Ogród dworski:
Czartoryska i jankowski - sposoby zakładania ogrodów - ogrodnicy 19w. Dawały wzorcowe, poglądowe rozwiązania w konkretnym ogrodzie, otoczenie i krajobraz jest najważniejszym czynnikiem naturalnego terenu.
Rozplanowanie - z willi antycznych i renesansowych i ogródków cysterskich i benedyktynskich.
Podjazd - wyróżniamy 2 rodzaje podjazdu: podjazd na wprost (monumentalizacja), podjazd na wprost z przymusowym otoczeniem gazonu. (tradycja angielska zmieniający się widok, malowniczy malarski element ruchu bardzo ważny.
Gazon trawnik - forma geometryczna, fontanny, baseny, najważniejszy element najbogatszy.
Aleja - poprzedza podjazd. Wyrżniamy aleje dwurzędowe i jednorzędowe. Aleja jest otoczona drzewami liściastymi (lipy, dęby, kasztany, klony) żadziej iglakami.
Zielona aleja - brak bruku tylko jest trawa a po bokach drzewa.
Aleja biała - wysypana żwirem lub piaskiem.
Drzewa się zrastają i powstaje bindaż.
Kosz kwiatowy - koło, owal, sadzono niską roslinność, konstrukcja wiklinowa, metalowa.
Budowle - wyróżniamy budowle takie jak domek: pustelniczy, gotycki grecki, chinski, amerykański, afrykański) altany, chłodniki, belweder, szałasy pasterskie, chatki, wierze, zamki, mury obronne, sakralne budynki.
Kaplica - pełniła funkcję mauzoleum (rodzinne pochówki), wspomnienia o bliskich, podnosi uwagę, swiętość miejsca.
Murowane, kamienne sięgano do gotyku gdzie była głęboka religijność.
Oranzerie, szklarnie - dostarczały sadzonek do kwietników, gazonów, rosliny ciepłolubne - cytrynki, grejfruty, pomarańcze, granaty, ananasy. Oranżerie były również wykorzystywane na ogród zimowy, w których organizowano przyjęcia, bale i miejsca spacerów.
Ogrodzenia - płoty martwe rowy, fosy, wały. Ogrodzenia żywe - były stawiane aby ochronić się przed zwierzętami.
2.Obszar prostokąt, kwadrat. 3. kompozycja ogólna wieloczęściowa (dziedziniec, sad, stawy) występowały 3 części główne dziedziniec, sad, pas otaczajacy) budynek jest w centrum (kompozycja centralna) 4. otoczenie - pola łąki na zewnątrza a zamykają je kapliczki a z jednej strony rzeka.
Szkoła angielska - wartościowe są emocje człowieka melancholia, radość, to co przeżywamy indywidualnie a nie masowo. Brak oddizaływań ogułu a nie jednej osoby. Połączenie wszelkich sztuk nastawione było na duże grupy: euforia, zachwyt, główny ośrodek w baroku. W XVIII w miało miejsce psychologiczne podejście do natury ludzikej, w nasze potrzeby, uczucia.
Powrót do zmysłowości świata jak w średniowieczu, kontakt z naturą ulepsza człowieka.
XVII - XVIII wyjazdy edukacyjne, modne wyjazdy brytyjczyków do włoch. Dotyczyły młodych przysłych literatów ludzi bogatych.
Silne wrazenie zrobił kontakt z alpami - bo inny klimat, krajobraz który jest autentyczne groźny.
Wielka brytania jest już bez lasów więc kontrast z kontaktem z górami było bardzo mocne. Przekładało się to na zapiski. Góry żadziły się innymi prawami niż wielka brytania.
Absolutyzm - ludwik XIV we francji brak ekonomicznych kożysci, plemienne współżycie, tendencje demokratyzacji, libelaryzacji czyli zaprzeczenie władzy absolutnej.
Wielka brytania odradza swą demokrację młodzi ludzie przeziąknieci tymi prawami, plemionami jeszcze bardziej docenili ustruj demograficzny, który chcieli by u siebie zastosować. Zachwyca ich niezmienność krajobrazu natura, co jest dobrem demokracji.
We włoszech to odmienność krajobrazu przez człowieka nienzacznie zmienionym wiele ruina starych, które robią silne wrażnie arkadii fascynacja antykiem.
Poprzez malarstwo pejzażowe jest wzorem dla anglików do tworzenia ogrodów. Brak geometrii, swobodne kształtowanie rzeźby, świątynie i relikty.
Fascynacja mitem arkadii - utorzsamienie tego obrazu grecji i demokracji greckiej co daje zlepek estetyczny z politycznym.
