosunku do UE, ale dostawała bardzo dużo pieniędzy na rozwój. Jednak Grecja nie potrafiła ich wykorzystać na rozwój ekonomiczny. Nie rozwinęła się ekonomicznie, chociaż specjalnie dla niej złamano zasadę ekonomiczną i Grecja została przyjęta do UE.

18.11 - Wykład 4 (zastępstwo - Sabicki)

Głównym motorem powstania Unii była Rosja (przeciwnik). Teraz Rosja jest głównym partnerem Unii. W ostatnim stuleciu było ok.30 unii celnych i 20 monetarnych w Europie.

Minister Modzelewski w latach 50 zaproponował Stalinowi by Polska była republiką radziecką - Stalin się na to nie zgodził z obawy, że Polska będzie dezintegrowała ZSRR.

Polska w UE

Polska w historii miała bardzo często skłonności do dezintegracji.

I RP - Polska, Ukraina i Litwa

Pierwsza propozycja Unii Europejskiej była już w roku 1000 w Gnieźnie. Otton III zaproponował Królowi Polskiemu, B.Chrobremu, by był przedstawicielem całej słowiańszczyzny. Europę miało łączyć chrześcijaństwo. Bolesław dał Ottonowi ramię św. Wojciecha, a Otton dał Bolesławowi włócznie. Była to szansa dla Polski by wejść w procesy integracyjne Zachodniej Europy.

Czynniki integracji europejskiej:

- rywalizacja wschodu i zachodu

- tempo integracji bloku wschodniego było bardzo szybkie

- procesy integracyjne pozwoliły wzmocnić gospodarkę

- tworzenie EWG trwało 21 miesięcy

- tworzenie EWWiS trwało 6 miesięcy

Polska przed 2004r. miała już doświadczenia integracyjne:

- 1992r - układ handlowy

- 1993r. - Polska weszła do CEFTA

- 1994r. - EFTA - porozumienie wolnego handlu

- 1997r. - porozumienie wolnego handlu z Litwą

- - porozumienie wolnego handlu z Łotwą, Estonią i Izraelem

- 2004r. - porozumienie wolnego handlu z Turcją

Etapy wchodzenia Polski do UE:

- 1989 - Polska podpisała umowę o współpracy gospodarczej z EWG

- XII.1991 - zawarcie układu europejskiego przez Polskę (strefa wolnego handlu w odniesieniu do produktów przemysłowych)

- 1993 - Układ Europejski wszedł w życie

- II. 1994 - ratyfikacja układu europejskiego. Polska jako członek stowarzyszony.

- IV.1994 - Polska składa wniosek do UE o pełne członkostwo (nie mieliśmy prawa posługiwać się wspólną walutą).

- 1997 - komisja europejska zaleca rozpoczęcie negocjacji z Polską

- III.1998 - początek negocjacji. ( Polska dostosowywała się już od 1991r)

- 2000 - ustalono że w 2002r. Polska dostanie główne warunki

- 2001 - Komisja wydaje decyzję o zakończeniu negocjacji

- 2002 - Polska wywalczyła zakończenie negocjacji

- 1.V.2004 - wejście Polski do UE

Już widać dążenia do dezintegracji Unii Europejskiej. Wszystkie kraje wchodziły w styczniu, a Polska weszła w maju, by nie mogła uczestniczyć w ustaleniach na 2004-2008. Negocjacje w strefie Euro okażą się sprawdzianem. Do tej pory w negocjacjach a propo Unii monetarnej nigdy nie było przedstawiciela Banku Europejskiego co źle wróży.

Członkostwo stowarzyszone było układem niesymetrycznym co miało pomóc Polsce (miał być Plan Marshalla dla Polski). Rzeczywistość okazała się inna.

Ponieważ w Polsce szybko rósł deficyt Pawlak, w 1993r. (Premier Polski) napisał list do premierów i prezydentów członków Unii, w którym przedstawił szefom rządów powody deficytu Polski (jak cła, gdzie zaznaczył że to UE jest głównym beneficjentem układu stowarzyszonego a nie Polska).

Unia zareagowała, ale nie zmieniła swojej polityki.

W 1991r. Balcerowicz zniósł ochronę celną na produkty tekstylne z Azji, co zniszczyło Polski przemysł tekstylny.

