Bez teorii praktyka jest tylko rutyną wywodzącą się ze zwyczaju. Jedynie teoria może zrodzić i rozwinąć ducha wynalazczości
Ludwik Pasteur (1822-1895)
Mikroorganizmy w tworzeniu Ziemi
Mikroogranizmy pojawiły się 3,5 do 4 bilionów lat temu, zmieniając warunki m Ziemi umożliwiły ewolucję zwierząt wyższych
Komórka roślinna Komórka roślinna
Drobnoustroje wywołujące zakażenia
Bakterie-prokariota
Grzyby - eukariota
Pierwotniaki- eukariota Wirusy
Priony
Cechy komórek eukariotycznych i
prokariotycznych
Występowanie |
Eukariota |
Prokariota |
Wielkość |
> 5mm |
0.5 - 3mm |
Jądro |
Błona jądrowa |
- |
|
Diploidalny genom |
haplaidalny |
struktury |
Mitochondria |
- |
|
Ciałka Golgiego |
- |
Rybosomy |
80S |
70S |
|
Lizosomy |
- |
Błona cytoplazmatyczna |
Zawiera sterole |
- |
Ściana kom |
Brak lub chitynowa,celulozowa |
Peptydoglikan Lipidy, białka |
Ruch |
Wici |
Rzęski |
Oddychanie |
Tlenowe |
Tlenowe, beztlenowe |
Rozmnażanie |
Płciowe bez-płciowe |
bezpłciowe |
Nowe mikroorganizmy
Legionella (Legionelloza) I
• Borelia burgdorferii (choroba z Lyme)
E.coli 0157:H7,026 0111 (zespół I hemolityczny) I
• HIV (AIDS)
• Hantavirus - gorączki krwotoczne
• Wirus Ebola Marburg - gorączki krwotoczne
• Priony (zespół Creutzfeldta - Jacoba)
Nowe postapie chorób infekcyjnych
• Wrzód żołądka (Helicobaterpylon)
• Niektóre nowotwory - wirusy
• Choroba wieńcowa - efekt zakażenia Chiamydia
• Zespól Guillan - Barre - związany z zakażeniem Campylohacter
Postawy chorobotwórczości
• Chorobotwórczość -zdolność drobnoustroju do wywoływania zmian patologicznych lub określonej choroby u osoby zakażonej
• Zakdźność - zdolność do wniknięcia i utrzymania się w tkankach gospodarza
• Inwazyjność - zdolność do przenikania przez bariery obronne i rozprzestrzeniania się i rozmnażania w organizmie gospodarza
• Toksyczność - zdolność do wytwarzania toksyn (toksyny właściwe, enzymy, metabolity) powodujące uszkodzenie tkanek i wystąpienie objawów chorobowych
Wyznaczniki chorobotwórczości
1. Mała wrażliwość na czynniki fizykochemiczne.
2. Wytwarzanie przetrwalników.
3. Oporność na antybiotyki.
4. Małe zapotrzebowania odżywcze
_______________(ołigotrofy)___________________
zdolność przetrwania, dobra rozsiewalność
5. Zmienność antygenowa.
6. Zdolność tworzenia wariantów z defektem ściany komórkowej L-form
7. Obecność antygenów podobnych antygenom tkanek zwierzęcych.
zmniejszenie obrony ze strony zakażonego
Endospory. Sporogeneza, proces formowania się endospory
Struktury powierzchni komórki bakteryjnej o znaczeniu ochronnym i chorobotwórczym
Ściana komórkowa
• Otoczki
• Adhezyny
• Śluz
Białka powierzchniowe
Struktury drobnoustroju warunkujące adherencję
• Fimbrie adhezyjne
• Włókienka - rod like fimbria
• Białka adhezyjne
• Glikoproteiny powierzchniowe
• Śluz
• Glikokaliks I
• LPS
• Kwasy teichowe
Patogeny niebezpieczne
• Wielorakie mechanizmy oporności naturalne] i nabytej
Łatwe przekazywanie i rozprzestrzenianie się oporności - epidemiczne szerzenie się oporności
• Liczne rezerwuary
• Oportunistyczny charakter
Funkcje struktur bakteryjnych
• Nukleoid zapis genetyczny cech Plazmidy
• Rybosomy synteza białek
• Błona cytoplazmatyczna bariery przepuszczalności
mezosomy błona zewnętrzna transport, oddychanie (gromadzenie energii), udział w syntezie ściany
komórkowej
• Ściana komórkowa kształt komórki, sito, wrażliwość na antybiotyki, antygenowość
toksyczność(LPS)
• Rzęski fimbrie, kw.teichowy ruch adhezja
• Białka I
• Otoczki ochrona przed fagocytozą
• Białka (M)
Budowa komórki bakteryjnej
Cechy bakterii
|
Gram-dodatnie |
Gram-ujemne |
Bł. Zewnętrzna |
- |
+ |
LPS |
- |
+ |
Kwas tejchowy |
+ |
- |
Otoczki |
+/- |
+/- |
Lizozym |
Wrażliwe |
Niewrażliwe |
Egzotoksyny |
Częściej |
Rzadziej |
Ściana kom |
Gruba |
Cienka |
Ściana komórkowa
• Gram-dodatnie bakterie -gruba ściana komórkowa 20-80nm składająca się w 50-90%
Peptydoglikan- 40 warstw
Kwas tejchojowy
kwas lipotejchowy
Gram-ujemne bakterie
Błona zewnętrzna
• Przestrzeń peryplazmatyczna
• Peptydoglikan - cienka warstwa 1-3 nm (5-20%)
• LPS, lipidy, białka
Błona cytoplazmatyczna
•Półprzepuszczalna, 2-warstwowa 5-10nm
•Bariera pomiędzy cytoplazmąa środowiskiem
•wnętrze bł hydrofobowe i stanowi barierę dla dużych cząsteczek np. glukozy
•Białka transportowe, receptorowe, integralne, peryferyczne
Cytplazma (protoplazma)
• płynna zawiera wodę,nieorganiczne jony,niskocząsteczkowe metabolity, wysokocząsteczkowe polimery kwasów nukleinowych, substancje zapasowe, białka rybosomy
nukleoid
• Jedna dwuniciowa, kolista, silnie zwinięta cząsteczka DNA
• Wielkość - różna u poszczególnych bakterii np. E. coli 4x106 par zasad
• Podział nukleotydu jest zsynchronizowany z podziałem kom
Fimbrie
• Sztywne powierzchniowe nici zbudowane z białki pillny, które pokrywają całą powierzchnię bakterii Grem-ujemnych
• Fimbrie płciowe - uczestniczą w przekazywaniu materiału genetycznego z kom dawcy do biorcy
np. czynnik R
Flmbrle adhezyjne (flmbrle zwykłe)