W malarstwie przedstawia się wydarzenia zjawiska przyrodnicze a nie sielankowe krajobrazy.
Ogrodnik traktuje przedmiotowo roslinność tworzy figury geometryczne - absolutyzm.
Demokracja - dajemy prawo wszystkim roślinom być naturalnymi, bez ich kształtowanie dajemy im swobodę rozwoju tak jak ludziom.
Angilelksi 0grodnik wzoruje się na naturze biologicznej, zewnetrznej i to chce przynieść do ogrodu. Brak strzyzenia.
Rezydencja przekształcona na nową modę: stowe - zmiana wypełniania obszaru po między lukami.
Ścieżki serpentynowe - drzewa s sadzone w kępach grupowych które nie miały powielać regularnego kształtu.
Brak parków od od nowa dla nowej mody. Wszelkie zmiany tworzono z dala od centrum ogrodów
Dzika promenada - po lini krętej brak geometryczny w środku a dalej ścieżki kręte. Brak parterów kwiatrowych, brak regularności, nawierzchnia z trawy to jak łąka, brak drzew w zucie geometrycznym, brak wzniesien, komców sztucznych, brak parterów wodnych, geometrycznych, imitacje autentycznych jezior, brak kanałów po linii prostej, ani obmurowanych, są to wijące strumienie wraz z naturalną roślinnoscią boskiety strzyżone pozostawiono samej naturze czy żywopłoty już nie strzyżone.
Nowe zestawienia roślonności jodła + brzoza.
Fascynacja porami roku, dnia zjawiskami atmosferycznymi, tworzymy części ogrodów aby te były ciekawe o zmroku a te o poranku.
Zwrócenie uwagi na przepływ czasu.
Solitery - pojedynczo rosnące drzewa im bardziej zniszczone przez wiek tym ciekawsze aby zdobyć odpowiedznie uczucia co tworzy malarstwo.
Kamień narzutowy - służy upamiętrnieniu przyjaźni pod pniem drzewa nie wiadomo komu, jakiej tylko ogólnej. Przez co ogród jest kosmopolityczny.
Klomb - złożone z drzew, krzewów kwitnących, ozdobnych. Rzut owalny, eliptyczny kołowy gdzie roślinność tworzy storzek - brak strzyzeń tylko odpowiedzni dobór żadkoz samych kwiatów robiono klomby.
Pod koniec XVIII powrócono do wkiatów bo zieleń zrobiła się monotonna.
Stosowano ogrodzenia wokół parków poprzez kanał wodny lub rów obniżenie terenu przez co brak granic wizualnie i nagłe zaskoczenie niema przejscia bo jest kanał.
Łączenie parków z częściami wykorzystywanymi urzytkowo np. pasanie zwierząt, tuz pod oknami co dawało jedność i stworzyło osdobna formę pracujący chłopi itp.
Malarstwo było jedynym odniesieniem dla ogrodników, korzystanie z architektury antycznej i chińskiej - dużo wody, mało ziemi, wprowadzenie skał i kamieni tworzenie ogródków, kęp, architektury pogody, miejsca ważnym punktem widokowym, wykorzystaie gęstej sieci ściezek.
Pic turesqe garden - ogród malarski, ogród XVIIIw gdzie malarstwo miało tak wielkie znaczenie, ogród krajobrazowy pejzażowy, tworzono arkadię, przez sadzenie topoli włoskich.
Landskape garden - autentyczny krajobraz ogrodu wykorzystywano krajobraz naturalny. Dużo kwiatów, krajobraz naturalny, granice powinny się rozmywać być niezauważalne, musi istnieć pomost miedzy arcitekturą a łąką na której stoi. Ogrody jednogatunkowe chciał ogrody różne, skalne
Samotnie - wykorzystanie pawilonów ogrodowych, indywidualny kontakt z naturą.
Problem udostępniania parków prywatnych ludziom zwykłym. Czyli ludzie wykształceni powinni dbac o całoą resztę podnoszenie wiedzy.
Romantyzm - patrzono na ogród pod nurtem panteizmu - cała natura razem z nami - to przeciw istnienia boga natura jest bogiem, człowiek jest bogiem, wszystko jest bogiem, wszystko jest bogiem bo on jest wtopiony w przyrodę w nas samych.
Przez co jeszcze silniejsze powiedzanienastapiło człowieka z parkiem. Osie widokowe były umieszczone na zewnątzr, wtopienbie parku w krajobraz.
Ruch jest bardzo wazny - spacerujący odbierają wszystkie bodxce nie musimy przystawiać zatrzymanie sił by doznać oznania.
