ZAGROŻENIA ŻYWNOŚCI WEDŁUG RAPORTÓW EFSA
ISO 22000:2005, System Zarządzania Bezpieczeństwem Żywności
Wymagania dla każdej organizacji uczestniczącej w łańcuchu żywnościowym, wprowadza ujednolicony i globalnie zharmonizowany standard w zakresie bezpieczeństwa i higieny żywności, ułatwiając jednocześnie implementację systemu HACCP oraz integrację z normą ISO 9001:2000 (tabela pokazująca powiązanie wymagań obydwu norm).Podmioty związane obowiązkiem interaktywnej komunikacji.
Ustawodawcy i nadzór nad realizacją ustaw, przepisów
KONSUMENCI |
Produkcja zbóż Produkcja pasz Produkcja surowców
Przetwórcy żywności Hurtownicy Detaliści
|
Producenci pestycydów Producenci leków weterynaryjnych Łańcuch dla prod. składowych i dodatków Operatorzy transportu i magazynowania Prod. i wyposażenie ( maszyn i urządzeń) Prod. śr. Czyszczących i higienizacyjnych Prod. materiałów opakowaniowych Obsługa serwisowa |
Zarządzanie jakością a zarządzanie bezpieczeństwem
ISO 22000
Ryzyko potrzeba zapewnienia jakości ( w tym bezpieczeństwa)
EFSA Europejski Urząd Bezpieczeństwa żywności
powołany w Rozporządzeniu WE 178/2002, realizuje następujące zadania:
Wydawanie niezależnych naukowych opinii dotyczących bezpieczeństwa żywności (BŻ)
Zbieranie i analiza danych dotyczących żywienia i diety oraz ekspozycji ryzyka i monitorowania BŻ w UE,
Rozpatrywanie nowych zagrożeniach (np. akryloamid)
Zarządzanie systemem wczesnego ostrzegania o zagrożeniach żywności i środków żywienia zwierząt,
Informowanie opinii społecznej.
W ślad za utworzeniem EFSA pewne określone działania podjęte w Polsce. Rozporządzeniem z 9 września 2002 roku Minister Zdrowia powołał zespół ds. Bezpieczeństwa Żywności
Główny inspektor Sanitarny kieruje siecią ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych w ramach systemu RASFF
RASFF UE ( Rapie Alert System for Ford and Feed of the European Union)
europejski system szybkiego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych i środkach żywienia zwierząt obowiązujący we wszystkich krajach Unii.
Na podstawie ustawy z 22 stycznia 2000 roku o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz.U. nr 15, poz. 179) utworzono Krajowy System Informowania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych. System ten obejmuje też środki żywienia zwierząt.
Od 2003 roku system ten jest częścią składową RASFF - Systemu
Do podstawowych elementów krajowego systemu RASFF należą:
KPK (Krajowy Punkt Kontaktowy) do którego składają informacje Podpunkty KPK (PKPK) oraz organ Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Inspekcje Handlowa
PKPK, do którego składają informacje inspekcje podległe Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Inspekcja Handlowa
Terenowy organy urzędowej kontroli żywności (szczebla wojewódzkiego, powiatowego …
Terenowa organy Inspekcji Handlowej
Struktura RASFF'u zbudowana jest na zasadzie sieci. Każdy kraj uczestniczący w systemie ma na swoim terenie krajowy punkt kontaktowy mający łączność z centralnym punktem kontaktowym (punkty kontroli na zewnętrznych granicach Unii Europejskiej także są połączone z systemem szybkiego ostrzegania). Każdy punkt ma własną skrzynkę poczty e-mail. Na ten adres przesyłane są informacje rozpowszechniane w systemie. Do wymiany informacji w obrębie systemu służą przygotowane formularze obejmujące trzy rodzaje powiadomienia:
- powiadomienie o zagrożeniu,
- powiadomienie informacyjne
- wiadomości/informacje.
