OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA ANALIZY FINANSOWEJ - MIEJSCE ANALIZY FINANSOWEJ W SYSTEMIE ANALIZ

ANALIZA WSTĘPNA SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

ANALIZA POZIOMA ANALIZA PIONOWA

(porównawcza, horyzontalna) (struktury danych)

ANALIZA POZIOMA

Tempo zmian jest stosunkiem wartości odchylenia bezwzględnego do wartości danej pozycji sprawozdania finansowego w okresie przyjętym za podstawę porównań. Tempo zmian odpowiada na pytanie, o ile razy przyrost absolutny badanego zjawiska jest wyższy lub niższy od jego poziomu w okresie podstawowym

Informuje, o ile procent wartość danej pozycji sprawozdania finansowego w badanym okresie jest wyższa lub niższa od wartości tej pozycji w okresie przyjętym za podstawę porównań.

Indeks dynamiki jest miarą dynamiki określającą stosunek wartości danej pozycji sprawozdania finansowego w okresie badanym do wartości tej pozycji w okresie przyjętym za podstawę porównań. Informuje, jaki procent wartości danej pozycji sprawozdania finansowego w badanym okresie stanowi wartość tej pozycji w okresie przyjętym za podstawę porównań.

ANALIZA PIONOWA

WSTĘPNA ANALIZA BILANSU

ANALIZA POZIOMA

1. WSKAŹNIKI DYNAMIKI I TEMPA WZROSTU dla:

• stałej bazy porównań,

• zmiennej bazy porównań

1. Wskaźnik dynamiki

wartość majątku całkowitego w okresie badanym

x 100%

wartość majątku całkowitego w okresie bazowym

wartość danej pozycji bilansu w okresie badanym

x 100%

wartość danej pozycji bilansu w okresie bazowym

2. Wskaźnik tempa wzrostu

wartość majątku całkowitego w okresie badanym - wartość

majątku całkowitego w okresie bazowym (odchylenie bezwzględne)

x 100%

wartość majątku całkowitego w okresie bazowym

Wskaźnik ten wyraża procentowy poziom zmian. Wielkość dodatnia oznacza rozwój przedsiębiorstwa, wskazuje na zwiększenie zdolności produkcyjnych, z kolei wielkość ujemna wskazuje na zawężenie działalności oraz ograniczenie posiadanych zdolności produkcyjnych.

wartość danej pozycji bilansu w okresie badanym - wartość

danej pozycji bilansu w okresie bazowym (odchylenie bezwzględne)

x 100%

wartość danej pozycji bilansu w okresie bazowym

ANALIZA PIONOWA - Analiza struktury majątku i kapitałów może mieć charakter analizy statycznej lub analizy dynamicznej przy zastosowaniu wskaźników struktury i wskaźników dynamiki.

I. OCENA STRUKTURY MAJĄTKOWEJ, KAPITAŁOWEJ, MAJĄTKOWO - KAPITAŁOWEJ.

1. Wskaźniki struktury majątku - aktywów

a) wskaźniki wyposażenia jednostki w określone środki gospodarcze

wskaźnik intensywności wyposażenia w aktywa trwałe

aktywa trwałe

x 100%

aktywa ogółem

wskaźnik intensywności wyposażenia w aktywa obrotowe

aktywa obrotowe

x 100%

aktywa ogółem

b) wskaźnik unieruchomienia (związania) majątku

aktywa trwałe

x 100%

aktywa obrotowe

Wskaźnik ten ukazuje okres związania kapitału. Okres ten jest tym dłuższy, im większy jest wskaźnik. Wielkość tego wskaźnika większa niż 100% oznacza, że część majątku została unieruchomiona, istnieją wysokie koszty stałe, a majątek charakteryzuje się małą elastycznością.

c) stopień umorzenia (zużycia) środków trwałych

skumulowany odpis na rzeczowe aktywa trwałe

rzeczowe aktywa trwałe (wartość brutto)

Wysoki poziom tego wskaźnika oraz wzrostowa tendencja świadczą o starzeniu się środków trwałych i może sygnalizować konieczność poniesienia nakładów inwestycyjnych na odtworzenie środków trwałych.

d) wskaźniki pokrycia inwestycyjnego

nakłady inwestycyjne

> 1

odpisy roczne

2. Wskaźniki struktury kapitałowej - pasywów

(instrument oceny sytuacji kapitałowej jednostki)

a) Wskaźnik wyposażenia w kapitał własny

kapitał własny

x 100% (dolna granica 25%)

kapitał ogółem

b) Wskaźnik zaangażowania kapitału obcego

kapitał obcy

x 100%

kapitał ogółem

c)Wskaźnik zadłużenia kapitału stałego (kapitał własny + zobowiązania długoterminowe)

kapitał stały

x 100%

kapitał ogółem

3. Wskaźnik stopnia samofinansowania

kapitał własny

kapitał obcy

Im większe wartości przyjmuje ten wskaźnik , w tym większym stopniu jednostka finansuje swoją działalność z źródeł własnych.

4. Wskaźnik zadłużenia (napięcia, przekładni kapitałowej)

kapitał obcy

(1:1; 1:2; 1:4)

kapitał własny

Niski poziom stosunku kapitału obcego do kapitału własnego świadczy o silnych podstawach finansowych przedsiębiorstwa, jego zdolności do zaciągania kredytów

5. Udział zobowiązań długoterminowych w kapitale własnym

Zobowiązania długoterminowe

(ok. 50%)

kapitał własny

3. Wskaźniki struktury majątkowo - kapitałowej

(relacji pomiędzy aktywami i pasywami)

Oddzielna analiza majątku i kapitałów nie jest w pełni wystarczająca do oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, konieczne jest rozpatrzenie wzajemnych relacji pomiędzy aktywami i pasywami. Relacje te mogą być oparte na kryterium czasu i własności.

Kierując się kryterium czasu wychodzi się z założenia iż płynność składników majątkowych ujętych w aktywach bilansu powinna odpowiadać terminowości kapitałów. Założenie to zostało przyjęte w złotej zasadzie finansowania.