Dobór gatunkowy - naturalny, które są na tym terenie.
Park w murzakowie w łęknicy jest parkiem romantycznym
Pałac I strefa roslionności kubłowa strzyżone klomby z wykorzystaniem kwietników kosze kwiatowe, róg obfitości, trójwymiarowe kompozycje wielopłatkowych kwiatów, piramidy
II strefa pawilony, altany, trejaże + kompozycje ozdobne, wykorzystanie pnączy, eksedra - ława drewniana, metalowa budowana w kształcie kólistym i owalnym.
Dywany kwiatowe - przed połączeniem nałożone na trawnik roślinność przy pałacu. Brak akcji i szpalerów no chyba ze objazdowe, powracają trejaże, pergole, elementy chińskie, fontanny w geometrycznych basenach, ogród romantyczny musi być pielęgnowany aby istniały kompozycje kwiatowe.
Wprowadzono roslinność pnącą na elewacjach budynków przez co architektura wtopiłą się w park, stare drzewa pozostawiono obsadzeniu kwiatami, miejsca do wypoczynku z ławkami.
Gotyk - formy antyczne renesansowe wzorowanie się na antyku powrót do kolumnad, pergoli, trejaży, ławka gotycka - kamienna z wierzyczką. Fascynajca alpami - architektura górska/ alpejska, szwajcarska o cechach drewnianyc dachy o przedłużonyc okapach, balkoniki obiegające obiegające do okoła.
Połowa XIX wieku - kształtowanie parku grzie ma kompozycje zamkniętą wysoka roślinność do okołą, stawy jak jeziora, starano się wytyczyć osie widokowe, nie zależnie od terenu to za wszelką cenę chciał zamieścić 3 strefy w pigółce.
Dookoła są kompozycje ozdobne, otoczenie imitujące nieregularną kompozycję, solitery.
Styl nowożytny - otoczony kwiatowe o bogatym ornamencie.
Bardzo silny historyzm - szukanie elementów wiekowych.
Daleki wschód japonia i chiny - podstawą dla sztuki chińskiej a później japonii były 3 nurty:
Konfucjonizm - połowa VI w pne chiny dzielą się na mniejsze państewka, ma wpłynąc konfucjonizm na scalenie państwa. Doprowadziła ta filozofia do totalnej postaci chin jaką mamy dzisiaj. (konfucjusz uważał, ze człowiek powinien znać swoje miejsce być podporządkowany, nie wyhylać się, i dobro ogółu stawiać ponad swoje. W ogóle nie odwoływał się do boga i wartości metafizycznych bazowana na świecie ralnym fizycznych i cechach charakterystycznych stworzenie dobrego wrazenia człowieka. Doprowadziłą na na filozofii do biurokracji i podziałów społecznych każdy powinien. Realizacja filozofii miała wpłynąć na sztukę ogrodową. Ogrody stały się wizytówką człowieka im wyżej jesteśmy w hierarchiach społecznych tym piękniejszy, większy i bogatszy powinien być nasz ogród.
Taoizm - zakładał odwrotną postawę. Człowkiek powinien skupić się na własnym życiu duchowym. Człowiek był fragmentem natury i powinien się koncentrowac. Tworzenie ogrodów małych poza miastem, ogrodów ascetycznych silnie wkomponowanych w całość człowiek powinien oddawać się pracy intelektualnej i badawczej gromadzono rośliny,
Buddyzm - przyszedł do chin z indii. Forma architektoniczne pagoda. Buddyzm zakładał nacisk na rozwój wartości duchowych człowieka, człowiek p[owinien dążyc do uzyskania żądanego wnętrza . buddyzm wprowadza do ogrodów chinskich i japonskich motyw raju( analogia do średniowiecza) jakaś część ogrodu była symbolem raju.
Tradycyjne podejście - cały swiat jest zbudowany na dwuch przeciwległych biegunach świat ziemski dzięki temu ogrodów nie dzielimy na 3 rzuty ale zawierały małeczęści jakie cechy wcześniejszych filozofów. Elastyczność podejscia połączenie buddyzmu z taoizmem.
Ogrody małe rózniły się od olbrzymich ogrodów przy rezydencjach cesarskich.
Małe ogrody - kompleks zespół obiektów pełniących funkcję rezydencjonalne. Poszczególne domki posiadają różne funkcje. Cechą charakterystyczną jest układ składający się z wielkich dziezińców te ogrody były ogrodami tylko do oglądania. Podobnie lekko do ogrodów wirydazowych ogląda się ogród przechodząc do okoła. Drugą ważną cecha jest sceneria (krajobraz) zaporzyczony. Są to ogrody zamknięte. Ogrodzone były w sposób absolutny - zabuidowaniami lub wysokim murkiem rezydencja miała też być chroniona, krajobraz zaporzyczony polegał na tym, że kompozycja przy urze, krajobraz na zewnątrz miały między sobą kontaky, miał się komponować srednio.
