„Psychologia ewolucyjna” D.M. Buss
teoria wzajemnego altruizmu - mechanizmy psychiczne odpowiedzialne za działanie na rzecz osób niespokrewnionych mogą się wykształcić, jeśli uczynki altruistyczne są odwzajemniane - obopólny zysk
wzajemny altruizm - współpraca między 2 lub więcej os. z której wszyscy odnoszą korzyści
współpraca - odwzajemnianie - wymiana społeczna
wet za wet
nigdy nie zdradzaj pierwszy
w razie zdrady partnera zastosuj kroki odwetowe
umiej wybaczać
strategie wzmacniania współpracy:
poszerzać horyzont przyszłości
uczenie wzajemności
nie wymagać więcej niż równości
natychmiastowe reakcje na prowokacje
kultywowanie swojej opinii jako osoby odwzajemniającej i dobre i złe uczynki
[Cosmides & Tooby] teoria umowy społecznej:
nieuczciwość poważnym zagrożeniem dla rozwoju współpracy
wzajemny altruizm może się rozwinąć, gdy powstanie mechanizm wykrywania i unikania oszustów
jakie problemy musimy rozwiązań by wykształciły się mechanizmy sprzyjające zdrowym więziom społecznym i pozwalające zminimalizować zawsze obecną groźbę oszustwa:
umiejętność pamiętania konkretnych ludzi
umiejętność zapamiętywania historii kontaktów z wieloma ludźmi
czy osoba z którą mamy kontakt była poprzednio lojalna czy nie
kto wobec kogo ma zobowiązania i w jakiej wysokości
umiejętność komunikowania innym swojego stanowiska
umiejętność rozumienia potrzeb innych ludzi
umiejętność liczenia kosztów i korzyści niezależnie od tego, co jest przedmiotem wymiany
drogi rozwoju zjawisk współpracy i altruizmu:
prawo Hamiltona [dobór krewniaczy]
teoria wzajemnego altruizmu
wskutek przyjaźni
paradoks bankiera - im bardziej ktoś potrzebuje pożyczki tym mniej jest wiarygodny, więc pożycza się tym, którzy potrzebują mniej
czy osobnik będzie chciał spłacić kredyt
czy będzie w stanie spłacić kredyt
czy jest najwłaściwszym adresatem pomocy, czy może jest ktoś inny
bycie niezastąpionym:
wyrabiać reputacje, żeby inni dostrzegali nasze wyjątkowe cechy
ustalić przedmioty uznawane za rzadki a cenny skarb
ćwiczyć się w rzadkich umiejętnościach, na skutek których stajemy się naprawdę niezbędni
szukać grup i osób ceniących to co mamy do zaoferowania i inni nie mogą zaoferować - nasze zalety nabierają szczególnej wartości
unikać społeczności, w których nie ceni się tego, co mamy do zaoferowania, lub w których inni potrafią bez trudu zrobić to, co my
walczyć z rywalami oferującymi innym to, co poprzednio sami dostarczaliśmy
czynniki decydujące o wyborze przyjaciół:
liczba zajętych miejsc
pozytywne efekty uboczne [korzyści przysparzane samą obecnością]
ludzie, którzy nas rozumieją dobrze
ludzie, którzy uważają nas za niezastąpionych
przyjaciele, którzy chcą tego samego co my
testy, pytania o korzyści i koszty wynikające z przyjaźni oraz o częstotliwość korzyści lub kosztów hipotezy:
mężczyźni częściej niż kobiety traktują przyjaźń z osobnikiem płci przeciwnej jako sposobność do przelotnego kontaktu seksualnego
dla kobiet częściej niż dla mężczyzn korzyść z tego typu związku polega na zapewnieniu sobie ochrony
dzięki przyjaźni z osobą płci przeciwnej ludzie zbierają informacje o tej płci
zarówno kobiety jak i mężczyźni uznają rywalizację o partnera za potencjalny koszt przyjaźni z osobą o tej samej płci; można przypuścić, że przyjaciół tej samej płci łączy podobieństwo zainteresowań, charakterów i gustów, więc łatwo może im się to zdarzyć
- 1 -