WYKŁAD 1. PODSTAWOWE ZASADY RACHUNKOWOSCI
Zasada podmiotowości- wszelkie zjawiska interpretowane są z punktu widzenia jednostki. Polega też na oddzieleniu majątku właścicieli i majątku jednostki.
Zasada kontynuacji działania (ciągłości działania)- oznacza, że w dającej się przewidzieć przyszłości jednostka nie zamierza likwidować ani ograniczać działalności, ma to wpływ na wycenę majątku.
Zasada miernika pieniężnego- (rachunkowość posługuje się kategoriami wyróżnionymi w mierniku pieniężnym, w Polsce Zł.)
Zasada periodyzacji (okresu obrachunkowego)- wyraźny podział na okresy sprawozdawcze i przedstawienie wyników działalności za te okresy. Podstawowym okresem sprawozdawczym jest rok obrotowy i poszczególne miesiące tego roku. Rok obrotowy to kolejne 12 miesięcy, ale nie zawsze kalendarzowy.
Zasada realizacji- Skutki transakcji wykazuje się w sprawozdaniu tego okresu, w którym one wystąpiły, bez względu na to, czy rozrachunki z nimi związane zostały uregulowane, czy nie. Zasada często określana jako MEMORIAŁU. W wyniku tej zasady powstają należności i zobowiązania. A przychody i koszty są różne od wpływów i wydatków pieniężnych.
Zasada ostrożności (konserwatyzmu)- przychody i zyski wprowadza się do ksiąg przy całkowitej pewności ich pozyskania, a koszty i straty wtedy, gdy są one prawdopodobne.
Zasada współmierności kosztów i przychodów- oznacza, że na wynik danego okresu wpływają nie wszystkie poniesione koszty, w tym okresie, lecz te, które przyczyniły się do powstania przychodów.
Zasada porównywalności- przyjęte zasady postępowania, merytoryczne i formalne powinny obowiązywać w kolejnych okresach.
Zasada istotności- oznacza, że wszystkie znaczące zdarzenia gospodarcze powinny być udokumentowane, ujawnione w sprawozdaniu. Można pominąć szczegółową dokumentację drobnych operacji, zwłaszcza, gdy koszt pozyskania informacji przekracza wartość tej informacji. Zasada istotności wymaga również określenia poszczególnych wartości składników sprawozdania bez możliwości ich kompensaty.
Zasada dokumentacji zdarzeń i wyceny ewidencyjnej składników wg kosztów historycznych, ceny nabycia-, przy czym stosuje się też inny sposób wyceny.
STRUKTÓRA RACHUNKOWOŚCI
RF- rachunkowość finansowa, oznacza księgowość i sprawozdawczość
Księgowość- ewidencja zdarzeń gospodarczych na podstawie dowodów księgowych
Sprawozdawczość- sporządzanie okresowych raportów na podstawie danych księgowych uzgadnianych z rzeczywistymi
RZ- rachunkowość zarządcza- prowadzona zazwyczaj w jednostkach większych obligatoryjnie, głównie dla potrzeb kadry menedżerskiej, dla potrzeb podejmowania decyzji. Nie jest normowana przepisami, wykorzystuje dorobek innych nauk, prowadzona jest przede wszystkim na potrzeby wewnętrzne
RP- rachunkowość podatkowa- jest obligatoryjna, dostosowana do przepisów prawa podatkowego, obejmuje w zasadzie dwie części:
uproszczona rachunkowość dotycząca przedsiębiorstw osób fizycznych, S. C., S. J., S. Partnerskie, jeżeli ich przychody nie przekroczyły równowartości w PLN 800 000 €.
Formy rachunkowości uproszczonej to:
karta podatkowa
ryczałt ewidencjonowany
podatkowa księga przychodów i rozchodów
ewidencje prowadzone łącznie z RF dla celów ustalenia dochodu podatkowego, dotyczy to jednostek prowadzących księgi rachunkowe- pełną księgowość
Karta podatkowa- polega na opłacaniu podatku za okresy miesięczne w wysokości ustalonej decyzją administracyjną Urzędu Skarbowego, na podstawie odpowiednich przepisów. Wysokość podatków nie jest zależna od osiąganych przychodów, natomiast zależy od ilości zatrudnionych osób, wielkości miejscowości, w jakiej prowadzona jest działalność.