Średnie ogrody - cechy charakterystyczne - mur chroniący rezydencję, jedna lub kilka głównych bram przechodzono przez kolejne dziedzince, dziedzińce były podzielone murami były kwadratowe.
Głównym materiałem z którego robiono ogrody były skały, góry koamienne były elementy wodne a wypełniona była roślinnością nie kształtowana regularnie. W takich ogrodach żadnej geometrii, nie ma parterów i roslinności topiarczej. Duże połacie ogrodów stanowiły stawy. Stawy były nieproporcjonalnie większe niż stały ląd. W takich ogrodach było ogromne nagromadzenie pawilonów ogrodowych o bardzo delikatnej drewnianej lekkiej konstrukcji, połączone mostkami, galeriami, przemieszczano się tylko z pawilonu do pawilonu.
Pai lov - brama wejściowa bramy miały bardzo reprezentacjyjne znaczenie. Ogród miał świadczyc o zamożności właściciela.
Duże rezydencje - ¾ ogród zajmowało autentyczne jeziora wybiera się miejsce pod ogród zajmuje tylko obrzeża jesiora. Ogrodzone są murem. Forma oglądania ogrodu były przejażdrzki statkami. Elementem charakterystycznym były dwie a nawet 3 kontygnacyjne galerie. Pomost znajdujący się wzdłuż nabrzeża konstrukcja drewniana ażurowa zadaszona były to galerie spacerowe i widokowe.
Ogród chiński tworzony był z myślą o zmienności przyrody pory dnia, pory roku. Tworzono ogrody zgodnie z rytmem przyrody
Pagody zafascynowały europejczyków wzniesiono w kew garden (londyn) przez wiliama chambersa - ogrodnika który część życia spędził w chinach a po powrocie do anglii zaprojektował pagodę, ogrody skalne, wprowadzono skały, elementy wodne, silnie zageszczone ścieżek, nie została przeniesiona do europy filozofia element przeniesione do ogrodów europejskich.
W drugiej połowie XIX w nastąpił wpływ japonii. - wnętrza ogrodowe zamknięte skałąmi, pawilony wznoszone były na polach lub tarasach, konstrukcje delikatne, szerokie okna i rozsuwane drzwi. Zagęszczenie pawilonów w małych ogrodach było bardzo duże była silna inspiracja malarstwem. Z wnetrza pawilonów tworzono punkty widokowe tak aby ramy okna tworzyły ramy obrazu. Kompozycje kwiatowe uzupełniały pejzaże w pawilonach była to chęć sprowadzenia kawałka przyrody.
Świątynie - ogrody przy świątyniach miały funkcję sakralna powodowała, że ogrody komponowano wzdłóż jednej osi. Przechodzono przez liczne dziedzince a na końcu osi byłą świątynia geometryczna kompozycja ale ogród był imitacja krajobrazu.
Japonia była głównym mocarstwem. Chiny wpłynęły na japonię.
Cechy odróżniają chiny od japonii roślinność strzyżona to głównie bonsai a w japonii strzyżenie roślin było normalnie stosowane w ogrodach było to strzyżenie do obiektów min. Sosna uformowana na kształt łodzi, stosowano podpórki pod rośliny drewniane, metalowe, rosliny formowano również w formy organiczne np. płazy, wzorce czerpano z pzryrody.
Ogrody suchego krajobrazu - nie ma roslinnosci wypełnieniem są żwiry i pisaski w najlepszym wypadku mchy
Geneza - w małych domach bez ogrodów zaczeto tworzyc kompozycje na płytkichtacach, które były wysypywane piaskiem lub żwirem umieszczone pojedynczo skały, kamienie, ewentualnie jedna trawka. Tace te funkcjonowały jako ozdoba wnętzra. Fascynaja wodą ozdoba wnętrza. Fascynacja wodą i morzami. Piasek wysypywany w ogrodach morza oblewające japonię a pojedyncze skały symbolizowac archipelag. Zaczęło się od tac a skończyło na ogrodach były to ogrody zamknięte z 3 stron mur lub budynki . ogród taki służył wyłącznie do oglądania. Dostęp do ogrodu miał tylko ogrodnik, który odpowiednio zgrabiał piasek żwir i dbał o rosliny. Widok na murach to malarstwo abstrakcyjne pejzażowe. Krajobraz jest sugerowany planami na mapie. Wykorzystanie barwy i abstrakcyjnych kształtów miało wypełnic ogród. W dzisiejszych czasach jest bardzo silna fascynaja dalekim wschodem.
