Choroby ryb wykład 07.12.2004
Choroby bakteryjne
ruchliwe z rodz. Aeromonas, głównie Aeromonas hydrofilia; bakterie te występują w wodach jako podstawowy składnik flory bakteryjnej wód, jeżeli do wody dostają się ścieki dodatkowo powoduje to wzrost miana tych bakterii. W USA bakteria ta wykorzystywana jest jako wskaźnik miana zanieczyszczenia wód.
Jest bakterią ruchliwą dzięki urzęsieniu biegunowemu, względnie beztlenowa, optymalna temperatura 22-28 oC, produkuje egzotoksyny; ECP
Hemolizyny, proteazy, cytotoksyny, nukleazy, endotoksynę LPS.
2 teorie opisujące predyspozycje do schorzeń ryb tą bakterią;
awitaminoza, stres manipulacyjny, deficyt tlenowy, uszkodzenia mechaniczne, uszkodzenia powodowane przez pasożyty zewn.
zależne od zjadliwości bakterii w stawie.
Patogeneza jest najłatwiejsza do prześledzenia na podstawie zmian skórnych.
W luźnej tk łącznej pod naskórkiem powoduje powstanie stanów zapalnych objawiających się, przekrwieniem, wysiękiem. W miejscach tych powstają nacieki komórkowe, martwice dochodzące nawet do mm. Są to głębokie owrzodzenia na dnie których może gromadzić się wysięk ropny. Wybroczyny na skrzelach oraz postrzępienie płetw. Na ogół brak zmian w narządach wewn. Jeżeli choroba dotyczy powierzchni skrzeli i skóry wówczas mamy do czynienia z MAJ.
Po wygojeniu się ran pojawiają się blizny niekiedy mogą one zawierać melaninę. Powstające blizny mogą spowodować zniekształcenie i deformację ciała ryb.
Rozpoznaje się na podstawie zmian chorobowych, anatomopatologicznych, próby biologicznej.
Próba biologiczna; polega na zakażaniu zdrowych karpi: na skórę skaryfikowaną wciera się bakterie które zostały wyizolowane z ryb chorych lub pociera się o powierzchnię zmienionej chorobowo skóry karpia chorego.
Ta próba pozwala ocenić zjadliwość bakterii, świadczy o rozległości zmian i liczbie zakażonych ryb(zwykle do prób wyk się 10 ryb).
MAS- postać posocznicowa choroby
Występowanie tej jedn prowadzi do gromadzenia się dużej ilości płynu w jamie ciała o wyglądzie krwistym, zwiększenie powłok ciała, wypadniecie gałki ocznej, narządy miąższowe są przekrwione i powiększone.
Ryby przestają żerować, i na ogół jednostka ta kończy się zejściem śmiertelnym ryby.
Leczenie: antybiotyk na bakterie G(-),
podaję się gł antybiotyk z OTC- Ichtioksan w dawce 30 mg/kg mc, lub 50- 70 mg/ kg mc min 5 razy z jednodniowym odstępem. Antybiotyk podaje się w karmie; ilość karmy na początku stopniowo ogranicza się przy jednoczesnym podawaniu antybiotyku. Karma dla ryb z antybiotykiem; śruta zbożowa może być z dodatkiem ziemniaków parowanych. 3,5- 4% karmy na kg/mc ryb w stawie na tej podstawie oblicza się jaką ilość karmy należy podać do stawu. Obliczoną ilość antyb dodajemy do karmy, dolewamy wody, mieszamy do postaci ciastowatej i zostawiamy na 12 godz, w sytuacjach nagłych na 6 godz. OTC na dnie może przebywać do 90 dni przy ograniczonym dostępie światła.
Chinolony w dawce 40- 50 mg/kg mc
Kąpiele w terapeutykach- jedynie w płuczkach co w dużych stawach jest nie praktykowane, w akwariach jest zalecane.
Powinno się profilaktycznie podawać antyb- jednorazowo po okresie zimowym na początku wiosny w IV, gdy ryby zaczynają żerować żeby nie doprowadzić do wystąpienia MAJ lub MAS.
Najczęściej po odłowach występują; śnięcia postresowe, osłabienie ryb, a w dalszej kolejności MAS lub MAJ.
Może doprowadzić to do śnięcia nawet około 50% lub więcej obsady stawu- ryby opadają na dno stawu, wypływać może jedynie 1/3 ryb, może to być nie zauważalne. Stan wody wskazuje na sytuacje w stawie- jeżeli woda jest mętna to dobrze, klarowna ryby prawdopodobnie sną na dnie.
V- X FLAVONOBAKTRIOZA
Powodowana przez chromatogenne żółte lub pomarańczowe bakterie G(-);
Flavonobacterium columnalis w temp wyższej niż 15oC
Flavonobacterium bronchophilum
Flavonobacterium psychofilum w temp niższej od 15oC
Bakterie te licznie występują w wodzie stawowej, rzecznej, jeziorach; ich obecność wiąże się z procesem eutrofizacji zbiorników wodnych.
Nie posiada rzęsek, poruszają się przez wyginanie ciała kom. bakteryjnej.
F columnalis- bakterie te układają się w kolumny- jedna za drugą.
Chorobotwórczość tych bakterii stwierdza się u:
karpi, karasi, amurów, linów, węgoży, szczupaków, sumów, pstrągów tęczowych i potokowych(F p)
czynnikiem usposabiającym do choroby jest; stres, wiek,
chorują szczególnie ryby w 1 roku życia. Jeżeli czynn usposabiającym jest stres a temp wody wynosi więcej niż 20oCszybko następują śnięcia w ciągu 1- 2 dni.