Polska dużo straciła na przeciąganiu negocjacji UE z Polską. Miała stać się członkiem UE dużo wcześniej.

Wszystko w UE jest liczone kursowo. W 92r. zniesiono 1/3 ceł importowych w Polsce. W 94r. Polska obniżyła swoje cła o ¼.

Po sprzeciwie Polski w 93r. Pawlak przestał być premierem, ale nic innego się nie zmieniło.

W roku ....... Bank Światowy stwierdził że Polska nigdy nie osiągnie 75% PKB UE, co bardzo pogorszyło naszą pozycję w negocjacjach.

Już w III.1992r. zniosła większość ceł dla Unii argumentując, że sprzęt inwestycyjny i surowce powinny być tanie - zapominając ze Polska też miała ten przemysł.

Polska miała wejść do UE w 1994r. (max w 1995r.). CBOS - I.1992r. badanie stwierdziło że 80% ludzi stwierdziło ze wejście do UE jest korzystne, a Polska wejdzie do UE najdalej do końca 1995r.

- 1995r. - przyjęcie Białej Księgi (dostosowanie aktów prawnych)

- IV.1996r. - UE przedstawiła Polsce kwestionariusz o stanie dostosowania Polski (170 stron)

- VII.1996r. - Polska przekazała Komisji Europejskiej odpowiedź w 26 tomach

- w 1997r. Komisja wyodrębniła 2 grupy państw (AWIZ):

1) Polska, Czechy, Węgry, Słowenia i Estonia. Kraje najbardziej rozwinięte które wejdą do UE

2) Litwa, Łotwa i Słowacja - które muszą poczekać (kraje jeszcze nie dostosowane)

- VII.1997r. - przedstawiono Pakiet „ Agenda 2000”

* nowo przyjęte kraje mają nie dostawać z UE tyle co kraje wcześniej wchodzące do Unii. Kiedyś nowe kraje dostawały wg. ich potrzeb (np. Hiszpania, Portugalia, Grecja, Irlandia).

* agenda 2000 wprowadzała nowe ograniczenia które wcześniej nie występowały

- Przykłady z gazem i mięsem w kontaktach z UE są przykładem że UE nie chroni Polski.

- w 1996r. sejm przyjął uchwałę w sprawie przygotowania Polski do członkostwa

- w I.1997r. Rada Ministrów przyjęła narodową strategię integracji, gdzie Polska miała zostać członkiem UE na pocz. 2000r.

- w 1998r. powstał harmonogram prac przygotow. do członkostwa

Wraz z przystąpieniem Polski do UE Polska dostała niepełne członkostwo, gdyż powinny wystąpić negocjacje do posługiwania się wspólną walutą (Polska nie weszła do Unii monetarnej).

W 2001r. finanse publiczne miały wizję, ze w 2006r. Polska uzyska już pełne członkostwo.

Dlaczego Węgry kłamały - by zatuszować kryzys (by nie stworzyć kryzysu następnego) by jak najszybciej wejść do UE i strefy Euro w 2006r.

w VII.1997r. Polska stworzyła zespół do negocjacji z UE. 33 zespoły - odpowiedniki komisji UE (w tym 5 zespołów horyzontalnych (ponad sektorowych).

Z pkt widzenia Rady Ministrów - koszty budżetowe - > to do czego my się zobowiązujemy.

Koszty budżetowe negocjacji były na granicy budżetu. Największe były podane na końcu negocjacji (Rolnictwo, składka, infrastruktura). Już najmniejsze były ponad możliwości Polski (podane na początku).

Polska wiele straciła na dostosowywanie do norm UE - nie zawsze lepszych od Polskich.

W połowie okazało się że budżet nie wytrzyma wszystkich zobowiązań. Dlatego też Buzek polecił kontynuować prace unifikacyjne mimo zbyt dużych kosztów, by nie opóźniać wejścia Polski do UE. Polecił nie sumować zobowiązań, tylko liczyć każde z osobna i porównywać z budżetem. W ten sposób wszystkie się mieściły.

Poszczególne stanowiska nie miały spisanych bardzo ważnych rzeczy więc w ogóle nie były liczone.