W epoce średniowiecza - stosunek ogrodu do budowli z tkórą był związany, można rozpatrywać w dwuch aspektach: ogród siedziby królewskiej ukazywał naturę ujążmioną i pochwycona w sidła racjonalizmu. Król siedział niemal częściej w ogrodzie jak na tronie. Ogród i pałac był rajem, świętym miejscem, w którym przebywa pomazaniec boży. Ogród był usytuowany poza murami zamku., a udanie się do nich stanowiło dla dworu nielada wycieczkę. Można więc powiedzieć że średniowieczny zamek i ogród były sobie ekwiwalentne. Zamek nie był ogrodowi niezbędny, gdy jednak był widoczny z wnętrza ogrodu, podkreślał przez swój kontrast odrębność od reguł panujących nad rzeczywistością ogrodu.
W renesansie architektura budowli mieszkalnej była ogrodowi potrzebna ogrodowi jako jedna ze ścian wnętrza. Dla szesnastowiecznych parków pałac nie miał żadnego znaczenia. Istniały autonomicznie, jako fragmenty zaczarowanego krajobrazu świata. W 16 w pojawiło się nowe znaczenie arcitektury dla ogrodu, istotne również dla kultury barokowej. W dobie renesansu utrwaliło się bowiem pojęcie ogrodu jako teatru. Scena ogrodowa stała się jedną z najpopularniejszych scenografii teatralnych.
W baroku elewacja ogrodowa pałacu jako frons scenae, widok pałacu jako zamknięcie alei i kulminacja osi widokowej.. pałac istniał dla zwiedzających ogród jako widok, jako wspaniałe architektoniczne zjawisko zamykające perspektywę wielkiej alei osi.
Epoka nowożytna znała dwa typy ogrodu: regularny i parkowy ukształtowany na podobieństwo lasu. Temu pierwszemu pałac był potrzebny jako widok, jedno z możliwych zamknięc perspektyw alei, czasem jako jeden z modułów planu. Natomiast parki zyskiwały na sile wyrazu, gdy były daleko od pałacu, którego pewne funkcje przenoszono najwyżej na zatopione w gąszczu pawilony. Ten drugi sposób był bliski właścicielom osiemnastowiecznych parków krajobrazowych. We wnętrzach parku urządzano bale, uczty, przedstawienia teatralne i koncerty. Ogród przejął rolę pałacu.
Pałac nie był ogrodowi niezbędny, nie musiał stanowić ani formalnego, ani znaczeniowego centrum, czy choćby odnośnika kompozycji ogrodu. Ogród jest w swojej zasadniczej postaci przeciwieństwem domnu, a życie w nim ma być przeciwieństwem życia codziennego, można nawet powiedzieć przeciwieństwem życia ziemskiego., ma być bytowaniem w raju.
Śląskie ogrody
ogród medyczny - tradycja zakonna ogrody zielne przenoszono je do uniwersytetów.
Cechy typowe dla ogrodów śląskich - zainteresowanie botaniczne (roślinność egzotyczna połódniowa, kolekcje botaniczne, drzewa),
Ogrody śląskie dzielono na trzy części - ozdobną, wypoczynkową i urzytkową (sady i ogrody ważywne)
Ewolucja od kompozycji 3 częsciowej jednorodnej (jednoczęściowej niepodzielnej) - ogród ozdobny nie był tworzony dla gości ty;lko jako azyl dla właściciela ta ewolucja kończy się na baroku. Nad rzeką znajdowały się łaźnie i sale kąpielowe.
Pawilon ogrodowy lusthaus - służył jako jadalnia luib belweder. Belweder miał 2 kondygnacje pierwsza do oglądania ogrodu a druga to jadalnia. Belweder może być usytuowany centralnie lub na końcu osi lub na rogach. Na dachu belwederu usytuowane były tarasy. Obok belwederu często budowane były szklarnie, które w 18 w przyjęły rolę pałacyków letich. - silny związek z funkcjami gospodarczymi.
Dziedziniec folwarczny folwark - miejsce działalności gospodarczej. Folwark bezpośrednio sąsiadaował z dziedzińcem pałacowym.
Elementy wodne - woda spełniała różnorodne funkcje była ogrodzeniem, kwestia melioracyjna, zachowanie poziomu wód gruntowych, walory artystyczne, rozbudowanych kanałów nie było ani we francji ani we włoszech. Uuzupełnienie kompozycji
Znaczenie góry winnej na śląsku - pawilon ogrodowy na szczycie był domem gospodarczym ogrodnika zajmującego się winnicą lub pawilony nastawione na użytkowanie właściciela albo spełniały rolę belwederu. Bardzo często obok takiego pawilonu znajdowała się świątynia która łaczyła symbolikę religijną.
