II. POEZJA

A. 1918- POCZĄEK LAT TRZYDZIESTYCH

a) 1918- 1927

4. NURT „REWOLUCYJNY”: AWANGARDA KRAKOWSKA

• charakterystyka:

• konsekwentny program

• doktrynerstwo i brak tolerancji

• program:

• kult cywilizacji industrialnej

• poetyka:

• zaszyfrowane zdanie wymagające wielokrotnej lektury

• twórcy:

• Tadeusz Peiper

młodsze pokolenie

• Jan Brzękowski

• Jalu Kurek

• Julian Przyboś

• charakterystyka młodszego pokolenia (zbliżenie do włoskiego futuryzmu)

• dynamizm

• patos pracy i robotników

• cywilizacja miejska

• hiperbolizacja

TADEUSZ PEIPER

• tomiki:

• A 1924

• Żywe linie 1924

• dzieła hermetyczne, trudne w odbiorze

• wpływ awangardy hiszpańskiej

• charakterystyka:

• poetyka metaforycznego „ciągu intelektualnego”

• „układ rozkwitania” (barokowe wiersze ikonowe)

• tematyka

• błaha tematyka połączona z kunsztem poetyckim (Footbal, Jaje)

• erotyczna (pogardliwy stosunek do kobiety)

• mężczyzna jako budowniczy nowego świata

JULIAN PRZYBOŚ

• tomiki:

• Śruby (1925)

• Oburącz (1926)

• charakterystyka:

• nowoczesna tematyka, np. wiersz na cześć lotnika (Lot Orlińskiego)

• nawoływanie całego społeczeństwa do pracy

• poeta kreujący siebie jako współrobotnika (praca słowem)

• maszyna (maszynizm)

• narzędzie pracy (nie tak jak u futurystów otoczenie jej kultem)

• poezja ma być konstruowana jak maszyna

• maszyna ma być wzorcem nowej poetyki

• koło, prąd, ruch (koło puszczane w ruch przez prąd)

• ruch: radosna energia, ale czasami gwałt (element katastrofizmu

• maksymalne napięcie dające jak największe doznania

JAN BRZĘKOWSKI

• tomiki:

• Tętno (1925)

• charakterystyka:

• wiersze o bohaterach pracy (Maszynista Rola Piotr, O Józefie Berecie, mechaniku)

• twórczość jego potem rozwinęła się w całkiem innym kierunku

JALU KUREK

• tomiki:

• Upały (1925)

• charakterystyka:

• najbardziej liryczny z awangardzistów

2

---