Ryczałt ewidencjonowany- oznacza opodatkowanie przychodów z działalności określonych w przepisach stawką podatkową
Podatkowa księga przychodów i rozchodów- polega na prowadzeniu ewidencji w celu ustalenia dochodu (dochód to różnica pomiędzy przychodami a kosztami)
Zakres podmiotowy RF- obejmuje wszystkie jednostki poza tymi, które mogą prowadzić uproszczoną rachunkowość oraz bez Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego
Podstawy prawne regulowane są- ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r., tekst po nowelizacji z dnia 13 listopada 2000 r., Dziennik Ustaw z roku 2002, Nr 76 poz. 694 z późniejszymi zmianami
WYKŁAD 2: OPERACJE GOSPODARCZE
Operacje gospodarcze- to takie zdarzenia, które powodują zmiany w składnikach bilansowych. W przedsiębiorstwie występują również inne zdarzenia, które nie wpływają na składniki bilansu i te nie są ujmowane w systemie rachunkowym. Każda operacja gospodarcza musi być udokumentowana i zapisana w księgach rachunkowych. Każda operacja wywołuje podwójny efekt w składnikach bilansu.
Żadna operacja nie narusza równowagi bilansowej, po każdej operacji suma aktywów = sumie pasywów.
Zapis operacji w księgach obejmuje następujące elementy:
liczba porządkowa
data operacji
symbol i nr dowodu księgowego
krótka treść operacji
kwota operacji
KLASYFIKACJA OPERACJI
Podstawowym kryterium klasyfikacji jest wpływ operacji na składniki bilansowe.
Wyróżniamy 4 klasy operacji:
Operacje aktywne A+ A-, powoduje zmianę w strukturze aktywów, nie biorą w niej udziału pasywa, nie zmienia się suma bilansowa
Operacje pasywne P+ P-, powoduje zmianę w strukturze pasywów, nie biorą w niej udziału aktywa, nie zmienia się suma bilansowa
Aktywno- pasywna zwiększająca A+ P+, powoduje zmiany w strukturze A i P, oraz wzrost sumy bilansowej
Aktywno- pasywna zmniejszająca A- P-, powoduje zmniejszenie sumy bilansowej
II kryterium klasyfikacji operacji- wpływ na wyniki działalności:
Operacje „czysto” bilansowe- powoduje zmiany tylko w składnikach bilansu, nie wpływa na wynik działalności
Operacje wynikowe- powoduje zmiany w składnikach bilansu i równocześnie wpływają na zmiany w wyniku działalności. Związane są z powstaniem przychodów, kosztów, zysków i strat nadzwyczajnych, podatkiem dochodowym.
Do podstawowych sprawozdań finansowych należą:
Bilans
Rachunek zysków i strat
Rachunek przepływów pieniężnych
Zestawienie zmian w kapitale własnym
1. Rachunek zysków i strat- sporządzany jest za okres (w praktyce miesięczny i sumaryczny za cały rok), odpowiada na pytanie czy działalność jednostki była opłacalna to znaczy czy przyniosła zysk, czy stratę, postać jego jest taka:
Przychody minus koszty to się równa zysk (strata)
Sporządzanie rachunku i strat oparte jest na:
Zasada realizacji
Zasada współmierności kosztów i przychodów
Przychody- (zyski) oznaczają korzyści z działalności gospodarczej, o wiarygodnie określonej wartości w postaci zwiększenia aktywów, lub zmniejszenia zobowiązań, wpływające na zwiększenie kapitałów własnych w sposób inny niż dopłaty do kapitału
Koszty- (straty nad zwyczajne) oznaczają odpływ korzyści o wiarygodnie określonej wartości, w postaci zmniejszenia aktywów lub zwiększenia zobowiązań wpływających w zmniejszenie na kapitał własny, w sposób inny niż wycofanie kapitału
2. Rachunek przypływów pieniężnych- (sporządzany za okres) odpowiada na pytanie skąd jednostka czerpała środki pieniężne i na co je wydawała, sporządzany zgodnie z zasadą kasową, a nie memoriałową. Podstawowe kategorie to: wpływy i wydatki
wpływy - wydatki = SPN netto + stan na początek SPN = stan na koniec SPN => BZ
Wpływy- oznaczają każdy dopływ SPN do jednostki, np. ze sprzedaży, zaciągnięta pożyczka, kredyt, otrzymana darowizna pieniężna, dotacja
Wydatki- oznaczają każdy odpływ z jednostki, np. na zakupy składników majątku, wypłata wynagrodzeń, czynsz, spłata kredytu, wypłata dywidend, zapłata podatków, pobranie gotówki przez właściciela itp.
3. Zestawienie zmian w kapitale własnym- (sporządza się go za okres)
stan początkowy kapitału własnego + zysk / - strata + dopłaty do kapitału - wycofanie kapitału = stan na koniec okresu kapitału własnego => BZ obowiązuje zasada memoriałowa.
Wyszukiwarka