"Krzak dzikiej róży" Jana Kasprowicza jako utwór młodopolski
"Krzak dzikiej róży" to cykl IV sonetów wydanych w tomiku o tym samym tytule w 1898 roku. Kasprowicz wykorzystał klasyczną budowę sonetu. W dwóch pierwszych opisowych zwrotkach przedstawił krajobraz smreczyny, a w dwóch ostatnich - refleksyjnych przedstawił autor bohaterów - limbę i różę.
I sonet.
Noc - pawiookie stawy, zgniła zieleń, krwawy, czerwony pąs róży odcinającej się od szarych skał, bujne trawy, mokra turnia; dźwięki - drzemiące stawy, cisza,
II sonet.
Wschód słońca - krajobraz ten sam co w sonecie I tylko, że o wschodzie słońca; czyste błękitne niebo, błękit nieba nakłada się na ciemną zieleń lasu, do tego jeszcze kolor złoty - słońca, wszystko lśni, strumień górski przyrównany do pasa srebrnolitego; dźwięki - wzdychania, żale, szum strumienia, wody, cisza,
III sonet.
Popołudnie - pojawiają się zwierzęta: kozice, świstak, ptaki, barwy zwierząt się przenikają, brąz, zieleń; dźwięki - lęki, wzdychania, rozżalanie, świstający świstak, rozprzestrzeniające się stado owiec, dźwięki się wzmagają,
IV sonet
Wieczór - na trawie biel wieczornej rosy, rosa jest przyrównana do aksamitu, seledynowe niebiosa; dźwięki - zapach ziół, rozżalenie, wzdychania, echo,
Kolory są przymglone, barwy przechodzą jedna w drugą, decyduje o tym oświetlenie, kiedy słońce pojawiło się w II sonecie diametralnie zmienia się barwa obrazu, wrażenia kolorystyczne zostały zmienione, wzbogacone o dźwięk i ton. Dominujący jest świat w III i IV sonecie. W sonetach uchwycone są chwile z życia krajobrazu - ulotne wrażenia.
Bohaterowie wiersza:
róża - samotna, senna, zdumiona, skronie tuli do ściany, lęka się, boi się burzy, szuka schronienia, wsłuchana w krajobraz, skryła się między drzewa, ze strachu próbuje się wtopić w krajobraz, usypia, spowita rosa. Róża nie jest tylko elementem krajobrazu, jest również symbolem - personifikacja.
limba - spoczywa, leży obok róży, próchniejąca, burza ją zwaliła, ale nie sama burza tylko tchnienie burzy, pojedynczy wiatr, pleśniejąca limba.
Odczytanie symboli:
róża - symbolizuje witalność, kruchość, życie, strach przed przeciwnościami losu, życia, ma świadomość kruchości własnego istnienia,
limba - symbolizuje śmierć, upadek wielkiej potęgi, przegrała, została pokonana Burzę przetrwała róża, nie limba, wielkie drzewo zostało powalone.
Wniosek - niekoniecznie fizyczna siła broni przed zagładą. Świadomość róży jest ważniejsza, świadomość zagłady uchroniła ją przed nią. Natura została nienaruszona. WIERSZ FILOZOFICZNY.