OGRÓD DWORSKI źródła dzielimy na I ikonograficzne, rysunek malarstwo, pocztówka fotografia. II mapty wpisując załozenie dwuwymiarowo. III pisane opisy poradniki czasopisma ilustrowane, czasopisma fachowe, specjalistyczne, prasa codzienna lokalna i opisy konkursów. IV książki wzorniki architektoniczne, prace teoretyczne.
Ogrodzenia - a) naturalne żywopłoty nie strzyżone ogrody o kompozycji zamkniętej b) sztuczne.
Salon ogrodowy - z jednej strony granicą była elewacja rezydencji a z drugiej aleje szpalery zywopłoty skupiska nieregularnie sadzonej roślinności. W salonie znajdowały się onstrukcje drewniane, tunele, kląby, solitery, pergole.
Solitery są to kasztany, platany, buki, drzewa iglaste szczególnie atrakcyjne.
Architektura towarzysząca - altany (drewniane ażurowe kontrukcje, kaplice, szklarnie, belwedery) miały one znaczenie emocjonalne, praktycznie były to mauzolea (kaplice grobowe) przy kaplicach rosła roslinność cmentarna. Taka jak bluszcz pnącza, które dawały zacienianie anltany. Tworzyły elewację pałacu elewację przyeprowadzały konstukcje drewniane pergole.
Oranzerie i szklarnie - funkcjonowały jako miejsce do przyjmowania gości, wyprawiania bali oraz miejsce do hodowli roslin. Pojawia się określenie ogrodów zimowych, dużo roślinnosci kubłowej, pojawiają się ogrody monotematycznye. (rózanki rozaria)
Słownik:
Alpinarium - ogród skalny z roślinami górskimi sadzonymi między głazami występującymi naturalnie w ogrodzie lub specjalnie układanymi na zboczach i pagórkach w sposób przypominający charakterystyczne srodowisko górskie, alpinaria wprowadzono do ogródów krajobrazowych w drógiej połowie 18 i 19 w. Najpierw w anglii a nastepnie w innych krajach europejskich.
Arboretum - ogród przeznaczony do uprawy i hodowli różnych gatunków i ormian roslin drzewiastych słuzacych do celów badawczo naukowych oraz dydaktycznych.
Baszta - rodzaj altany urządzanej jako kolisty szpaler zwykle w narożach ogrodu. Forma baszty ogrodowej nawiązuje do wież warownych, fortyfikacji średniowiecznych była rozpowszechniona w ogrodach barokowych.
Chata - budowla ogrodowa naśladująca prodty domek wiejski kryta strzechą posiadająca natomiast bogatu wyposażone wnętrza, stosowano je w ogrodach sentymentalnych 18 i 17 w.
Corbeille - niewielki kwiatek o zarysie najczęściej kolistym lub owalnym usytuowany na trawniku wyniesiony kopczykowato i obrzeżony plecionką wiklinową oraz wypełniony malowniczo rożnymi kwiatami. Rozpowszechniony w końcu 19 w.
Dzika promenada - przestrzeń ogrodowa porosnieta naturalna gęstwiną drzew i krzewów wyposażona w sieć nieregularnych dróg spacerowych przylegakjąca do ogrodu barokowego rozpowszechniona w 18w.
Egzotyczny ogród - wyodrębniony fragment z większego założenia ogrodowego przeznaczony do eksponowania latem egzotycznych roslin wysadzanych do gruntu w kubłach i donicach w różnych układach. Rozpowszcechniony w ogrodach dworskich i miejskich od połowy 19 w.
Esplanada - przestrzeń otwarta niezabudowana przed fortyfikacjami umozliwiająca widok pola odstrzału również tereny parkowe na obwodzie zaburzonych budowli obronnych.
Gazon - terawnik o geometrycznym zarysie otoczony drogą zazwyczaj kolsty owalny lub prostokątny. Bywa zdobiony kwietnikami fontannami lub pojedynczymi formami drzew i krzewów.
Glorieta - niewielka budowla ogrodowa w formie otwartego kolumnowego pawilonu sytuowana w miejscach widocznych zwykle na wzniesieniach na zakonczeniach osi widokowych wystepuje w ogrodach barokowych 17 i 18 w oraz w ogrodach krajobrazowych 18 i 129 w.