Powiadomienie o zagrożeniu (alarmowe) odnosi się do sytuacji, gdy żywność, pasza stanowi ryzyko zdrowotne, konieczna jest natychmiastowa interwencja bowiem produkt jest już na rynku.
zostaje wysłane w momencie wykrycia przez jakikolwiek Państwo Członkowskie (PC) na rynku produktu spożywczego bądź środka żywienia zwierząt, stanowiące zagrożenie dla danego oraz innych krajów i wymagającego podjęcia natychmiastowych kroków
przekazywanie tej informacji PC jest niezbędne ze względu na konieczność przeprowadzenia kontroli obecności zagrożenia produktów na ich własnym rynku oraz podjęcia odpowiednich kroków - wycofanie ze sprzedaży
jeżeli zachodzi taka potrzeba, poinformowanie społeczeństwa o istniejącym niebezpieczeństwu poprzez media
Powiadomienie informacyjne nie wymaga podjęcia natychmiastowej interwencji, ale może dostarczać przydatnych informacji o źródle zagrożenia. Najczęściej niebezpieczna żywność/ pasza została zidentyfikowana/ oceniona na granicy zew. UE.
dotyczą produktów spożywczych i środków żywienia zwierząt stanowiących zagrożenie dla zdrowia bądź życia ludzi, jednakże obecny tylko na runku danego kraju. Notyfikacje te w dużej mierze odnoszą się do partii towarów przebadanych i zatrzymanych na zewnętrznych granicach UE
zarówno w przypadkach powiadomień informacyjnych, jak i ostrzegawczych państwo zgłaszające powinno dostarczyć dane dotyczące partii danego produktu, dystrybucji i pochodzenia oraz dodatkowo wyniki przeprowadzonych badań
w obrębie wyżej wymienionych powiadomień wyróżnia do dwa dodatkowe typy notyfikacji
Wiadomości/informacje dostarczają innych przydatnych informacji niezwiązanych bezpośrednio z wystąpieniem zagrożenia żywności odpowiedzialnym instytucjom krajów członkowskich.
Najwięcej powiadomień alarmowych RASFF - zanieczyszczenia chemiczne
Najwięcej powiadomień informacyjnych RASFF - mykotoksyny
Więcej informacji o zgłoszonych zagrożeniach
Mykotoksyny - gł. Aflatoksyny w 2004. najwięcej w orzechach pistacjach
Dioksyny - 5 notyfikacji, w mleku w Holandii - zamknięto 20 farm, uboczne produkty prz. Ziemniaczanego, jako składniki pasz, pochodzą z glinki kaolinowej do wzrostu gęstości wody płuczącej
Kadm i rtęć - przekroczenie poziomów dopusz. 43 notyfikacje, w rybach
Pozostałości leków - nielegalne użycie nitrofurany, chloramphenicol, zieleń malachitowa (ryby), miód (Słowacja - sulfonamidy, tyrozyna)
Barwniki - Sudan I i IV - chilli, curry, kurkuma (Indie, Ghana, Turcja), olej palmowy (Malezja), Szafran - Henryk VIII ścinał za fałszowanie
Siarczyny - (E 220-228) w krewetkach (53 notyfikacje), też działanie alergenne, dodatek zapobiega brązowaniu
Histamina - niedostateczne schładzanie ryb post mortem, brak GHP, bakteryjna dekarboksylacja histydyny, 31 notyfikacji dotyczyło tuńczyka, dopuszczalne do 100ppm, w praktyce osiąga kilka tysięcy,
Anisakis - pasożyt, nicień, larwy w surowym mięsie śledzi, makreli, dorszy, niszczy układ pokarmowy człowieka, reakcja alergiczna
Listeria monocytogenes - małe ryzyko gdy poniżej 100 jtk/g wędzony łosoś
Rodzaje mikrobiologicznych zagrożeń zgłoszonych do EFSA:
Salmonella 47%
Listeria monocytogenes …
GMP/GHP/GDP
HACCP
Zarządzanie jakością
Podst. wymagania śrrodowiskowe
Specyficzne kryteria bezp. żywności
Wszystkie atrybuty jakości
Dokumenty programów wstępnych (PRPS) zapewnianie higieny środowiska wytwarzania/obrotu
Plan zapewnienia bezp. żywności ( plan HACCP, O-CP) produkt/proces
Sys. zarzadzania
jakości ISO 9001
Wyszukiwarka