2.12 - Wykład 5

Etapy (formy) integracji gospodarczej

- odbywa się niezależnie w jakimś gronie państw

(integracja w Azji i Afryce)

1. Strefa wolnego handlu

- zazwyczaj strefy te obejmują towary przemysłowe, a nie rolniczo-spożywcze

- najłatwiejsza z form

- liberalizacja handlu - wewnątrz państw

- każde z państw jest niezależne i prowadzi własną politykę gospodarczą - na zewnątrz

EFTA - Europejskie Stowarzyszenie Wolnego Handlu

- utworzone na pocz. lat 60 przez WB

- WB, Dania, Finlandia, Szwecja, Norwegia, Szwajcaria, Portugalia i Austria

- po wstąpieniu do UE w EFTA zostały: Norwegia, Szwajcaria i Islandia

NAFTA

- założone na pocz. lat 90 z inicjatywy USA i Kanady

- należą do nich: USA, Kanada i Meksyk

- na granicy US i Meksyku wybudowano liczne montownie które pracują 24h

CEFTA

- wschodnio -europejska strefa wolnego handlu

- powst. w poł. l.90 z inicjatywy Polski i Węgier

- organizacja ta nigdy nie miała siedziby

- należały do niej też: Rumunia, Bułgaria i Słowacja

- już nie ma tej strefy

2. Unia Celna

- do strefy wolnego handlu + jednolita taryfa celna + wspólna polityka handlowa

- wspólna taryfa celna na granicy całego obszaru

- powstała w 1967r.

- przedmiotem jej funkcjonowania jest towar

Benelux

- unia celna funkcjonująca w ramach Wspólnoty Europejskiej (UE)

ASEAN - Stowarzyszenie Krajów Azji Pd-Wsch

Mercosur - w Ameryce (niektóre kraje Ameryki Pd.)

Rada Współpracy Zatoki Perskiej - kraje handlujące ropą

3. Wspólny rynek

składa się z 4 wolności : (tworzących razem wspólny rynek)

- swobody przepływu towaru

- swobody krążenia siły roboczej

- swobody krążenia usług

- swobody krążenia kapitału

Benelux i WE, Mercosur

- funkcjonuje od poł. l.90

- od stycznia 1993r. zostały zniesione urzędy celne i kontrola celna

FES - fundusz ekonomiczno społeczny

- swobodne przemieszczanie się ludzi w obrębie UE

- biedne południe migruje na północ tworząc tam PKB

Unia jednej licencji

- zasada „jednej licencji”

- London City i Hamburg City - najbogatsze regiony UE. Te dwa obszary konkurują ze sobą.

JRE - od 2.I.1993r. Jednolity Rynek Europejski

- od 2.I.1993r. statki z Dover do Calais zaczęły przewozić więcej pasażerów. Anglicy jeździli na zakupy po tańsze towary.

- swoboda skończyła się już w lutym 10993r., gdy wprowadzono zakazy przewozu towarów

- w marcu 1993r. zakazy zostały zniesione.

4. Unia gosp - walutowa

- wspólna polityka gospodarcza + wspólna waluta

- obszarem najbliższym takiej unii byłby Benelux

- W UE jest 25 krajów. Natomiast UGW utworzona w ramach UE liczy 12 państw.

- ze starej 15-tki nie należą do niej: WB, Dania i Szwecja

- 1.XI.1993r. Traktat z Maastrich - wprowadza po raz pierwszy obywatelstwo UE - tylko obywatele państw członkowskich. Obywatelstwo to zostało odrzucone przez Duńczyków.

Poprzez zastosowanie klauzuli „opting out” pozwolono Danii na nie uczestniczenie w Unii gosp - walutowej. To samo stanowisko przyjęto w stosunku do WB.

- Szwecja wg. pewnych analiz nie spełnia wszystkich kryteriów żeby być członkiem UGW

- Na pocz. nie było też Grecji, gdyż przystąpiła później na podstawie statystyk do których GR przyznawała się że zostały sfałszowane

Parametry które muszą być spełnione:

- wys. deficytu budżetowego (nie może być wyższy niż 3% PKB)

- dług publiczny krajowy i zagr. nie może być wyższy niż 60% PKB

- niska stopa %

- niska stopa inflacji

- dwa lata przed przystąpieniem kraj nie powinien przeprowadzać dewaluacji swojej waluty

Dopiero po tej wnikliwej analizie Rada Europejska decyduje o składzie UGW.

Kryteria zbieżności gospodarek.