Głaz - kamień duży o formie naturalnej, nieobrobiony zazwyczaj polodowcowe granity na których umieszczono napisy w celu upamiętnienia osób i zdarzeń. W rozpowszechniony w ogrodach romantycznych.
Herma - motyw dekoracyjny w formie czworokątnego słupa zwężającego się zwykle ku dołowi zwieńczonego głową lub popiersiem w ogrodach był stosowany jako element wolnostojący na tle szplaeru lub jako przyścioenny w powiązaniu z róznymi budowlami.
Holendernia - ozdobna obora dworska w ogrodach romantycznych dla bydła pasącego się na polanach i łakach ogrodowych a należąca do dekoracyjnegk sztafażu obok pomieszczeń dla bydła i tzrody często urządzaniu w holenderniach różne mała apartamenty mieszkalne.
Ikebana - japońska sztuka układania kwiatów wg określonych regół. Zanczenia symbolicznego poszczególnych roslin i wymowy artystycznej układów kompozycyjnych stosownie do okoliczności miejsca pory roku dnia miejsca i nastroju znan od 8 w i kultywowana do dzis w rżnych stylach rozwijanych przez specjalne szkoły ikebany.
Jardin d'hiwer - duża szklarnia ozdobna urządzona jako zimowy salon ozdobny z rozmaitymi roślinami egzotycznytmi ozdobiony basenami fontannami oraz żeźbami czasem urządzany na dachu budowli pałacowych rozpowszechniony od początku 19 w.
Jardin exotique - wyodrębniony fragment z większego założenia ogrodowego przeznaczony do eksponowania latem egzotycznych roslin wysadzanych do gruntu w kubłach i donicach w różnych układach. Rozpowszcechniony w ogrodach dworskich i miejskich od połowy 19 w.
Kamień pamiątkowy - kamieniowi panmiątkowemu nadano w odróżnieniu od głazu formę geometryczną lub architektioniczną umieezczono napis lub zdazen i imiona różnych osób miejsc oderwanych pojęć i idei sytuowano go zazwyczaj w odpowiednim otoczeniu.
Klomb - skupina wolnostojąca z roslin ozdobnych drzewiastych lub zielnych o zarysie poziomym kolistym lub owalnym i charakterystycznym rozmieszczeniu pod względem wielkości otwory najważniejszy w środku do najniższych na brzego tak ze tworzą jakby piraidę teren w obrebie klombu był zazwyczaj kształtowany kopczykowato.
Konserwatoria roslin- duze budowle szklarniowe o konstrukcji stalowej całkowicie oszlklone mieszczące ogrody zimowe lub kolekcję roślin egzottycznych rozpowszechnione od drugiej cwiartki 19n w w ogrodach krajobrazowych dworskich.
Kosz kwiatowy - niewielki kwiatek o zarysie najczęściej kolistym lub owalnym usytuowany na trawniku wyniesiony kopczykowato i obrzeżony plecionką wiklinową oraz wypełniony malowniczo rożnymi kwiatami. Rozpowszechniony w końcu 19 w.
Dzika promenada - przestrzeń ogrodowa porosnieta naturalna gęstwiną drzew i krzewów wyposażona w sieć nieregularnych dróg spacerowych przylegakjąca do ogrodu barokowego rozpowszechniona w 18w.
Kulisa - el;ement kompozycji ogrodowej tworzący obramowanie boczne miejsc widokowych funkcją kulisy mogą spełniac w ogrodzie drzewa, krzewy, budowle wzgórza itp. Stosowane dla spotegowania głębii perspektywicznej.
Lapidarium - miejsce w budynku lub teren w ogrodzie gdzie zgromadzone są okazy kamieni naturalnych fragmęty kamiennych zeźb lub elementów architektonicznych fragmentów budynków.
Maszkaron - rzeźbiarski motyw dekoracyjny w kształcie dekoarcyjnej głowy lódzkiej często na pół zwierzęcej o zdeformowanych groteskowo rysach. W ogrodach wystepuje najczesciej w fontannach i kaskadach stanowiąc oprawę plastyczną wpływu wody rozpowszechniony w renesancie i baroku.
Pagoda - swiątynia buddyska najczęściej w kształcie wierzy rozpowszechniona w europejskich ogrodach artystycznych jako bbudowla ozdobna charakterystyczna dla budownictwa chińskiego z podwinientymi daszkami oddzielającymi poszczególnęe piętra pagody.
Pai - lou - budowla chińska w formie ozdobnej bramy zazwyaczaj bogato rzexbiona przykryta od góry nadprozem z jednym lub kilkoma podwinietymi daszkami. Wznoszone w celu zaakcentowania ładnego widoku lub ważnego miejsca poświęconegop pamięci jakiejs osoby albo zdarzenia usytuowane przy wejściu do świątyni na granicy prowincji itp.