Oznacza to, że powinny być zachowane następujące nierówności:

ZŁOTA ZASADA FINANSOWANIA

kapitał nie może być dłużej związany czasowo z danymi składnikami majątku aniżeli wynosi okres pozostawania tego kapitału w przedsiębiorstwie

Długookresowe aktywa (aktywa trwałe)

≤ 1

Długookresowy kapitał

Krótkoterminowe aktywa (aktywa obrotowe)

≥ 1

Krótkoterminowy kapitał

Przedsiębiorstwo o dobrej kondycji finansowej charakteryzuje się sytuacją, w której płynność środków w aktywach odpowiada terminowości kapitałów w pasywach. Im krótsze są terminy spłaty kapitałów obcych, tym przedsiębiorstwo powinno zachować większą płynność składników majątkowych, a tym samym im dłuższe są terminy spłaty kapitałów obcych, tym mniejszą płynnością muszą charakteryzować się składniki aktywów.

ZŁOTA ZASADA BILANSOWA

Dalszym uszczegółowieniem w zakresie badań terminowości kapitału i płynności majątku jest złota zasada bilansowa - podziałowi aktywów ma aktywa trwałe i obrotowe odpowiada w pasywach podział na kapitał długo- i krótkoterminowy.

W myśl tej zasady:

• aktywa trwałe powinny być sfinansowane kapitałem własnym,

• aktywa obrotowe powinny być pokryte krótkoterminowym kapitałem obcym,

• dopuszczalne jest finansowania aktywów trwałych kapitałem stałym, jeżeli nie wystarcza kapitału własnego oraz

• finansowanie aktywów obrotowych kapitałem krótkoterminowym i częścią kapitału stałego.

W wąskim znaczeniu

I stopień pokrycia

Kapitał własny

≥ 1( ≥ 0,7)

Aktywa trwałe

II stopień pokrycia

Kapitał własny + Kapitał długoterminowy obcy

≥ 1

Aktywa trwałe

w szerszym znaczeniu

III stopień pokrycia

Kapitał własny + Kapitał długoterminowy obcy

≥ 1

Aktywa trwałe + składniki majątku długookresowo

związane

ANALIZA WSKAŹNIKOWA

.

ANALIZA PŁYNNOŚCI

W długoterminowej analizie płynności bada się przede wszystkim stopień sfinansowania aktywów trwałych kapitałem własnym. Dobra sytuacja finansowa i prawidłowy układ bilansu występuje w tych przedsiębiorstwach, w których płynność środków w aktywach odpowiada terminowości kapitałów w pasywach.

I stopień pokrycia

Kapitał własny / aktywa trwałe ≥ 1

II stopień pokrycia

(Kapitał własny + dł. kapitał obcy) / aktywa trwałe ≥ 1 narzędzie złotej zasady finansowania

III stopień pokrycia

(Kapitał własny + Dł. kapitał obcy) / (aktywa trwałe + środki obrotowe długoterminowo związane) ≥ 1

KRÓTKOTERMINOWA ANALIZA PŁYNNOŚCI

Kryteria podziału aktywów na stopnie płynności:

1. rachunkowe

• Kasa, czeki, rachunki bankowe

• Należności i papiery krótkoterminowe

• Zapasy i RMK

2. ekonomiczne

• Środki pieniężne w kasie i na rachunku, krótkotermin. papiery wartościowe

• Należności terminowo inkasowane oraz zapasy wyrobów i półfabrykatów zbywalnych na rynku

Zapasy nie mające zbytu, produkcja w toku, należności przeterminowane i sporne oraz zaliczki na p

WSKAŹNIKI PŁYNNOŚCI

III stopnia (current ratio)

Aktywa obrotowe

wskaźnik płynności bieżącej = [2,0 - 1,2] (1,8 - 2)

Zobowiązania bieżące

Wskaźnik ten wyraża stopień równowagi występujący pomiędzy aktywami bieżącymi a bieżącymi pasywami. Przyjmuje się, że przewaga bieżących aktywów nad pasywami bieżącymi świadczy o zadowalającym poziomie płynności finansowej. Wskaźnik płynności bieżącej odpowiada na pytanie, czy przedsiębiorstwo byłoby w stanie spłacić zaciągnięte zobowiązania w przypadku ich natychmiastowej wymagalności, zamieniając posiadane aktywa obrotowe na gotówkę bez żadnych strat. Przyjmuje się, że wartość tego wskaźnika nie powinna być niższa niż 1,2 w przedsiębiorstwie produkcyjnym i 2,0 w przedsiębiorstwie handlowym. Przedsiębiorstwa są zdolne do szybkiego uregulowania swoich zobowiązań wtedy, gdy wartość wskaźnika ogólnej płynności jest wyższa od 1. Im wyższa od jedności jest wartość tego wskaźnika, tym zdolność przedsiębiorstwa do szybkiego wywiązywania się ze zobowiązań krótkoterminowych jest większa. Wykorzystanie tylko powyższego miernika nie daje pełnego obrazu sytuacji finansowej firmy, co spowodowane może być faktem, ze należności i zapasy można w krótkim czasie zmienić na płynne środki pieniężne. Bardziej wiarygodnym źródłem informacji jest tak zwany „wskaźnik szybki”.

II stopnia (quick ratio, kwaśny, mocny test)

Aktywa obrotowe - zapasy

wskaźnik płynności szybki = [1,0 - 1,2] (1,5)

Zobowiązania bieżące

Wskaźnik ten wyraża stosunek płynnych środków obrotowych do zobowiązań. Poziom tego miernika nie powinien być niższy niż 1. Niski poziom wskazywać będzie brak równowagi w gospodarce finansowej oraz trudności płatnicze. Wartość 1 może być traktowana jako wielkość orientacyjna, ponieważ w różnych przedsiębiorstwach funkcjonować mogą różne warunki płatności i zapłaty.

I stopnia (wypłacalności środkami pieniężnymi)

Środki pieniężne

wskaźnik płynności gotówkowej = [0,1 - 0,2] (>1)

Zobowiązania bieżące

Trzeci wskaźnik wyraża stopę zdolności płatniczej. Jego poziom może zmienić się w przypadku, gdy wpływ należności od kontrahentów jest nieregularny.

