Prof. Jarzębski w Apetycie na przemianę (1997) napisał, że:
literatura nie wyzbyła się swych cech specyficznych, nie uciekła od fabuły, fikcji, mitologii - wprost przeciwnie: biorący w pewnym momencie górę nad klasyczną beletrystyką nurt fakto - czy biograficzny stracił na znaczeniu, wrócił jak gdyby na swoje miejsce, a w niektórych wypadkach został niejako „wessany” na powrót przez literaturę.
Wynikałoby z tego, że proza niefikcjonalna po roku 1989 nie istnieje. Można jednak mówić
o jej kontynuacjach, a mianowicie o reportażach Ryszarda Kapuścińskiego (Heban) i Hanny Krall (Spokojne niedzielne popołudnie).
Heban:
książka Ryszarda Kapuścińskiego wydana w 1998 roku; zbiór reportaży afrykańskich.
Jest to reporterski zapis z podróży Ryszarda Kapuścińskiego po Afryce (m.in. Etiopia, Tanzania, Nigeria, Ghana), od 1958 do wczesnych lat sześćdziesiątych, kiedy kraje te były ogarnięte ogniem różnych rewolucji i przewrotów politycznych. Jest to książka pisana
w stylu, w którym reportaż przeplata się z powieścią, tworząc coś na kształt pamiętnika reportera. W książce występuje wiele porównań życia mieszkańców Afryki do życia mieszkańców Europy.
Spokojne niedzielne popołudnie:
Reportaże Hanny Krall, znakomitej polskiej reporterki, mówią o losach konkretnych ludzi, żyjących w konkretnych czasach, a jednocześnie mają charakter uniwersalny, co jeszcze lepiej widać teraz, kiedy się je czyta w innej rzeczywistości, w innych czasach. Autorka
w mistrzowski sposób oddaje język epoki, która odeszła w przeszłość. Wystarczy, że przywoła zasłyszaną rozmowę, przedmiot lub krajobraz, a rzeczywistość rozbłyskuje niespodziewanymi znaczeniami. Pozostając świadectwem czasu, reportaże Hanny Krall są jednocześnie wybitną literaturą.
Poza kontynuacjami można mówić również o debiutach, np. o reportażowo - autobiograficznych esejach Andrzeja Stasiuka (Jadąc do Babadag), a także o reportażach Mariusza Szczygła
i Wojciecha Tochmana.
Jadąc do Babadag:
Książka Andrzeja Stasiuka opublikowana w 2004 roku.
Jest to zbiór wspomnień i refleksji autora z podróży, które odbywał kilkakrotnie przez kraje środkowo-wschodniej Europy, takie jak: Słowacja, Węgry, Słowenia, Albania, Ukraina, Rumunia czy też Mołdawia i Naddniestrze.
Autor wspomina ludzi, obyczaje, opisuje miejsca i krajobrazy. Podróżuje samochodem, pociągiem, autostopem oraz promem.
Na szczególną uwagę zasługują refleksje pisarza nad mentalnością i obyczajami mieszkańców tej części Europy, uważanej przez wielu za prymitywną i zacofaną. Jest to książka podróżnicza, ale nie tylko w sensie geograficznym. Jest to także podróż w sensie duchowym. Refleksja nad bytem i przemijaniem.
20 lat nowej Polski w reportażach według Mariusza Szczygła:
Oto Polska:
* proboszcz z HIV,
* pluton ZOMO, który strzelał w "Wujku";
* dwie matki i poczęte przez nie dziecko;
* student Rydzyka, który uciekł ze szkoły;
* Sprawiedliwi ratowali Żydów, a teraz wstydzą się sąsiadów;
* dumny homofob udziela wywiadu;
* przemycali kokainę w żołądkach, żeby spłacić czynsz
26 (a nawet więcej) historii, zapisanych przez najlepszych polskich reporterów.
To mój osobisty wybór reportaży o tym, gdzie zaczęła się i dokąd doszła nowa Polska. Nie ta, którą widzimy w Sejmie, ani ta z pierwszych stron gazet. Raczej Polska, która musiała `mentalność sobie w jeden dzień zrobić'.
Mariusz Szczygieł
Wśród autorów: Irena Morawska, Joanna Sokolińska, Joanna Wojciechowska, Karol Podgórski, Włodzimierz Nowak , Wojciech Staszewski, Edyta Gietka, Ewa Winnicka, Witold Szabłowski, Marcin Kołodziejczyk, Anna Fostakowska, Wojciech Bojanowski, Paweł Piotr Reszka, Jacek Antczak, Artur Pałyga, Lidia Ostałowska, Tomasz Kwaśniewski, Katarzyna Surmiak-Domańska, Paweł Smoleński, Jacek Hugo-Bader, Grzegorz Sroczyński, Wojciech Tochman, Mariusz Szczygieł.
Wojciech Tochman (ur. w 1969 w Krakowie) - reporter, pisarz.
Debiutował jeszcze jako licealista (1987 rok) na łamach młodzieżowego tygodnika Na przełaj reportażem o szkolnej szatni. W 1990 roku do pracy w dziale reportażu Gazety Wyborczej przyjęła go Hanna Krall. Pierwszym tekstem Tochmana była "Bajka o dobrym księgowym". W Gazecie pracował do 2004 roku. W 1999 roku założył Fundację ITAKA poszukującą zaginionych i pomagającą ich rodzinom. Do dzisiaj pracuje w niej jako wolontariusz. Od 1996 do 2002 roku prowadził w TVP1 program poświęcony osobom zaginionym "Ktokolwiek widział, ktokolwiek wie".
Autor:
"Schodów się nie pali" (wydawnictwo Znak, 2000 i 2006) - zbiór reportaży
"Jakbyś kamień jadła" (Pogranicze, 2002 i 2005) - opowieść reporterska z podróży do Bośni
"Córeńka" (Znak 2005) - powieść reporterska o poszukiwaniach dziennikarki Gazety Wyborczej Beaty Pawlak po zamachu terrorystycznym na wyspie Bali
"Wściekły pies" (wydawnictwo Znak, 2007) - zbiór reportaży
"Bóg zapłać" (Wydawnictwo Czarne, premiera: 1 marca 2009).
Jest tłumaczony na angielski, arabski, francuski, szwedzki, fiński, rosyjski, niderlandzki oraz bośniacki.