Park ways - driogi w rodzaju autopstrad przeznaczone do swobodnego ruchu kołowego bezkolizyjnego kształtowane w ścisłym powiązaniu z warunkami naturaklnymi i walorami otoczającego krajobrazu rozpowszechnione w USA od początku 20 w.
Pergola - budowla ogrodowa składająca się z dwuch rzedów słupów podtrzymujących poziomą konstrukcję dachową na których pną się rośliny.
Planty - założenia ogrodowe w publicznych miastach powstałe na miejscu dawnych fortyfikacji miejskich stanowią zazwyczaj ci8ągio spacerow nieraz bardzo obszerne charakterystyczny układ pierścieniowy chrozpowszechniony w 19 w.
Poidło - albo pojnik stanowiły naturalny względnie sztuczny zbiornik wodny z którego zwierzyna ma możliwość czerpania wody do picia był umieszczny w zwierzyńcach.
Promenada - alej spacerow a z miejscami przy wypoczynku urządzana od 19 w w założeniach ogrodowych publicznych w kąpielsiskach i uzdrowiskach.
Puto - motyw dekoracyjny w żexbie ogrodowej przedstawiającyt nagą ostac dzieciecą wystepuje w ogrodach barokowych
Remiza - niewielki teren w otwartym polu specjalnie zadrzewiony głównie przy udziale gęsto sadzonych bujnie rosnących krzewów służy jako miejsce osłony i schronienia dla zwierzyny.
Riding - aleja do konnej jazdy rozpowszechniona w 18 19 w w ogrodach dworskich i póblicznych.
Sadzawka - sztuczny zbiornik wody w obramieniu rustykalnym urzadzany w ogrodach jako element dekoracyjny i użytkowy
Sceneria - zespół forma architektonicznych rzeźbiarkich roślinhnyc terenowych i wodnych w określonym ukłądzie dla wywołania zaplanowyanych natrojów i wrażeń u widza stosowana na szeroką skalę w ogrodach krajobrazowych 18 i 19 w .
Sceneria pożyczana - shakkei - oznacza w ogrodach japońskich zewnętrzne lub naturalne otoczneie widoczne od środka ogroodu i stanowiące dla niego tło traktoaane jako integralny skłądnik całosci kompozycji przestrzenno ogrodowej
Serpentyna - rodzaj linii składających się z odcinków krzywych kolistych lub eliptycznych tak, że natsępują wielokrotne zmiany jierunku w ogrodach najczęściej przy trasowaniu dróg na duzych spadkach.
Skwer - jest to małe załozenie ogrodowe wystepujące z pałacem ulicą lub ważniejszymi budynkami uzyteczności publicznej p[rzez naczone do wypoczynku i ozdoby
Soliter - pojedyncze drzewo wyróżnia się pięknościa kształtu koloru faktury lub rzadkościa odmiany.
Sobtropical garden - wyodrębniony fragment z większego założenia ogrodowego przeznaczony do eksponowania latem egzotycznych roslin wysadzanych do gruntu w kubłach i donicach w różnych układach. Rozpowszcechniony w ogrodach dworskich i miejskich od połowy 19 w
Syngieltonowe drzewo - pojedyncze drzewo wyróżnia się pięknościa kształtu koloru faktury lub rzadkościa odmiany.
Sztafarz - ludzie i zwierzęta lub niewielkie sceny rodzajowe wprowadzane do kompozycji rodzajowej celem jej upiększenia.
Tokonoma - element wnętzra japońskiego domu mieszkalnego w formie niszy w ścianie gdzie zawiesa się pionowe dekoracyjne zwoje.
Trawnik - element płaszczyzny ogrodu pokryty darnią roślin trawistych
Trawnik kwietny - grunt pokryty darnią z roślin trawiastych oraz specjalnie drobnych roślin kwitbących w róznym czasie co umozliwia koszebnie go i ponowne zakwitnięcie.
Wanga - albo policzek oznacza boczną scianę schodów ogrodowych.
Zieleniec - jest to małe załozenie ogrodowe wystepujące z pałacem ulicą lub ważniejszymi budynkami uzyteczności publicznej p[rzez naczone do wypoczynku i ozdoby
Zimowy ogród - duża szklarnia ozdobna urządzona jako zimowy salon ozdobny z rozmaitymi roślinami egzotycznytmi ozdobiony basenami fontannami oraz żeźbami czasem urządzany na dachu budowli pałacowych rozpowszechniony od początku 19 w.