Wskaźnik pokrycia należności zobowiązaniami

Należności handlowe

> 1

Zobowiązania handlowe

KAPITAŁ OBROTWY (PRACUJĄCY)

Część kapitału stałego, która finansuje aktywa obrotowe

wykorzystuje się do badania dwóch problemów:

• zmian płynności - pokrywa się ze wskaźnikiem III stopnia płynności

• zmian w długoterminowym potencjale finansowym - kapitał pracujący odzwierciedla składniki aktywów obrotowych długoterminowo związanych. Znaczne zaangażowanie kapitałów stałych w działalności eksploatacyjnej stwarza potencjał długookresowych możliwości finansowych.

Zadaniem kap. obrot. w przedsiębiorstwie jest zmniejszenie ryzyka wynikającego z unieruchomienia części aktywów obrotowych (zapasy, należności lub wynikającego ze strat zawiązanych z tymi środkami np. trudności ze zbytem wyrobów. Element bezpieczeństwa ułatwiający zachowanie płynności finansowej.

POZIOMY KAPITAŁU OBROTOWEGO

DODATNI KAPITAŁ OBROTOWY

Kapitał stały - aktywa trwałe > 0

ZEROWY KAPITAŁ OBROTOWY

Kapitał stały - aktywa trwałe = 0

UJEMNY KAPITAŁ OBROTOWY

Kapitał stały - aktywa trwałe < 0

ANALIZA PŁYNNOŚCI - UJĘCIE DYNAMICZNE

WSTĘPNA ANALIZA PRZEPŁYWU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH

Aby przedsiębiorstwo posiadało zdolność płatniczą, powinno generować dodatnie przepływy pieniężne. Dla potrzeb analizy finansowej istotne jest określenie czy przepływy pieniężne powstały z podstawowej działalności przynoszącej dochód, z działalności finansowej, czy też przedsiębiorstwo pozyskało obce źródła finansowania, które w przyszłości staną się wymagalne. Biorąc pod uwagę nadwyżkę (+) lub niedobór (-) środków pieniężnych można wyodrębnić osiem sytuacji, w których może znaleźć się przedsiębiorstwo.

Rodzaje strumieni	Przypadki
		1	2	3	4	5	6	7	8
Operacyjny	+	+	+	+	-	-	-	-
Inwestycyjny	+	-	+	-	+	-	+	-
Finansowy	+	-	-	+	+	+	-	-

Źródło: Sprawozdawczość i analiza finansowa przedsiębiorstwa. Pr. zb, pod ed. H. Buk AE, Katowice 2005 s.199 na podstawie T. Waśniewski, W. Skoczylas: Analiza przepływów pieniężnych, Rachunkowość, Nr 11 z 1993 r., s. 274.

„Przypadek 1. Wygenerowanie nadwyżki środków pieniężnych z trzech działalności: operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej (przypadek pierwszy) jest rzadko spotykane w rzeczywistości gospodarczej. Taka sytuacja charakterystyczna jest dla przedsiębiorstw o dużej płynności finansowej, przygotowujących się do nowych przedsięwzięć lub do przejęcia innej jednostki.

Przypadek 2. Taka sytuacja występuje w przedsiębiorstwach charakteryzujących się wysokim poziomem rentowności. Kwota wypracowanego zysku z działalności operacyjnej pozwala im na inwestycje, regulowanie zobowiązań wobec właścicieli (dywidenda) oraz wierzycieli (spłata kredytów, pożyczek). Jednak, gdy suma ujemnych przepływów z działalności inwestycyjnej i finansowej przekracza wartość przepływów z działalności operacyjnej, przedsiębiorstwo znajduje się w poważnych trudnościach finansowych.

Przypadek 3. Sytuacja ta prezentuje uzyskanie dodatnich przepływów z działalności operacyjnej i inwestycyjnej. Może to być świadectwem przeprowadzanych w przedsiębiorstwie procesów restrukturyzacyjnych bądź też konieczności zdobycia dodatkowych środków na spłatę zobowiązań.

Przypadek 4. Dodatni strumień pieniężny pochodzący z działalności operacyjnej w przypadku czwartym nie jest wystarczający na pokrycie wydatków inwestycyjnych. Niedobór ten pokrywany jest z zewnętrznych źródeł finansowania, do których należą: emisja akcji, podniesienie kapitału w postaci gotówkowej a także kredyty i pożyczki. Uzyskanie kredytów bankowych świadczy o posiadaniu przez przedsiębiorstwo zdolności kredytowej, a także o dobrym standingu firmy. Nowa emisja akcji jest dowodem zaufania inwestorów.

Przypadek 5. W tym przypadku bieżąca działalność przedsiębiorstwa finansowana jest wpływami ze sprzedaży majątku oraz obcymi źródłami finansowania, na przykład kredytami bankowymi. Mimo sprzedaży rzeczowych i finansowych składników majątku trwałego oraz ujemnych przepływów z działalności operacyjnej najprawdopodobniej nie ma zagrożenia utraty płynności, zaś trudności finansowe są tymczasowe. Wskazuje na to duże zaufanie inwestorów do firmy.

Przypadek 6. Ujemne strumienie pieniężne na działalności operacyjnej i inwestycyjnej w tym przypadku pokrywane są ze źródeł zewnętrznych (kredyt, pożyczka, dopłata do kapitału właścicieli). Przedstawiona sytuacja jest charakterystyczna dla młodych, rozwijających się przedsiębiorstw. Pomysł na firmę musiał być wystarczająco wiarygodny i pewny, zaś pozyskanie zewnętrznych źródła finansowania wskazuje na pomyślne perspektywy rozwoju.

Przypadek 7. Sytuacja taka występuje w przedsiębiorstwach borykających się z trudnościami finansowymi. Ponieważ bieżąca działalność nie generuje dodatnich przepływów gotówkowych, zaś termin spłaty zobowiązań dobiega końca, przedsiębiorstwo znalazło sposób na wyjście z trudnej sytuacji w postaci sprzedaży składników majątku przedsiębiorstwa. Jednak szansa na polepszenie sytuacji finansowej pozostaje niewielka.

Przypadek 8. Sytuacja ta występuje w przedsiębiorstwach posiadających zgromadzone w poprzednich okresach odpowiednie zasoby środków pieniężnych. Dzięki temu są one w stanie realizować programy inwestycyjne, mimo ujemnych przepływów z wszystkich rodzajów działalności. Utrzymywanie się takich okoliczności w dłuższym okresie prowadzi przedsiębiorstwo do bankructwa”.