5. Unia polityczna

16.12 - Wykład 6

Budżet ogólny

Budżet na ten rok to ok. 15,5 mld EUR, co stanowi ok. 1,24% PKB UE

O budżecie decydują władze budżetowe unii:

- Rada Unii - ma „ostatnie słowo” w kwestii wydatków obligatoryjnych, czyli tych zapisanych w traktatach: handel, rolnictwo etc.

- Parlament Europejski - ma „ostatnie słowo” w kwestii wydatków nie obligatoryjnych, czyli np. ochrona środowiska, fundusze strukturalne

Sposób „zegarowo- kalendarzowy” - zapożyczony z Francji

2007 rok

Wpływy:

  1. VAT (1% vatu)

  2. Cła

  3. podatki UE

  4. wpłaty państw członkowskich (ponad 70%)

Wydatki:

  1. Rolnictwo ok.50% budżetu

  2. Fundusze strukturalne

  3. Rozwój i badania (5%)

  4. Administracja 5%

Płatnicy UE (więcej wpłacają niż biorą)

- Niemcy - płacą największe składki

- GB

- Francja

- Holandia

- Austria

- Finlandia

- Szwecja

Korzystają:

- Grecja

- Hiszpania

- Portugalia

- Irlandia

- Polska (12mld EUR)

Perspektywa finansowa UE 2006-2013 -są to ogólne ramy budżetowe

- EBI- Europejski Bank Inwestycyjny - jedyny unijny bank, no profit rating AAA. Współfinansuje niektóre działania

- Europejski Fundusz Rozwoju - powstaje w wyniku wpłat państw członkowskich. Współfinansuje się z niego współpracę z Afryką, Karaibami i Pacyfikiem.

- Komisja Europejska - papiery dłużne itp.

- Europejski Fundusz Społeczny

- Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego -przyczynianie się do korygowania podstawowych dysproporcji regionalnych we Wspólnocie poprzez udział w rozwoju i dostosowaniu strukturalnym regionów opóźnionych w rozwoju oraz w przekształcaniu upadających regionów przemysłowych

Działalność zewnętrzna Unii Europejskiej:

- EOG - Europejski Obszar Gospodarczy - 25 krajów UE, (każdy kto jest w UE musi być w EOG) + Norwegia, Islandia, Lichtenstein. Nie ma ceł, nie ma wspólnej polityki handlowej, wewnątrz EOG jest swoboda przepływu kapitału, usług, siły roboczej, towarów.

Obszary zapalne:

- Zachodnie Bałkany, kościół bałkański, (Kosowo, Bośnia, Hercegowina, Serbia, Macedonia)

- Rosja + Wspólnota Niepodległych Państw

- Afryka

- 1963 - Konwencja Yaoundé - Umowa Stowarzyszeniowa między Wspólnotą a 17 państwami afrykańskimi i Madagaskarem. Gwarantująca byłym koloniom korzyści handlowe i pomoc finansowa

- 1963 - Konwencja z Lome dotycząca wszystkich krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku

- 2000 - Konwencja z Lugano - Afryka, Karaiby, Pacyfik

- 2000 - Porozumienie z Cotonou - zawarte na 20 lat. pomiędzy 15 Państwami Członkowskimi UE a 76 państwami Afryki, Karaibów i Pacyfiku

13.01 - Wykład 7

Prawa UE i instytucje

- Rozwiązania francuskie wywodzą się z czarów Napoleona - pisać długo, zawile, żeby społeczeństwo nie zrozumiało. Im trudniej prawo jest sformułowane, tym lepiej dla rządzących.

System prawny UE

- są wydzielone osoby odpowiadające za poszczególne części prawa UE (np. za prawo handlowe)

- prawo UE ma 85 tys stron

- co roku przybywa ok. 2-3 tys stron nowych aktów prawnych

- acquis communautaire - ozn. dorobek wspólnotowy

Prawo UE

- prawo pierwotne - to normy prawne znajdujące się we wszystkich traktatach UE (przepisy i artykuły)

- prawo wtórne (pochodne) - prawo stanowione już w toku rozwoju UE, stanowione przez organy (instytucje UE)

Inny podział:

- prawo wiążące - nie ma takiej organizacji międzynarodowej która mogłaby podejmować akty prawne, które wiążą w państwach członkowskich. Każdy z nas może być adresatem prawa. Jest ono wiążące ze swej istoty. Stworzone - dotyczy wszystkich członków UE. Ma ono zawsze priorytet przed prawem krajowym. Jeśli prawo UE inaczej formułuje określoną kwestię niż p.krajowe, to krajowe musi się zmienić i dostosować do p.UE.

