D. Graniewska „Rodzina a bezrobocie. Sytuacja w Polsce”.
1. Bezrobocie - wybrane zagadnienia.
Przyczyną UBÓSTWA strukturalnego (będącego rezultatem zewnętrznych przyczyn gospodarczych - tu transformacja) jest bezrobocie;
- wysoki udział bezrobocia długookresowego
- szybsze tempo wzrostu bezrobocia wśród kobiet niż wśród mężczyzn (pogląd, ze wyższe bezrobocie wśród pewnych kategorii ludności aktywnej zawodowo bardziej zależy od funkcjonowania systemu społeczno-gospodarczego, niż od logiki związanej z kryzysem)
Przyczyny:
- kryzys w działach o sfeminizowanym zatrudnieniu
- dyskryminacja kobiet na rynku pracy
- zmniejszanie się sektora publicznego w większym stopniu dotknęła kobiety
- wysoka stopa bezrobocia wśród ludzi młodych do 24 lat;
- największe zagrożenie bezrobociem jest wśród osób z niskim poziomem wykształcenia (od lat 90-tych zmiana)
- struktura bezrobocia według stanu cywilnego
kawaler / panna - 38 %
żonaty / zamężna - 55%
wdowiec / wdowa - 15,1 %
rozwiedziony / rozwiedziona - 24,1%
- liczba osób uprawnionych do zasiłku spada, podobnie jak wysokość zasiłków - stąd bezrobocie generuje ubóstwo;
Utrzymanie rodziny:
- niezbędną normą dochodową dla rodzin z dziećmi stał się podwójny dochód. Kobiety musiały zacząć pracować, ponieważ:
- podniósł się przeciętny standard zaspokajania potrzeb
- zmienił się sposób konsumpcji
2. Wpływ bezrobocia na rodzinę:
Funkcja ekonomiczna rodziny.
Przy braku pracy, jedynym dochodem jest zasiłek, które nie wystarcza na utrzymanie rodziny - często dochodzi do eksmisji z mieszkań. Rodziny, które dotknęło bezrobocie określają swoją sytuację jako „rezygnację ze wszystkiego”. 1/3 rodzin brakuje nawet na najtańszą żywność. Młodzi nie mają poczucia bezpieczeństwa materialnego, skutkiem tego jest odkładanie decyzji matrymonialnej. Natomiast rodzice (w swoich deklaracjach) chcą ograniczyć liczbę dzieci. Nie do końca im się to udaje, ponieważ:
- nie mają wiedzy o metodach regulujących urodzenia
- stosują metody mało skuteczne
- zmieniono przepisy aborcyjne
Funkcja prokreacyjna rodziny:
- jest realizowana w warunkach zagrażających rozwojowi i zdrowiu dzieci
Funkcja opiekuńczo - wychowawcza:
- brak stabilności materialnej powoduje konflikt w relacjach pomiędzy rodzicami, a dziećmi oraz pomiędzy małżonkami. Rodzice z rodzin dotkniętych problemem bezrobocia obwiniają siebie, ze nie mogą zapewnić dzieciom godnej przyszłości, natomiast u dzieci wyrabia się poczucie niższości, ponieważ widzą, ze ich sytuacja materialna jest znacznie gorsza niż u innych dzieci. Bezrobocie wyklucza rodzinę z inwestowania w rozwój kapitału ludzkiego
Funkcja socjalizacyjna:
- umocnienie postaw domocentrycznych
Funkcja emocjonalno - ekspresyjna:
- bezrobocie nie sprzyja rozwojowi intelektualnemu dzieci; prowadzi do osłabienia więzi środowiskowych i towarzyskich; pogorszeniu ulega pozycja dzieci w szkole i środowisku rówieśniczym