Wskaźniki struktury przepływów pieniężnych.

Lp.	Wskaźnik	Budowa
1	Udział przepływów pieniężnych z działalności operacyjnej w łącznych przepływach netto	Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej Łączne przepływy pieniężne netto
2.	Udział przepływów pieniężnych z działalności inwestycyjnej w łącznych przepływach netto	Przepływy pieniężne netto z działalności inwestycyjnej Łączne przepływy pieniężne netto
3.	Udział przepływów pieniężnych z działalności finansowej w łącznych przepływach netto	Przepływy pieniężne netto z działalności finansowej Łączne przepływy pieniężne netto
4.	Udział zysku netto w przepływach pieniężnych netto z działalności operacyjnej	Zysk netto Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej
5.	Udział amortyzacji w przepływach pieniężnych netto z działalności operacyjnej	Amortyzacja Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej

ANALIZA WSKAŹNIKOWA PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

Wskaźniki wystarczalności środków pieniężnych

Informują w jakiej relacji pozostaje wygenerowana z działalności operacyjnej gotówka do różnych wydatków i zobowiązań

Wskaźnik ogólnej wystarczalności środków pieniężnych

Przepływy pieniężne netto z działalności operacyjnej Wydatki ogółem

Wskaźnik wystarczalności pieniężnej na spłatę zadłużenia	Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Zobowiązania ogółem
Wskaźnik wystarczalności pieniężnej na pokrycie długów długoterminowych	Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Zobowiązania długoterminowe
Dynamiczny wskaźnik płynności	Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Zobowiązania krótkoterminowe
Wskaźnik zdolności obsługi zadłużenia	Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Raty spłaty długu + odsetki
Wskaźnik wystarczalności gotówki operacyjnej na spłatę długów długoterminowych	Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Spłata zobowiązań długoterminowych + wypłata dywidend + zakupy aktywów trwałych
Wskaźnik wystarczalności pieniężnej pokrycia wydatków inwestycyjnych	Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej Wydatki inwestycyjne
Wskaźnik pieniężnej samowystarczalności działalności finansowej	Wpływy z działalności finansowej Wydatki z działalności finansowej

Wskaźniki wydajności pieniężnej

Informują o tym ile wpływów gotówkowych osiąga przedsiębiorstwo w danym czasie ze sprzedaży lub zaangażowanego majątku

Wskaźnik wydajności pieniężnej sprzedaży	przepływy pieniężne z działalności operacyjnej przychody ze sprzedaży
Wskaźnik wydajności pieniężnej zysku	przepływy pieniężne z działalności operacyjnej zysk z działalności gospodarczej (operacyjnej i finansowej)
Wskażnik wydajności pieniężnej kapitału własnego	Przepływy pieniężne z działąlności operacyjnej Kapitał własny
Wskaźnik wydajności pieniężnej aktywów	przepływy pieniężne z działalności operacyjnej średnia wartość aktywów ogółem
Wskaźnik wydajności pieniężnej aktywów obrotowych	przepływy pieniężne z działalności operacyjnej średnia wartość aktywów obrotowych

WSKAŹNIKI ZADŁUŻENIA (WSPOMAGANIA FINANSOWEGO)

I OBSŁUGI DŁUGU

WSKAŹNIKI ZADŁUŻENIA (WSPOMAGANIA FINANSOWEGO) I OBSŁUGI DŁUGU

I. POZIOM ZADŁUŻENIA

1. Wskaźnik ogólnego zadłużenia (stopa zadłużenia, zadłużenie ogółem)

Zobowiązania ogółem

(0,57 - 0,67)

Aktywa ogółem

Wskaźnik ten jest miarą ryzyka działalności firmy. Zbyt wysoki poziom tego wskaźnika świadczy o dużym ryzyku finansowym, informując jednocześnie, że przedsiębiorstwo może utracić zdolność do zwrotu długów. Wskaźnik ten powinien najwyżej przyjmować wartości w przedziale (0,57 - 0,67).

2. Wskaźnik zadłużenia długoterminowego(wskaźnik długu, ryzyka)

Zobowiązania długoterminowe

(ok. 50%)

Kapitał własny

Przyjmuje się, że jednostki, których zobowiązania długoterminowe przewyższają kapitał własny są poważnie zadłużone

3. Wskaźnik pokrycia zadłużenia kapitałami własnymi

(wskaźnik struktury kapitału)

Kapitał własny

Zobowiązania ogółem

4.Wskaźnik zadłużenia rzeczowych aktywów trwałych

Rzeczowe aktywa trwałe

Zobowiązania długoterminowe

2. WSKAŹNIKI OBSŁUGI DŁUGU

1.Wskaźnik pokrycia długu I stopnia

Zysk brutto + odsetki

(>1,3 optym. 2,5)

Raty kapitałowe + odsetki

Określa stopień zabezpieczenia obsługi przez wygospodarowany zysk

2. Wskaźnik pokrycia długu II stopnia

Zysk brutto

(≥1)

Raty kapitałowe + odsetki

3 .Wskaźnik pokrycia zobowiązań nadwyżką finansową

Zysk netto + amortyzacja

(>1)

Przeciętne zobowiązania

Określa możliwość uregulowania całości zobowiązań z nadwyżki finansowej bez uszczuplenia posiadanego majątku

4 .Wskaźnik pokrycia odsetek

Zysk brutto + odsetki

(>1)

Odsetki

Określa w jakim stopniu zyski operacyjne spółki mogą ulec obniżeniu, aby zostały pokryte odsetki od zobowiązań

ANALIZA SPRAWNOŚCI DZIAŁANIA

WSKAŹNIKI SPRAWNOŚCI DZIAŁANIA

WSKAŹNIKI AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ

Wskaźnik operacyjności

Koszt własny sprzedaży

(< 80 %)

Sprzedaż netto

Wskaźnik poziomu kosztów ogólnych zarządu

Koszt ogólne zarządu

Sprzedaż netto

WSKAŹNIKI ROTACJI AKTYWÓW

(częstotliwość - ile razy w okresie, cykl - ile dni)

Sprzedaż netto

Wskaźnik rotacji w razach =

Zasoby

Wskaźnik ten informuje jaką kwotę przychodów generuje jedna złotówka zasobów zaangażowanych w działalność przedsiębiorstwa. Określa ile razy w ciągu roku następuje obrót zasobami przedsiębiorstwa.