Okres inkubacji wynosi- 1 do 3 dni a straty mogą wynosić nawet 50%
Objawy choroby:
rozwój bakterii na powierzchni skóry i skrzeli, obwodowych częściach płetw oraz końcach listków skrzelowych.
w dalszym etapie rozwoju choroby przenoszą się głębiej
wydzielany jest śluz w nadmiernej ilości pod płetwą grzbietową powodując powstanie tzw. „siodła”(żółtawe zabarwienie, używa się go do badań bakteriologicznych) i w jamie skrzelowej nadmiernie gromadzący się śluz zwija się powodując powstanie tzw. „ziarenka ryżu”- są dobrze widoczne w wodzie dlatego nazywa się często tą „chorobę bawełnianą”
na skrzelach; zaczopowanie naczyń krwionośnych, złuszczenie naskórka skrzeli, zniszczenie listków skrzelowych.
śnięcia następują przez uduszenie.
Może dojść do bakteriemi; ryby sną na skutek działania toksyn bakteryjnych.
Leczenie: identyczne jak przy MAJ
U pstrągów obserwuje się przekrwienie powłok skóry, odbarwienie i martwicę płetwy tłuszczowej oraz skóry w jej okolicy, siodełkowate zmiany w części grzbietowej(F psychrofilum)= „choroba zimnej wody”; atakuje pstrągi w temp niższej od 15oC, stwierdza się ją też na powierzchni ikry, atakuje też wylęg, ma powinowactwo do okolic otworu gębowego- uszkodzenie szczęk a nawet kręgosłupa.
Choroby ryb wykład
Wrzodzienica ryb łososiowatych
Najczęściej u pstrąga źródlanego i potokowego. Aeromonas salmonicida; nie występują w wodzie stawowej, ponieważ wzrost ich jest hamowany przez konkurencyjną florę bakteryjną i grzybiczą. Bakterie przebywają w śniętych rybach, 10oC- rozwój do 50 dni, temp 4oC- rozwój do 30 dni, długo utrzymuje się w mule i osadach dennych 1- 6 mcy, na sieciach rybackich do 6 dni.
Źródło zarażenia; ryby chore i nosiciele(pstrągi tęczowe- 5% obsady, u potokowych 40- 80%), również nosicielstwo stwierdzane jest u chwastu rybiego, ryb dennego żerowania, karma pochodząca z ryb które są nosicielami.
W okresie nosicielstwa bakterie stwierdza się głównie na nerkach i przew pok.
Bramą wejścia jest uszkodzona skóra, skrzela i przewód pokarmowy, okres inkubacji 7-10 dni na agarze w warunkach tlenowych w temp 20oC po 2- 3 dniach wytwarza tyrozynę która w obecności O2 przechodzi w rozpuszczalną w wodzie melaninę; koloru brązowego lub czarnego- charakterystyczna cecha tej bakterii.
Choroba występuje najczęściej późną wiosną i wczesnym latem- woda powyżej 15oC
Postać miejscowa- rzadko, miejscowe zmiany zapalne, martwice, mogą się tworzyć otwarte duże ubytki skóry.
Postać uogólniona- zmiany posocznicowe, pociemnienie skóry, gwałtowny i szybki przebieg bez dalszych zmian, brak apetytu i punkcikowate wybroczyny u nasady płetw, śnięcia 2- 3 dni,
Forma przewlekła u ryb starszych, gromadzenie się płynu w jamie ciała z dodatkiem krwi, wysadzenie gałek ocznych, przekrwienie płetw, wypływ krwistego płynu z odbytu i dołków węchowych, mniejsze śnięcia niż przy postaci ostrej.
Leczenie: antybiotyki do karmy;
Pstrągi- leczenie około 10- 14 dni= flumechina(3- 5mg/kg mc, co najmniej przez 7 dni)
Enrofloksacyna 10- 20 mg/kg mc około 10 dni, kwas oksolinowy 10- 15 mg/kg mc przez 7 dni, kwas nalidyksowy 10- 15mg/kg mc, oksytetracyklina 50- 100 mg/kg mc przez 10- 14 dni.
Szczepionki zapewniają tylko częściową ochronę; szczepionka z adiuwatem do iniekcji lub szczepionki(antygen w postaci całych komórek bakteryjnych) do iniekcji.
Dezynfekcja ikry; akryflawina(w stężeniu 1:2000) 20- 30 min, preparaty jodowe 1% w stężeniu 100 ppm jodu= kąpiel 10- 15 min(nie są toksyczne dla ikry ale są toksyczne dla ryb) dlatego należy je później zneutralizować tiosiarczanem sodu (1l na 2l wody); tą zneutralizowaną wodę należy następnie odprowadzić poza obręb gospodarstwa.
Plamice- powodowane przez bakterie z rodzaju Aromonas, Pseudomonas. Chorobę obserwuje się u szczupaków, sielawy, karpiowatych, okoniowatych, węgorzy.
Zmiany dotyczą głównie skóry.
Objawy:
białawe, różnokształtne plamy, w ich miejscu obrzęk i martwica skóry. Rozległe ubytki mogą sięgać do tkanki kostnej. Najbardziej nasilone zmiany są u szczupaków. Bardzo duże ubytki na całym ciele, najczęściej na szczękach, oczach, pokrywach skrzel. Choroba ta u nich pojawia się najczęściej w czasie tarła(kwiec).
Plamica m.in. sielaw w formie enzoocji może występować w niektórych jeziorach
u karpiowatych głównie płoci i leszczy w części tułowiowej.
Wyszukiwarka