- prawo niewiążące

(Charakter wiążący mają dokumenty prawa wtórnego: dyrektywy, rozporządzenia i decyzje Rady UE

Charakter niewiążący mają uchwały przyjęte przed Traktatem Amsterdamskim z 1997 roku jak i przyjmowane obecnie przez Radę Unii Europejskiej zalecenia i opinie.)

Instytucje UE

- Rada Europejska

- Rada UE (inaczej Rada Ministrów)

- Komisja Europejska

- Parlament Europejski

- Europejski Trybunał Sprawiedliwości

- Trybunał Obrachunkowy (Biegłych Księgowych)

Rada Europejska

- organ polityczny

- nie stanowi prawa

- jej skład to najważniejsze osoby państw członkowskich (premierzy lub prezydenci)

- składa się z 27 osób (tylu ile jest państw członkowskich)

- spotykają się 3-4 razy do roku, na tzw. spotkaniach na szczycie

- podejmują decyzje polityczne

Rada UE

- stanowi prawo

- skład to: 27 ministrów

- każde państwo ma tu 1 miejsce bez względu na bogactwo

- kto pojedzie na posiedzenie zależy od tego w jakim celu odbywa się spotkanie. Np. jeśli dotyczyłoby rolnictwa, to z Polski pojechałby A.Lepper

- każde państwo ma 1 głos

- obowiązuje jednomyślność i głosowanie ważone (gdzie większe kraje mają większa ilość głosów)

- ECOFIN - to nazwa Rady UE w której skład wchodzą ministrowie gospodarki i finansów

Komisja UE:

- skład to 27 komisarzy (przedstawiciele krajów UE) których prace wspomaga ok. 22tys urzędników: ekonomistów, prawników, ekologów, dziennikarzy i tłumaczy.

- członkowie - urzędnicy wybierani są w drodze konkursu

- mogą być odwołani ze swojego stanowiska tylko przez UE

- kadencja 5 lat

- nie ma limitów na odnowienie mandatów (ale zazwyczaj wynosi 3 kadencje - 15 lat)

- komisarze to ludzie bogaci (np. członkowie dawnego rządu)

- komisja UE wykonuje większość bieżących spraw zw. z funkcjonowaniem Unii: zarządza budżetem unii, funduszami strukturalnymi, stoi na straży przestrzegania prawa w UE

- członkowie komisji są niezależni od państwa którego są obywatelami

Parlament Europejski

- marnotrawna instytucja na którą idzie najwięcej pieniędzy z budżetu

- posiada siedziby w Lux, Brukseli i Strasburgu

- kraje skandynawskie próbowały już ograniczyć ten organ

- w 2004 należało do niego 732 posłów (2007 - 785posłów)

- im więcej ludzi ma kraj, tym więcej ma miejsc w Parlamencie. (najwięcej mają Niemcy a najmniej Malta)

- PE może stanowić prawo nawet jeśli na sali są obecne tylko 3 osoby

- jego idea powstania była szczytna. Miał być niezależny nad innymi instytucjami UE.

- kompetencje PE są nie mniejsze niż RU

- zatwierdza budżet, ma uprawnienia kontrolne, współuczestniczy w tworzeniu prawa poprzez procedury konsultacji, współpracy, akceptacji

- wynik konsultacji nie jest wiążący

Europejski Trybunał Sprawiedliwości

- instytucja sprawiedliwości

- skromna instytucja, ma najmniejszy budżet ze wszystkich instytucji Europ.

- trybunał jest godny zaufania

- skład: 27 sędziów

- nie wolno odwołać się od wyroku trybunału, jest on ostateczny

- sam trybunał może zmienić wyrok w ciągu 10 lat jeśli pojawią się nowe okoliczności

Trybunał Obrachunkowy

- najmniejsza instytucja UE

- wcześniej był skandynawski OLAF ale nie podołał swojej funkcji

- skład: 27 członków

- członkami są najwyżsi rangą urzędnicy zajmujący się audytem w kraju członkowskich

- chodzi o interes wspólny

1


Wyszukiwarka