Zasoby

Wskaźnik rotacji w dniach = x 365

Sprzedaż netto

Wskaźnik ten informuje co ile dni, przeciętnie biorąc, przedsiębiorstwo odnawia zasoby jedna złotówka zasobów zaangażowanych w działalność przedsiębiorstwa

Wskaźnik obrotowości (rotacji) aktywów

Sprzedaż netto

Przeciętny stan aktywów ogółem

Wskaźnik ten informuje jak przedsiębiorstwo efektywnie wykorzystuje posiadane aktywa czyli , ile przychodu generuje jedna jednostka zaangażowana w majątek. Wskaźnik powinien być relatywnie wysoki i powinien wskazywać tendencje wzrostową. Zależy od charakteru działalności jednostki i struktury aktywów, przyjmuje niższe wartości w przedsiębiorstwach o wysokiej kapitałochłonności,

Wskaźnik obrotowości (rotacji) aktywów trwałych

Sprzedaż netto

Przeciętny stan aktywów trwałych

Wskaźnik obrotowości (rotacji) aktywów obrotowych

Sprzedaż netto

Przeciętny stan aktywów obrotowych

Wskaźnik obrotu zapasami

Sprzedaż netto

Przeciętny stan zapasów

Wskaźnik obrotu zapasami w dniach

Przeciętny stan zapasów

x 365

Sprzedaż netto

Wskaźnik obrotu należnościami

Sprzedaż netto

(7- 10)

Przeciętny stan należności

Ile razy w ciągu roku następuje obrót należnościami

Wskaźnik ściągalności należności ( rotacji należności w dniach, cykl inkasa należności)

Przeciętny stan należności

x 365

Sprzedaż netto

Ile dni firma czeka średnio od momentu sprzedaży na spłatę należności

Wskaźnik rotacji zobowiązań

Sprzedaż netto

Przeciętny stan zobowiązań bieżących

Wskaźnik spłaty zobowiązań

Przeciętny stan zobowiązań bieżących

x 365

Sprzedaż netto

Ile średnio dni firma zalega ze swoimi zobowiązaniami wobec dostawców

Cykl konwersji gotówki

Połączenie trzech wskaźników: rotacji zapasów, ściągalności należności i wskaźnika spłaty zobowiązań umożliwia wyznaczenie tzw. cyklu konwersji gotówki (cykl środków pieniężnych). Wskazuje on okres jaki upływa od momentu wypływu gotówki na uregulowanie zobowiązań do momentu wpływu gotówki z tytułu spłaty należności.

Cykl środków pieniężnych

=

Wskaźnik obrotu zapasami w dniach

+

Wskaźnik ściągalności należności

-

Wskaźnik spłaty zobowiązań

ANALIZA RENTOWNOŚCI

RENTOWNOŚĆ SPRZEDAŻY

Rentowność sprzedaży (netto, brutto) zwana inaczej wskaźnikiem marży zysku wyrażona jest stosunkiem wyniku finansowego do odpowiadających mu przychodów.

ZYSK

x 100% rentowność handlowa, zwrot ze sprzedaży

SPRZEDAŻ

Wskaźnik pokazuje opłacalność sprzedaży

Zysk brutto - wskaźnik niezależny od stawki podatku.

Zysk netto - określa jaką marżę zysku przynosi dana sprzedaż (im niższy ten wskaźnik tym większa wartość sprzedaży musi być zrealizowana dla osiągnięcia określonej kwoty zysku).

ANALIZA RENTOWNOŚCI

Analiza rentowności dostarcza informacji o efektywności działalności funkcjonującego przedsiębiorstwa. Rentowność jest stanem finansowym przedsiębiorstwa wyrażonym wynikiem finansowym osiągniętym z działalności gospodarczej. Może przyjąć dwa stany:

• zyskowność - osiąganie zysku

• deficytowość - ponoszenie straty

Przez „rentowność” rozumie się zjawisko osiągania zysków. Wielkość zysku i obliczona na tej podstawie rentowność stanowi najczęściej wyraz sprawności finansowej przedsiębiorstwa. Odrębną kwestią jest pomiar poziomu rentowności wyrażony za pomocą odpowiednio dobranych relacji - wskaźników rentowności. Termin „rentowność” pochodzi od pojęcia „renta”, która wyraża zysk od kapitału. Poziom rentowności wynika ze stosunku zachodzącego między osiągniętym zyskiem a przyjętą podstawą odniesienia. Podstawowa klasyfikacja wskaźników rentowności przedsiębiorstwa obejmuje rentowność: sprzedaży, majątku oraz kapitału

RENTOWNOŚĆ SPRZEDAŻY (HANDLOWA)

Rentowność sprzedaży (NETTO, BRUTTO) zwana inaczej wskaźnikiem marży zysku wyrażona jest stosunkiem wyniku finansowego do odpowiadających mu przychodów.

rentowność handlowa, zwrot ze sprzedaży

Wskaźnik pokazuje opłacalność sprzedaży

Zysk brutto - wskaźnik niezależny od stawki podatku.

Zysk netto - określa jaką marżę zysku przynosi dana sprzedaż (im niższy ten wskaźnik tym większa wartość sprzedaży musi być zrealizowana dla osiągnięcia określonej kwoty zysku).

RENTOWNOŚĆ MAJĄTKU (EKONOMICZNA)

ROA, zwrot z majątku, wskaźnik zyskowności aktywów

Określa wielkość zysku przypadającego na jednostkę wartości zaangażowanego w przedsiębiorstwie majątku; jak efektywnie firma zarządza swoim majątkiem

Wskaźnik rentowności majątku można rozbudować, wykorzystując iloczyn dwóch wskaźników cząstkowych. Otrzymany w ten sposób układ strukturalny jest określany mianem piramidy wskaźników.

