Konflikt pokoleń w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej, Konflikt pokoleń w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej

Pobierz cały dokument
konflikt.pokolen.w.nad.niemnem.elizy.doc
Rozmiar 33 KB

Fragment dokumentu:

Konflikt pokoleń w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej

Romantycy walczyli z klasykami, pozytywiści z epigonami romantyzmu i później w kolejnych epokach, co kilkadziesiąt lat wybuchał nowy spór pokole­niowy. Tak dzieje się do dzisiaj. Konflikt pokoleń jest wyraźną oznaką postępu kulturowego, przemian cywilizacyjnych. Musi więc także pojawić się jako temat literacki. Obserwujemy go w utworach znanych polskich pisarzy XIX w.: w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej, w Lalce Bolesława Prusa. W Nad Niemnem jest to obok wątku miłosnego jeden z ważniejszych wątków. Dotyczy konfliktu między Benedyktem Korczyńskim i jego synem Witoldem, a także różnicy poglądów mię­dzy Justyną a opiekującą się nią panią Emilią, jak również starcia między Zyg­muntem Korczyńskim i panią Andrzejową. Składa się to więc na kilka motywów, dramatów rodzinnych i osobistych. Występuje wreszcie w utworze stan ogólnego napięcia między starszymi i młodszymi, wynikającego z innych doświadczeń życio­wych, różnych celów i pragnień.

Benedykt Korczyński, najmłodszy z trzech braci, w młodości przeżył powsta­nie styczniowe, a jeszcze wcześniej przejął się ideałami przedburzowców, ideała­mi równości, miłości do ludu, solidarności całego narodu walczącego o wolność. Gorącym wyrazicielem tych idei był jego najstarszy brat Andrzej, który potem zginął w powstaniu. Klęska powstania i śmierć brata złamały Benedykta. Niechęt­nie wspomina powstanie, nie odwiedza nawet mogiły powstańców, w której wraz z innymi spoczywa brat. Późniejsza walka o utrzymanie ziemi, o przetrwanie, o utrzymanie rodziny na przyzwoitym poziomie, wykształcenie dzieci, spowodo­wały że stał się twardy, pozornie nieczuły, obojętny, egoistyczny. Brak zrozumie­nia i współpracy ze strony żony przyczyniły się do tego, że stał się mrukliwy i skryty. Brat Dominik, który robi urzędniczą karierę w Petersburgu, namawia go, by rzucił ziemię, przyjechał do niego, a więc ostatecznie wyrzekł się ideałów, na­wet wynarodowił. Benedykt odrzuca te propozycje, robi to z miłości do Niemna, ziemi ojców, wreszcie dla syna, jedynej, jak mówi, swojej nadziei. W osobie Bene­dykta pokazała Orzeszkowa ciasne, wąskie pojmowanie pracy organicznej. Bene­dykt rozumie ją jako działalność gospodarczą, zachowanie ziemi w polskich rę­kach, w rękach rodziny.

Witold jest dzieckiem tej ziemi. Od dzieciństwa kochał Niemen, łowił ryby z Julkiem Bohatyrowiczem, bawił się z chłopskimi dziećmi. Gdy rozpoczyna się akcja utworu, przyjeżdża na wakacje ze szkoły agronomicznej. Od razu widać jak różni się od ojca. Po pierwsze odwiedza Bohatyrowiczów, chętnie dzieli się z nimi swoją wiedzą, widzi w nich sąsiadów i przyjaciół. Nie kryje się ze swymi ideała­mi, jest pełen zapału, chciałby pracować na roli, uczyć gospodarowania innych. Nie kryje się również ze swoimi sympatiami do Marysi Kirłówny, Bohatyrowi­czów i niechęcią do Zygmunta, Różyca i Darzeckich. Na tym tle dochodzi do kon­fliktu z ojcem. Syn nie może znieść, że ojciec płaszczy się przed Darzeckim, o któ­rym Witold ma opinię, że „jest to pyszałek, sybaryta, egoista, nie dbający o nic prócz własnej pychy i wygody, nie widzący dalej niż do końca swego nosa”. Także o kuzynkach wyraża się, że „są całe jednym grzechem przeciw zdrowemu rozsąd­kowi i postępowi kobiet popełnionym”. Stwierdza, że nie są to cywilizowane kobiety, a „światowe sroki”. Szczególnie boli go, że jego siostra wychowywana jest na taką samą lalkę, „głupią srokę, papugę”. Tak ostro sformułowane sądy rozgnie­wały Benedykta, który nazwał Witolda „złym i zarozumiałym chłopcem, który nic nie szanuje i nikogo nie kocha”.


Pobierz cały dokument
konflikt.pokolen.w.nad.niemnem.elizy.doc
rozmiar 33 KB
Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Konflikt pokoleń w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej
KONFLIKT POKOLEŃ, matura, matura ustna, MOTYWY, WORD
KONFLIKT POKOLEŃ, Motywy literackie
Tendencje pozytywistyczne w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej
Motyw powstania styczniowego w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej, DLA MATURZYSTÓW, Pozytywizm
konflikt pokoleń2
konflikt pokoleń
konflikt pokolen
Opracowania różnych tematów, Nad Niemnem - Elizy Orzeszkowej, “Nad Niemnem” Elizy Orzesz
Opracowania różnych tematów, Nad Niemnem - Elizy Orzeszkowej, “Nad Niemnem” Elizy Orzesz
Cechy powieści realistycznej w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej, Cechy powieści realistycznej w Nad Nie
Powieść Elizy Orzeszkowej Nad Niemnem jako romans, Powieść Elizy Orzeszkowej Nad Niemnem jako romans
Konflikt pokoleń 1 2 3 Słownik motywów
Etos pracy w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej, DLA MATURZYSTÓW, Pozytywizm
Konflikt pokoleń-mit czy rzeczywistość, SZKOŁA, język polski, ogólno tematyczne
Konflikt pokoleń
Tendencje pozytywistyczne w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej, DLA MATURZYSTÓW, Pozytywizm
Nad Niemnem - Elizy Orzeszkowej, Matura, Język Polski, Prace i Motywy maturalne
Cechy powieści realistycznej w Nad Niemnem Elizy Orzeszkowej

więcej podobnych podstron

kontakt | polityka prywatności