Wprowadzenie do Filozofii, Berkeley-Poglady-book, SKRAJNY NOMINALIZM:


SKRAJNY NOMINALIZM:

- Berkeley dał dążeniom LOCKE'a postać bardziej skrajną.

- Locke zaprzeczał, istnieniu w świecie przedmiotów ogólnych i abstrakcyjnych, natomiast przyznawał, że pojęcia abstrakcyjne istnieją tylko w umysłach. BERKELEY natomiast zaprzeczał i temu mówiąc: w umyśle tak samo nie ma nic abstrakcyjnego, jak i poza umysłem. Nikt na przykład nie ma abstrakcyjnej idei rozciągłości

(barwa musi być przedstawiona taką, jaka jest czerwona, żółta, bądź jakakolwiek inna - nie można barw przedstawiać w ogóle.

(trójkąt musi być albo ostro, prosto albo rozwartokątny - nie ma idei trójkąta, który taki nie jest)

(Ruch - musi być albo szybki, albo wolny - nie można przedstawić ruchu w ogóle)

Berkeley mówi, że: KAŻDA IDEA, jaką posiadamy, jest zupełnie określona i konkretna.

- Tak też powiedział, że nie ma ani przedmiotów ogólnych, ani idei ogólnych: ogólne są jedynie wyrazy.

Przez to u Berkeley'a nastąpiło zwężenie terminu IDEA.

U Locke'a znaczył: PRZEDSTAWIENIE, natomiast teraz uważany był jako WYOBRAŻENIE (gdyż nie ma innych przedstawień, niż przedstawienia konkretne, czyli wyobrażenia.

SKAJNY SENSUALIZM:

Również jego empiryzm ujawniał się, jeśli chodziło o TEORIĘ POZNANIA:

- Rozum jest właściwy człowiekowi, ale ma za przedmiot jedynie SPRAWY DUCHOWE.

- Dla poznania ciał jedynym źródłem są ZMYSŁY. Jeśli chodzi o ciała, to: Wiedzieć i Postrzegać to jedno i to samo.

- Mimo to i tak poszedł dalej niż Locke mówiąc, że: Istnieje tylko to, czego doświadczamy

- Matematyka: figury, które geometria rysuje na papierze nie były ilustracją, ale właściwym przedmiotem wiedzy matematycznej. Tylko one mogą być postrzegane przez zmysły, - bo rozum tylko poznaje to, co duchowe - a figury geometryczne są jedynie czynnościami duchowymi, a nie samymi duchami.

- Mówił też, że niemożliwe jest dzielenie w nieskończoność, że nie ma wielkości mniejszych niż te, które są postrzegalne.

SKRAJNY SUBIEKTYWIZM:

Mówił o wartościach pierwotnych, że są nie tylko obiektywne (jak uważał Locke), ale również subiektywne i istnieją tylko w umysłach.

(Barwa istnieje tylko, gdy jest widziana, tak też ruch, kształt czy wielkość istnieją wtedy, gdy są postrzegane).

Wysnuł do tego 3 argumenty:

  1. Jakości wtórne i pierwotne istnieją zawsze razem (kształt i barwa), - więc jeśli jedne są subiektywne to drugie też muszą.

  2. Własności pierwotne są względne (wielkość rzeczy i szybkość ruchu zależą od naszej pozycji wobec nich, - czyli są związane z umysłem - są nieobiektywne.

  3. Własności pierwotne nie są zawarte w doświadczeniu zmysłowym.

IMMATERIALIZM: Zwany również IDEALIZMEM - według BERKELEY'a - istnieją tylko IDEE.

Jeśli chodzi o substancje - nie jest ona przedmiotem doświadczenia, - czyli jej nie ma. Substancje są tylko fikcjami umysłu.

(Ciała - to zespoły jakości zmysłowych, - jeśli z ciał usuniemy jakość - to NIC nie pozostaje.

Potwierdzenie jego słów:

  1. Świat zewnętrzny składa się tylko z jakości postrzeganych

  2. Wszystkie własności są subiektywne, czyli świat składa się tylko z postrzeżeń. Poza postrzeżeniami nic w nim nie ma.

Istnieć znaczy - być postrzeganym. Materia nie może istnieć niezależnie od postrzeżeń, - bo to nie materia.

Jeśli ciała miałyby być częściami takiej materii - to nie byłoby ciał.

Uważał na trudności swoich teorii, - dlatego też uważał, że nie możemy dotykać i jednocześnie widzieć tej samej rzeczy.

Jedną rzecz dotykamy, a drugą widzimy, - ale mimo to mówimy o nich jako o jednej rzeczy.

(rzeczy widziane z bliska i daleka)

Inną rzeczą było to, że nie tylko ludzie postrzegają rzeczy, - ale robi to również BÓG. Czyli są one jedne i trwałe, - bo nawet, gdy żaden człowiek na nią nie patrzy, lub, gdy patrzy na jedną rzecz wielu ludzi - to jest ona i tak stała i niezmienna.

SPIRYTUALIZM:

- Aby istniały idee - muszą istnieć umysłu, które te idee noszą.

- Więc świat składa się i z IDEI i z UMYSŁÓW.

- Umysły, więc istnieją samodzielnie - są nosicielami idei, ale są także prawdziwymi substancjami.

- Idee jednak same istnieć nie mogą, - więc istnieją z nimi DUCHY CZYNNE - byt idei - polega na tym, że są one postrzegane;

DUCHY - natomiast postrzegają.

Z tego wynika, że duch jest to działająca przyczyna, - więc przemiany w świecie są DUCHOWE.



Wyszukiwarka