Jego twórcą jest firma Du' Pont, której model oceny rentowności majątku zwany również stopą zwrotu z aktywów (ROA) tworzą następujące wskaźniki:

• rentowności sprzedaży netto (ROS = wynik finansowy net rentowności sprzedaży netto (ROS = wynik finansowy netto / przychody ogółem) oraz

• rotacji aktywów (W_RA = przychody ogółem / aktywa ogółem).

RENTOWNOŚĆ KAPITAŁU (FINANSOWA)

Rentowność kapitału wyrażana jest stosunkiem wyniku finansowego do zaangażowanych kapitałów przedsiębiorstwa. W analizie rentowności kapitałów zasadnicze znaczenie posiada informacja o kształtowaniu się rentowności kapitału własnego (ROE - Return on Equity). Jego centralna pozycja w systemie analizy rentowności przedsiębiorstwa wynika z faktu, że celem podstawowym osób powierzających swój kapitał jest maksymalizacja zysku netto na jednostkę zaangażowanego kapitału własnego. Rentowność kapitału własnego wskazuje bowiem czy zainwestowany w przedsięwzięcie kapitał jest opłacalny oraz jaka jest jego stopa zwrotu. Od niej w dużym stopniu zależy atrakcyjność przedsiębiorstwa, z którą ściśle wiąże się łatwość pozyskiwania dodatkowego kapitału. Rentowność kapitału własnego przedstawia relację wyniku finansowego netto do kapitału własnego, co przedstawia formuła:

ROE, zyskowność kapitału własnego

Im wyższa wartość wskaźnika tym korzystniejsza sytuacja finansowa przedsiębiorstwa; możliwość uzyskania wyższych dywidend oraz dalszy rozwój przedsiębiorstwa. Ile procent zysku osiągnęło dane przedsiębiorstwo w odniesieniu do zaangażowanego kapitału własnego.

Wpływ poszczególnych czynników na rentowność kapitału własnego mogą się wzajemnie kompensować, np. zmniejszenie rentowności sprzedaży może zostać pokryte wzrostem rotacji majątku (prawidłowość „niższy zysk, większy obrót”).

Rentowność kapitału własnego rośnie wraz z poprawą opłacalność sprzedaży i produktywności majątku (kapitału całkowitego) oraz wzrostem stopnia zadłużenia przedsiębiorstwa, czyli zmniejszeniem udziału kapitału własnego i zwiększeniem kapitału obcego w kapitale całkowitym (taka polityka może mieć miejsce jednak tylko, gdy przeciętna rentowność kapitałów - obcych i własnych- jest większa niż wysokość odsetek płaconych od kapitału obcego.

Stosując metody badania przyczynowego można określić wpływ poszczególnych wskaźników cząstkowych na zmianę ogólnego wskaźnika rentowności kapitału własnego (np. metoda kolejnych podstawień, metoda różnic cząstkowych).

DŹWIGNIA OPERACYJNA

Dźwignia operacyjna dotyczy struktury majątku i jego wykorzystania w istniejących warunkach firmy. Wzrost wykorzystania posiadanych zdolności produkcyjnych powoduję tzw. względną obniżkę kosztów stałych, co przyczynia się do szybszego tempa wzrostu zysku niż wynosi tempo przyrostu sprzedaży. Dźwignia operacyjna wynika stąd, że każdy przyrost wielkości sprzedaży przynosi ponad proporcjonalny przyrost zysku wskutek stałości pewnej części kosztów.

% zmiana zysku operacyjnego

DOL =

% zmiana sprzedaży netto (tempo)

lub

Przychody ze sprzedaży według stanu bazowego -

koszty zmienne według stanu bazowego

DOL =

zysku operacyjny według stanu bazowego

DOL - stopień dźwigni operacyjnej

Informuje, o ile procent wzrośnie wynik finansowy podmiotu, jeżeli jego sprzedaż wzrośnie o 1%.

DŹWIGNIA FINANSOWA

Istnienie dwóch źródeł zasilania przedsiębiorstwa w kapitał (własny i obcy) wymaga ciągłej analizy wewnętrznej struktury kapitałów oraz ich wpływu na zyskowność i ryzyko firmy.

Dźwignia finansowa stanowi efekt oddziaływania kapitału obcego na wielkość osiąganego zysku, określa zależność rentowności kapitału własnego od sposobu finansowania przedsiębiorstwa , wyrażonego jako relacja pomiędzy stopniem finansowania kapitałem własnym i poziomem finansowania kapitałem obcym. Ukazuje wpływ zmian struktury kapitału przedsiębiorstwa na wzrost rentowności zaangażowanych kapitałów własnych.

Dźwignia finansowa wyraża strukturę kapitału i można ją zdefiniować jako użycie najniższego kosztu kapitału. Jednocześnie dążenie do podnoszenia poziomu rentowności (ROE) powoduje zwiększanie kapitałów obcych w kapitale całkowitym (powiększanie stopnia zadłużenia).

Dźwignia finansowa wyraża poziom finansowania przedsięwzięcia inwestycyjnego za pomocą długu zewnętrznego.

Przeciętna rentowność kapitału całkowitego

=

Pozytywne oddziaływanie dźwigni finansowej - ekonomicznie uzasadniony wzrost kapitałów obcych

i uzyskany dzięki temu dodatkowy efekt finansowy (ROE).

Pozytywne oddziaływani dźwigni finansowej ma także swoje ograniczenia:

• wysokość spłaty odsetek nie powinna przekraczać zdolności płatniczej,

• zagrożenie utraty niezależności finansowej,

• akcjonariusze, ze względu na większe ryzyko kapitału, mogą żądać większego zwrotu z zainwestowanego kapitału

% zmiana zysku netto na jedną akcję ( % zmiana rentowności kapitału własnego)

DFL =

% zmiana zysku operacyjnego

lub

zysk operacyjny

DFL =

zysk operacyjny - odsetki

DFL - stopień dźwigni finansowej

Dźwignia finansowa = Rentowność kapitału własnego - skorygowana rentowność majątku

Efekt dźwigni można określić również jako

X = ROE - ROC (rentowność K_wł - rentowność K_c)

DFL =

Jeżeli DFL>0 to oznacza to, że firma korzystała z efektu dźwigni finansowej; jeżeli DFL<0 oznacza to, że pomimo zwiększenia udziału tańszych źródeł finansowania nastąpił spadek rentowności kapitału własnego, co może wynikać ze znacznych kosztów obsługi kapitału obcego Wskaźnik dźwigni finansowej pokazuje jaki wpływ mają zmiany zysku operacyjnego na zmianę rentowności kapitałów własnych. Jeżeli koszty finansowania zewnętrznego (odsetki) są niższe niż osiągany zysk, to jest to zjawisko pozytywne.

