Rozliczenie różnic kursowych z wyceny bilansowej

Na dzień bilansowy przeprowadzimy wycenę należności wyrażonych w walutach obcych. W jaki sposób należy rozliczyć te różnice w księgach roku następnego, skoro w polityce rachunkowości zapisaliśmy metodę stornowania ich pod datą wpływu należności na rachunek walutowy? Czy będziemy zobowiązani wystornować wszystkie różnice kursowe dotyczące jednego kontrahenta, czy wyłącznie te różnice, które przypadają na należności zapłacone? Dla celów podatkowych uwzględniamy tylko różnice kursowe zrealizowane.

Nie rzadziej niż na dzień bilansowy jednostki posiadające składniki aktywów i pasywów wyrażone w walutach obcych, zobowiązane są dokonać ich wyceny zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Wycenę tę przeprowadza się po obowiązującym na dzień bilansowy średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez Narodowy Bank Polski.

W księgach rachunkowych następnego roku naliczone z wyceny bilansowej różnice kursowe podlegają rozliczeniu. Przepisy bilansowe nie określają terminu ani sposobu przeprowadzenia tego rozliczenia. W praktyce stosuje się trzy metody rozliczania różnic kursowych, a mianowicie:

• wystornowanie różnic kursowych pod datą 1 stycznia roku następnego,

• wystornowanie różnic kursowych z chwilą faktycznej regulacji rozrachunków,

• zaewidencjonowanie tylko zrealizowanych różnic kursowych ustalonych między kursem z wyceny bilansowej a kursem z dnia zapłaty.

Wybrana przez jednostkę metoda powinna zostać zapisana w polityce rachunkowości i być stosowana w sposób ciągły.

Z pytania wynika, że jednostka dla rozliczenia różnic kursowych z wyceny bilansowej wybrała metodę ich storna w dniu rzeczywistego uregulowania rozrachunku. Czyli stosuje metodę drugą z ww., a więc stornuje różnice kursowe ustalone na dzień bilansowy, dotyczące zapłaconej należności (albo zobowiązania) i liczy faktycznie zrealizowane różnice kursowe od tej należności lub zobowiązania powstałe między kursem z dnia zarachowania i z dnia zapłaty.

Przy tej metodzie rozliczania różnic kursowych nie powinno się stornować wszystkich różnic kursowych dotyczących jednego kontrahenta (a zatem jeszcze przed rzeczywistą zapłatą rozrachunków), tylko te różnice kursowe, które przypadają na należności bądź zobowiązania zapłacone.

Dodajmy, że w zależności od przyjętej dla celów podatkowych metody rozliczania różnic kursowych ustalonych na dzień bilansowy, różnice te mogą być uznane lub nie przez prawo podatkowe. Otóż w przypadku jednostek, które dla celów podatkowych przyjęły bilansową metodę ustalania różnic kursowych - zgodnie z art. 9b ust. 1 ustawy o PDOP - różnice obliczone na dzień bilansowy są zaliczane do przychodów lub kosztów podatkowych.

Z kolei jednostki, które przyjęły rozwiązanie podatkowe - stosownie do art. 15a ustawy o PDOP - skutków wyceny bilansowej nie mogą uwzględnić w podstawie opodatkowania podatkiem dochodowym. Dopiero zaksięgowane rzeczywiście zrealizowane różnice kursowe podlegają uwzględnieniu w rachunku podatkowym.
 
 Przykład

1. Załóżmy, że jednostka na dzień 31 grudnia 2009 r. posiada należność od kontrahenta zagranicznego w wysokości 4.000 euro, którą uregulowano w lutym 2010 r. Wycenę należności na dzień jej powstania, na dzień bilansowy oraz na dzień zapłaty przedstawiono w tabeli:

Wartość należności	Wycena na dzień powstania po kursie 4,22 zł/euro	Wycena na dzień bilansowy po kursie 4,1724 zł/euro (kurs przykładowy)	Różnica kursowa między kursem z dnia powstania i z dnia bilansowego	Wycena na dzień zapłaty po kursie 4,29 zł/euro	Różnica kursowa między kursem z dnia powstania i z dnia zapłaty
4.000 euro	16.880 zł	16.689,60 zł	190,40 zł (ujemna)	17.160 zł	280 zł(dodatnia)

2. Jednostka przyjęła do rozliczania bilansowych różnic kursowych metodę storna w dniu faktycznej zapłaty, a dla celów podatkowych rozlicza różnice kursowe metodą podatkową. Dzięki temu faktycznie zrealizowane różnice kursowe uwzględnione są również dla celów podatkowych.

 

Dekretacja:

Opis operacji	Kwota	Konto		Dla celów  podatkowych
					Wn	Ma
1. WB - wpływ należności w lutym 2010 r. na rachunek walutowy:	17.160 zł	13-1	20	-
2. PK - storno różnicy kursowej w lutym 2010 r. - pod datą faktycznego wpływu należności:	(-) 190,40 zł	75-1	20	nie jest uwzględniane przez prawo podatkowe
3. PK - naliczenie zrealizowanej dodatniej różnicy kursowej:	280 zł	20	75-0	zwiększa przychód podlegający opodatkowaniu

Księgowania:

---