Informuje, o ile procent wzrośnie rentowność kapitału własnego jeżeli zysk operacyjny wzrośnie

o1%. Zwiększenie zysku operacyjnego o 1% przyczynia się do wzrostu zysku netto na jedną akcję w granicach x %.

DŹWIGNIA POŁĄCZONA

Jest iloczynem dźwigni operacyjnej i finansowej.

DPL = DOL x DFL

% zmiana zysku netto na jedną akcję ( % zmiana rentowności kapitału własnego)

DPL =

% zmiana wielkości sprzedaży

lub

Przychody ze sprzedaży według stanu bazowego - koszty zmienne według stanu bazowego (marża brutto)

DPL =

zysk operacyjny - odsetki

Informuje, o ile procent wzrośnie rentowność kapitału własnego jeżeli sprzedaż wzrośnie o1%.

Analiza wyniku finansowego

Sprawozdawczość i analiza finansowa przedsiębiorstwa. Pr. zb, pod ed. H. Buk...op. cit., s.199.

Sprawozdawczość i analiza finansowa przedsiębiorstwa. Pr. zb, pod ed. H. Buk...op. cit., s.199,200.

T. Waśniewski: Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, FRRwP, Warszawa 1997 r., s.174.

op.cit., s. 174.

J. Siegel, J. Shim, S. Hartman: Przewodnik po finansach, PWN, Warszawa 1995 r., s. 166.

Analiza kwoty wyniku
i jego charakteru

Analiza wyniku finansowego
w wielkościach

bezwzględnych

Analiza

wyniku finansowego

ANALIZA FINANSOWA

jej przedmiotem są wielkości ekonomiczne charakteryzujące działalność jednostki gospodarczej, wyrażone w jednostkach pieniężnych.

Składa się na nią m.in.:

• analiza sytuacji majątkowej,

• analiza sytuacji finansowej,

• analiza wyniku finansowego i kategorii go kształtujących,

• analiza przepływów pieniężnych.

Najważniejszym obszarem analizy finansowej jest analiza sprawozdań finansowych.

ANALIZA TECHNICZNO- EKONOMICZNA

oparta jest na badaniu wielkości ekonomicznych w wyrażeniu rzeczowym i osobowym. Koncentruje się na ocenie poszczególnych odcinków działalności firmy. Składa się na nią m.in.:

• analiza produkcji (ilość i asortyment, metody, wyposażenie techniczne)

• analiza wydajności pracy,

• analiza zatrudnienia,

• analiza gospodarki materiałowej,

• analiza środków trwałych.

ANALIZA EKONOMICZNA

rodzaj analizy zajmującej się badaniem zjawisk i procesów gospodarczych w skali całej gospodarki (analiza makroekonomiczna) lub w poszczególnych jednostkach gospodarczych (analiza mikroekonomiczna - analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa)

Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa obejmuje wszystkie zjawiska gospodarcze występujące w obrębie samego przedsiębiorstwa,

jak i w jego otoczeniu.

ANALIZA

jest metodą poznania obiektów i zjawisk złożonych przez ich podział na elementy proste i badanie powiązań pomiędzy tymi elementami, szczególnie zależności przyczynowo-skutkowych.

ANALIZA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH

ANALIZA WSKAŹNIKOWA

• PŁYNNOŚCI FINANSOWEJ

• RENTOWNOŚCI

• WSPOMAGANIA FINANSOWEGO (ZADŁUŻENIA)

• OBROTOWOŚCI (SPRAWNOŚCI)

• RYNKU KAPITAŁOWEGO

ANALIZA WSTĘPNA

POZIOMA PIONOWA

1. ANALIZA BILANSU - ma na celu ocenę sytuacji majątkowej i finansowej jednostki gospodarczej.

2. ANALIZA RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT - umożliwia ocenę osiągniętego wyniku finansowego, poszczególnych elementów tego wyniku oraz kategorii kształtujących wynik.

3. ANALIZA RACHUNKU PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH- ma na celu ustalenie źródeł pozyskiwania i sposobów wykorzystywania środków pieniężnych.

4. ANALIZA ZESTAWIENIA ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM - umożliwia ustalenie źródeł zwiększeń i zmniejszeń poszczególnych elementów kapitałów własnych.

5. ANALIZA INFORMACJI DODATKOWEJ - dostarcza istotnych informacji

do przeprowadzenia pogłębionych analiz dotyczących działalności jednostki gospodarczej.

6. ANALIZA SPRAWOZDANIA Z DZIAŁALNOŚCI JEDNOSTKI

Polega na polega na porównywaniu poszczególnych pozycji sprawozdania finansowego za dwa lub więcej kolejnych okresów sprawozdawczych; jest to analiza porównawcza danych.

Ma na celu ukazanie zmian (wzrostu lub spadku) wartości badanych pozycji w czasie

Zmiany przedstawia się jako :

• odchylenia bezwzględne (kwotowe)

• odchylenia względne (tempo zmian, wskaźniki dynamiki)

Określa, jaką część (wyrażaną w postaci procentu lub ułamka) pewnej zbiorczej wielkości finansowej stanowi dana pozycja sprawozdania finansowego.

Ogólna postać analizy struktury jest następująca

S_i %=
w procencie

lub

S_i =
w ułamku

gdzie:

S_i %, S_i - wskaźnik struktury dla i-tej pozycji sprawozdania finansowego, wyrażony w procencie lub ułamku,

X_i - wartość pozycji sprawozdania,

wchodzącej w skład pozycji zbiorczej X

.

Płynność finansowa to zdolność przedsiębiorstwa do regulowania zobowiązań krótkoterminowych w terminach ich płatności (zdolność firmy do spłacania bieżących zobowiązań).Rozumiana także jako:

• pozytywny stan środków pieniężnych,

• zdolność zamiany poszczególnych składników majątkowych na środki

płatnicze,

• zdolność do wypełnienia powstałych zobowiązań,

• możliwość pokrycia w każdym momencie zobowiązań przedsiębiorstwa.

UJĘCIE STATYCZNE

oparte na wielkościach charakteryzujących zasoby

UJĘCIE DYMICZNE

uwzględniającym wielkości w postaci strumieni pieniężnych, oparte na wielkościach pochodzących z rachunku przepływów pieniężnych.

Długoterminowa analiza płynności:

• stopie pokrycia

(I,II,III)

Krótkoterminowa analiza płynności:

• wskaźniki płynności (bieżącej, szybki, gotówkowej),

• wskażnik pokrycia zobowiązań należnościami ,

• kapitał pracujący

Zmiany poziomu wartości badanych pozycji w czasie

PRZYROST ABSOLUTNY

ODCHYLENIA BEZWZGLĘDNE

różnica wielkości pomiędzy poziomami badanej pozycji sprawozdania finansowego w okresach badanym i podstawowym

∆A = A_t - A_t-1

gdzie:-

A_{t _}- wartość pozycji sprawozdania finansowego w okresie badanym,

A_t-1 -wartość pozycji sprawozdania finansowego w okresie podstawowym

PRZYROST WZGLĘDNY

ODCHYLENIA WZGLĘDNE

Tempo zmian Indeksy dynamiki

A_t - A_t-1 A_t

t = i =

A_t-1 A_t-1

A_t - A_t-1 A_t

t = x 100% i= x 100%

A_t-1 A_t-1

Pionowa analiza bilansu polega na badaniu struktury:

• majątkowej (aktywa)

• kapitałowej (pasywa)

• majątkowo - kapitałowej (aktywa - pasywa)

Pionowa analiza rachunku zysków i strat polega na ustaleniu i analizowaniu struktury elementów składających się na łączny wynik finansowy. Podstawą przy ustalaniu struktury rachunku zysków i strat mogą być:

• przychody ze sprzedaży

• wynik brutto,

• koszty całkowite

• różne wielkości dla poszczególnych segmentów rachunku zysków i strat

Pionowa analiza rachunku przepływów pieniężnych polega na ustaleniu udziału określonych elementów przepływów pieniężnych w wygospodarowanej nadwyżce pieniężnej np.:

Zysk netto

Przepływy pieniężne netto x 100%

z działalności operacyjnej

Kapitał stały

Kapitały obce

krótkoterm.

Aktywa trwałe

Aktywa obrotowe

Kapitał obrotowy

Aktywa trwałe

Aktywa obrotowe

Kapitał stały

Kapitały obce

krótkoterm.

Kapitał stały

Kapitały obce

krótkoterm

Aktywa trwałe

Aktywa obrotowe

Kapitał obrotowy

Służą do oceny sposobu wykorzystania aktywów przez jednostkę, ocena efektywności wykorzystania posiadanych zasobów

WSKAŹNIKI ROTACJI AKTYWÓW

(częstotliwość - ile razy w okresie, cykl - ile dni)

• wskaźnik obrotowości (rotacji) aktywów

• wskaźnik obrotowości (rotacji) aktywów trwałych

• wskaźnik obrotowości (rotacji) aktywów obrotowych

• wskaźnik obrotu zapasami

• wskaźnik ściągalności należności

• wskaźnik spłaty zobowiązań

• cykl konwersji gotówki

WSKAŹNIKI AKTYWNOŚCI GOSPODARCZEJ

• wskaźnik operacyjności

• wskaźnik poziomu kosztów ogólnych

ROTACJA AKTYWÓW

EFEKTYWNOŚĆ FINANSOWA

ZYSKOWNOŚĆ AKTYWÓW

STRUKTURA KAPITAŁÓW

RENTOWNOŚĆ HANDLOWA

ROTACJA AKTYWÓW

Analiza porównawcza (wstępna)

Analiza przyczynowa

Analiza pozioma

(ocena dynamiki)

Analiza pionowa

(ocena struktury)

Analiza wyniku finansowego
w wielkościach
względnych

Analiza wskaźnikowa jest metodą badań analitycznych informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym, bazująca na wskaźnikach finansowych wyprowadzanych ze sprawozdań.

Wskaźnik finansowy wyraża kształtowanie się określonego zjawiska finansowego na tle innego zjawiska finansowego merytorycznie z nim powiązanego.

Ze względu na treść merytoryczną wyodrębnia się następujące wskaźniki finansowe:

• wskaźniki płynności finansowej

• wskaźniki zadłużenia i obsługi długu

• wskaźniki sprawności działania

• wskaźniki rentowności

• wskaźniki rynku kapitałowego

Wyjaśniają źródła finansowania majątku, a w szczególności stopień udziału pomocy zewnętrznej przez zobowiązania długo- i krótkoterminowe oraz związaną z tym efektywność nakładów (płaconych odsetek).

WSKAŹNIKI OBSŁUGI DŁUGU

• wskaźnik pokrycia długu I stopnia

• wskaźnik pokrycia długu II stopnia

• wskaźnik pokrycia zobowiązań nadwyżką finansową

• wskaźnik pokrycia odsetek

WSKAŹNIKI ZADŁUŻENIA

• wskaźnik ogólnego zadłużenia

• wskaźnik zadłużenia

długoterminowego

• wskaźnik pokrycia zadłużenia kapitałami własnymi

• wskaźnik zadłużenia rzeczowych aktywów trwałych

Aspekty rentowności:

• RENTOWNOŚĆ SPRZEDAŻY (HANDLOWA)

• RENTOWNOŚĆ MAJĄTKU (EKONOMICZNA)

• RENTOWNOŚĆ KAPITAŁÓW (FINANSOWA)

Pomiar poziomu rentowności

Wskaźniki rentowności będące relacjami kwoty wyniku finansowego do określonych wielkości generujących wynik finansowy.

Wynik finansowy

Wskaźnik rentowności =

Podstawa odniesienia

Informuje , jaka kwota wyniku finansowego przypada na jednostkę wielkości generującej wynik.

Rentowność - zjawisko osiągania zysków.

Analiza rentowności dostarcza informacji o efektywności działalności funkcjonującego przedsiębiorstwa.

---